Του Θανάση Κ.
Σε ένα “εύθραυστο” διεθνές σύστημα, μια μικρή ξαφνική “αναταραχή” μπορεί να προκαλέσει ντόμινο ανατροπών.
Αυτό που έγινε το περασμένο Σάββατο, με την επίθεση της #Χαμάς στο Νότιο Ισραήλ – με 1000 και πλέον νεκρούς, αλλά και εκατοντάδες ομήρους – δεν ήταν μια μικρή “αναταραχή”. Ήταν αληθινός σεισμός! Και μάλιστα σε μια στιγμή που το διεθνές γεωπολιτικό σύστημα δεν είναι απλώς “εύθραυστο”.
Ήταν ήδη αποσταθεροποιημένο, από κάθε άποψη…
Το περασμένο Σάββατο, 7η Οκτωβρίου του 2023 μπήκε στην Ιστορία ως η
“11η Σεπτεμβρίου” (2001) του #Ισραήλ.
Ή η επανάληψη του #Γιόμ_Κιπούρ (του 1973) πενήντα χρόνια (και μια μέρα) μετά…
Μια πρώτη παρατήρηση:
— Αν και το διεθνές σύστημα ήταν πολύ πιο “σταθερό” το 1973 – ο ψυχροπολεμικός διπολισμός ήταν απολύτως αποκρυσταλλωμένος μεταξύ ΗΠΑ και ΕΣΣΔ – παρ’ όλα αυτά ο Πόλεμος του Γιόμ Κιπούρ είχε μεγάλες και μακροχρόνιες επιπτώσεις…
— 28 χρόνια αργότερα, στις 11 Σεπτεμβρίου του 2001, σε ένα διεθνές περιβάλλον τότε πολύ πιο σταθερό από τώρα, όταν η Αμερικανική διεθνής ηγεμονία ήταν αδιαμφισβήτητη, το τριπλό βομβιστικό χτύπημα στις ΗΠΑ (στους δίδυμος Πύργους της Νέας Υόρκης και στο Πεντάγωνο της Ουάσιγκτον), επίσης αιφνιδίασε τους πάντες και είχε ευρύτατες επιπτώσεις διεθνώς.
Σήμερα, το γεωπολιτικό σύστημα είναι πολύ πιο ασταθές – απ’ ό,τι ήταν και το 1973 και το 2001. Αληθινά αποσταθεροποιημένο και ετοιμόρροπο.
Πού μπορεί να οδηγήσει ένα τέτοιο πλήγμα σε τέτοιες συνθήκες;
Όχι μόνο την πολύπαθη Μέσα Ανατολή. Αλλά και πολύ πέραν αυτής…
Ιδιαίτερα στην δική μας περιοχή – που είναι αρκετά κοντά για να ανησυχεί – και για τον άμεσο “αντίκτυπο” του Πολέμου που μόλις ξέσπασε, αλλά και για τις ευρύτερες επιπτώσεις του που αναπόφευκτα θα υπάρξουν παγκοσμίως…
Η υπόθεση αυτή μας αφορά περισσότερο απ’ ό,τι φανταζόμαστε. Και πολύ περισσότερο απ’ όσο είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε…
Έχουμε λοιπόν ένα “αιφνιδιασμό”! Που δεν είναι ο πρώτος, ούτε ίσως ο πιο “θεαματικός”. Αλλά έχει δύο άλλες ιδιομορφίες.
— Έρχεται την πιο δύσκολη στιγμή.
— Και είναι ο πιο αδικαιολόγητος αιφνιδιασμός από ποτέ!
Και οι δύο διαπιστώσεις συμπυκνώνουν τα δύο πιο σημαντικά ερωτήματα σήμερα:
Γιατί αιφνιδιάστηκαν οι πάντες;
Και που οδηγεί όλο αυτό την “κινούμενη άμμο” των διεθνών εξελίξεων;
Η επίθεση της Χαμάς ήταν άνευ προηγουμένου:
Σε μέσα που χρησιμοποιήθηκαν (από αμφίβια μέχρι εναέρια),
σε μέγεθος δυνάμεων που ενεπλάκησαν (πάνω από 4 χιλιάδες στην αρχική φάση),
σε πολλαπλά μέτωπα που ανοίχθηκαν σε στεριά, αέρα και θάλασσα,
σε βάθος διείσδυσης που επιτεύχθηκε (πάνω από 20 χιλιόμετρα στις πρώτες ώρες) μέσα στην επικράτεια του Ισραήλ.
Και σε “υβριδικές τακτικές” που υιοθετήθηκαν.
Επίσης υπήρξε άνευ προηγουμένου σε κλίμακα βίας και σε ακραίες δολοφονικές επιθέσεις κατά Ισραηλινών αμάχων.
Με εκατοντάδες θύματα των πρώτων ωρών – παιδιά, ακόμα και μωρά – δολοφονήθηκαν άγρια! Το ίδιο και υπερήλικες.
Αυτά δεν ήταν “παράπλευρες απώλειες” πολεμικών επιχειρήσεων. Ήταν “βασικοί στόχοι”! Και συνιστούν εγκλήματα πολέμου.
Παρόμοια με όσα διέπραξε το ISIS (Ισλαμικό Χαλιφάτο) στη Συρία λίγα χρόνια πριν. Άλλωστε η Χαμάς είχε “σχέσεις” με το #ISIS (και γι’ αυτό το λόγο είχε έλθει σε σύγκρουση με το Ιράν τότε).
Το ερώτημα ωστόσο είναι: πώς μια τέτοιας κλίμακας επίθεση, η προετοιμασία της οποίας είναι πολύ σύνθετη υπόθεση, δεν την αντιλήφθηκε κανείς;
Ούτε η Ισραηλινή Mossad, ούτε η Αμερικανική CIA, ούτε η Βρετανική ΜΙ6!
Για την ακρίβεια οι αρχές του Ισραήλ “κάτι” είχαν καταλάβει. Πριν λίγους μήνες η κυβέρνηση Νετανιάχου ανακοίνωσε ότι θα σταματήσει να στέλνει όπλα και πυρομαχικά από το στρατηγικό της οπλοστάσιο στην Ουκρανία, γιατί αυτά καταλήγουν σε “λάθος χέρια”.
Οι πάντες γνώριζαν επίσης, ότι η Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας και η Χεζμπολάχ στο Νότιο Λίβανο προμηθεύονται χιλιάδες ρουκέτες και πάσης φύσεως drones.
Αυτά όλα ήταν γνωστά.
Ήταν κοινό μυστικό πώς “κάτι ψήνεται” στη Μέση Ανατολή.
Κάτι “ετοιμάζεται”.
Κι όμως, αμερικανοί αξιωματούχοι διαβεβαίωναν πριν λίγο καιρό ότι η Μέση Ανατολή είναι σήμερα “πιο ήρεμη από κάθε άλλη φορά στο παρελθόν”…
Έπεσαν τραγικά έξω…
Η Αίγυπτος αποκαλύπτει σήμερα ότι είχε ειδοποιήσει το Ισραήλ πως κάτι δεν πάει καλά με τη Χαμάς. Άλλωστε η Αίγυπτος βρίσκεται σε σύγκρουση εδώ και χρόνια, με τη Χαμάς στη Γάζα, όπως και με την οργάνωση των Αδελφών Μουσουλμάνων που ίδρυσε τη Χαμάς.
(Ενώ ο Ερντογάν είχε πολύ καλές σχέσεις και με τη Χαμάς στη Γάζα και με τους “Αδελφούς Μουσουλμάνους στην Αίγυπτο)
Λίγο μετά την Αιγυπτιακή ειδοποίηση προς το Ισραήλ, την οποία πληροφορήθηκαν και οι Αμερικάνοι, το Κογκρέσο των ΗΠΑ αποφάσισε να επιβάλλει κυρώσεις στην… Αίγυπτο!
Κάτι δεν πήγαινε καθόλου καλά…
Το μέγεθος και το αδικαιολόγητο τέτοιας κλίμακας αιφνιδιασμού, πυροδότησε κάθε είδους “θεωρίες συνομωσίας” από όλες τις πλευρές.
Κάποιες από αυτές τις “θεωρίες” είναι απλά οι συνήθεις ανοησίες. Άλλες ίσως έχουν κάποια βάση. Αποδείξεις ωστόσο δεν υπάρχουν για καμία…
Υπάρχουν όμως κάποια ασφαλή συμπεράσματα (εκ του αποτελέσματος):
* Πρώτον, η Ουκρανική κρίση έφυγε από το διεθνές προσκήνιο. Και μάλιστα τη στιγμή που η πολυδιαφημισμένη “θερινή αντεπίθεση” όπως φαίνεται δεν πήγε καλά. Ενώ αρχίζει να πιθανολογείται πλέον μια ρωσική αντεπίθεση κατά των εξουθενωμένων ουκρανικών δυνάμεων.
* Δεύτερον, ο ανεφοδιασμός της Ουκρανίας από τη Δύση, που είχε αρχίσει να γίνεται προβληματικός, έτσι κι αλλιώς από πριν – σύμφωνα με δημοσιεύματα του δυτικού τύπου και από δηλώσεις δυτικών αξιωματούχων – τώρα γίνεται πολύ πιο δύσκολος. Γιατί τώρα, για τους Αμερικανούς τουλάχιστον, προέχει η ασφάλεια του Ισραήλ. Το οποίο εμπλέκεται σε ένα πόλεμο, που μπορεί να εξελιχθεί σε δύο μέτωπα (κατά Γάζας και Λιβάνου) και μπορεί να κρατήσει περισσότερο από λίγες μέρες ή εβδομάδες. Κι αν συμβεί κάτι τέτοιο, τότε τα στρατηγικά αποθέματα της Δύσης σε οβίδες, ρουκέτες και βόμβες ακριβείας θα δοκιμαστούν σοβαρά.
Η Ουκρανία ήταν ίσως το πρώτο μεγάλο “θύμα” της… Χαμάς στον υπόλοιπο κόσμο!
* Τρίτον, η πολυδιαφημισμένη “προσέγγιση” Τουρκίας-Ισραηλ που ήταν ήδη προβληματική από πριν, τώρα φαίνεται να εκτροχιάζεται! Ο Ερντογάν καταγγέλλει κάθε μέρα το Ισραήλ και τις ΗΠΑ!
Την ώρα που το Ισραήλ θάβει ακόμα τους νεκρούς του, κι ενώ οι ΗΠΑ ακόμα δεν έχουν εμπλακεί στη μεγάλη “αντεπίθεση” κατά της Χαμάς (η οποία ακόμα δεν έχει αρχίσει)…
Το Ισραήλ δεν ξεχνάει πως την ώρα που σφάζονταν Ισραηλινοί άμαχοι, στην Τουρκία γίνονταν διαδηλώσεις πανηγυρισμού! Μάλλον η τουρκοϊσραηλινή προσέγγιση ήταν το επόμενο θύμα της Χαμάς.
* Τέταρτον, η προσέγγιση Ισραήλ-Σαουδικής Αραβίας επίσης βρίσκεται στον αέρα. Αυτός ήταν ίσως ένας από τους στόχους της Χαμάς. Δεν έχει ματαιωθεί, αλλά έχει μάλλον “παγώσει”. Τώρα κανείς δεν μιλάει γι’ αυτήν. Και μετά την Ισραηλινή αντεπίθεση που προβλέπεται σκληρότατη, θα είναι σίγουρα πολύ πιο δύσκολη πια…
* Πέμπτον, το Ιράν βγήκε επίσης κερδισμένο. Προσωρινά τουλάχιστον…
Μέχρι πρόσφατα ήταν διεθνώς απομονωμένο. Μετά η κυβέρνηση Μπάϊντεν συζητούσε, κάποια στιγμή, άρση των κυρώσεων σε βάρος του (με αντάλλαγμα να αποστασιοποιηθεί από τη Μόσχα). Τελικά το Ιράν έκανε το ακριβώς αντίθετο: προσέγγισε και τη Ρωσία και την Κίνα, ενώ τα ξαναβρήκε με τη Σαουδική Αραβία και τα Εμιράτα, με τη μεσολάβηση της Κίνας (και τις εγγυήσεις της Ρωσίας).
Τώρα το Ιράν δείχνει τα δόντια του, καθώς η Χαμάς, που χρηματοδοτείται από την Τεχεράνη, αιματοκύλισε το Ισραήλ – κι όλοι “παρακαλούν” το Ιράν να συγκρατήσει τη Χεζμπολάχ του Λιβάνου (που ευθέως ελέγχεται από την Τεχεράνη) να μην μπει κι αυτή στον Πόλεμο κατά του Ισραήλ…
Το Ιράν για κάποιους είναι αυτός που κρύβεται πίσω από τη Χαμάς. Για πολλούς, όμως, έγινε πια “διεθνής” παίχτης…
* Έκτον, ο Ισραηλινός Πρωθυπουργός Νετανιάχου, βγαίνει επίσης κερδισμένος. Για την ώρα τουλάχιστον. Η χώρα ήταν βαθιά διχασμένη και οι πόλεις του Ισραήλ σείονταν από διαδηλώσεις εναντίον του (παρότι είχε “νωπή εντολή”). Τώρα όλοι συσπειρώνονται γύρω του, για την αντιμετώπιση μιας “υπαρξιακής κρίσης για το κράτος του Ισραήλ”. Ενώ αποδεικνύεται ότι οι “κινητοποιήσεις” που οργάνωνε η αντιπολίτευση εναντίον του, χαλάρωσαν την ετοιμότητα των ισραηλινών αρχών ασφαλείας.
Ο Νετανιάχου ζήτησε κυβέρνηση εθνικής σωτηρίας και οι αντίπαλοί του ανταποκρίθηκαν. Αυτοί που μέχρι την περασμένη εβδομάδα ζήταγαν την άμεση παραίτησή του. Αυτοί που παρακινούσαν μέχρι λίγο πριν τους εφέδρους να μην κατατάσσονται όσο παραμένει Πρωθυπουργός ο Νετανιάχου!
Τώρα όλα αυτά παραμερίστηκαν. Αν όλα πάνε καλά, ο Νετανιάχου θα είναι “θριαμβευτής”. Αν δεν πάνε καλά, η ευθύνη της αποτυχίας θα μοιραστεί σε όλους. Το Ισραήλ μπήκε σε “υπαρξιακή κρίση” πράγματι, αλλά ο Νετανιάχου βγήκε από το πολιτικό αδιέξοδο.
Βγήκε, προς στιγμήν τουλάχιστον, ενισχυμένος! Και απέναντι στην αντιπολίτευσή του (που τώρα έχει πάψει να είναι αντιπολίτευση). Και απέναντι στην κυβέρνηση Μπάϊντεν η οποία… δεν μιλιόταν μαζί του – και τώρα σπεύδει να τον στηρίξει με κάθε τρόπο!
* Έβδομον, η Ευρωπαϊκή Ένωση, βγαίνει χαμένη. Αντιμετωπίζει την κρίση ως διεθνές… forum, όχι ως “μεγάλη δύναμη”. Κάτι σαν “Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ” αναζήτησης συμβιβαστικών διατυπώσεων μπροστά σε μια πρωτοφανή τρομοκρατική επίθεση. Όχι ως υπεύθυνη δύναμη, μπροστά σε μια εκκολαπτόμενη γεωπολιτική έκρηξη.
Με βλακώδεις “συμψηφισμούς ευθυνών”…
Οι ΗΠΑ τάχθηκαν από την πρώτη στιγμή υπέρ του Ισραήλ, παρά το γεγονός ότι οι σχέσεις Μπάϊντεν – Νετανιάχου ήταν στο χειρότερο δυνατό σημείο πριν την κρίση. Η ΕΕ αντίθετα, μπερδεύτηκε στις εσωτερικές αντιφάσεις της και στις παραλυτικές ιδεοληψίες της, υιοθετώντας μια στάση που προκαλεί τη χλεύη και των Ισραηλινών και των Παλαιστινίων!
Βέβαια η στάση των Ευρωπαίων δεν είναι εντελώς αδικαιολόγητη. Οι Ευρωπαίοι έχουν αφήσει να δημιουργηθούν ανεξέλεγκτες κοινότητες “αλλοδαπών” στις πόλεις τους! Και τώρα υπάρχει ο φόβος, αν αντεπιτεθεί το Ισραήλ στη Γάζα, να ξεσπάσουν δεκάδες τζιχαντιστικές “πυρκαγιές” στις ευρωπαϊκές μεγαλουπόλεις.
Όποιος ανέχεται την παράνομη μετανάστευση στην επικράτειά του, αυτά παθαίνει στο τέλος.
Ένα ακόμα θύμα της Χαμάς, ήταν το διεθνές κύρος της ΕΕ!
Που δεν ήταν στα καλύτερα του κι από πριν, εδώ που τα λέμε…
Τελικά η κρίση της Ουκρανίας ένωσε αρχικά το ΝΑΤΟ, αν και στη συνέχεια άρχισαν να εμφανίζονται ρωγμές στις γραμμές του, ιδιαίτερα στην Ευρώπη, λόγω της ενεργειακής κρίσης στην οποία οδήγησε και της αποβιομηχάνισης στην οποία ήδη οδεύει η Ευρώπη. Όχι μόνο λόγω του Ουκρανικού. Αλλά και γι’ αυτό…
Στην περίπτωση της τωρινής κρίσης, ωστόσο, ΗΠΑ και Ευρώπη βρέθηκαν σε διαφορετική τροχιά, από την πρώτη στιγμή:
— Οι ΗΠΑ στηρίζουν το Ισραήλ, ανεπιφύλακτα. Τουλάχιστον για την ώρα.
— Η ΕΕ μασάει τα λόγια της και τρέμει το φυλλοκάρδι της. Όχι για το τι ενδέχεται να συμβεί στη Γάζα. Αλλά για το τι επιπτώσεις μπορεί να έχει αυτό μέσα στην ενδοχώρα της Ευρώπης.
Η Ρωσική εισβολή στην Ουκρανία μετατράπηκε σε αντιπαράθεση Δύσης – υπόλοιπου κόσμου.
Η τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ, άνοιξε δεύτερο μέτωπο, κατά της Δύσης συνολικά. Μόνο που αυτό μοιάζει να διασπά και την ίδια τη Δύση.
Η Τουρκία ΔΕΝ ήταν με την πλευρά της Δύσης στο Ουκρανικό. Δεν ήταν και (εντελώς) εναντίον της.
Στο νέο μέτωπο όμως, η Τουρκία μετακινήθηκε ένα βήμα ακόμα εναντίον της Δύσης. Και οι ελεγχόμενες από την Τουρκία “ροές” παράνομων μεταναστών δεν έκρυβαν τους πανηγυρισμούς τους υπέρ της Χαμάς.
Να αντιλαμβάνονται άραγε, όσοι τους ανέχονταν τόσο καιρό, το φοβερό λάθος τους;
Και προλαβαίνουν, άραγε, να το διορθώσουν;
