ακριβώς συμβαίνει στην Τουρκία; 104 απόστρατοι ναύαρχοι δημοσίευσαν επιστολή με την οποία αποκηρύσσουν την πολιτική Ερντογάν για αναθεώρηση της Συνθήκης του Μοντραί (του 1936)!
Ανάμεσά τους και ο “εμπνευστής” του νέου δόγματος της “Γαλάζιας πατρίδας”, ο Ραμαζάν Τσέμ Γκιουρντενίζ…
Είχε προηγηθεί αντίστοιχη επιστολή δεκάδων πολύ γνωστών παλαίμαχων διπλωματών της Τουρκία. Και ακολούθησε επιστολή εκατό περίπου βουλευτών…
Ο ίδιος ο Ερντογάν και υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι του καθεστώτος του, κατήγγειλαν την επιστολή των απόστρατων ναυάρχων (και των υπόλοιπων) ως προετοιμασία νέου πραξικοπήματος…
Τελικά η Τουρκία τα καταφέρνει να βρίσκεται συνεχώς στο προσκήνιο διεθνών δραματικών εξελίξεων.
–Σήμερα με τη φημολογούμενη εκδήλωση αποδοκιμασίας εκ μέρους σημαντικού μέρους της στρατιωτικής ελίτ της χώρας.
–Χθες από την (πολλοστή τους τελευταίους μήνες) κατάρρευση του Χρηματιστηρίου και της τουρκικής λίρας. Αλλά και με την τρίτη εντός τεσσάρων μηνών αλλαγή Κεντρικού Τραπεζίτη.
–Προχθές από την ανακοίνωση του τουρκικού καθεστώτος ότι αποσύρεται από το Σύμφωνο της Κωνσταντινούπολης για τα δικαιώματα των γυναικών, γεγονός που προκάλεσε κατακραυγή από τα δυτικά ΜΜΕ.
–Αντί-προχθές – και όλο το προηγούμενο διάστημα – από τις αδιάκοπες και κλιμακούμενες προκλήσεις της Τουρκίας κατά Ελλάδος και Κύπρου, που είναι και οι δύο μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης…
Και ενδιαμέσως, από συνεχείς “τριβές” της Τουρκίας με πολλές άλλες όμορες χώρες, ή χώρες της περιοχής – από τη Λιβύη και τη Συρία ως το Ισραήλ, τα Εμιράτα, της Σαουδική Αραβία, το Μπαχρέϊν, αλλά και τη Γαλλία…
Για να μην αναφερθούμε στις συνεχείς πιέσεις και τους εκβιασμούς που ασκεί το καθεστώς Ερντογάν προς την Ευρώπη με μοχλό τις λαθρομεταναστευτικές ροές.
Με τη Τουρκία σήμερα κανείς δεν κινδυνεύει να… πλήξει!
Αλλά η Δύση την αντιμετωπίζει με… αμηχανία!
Για να το πούμε όσο πιο “ευγενικά” γίνεται…
* Κάποιοι πιστεύουν ότι μπορούν να δελεάσουν την Τουρκία να παραμείνει στη Δύση.
Κάνουν λάθος! Η Τουρκία έχει επιλέξει να αποκοπεί από τα δυτικά “δίκτυα επιρροής”. Κι έχει φροντίσει εδώ και κάποια χρόνια – και πριν το πραξικόπημα του 2016 ακόμα, αλλά πολύ πιο συστηματικά μετά – να ξεριζώσει όλα τα δυτικά δίκτυα στο εσωτερικό της. Η σχέση της με τη Ρωσία έχει ξεπεράσει το σημείο “μή επιστροφής” πλέον.
Υπάρχουν ακόμα σημεία “τριβής” Τουρκίας-Ρωσίας: στη Συρία, στη Λιβύη, στην Ουκρανία (τελευταία). Αλλά όλοι γνωρίζουν ότι, αν η Τουρκία του Ερντογάν τα σπάσει με την Ρωσία του Πούτιν σήμερα, θα το πληρώσει πολύ ακριβά – η Τουρκία!
Και στη Συρία και στη Λιβύη και στο Κουρδιστάν. Όπου καραδοκούν και πολλοί άλλοι να της δώσουν ένα “καλό μάθημα”. Και το ΝΑΤΟ δεν θα μπορέσει να συμπαρασταθεί στην Τουρκία αποφασιστικά…
* Κάποιοι πιστεύουν επίσης, ότι ίσως είναι “συμφέρουσα” για τη Δύση η ανατροπή του Ερντογάν.
Το κακό με αυτή την εκτίμηση είναι πως, αν ανατραπεί ο Ερντογάν, αυτό δεν θα οδηγήσει σε μια “ομαλή μετακίνηση” της Τουρκίας σε πιο παραδοσιακές φιλοδυτικές απόψεις. Η κοινωνία της πλέον είναι βαθιά διαιρεμένη. Και η πιθανότητα ενός εμφυλίου είναι πολύ μεγάλη.
–Μεγάλο μέρος της τουρκικής κοινωνίας, ιδιαίτερα στην ενδοχώρα, δεν θέλει με τίποτε να επιστρέψει σε ένα Κεμαλικό κοσμικό καθεστώς.
–Ένα άλλο μεγάλο μέρος της τουρκικής κοινωνίας, ιδιαίτερα στα δυτικά παράλια δεν θέλει με τίποτε να παραμείνει υπό την κυριαρχία του ισλαμικού φονταμενταλισμού.
–Ακόμα, υπάρχουν πάντα οι Κούρδοι που αποτελούν γύρω στο 25% της Τουρκίας (στην Ανατολία, αλλά και διάσπαρτοι) στην υπόλοιπη ενδοχώρα) που περιμένουν να αποσχιστούν από την Τουρκία. Και δεν το κρύβουν (γι’ αυτό εξ άλλου, το κόμμα τους τέθηκε για πολλοστή φορά εκτός νόμου).
Τέλος, αν επιστρέψουν οι Κεμαλιστές στην εξουσία, αυτό δεν θα σημαίνει ότι η χώρα θα πάψει να φέρεται “αναθεωρητικά”. Και οι Κεμαλιστές έχουν αναθεωρητική ατζέντα. Και κατά της Ελλάδος και κατά της Κύπρου! Ακόμα και ο ναύαρχος που διατύπωσε το δόγμα της “Γαλάζιας Πατρίδας” και ο οποίος συνυπέγραψε με πολλούς Κεμαλιστές αποστράτους, συνελήφθη και κρατείται σήμερα…
Οι αντίπαλοί του Ερντογάν δεν είναι κατ’ ανάγκην “καλύτεροι” για μας…
Δεν είναι καν “καλύτεροι” για τη Δύση συνολικά. Όχι μόνο για μας…
Τις τελευταίες δύο δεκαετίες τίποτε δεν είναι πια όπως πριν. Κι αν ανατρεπόταν ξαφνικά ο Ερντογάν, το “διάδοχο” καθεστώς θα προσπαθούσε να ανακτήσει νομιμοποίηση και να επιβληθεί υπερβάλλοντας σε αναθεωρητικές συμπεριφορές προς τα έξω. Όχι με θεαματική “αναδίπλωση”. (Εκτός κι αν μεσολαβήσει σοβαρή ήττα…)
* Κάποιοι πιστεύουν ότι αρκεί η Δύση να εφαρμόσει την τακτική “Μαστίγιου και του Καρότου” (“Θετική και Αρνητική ατζέντα” το λένε στην ΕΕ, – δηλαδή κίνητρα από τη μία και απειλή κυρώσεων από την άλλη).
Ώστε να σύρουν σταδιακά την Τουρκία – με ή χωρίς τον Ερντογάν – σε πιο φιλοδυτικές θέσεις…
Παλαιότερα η τακτική αυτή θα μπορούσε να δουλέψει. Είτε επειδή ο κόσμος ήταν χωρισμένος στα δύο (περίοδος διπολισμού) και οι “μετακινήσεις” ήταν αδιανόητες τότε. Είτε διότι η παγκόσμια κυριαρχία της Δύσης (και κυρίως των ΗΠΑ) ήταν αδιαμφισβήτητη (την πρώτη δεκαετία μετά την πτώση του διπολισμού).
Ακόμα και τότε όμως, η τακτική του “καρότου και του μαστιγίου” δεν δούλεψε πλήρως στην Τουρκία. Ούτε και τότε…
Τώρα που η παγκόσμια κυριαρχία της Δύσης αμφισβητείται όλο και πιο δυναμικά, η τακτική της “προσέλκυσης” της Τουρκίας πίσω στο “δυτικό μαντρί” έχει πολύ μικρές πιθανότητες επιτυχίας. Μακροχρόνια είναι μάλλον καταδικασμένη.
* Κάποιοι πιστεύουν ότι η οικονομική δυσπραγία της Τουρκίας μπορεί να αποτελέσει την “Αχίλλειο πτέρνα” της. Δηλαδή να υποχρεωθεί να συμβιβαστεί με τις δυτικές νόρμες, επειδή ακριβώς θα χρειαστεί τεράστια βοήθεια για να ορθοποδήσει.
Το πρόβλημα εδώ είναι ότι η Τουρκία δεν είναι… Ελλάδα! Αν η Τουρκία καταρρεύσει οικονομικά κι αναλάβουν οι δυτικοί να τη “σώσουν” οικονομικά, όσο παραμένει υπό κατάρρευση θα τους στοιχίζει πολύ ακριβά. Κι αν καταφέρει να σηκωθεί στα πόδια της, θα ξεφύγει αμέσως εκτός ελέγχου (της Δύσης)…
Χώρια που στο μεταξύ οι εσωτερικές εξελίξεις είναι πολύ πιθανό να βρεθούν εκτός ελέγχου, έτσι κι αλλιώς…
Η οικονομική κρίση, αν γίνει ανεξέλεγκτη είναι πολύ πιθανό να καταστρέψει την Τουρκία όπως την ξέρουμε. Όχι να την “εξυγιάνει”…
Το πρόβλημα της Τουρκίας δεν είναι απλώς “οικονομικό”. Είναι και κοινωνικό και γεωπολιτικό και πολιτισμικό. Κι όποιος πάει με δημοσιονομικές συνταγές να λύσει τέτοια προβλήματα, συνήθως τα κάνει χειρότερα…
* Τέλος, κάποιοι υποστηρίζουν, ότι αρκεί η “ήπια δύναμη” (soft power) μιας “δημοκρατικής ατζέντας” ευρωπαϊκού τύπου για να επαναφέρει την Τουρκία σε δυτική τροχιά. Ίσως και με κάποια “ανταλλάγματα” ώστε να την “κατευνάσει” (κυρίως σε βάρος Ελλάδος και Κύπρου!)
Αυτή μοιάζει να είναι η Ευρωπαϊκή προσέγγιση σήμερα. Καταδικασμένη κι αυτή…
Είναι ενδεικτικό ότι οι ελίτ της ΕΕ και τα “κεντρικά ΜΜΕ” έδωσαν μεγαλύτερη σημασία πρόσφατα όταν η Τουρκία “εγκατέλειψε” το Σύμφωνο της Κωνσταντινούπολης” για την βία κατά των γυναικών, παρά στις συνεχείς προκλήσεις και απειλές χρήσης βίας της Τουρκίας κατά δύο κρατών-μελών της ΕΕ.
Υπόψιν, ότι η Τουρκία είχε υπογράψει το Σύμφωνο αυτό (που ολοκληρώθηκε στο έδαφός της, εξ άλλου). Αλλά το εγκατέλειψε διότι διαφώνησε με κάποιες προβλέψεις του για τον “ορισμό των φύλων”! Για ίδιους ή παραπλήσιους λόγους, το Σύμφωνο αυτό δεν το έχουν υπογράψει και χώρες μέλη της ΕΕ!
Το πώς “ορίζουν” τα φύλλα οι διάφορες κοινωνίες (και το αν δέχονται να επιβάλλουν δια νόμου… “χωριστές” τουαλέτες για περισσότερα “φύλα”) δεν σχετίζεται άμεσα με την “προστασία των γυναικών από ενδο-οικογενειακή βία”.
Ό,τι και να υποστηρίζει η “Πολιτική Ορθότητα” υπάρχουν και παρά πολλές γυναίκες (η μεγάλη πλειοψηφία τους!) που ενδιαφέρονται πολύ για την προστασία τους, αλλά δεν θέλουν να καταργηθούν οι έννοιες “μάνα” και πατέρας” (με καινοφανείς όρους όπως, “γονέας τύπου ένα ή δύο”) ούτε παρακολουθούν τις ακρότητες της Πολιτικής Ορθότητας”.
Το να έχουμε απέναντι μας ένα κράτος ταραξία και εμείς να το επικρίνουμε κυρίως για λόγους…”πολιτικής ορθότητας” είναι ακατανόητο. Αν όχι απλώς ανόητο.
Στα βάθη του Μεσαίωνα κάποιες “μορφωμένες ελίτ” τσακώνονταν για το φύλο των αγγέλων. Υποτίθεται.
Σήμερα, εδώ ο κόσμος χάνεται και κάποιοι αναδεικνύουν την ατζέντα για το πόσα είναι τα φύλα των ανθρώπων. Μάλλον κατάντημα το λές…
Η Τουρκία αντιμετωπίζεται μόνο με αυτό που ονομάζεται στις Διεθνείς Σχέσεις Πολιτική Ανάσχεσης – Containment!
Ισχυρές συμμαχίες Αποτροπής! Και ετοιμότητα “Ανάσχεσης” που πρέπει να είναι και διακηρυγμένη και αξιόπιστη.
Ο,τιδήποτε άλλο είναι αφελές ή κακό υποκατάστατο μιας στρατηγικής που δεν υπάρχει.
Και αν υπάρξει τέτοια Πολιτική Ανάσχεσης-Αποτροπής, τότε όλα τα άλλα (κίνητρα, αντικίνητρα, καρότα μαστίγια, οικονομική βοήθεια, στήριξη εσωτερικών μεταρρυθμίσεων κλπ.) μπορούν να τη συμπληρώσουν. Όχι να την υποκαταστήσουν.
Σήμερα υπάρχουν προϋποθέσεις για τέτοιες συμμαχίες. Οι χώρες που ενοχλούνται από την Τουρκία γύρω της είναι πολλές και ισχυρές και πολύτιμες για τη Δύση.
Κι αυτό τελικά θα συμβεί!
Μένει να δούμε, αν θα συμβεί κι εμείς θα συμμετάσχουμε ενεργά σε μια τέτοια Αποτρεπτική Μεγάλη Συμμαχία, ώστε να σωθούμε κι εμείς…
Είτε θα συμβεί αφότου η Τουρκία θα μας έχει διαλύσει ή θα μας έχει “Φιλανδοποιήσει” (ή και τα δύο).
ΥΓ. Όποιος θέλει να μάθει λεπτομερώς τι σημαίνει “Πολιτική Containment” ας διαβάσει το περιβόητο “long telegram” που έστειλε ο George Kennan, το Φεβρουάριο του 1946, τότε χαμηλόβαθμος διπλωμάτης από τη Μόσχα στην Ουάσιγκτων, για το πώς μπορούσε να αντιμετωπιστεί η ΕΣΣΔ αμέσως μετά τη συμμαχική νίκη κατά των Ναζί.
Ο Κένναν υπέγραψε τότε με ψευδώνυμο – ως Χ – γιατί φοβόταν να εμφανιστεί με το όνομά του (και τότε κυριαρχούσαν οι προπάτορες της… “πολιτικής ορθότητας”)
Λίγο αργότερα, ωστόσο, η πρότασή του υιοθετήθηκε από τις ΗΠΑ και ο Κένναν αναδείχθηκε σε “πατέρα” της αμερικανικής στρατηγικής σε όλη την Ψυχροπολεμική περίοδο.
Για όσους προβάλλουν την αντίρρηση ότι η Τουρκία του Ερντογάν σήμερα “δεν έχει καμία σχέση με την Σοβιετική Ένωση του Στάλιν τότε”, μια παρατήρηση μόνο:
Η τωρινή “συγκράτηση-ανάσχεση της Τουρκίας δεν είναι απλώς “περιφερειακό ζήτημα”. Η συνολική κατάρρευση της δυτικής επιρροής στον κόσμο ολόκληρο μπορεί να αρχίσει από δω. Με τη άμεση ή έμμεση στήριξη της Ρωσίας. Και με την Κίνα να καραδοκεί…
Κι εμείς ασχολούμαστε με το…πόσα είναι τα φύλα!
του Θανάση Κ.
