Η γέννηση στην Κέρκυρα, η φυγή του από την Ελλάδα μέσα σε ένα καφάσι, τα δύσκολα παιδικά χρόνια, ο ηρωισμός του στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και η γνωριμία με τη γυναίκα της ζωής του – Πώς κράτησε δεμένη την οικογένεια μετά τον θάνατο της Νταϊάνας
Ευθυτενής, με πραγματικά πριγκιπικό ανάστημα και τα απαραίτητα παράσημα στο πέτο, αδύνατος, με έντονο βλέμμα, αρχοντική κίνηση και καταγωγή που συναρμόζει τις βασιλικές οικογένειες ολόκληρης της Ευρώπης, ο Φίλιππος, Δούκας του Εδιμβούργου, ήταν αυτό που κανείς ανέκαθεν φανταζόταν δίπλα από τη λέξη πρίγκιπας.
Ισως αυτό να διέκρινε και η ίδια η βασίλισσα Ελισάβετ όταν τον ερωτεύτηκε σε ηλικία μόλις 13 ετών, διαβλέποντας στον στρατιωτικό, απόγονο του Οίκου του Σλέσβιχ-Χολστάιν-Σόντερμπουργκ-Γκλύξμπουργκ, τη δυνατότητα να εξελιχθεί στον εφ’ όρου ζωής πριγκιπικό της σύντροφο και μαζί να αποτελέσουν το μακροβιότερο ζεύγος στην ιστορία της σύγχρονης βασιλείας. Η λιτή ανακοίνωση της ίδιας της Ελισάβετ που ανακοίνωνε τον θάνατο του συζύγου της το μεσημέρι της 9ης Απριλίου προφανώς δεν αντικατοπτρίζει τον βαθύ θρήνο μιας γυναίκας που πάντα, σε όλες της τις κινήσεις, ζητούσε τις συμβουλές του αγαπημένου της Δούκα του Εδιμβούργου: «Με βαθιά θλίψη, η Αυτού Μεγαλειότητα η Βασίλισσα ανακοινώνει τον θάνατο του αγαπημένου συζύγου της, του Βασιλείου Υψηλού Πρίγκιπα, του Δούκα του Εδιμβούργου, ο οποίος πέθανε ειρηνικά σήμερα το πρωί στο Κάστρο Windsor. Περαιτέρω ανακοινώσεις θα γίνουν εν ευθέτω χρόνω. Η Βασιλική Οικογένεια ενώνεται με ανθρώπους σε όλο τον κόσμο για να πενθήσει την απώλεια του». Ενδεχομένως η απόφαση του Πρίγκιπα Κάρολου να επισκεφθεί την Ελλάδα λίγες μόλις μέρες πριν από τον θάνατο του πατέρα του και να επιδείξει εμφανή συγκίνηση κατά τις τελετές να είναι ένας τελευταίος φόρος τιμής του γιου προς τη γενέτειρα χώρα του Φιλίππου.
Η είδηση του θανάτου του πρίγκιπα έκανε σύντομα τον γύρο του κόσμου συνοδευόμενη από εκφράσεις θλίψης για τον «αουτσάιντερ» του βασιλικού οίκου, που είχε ουσιαστικούς λόγους να νιώθει πάντα πραγματικός αποσυνάγωγος – «ένας ανυπόληπτος πρίγκιπας με κανένα αληθινό αξίωμα και καμία διάκριση» όπως αυτοχαρακτηριζόταν, αφήνοντας να διαφανεί το εύρος της προσωπικής του πικρίας που εκτοξευόταν προς πολλές κατευθύνσεις: προς τους πραγματικούς του γονείς, οι οποίοι προφανώς αδιαφόρησαν για την τύχη του περιπλανώμενου δούκα, προς το Παλάτι που ποτέ δεν είδε με καλό μάτι την επιλογή της Ελισάβετ να παντρευτεί έναν αξιωματικό του Ναυτικού με προβληματικό παρελθόν, αλλά και την ίδια του τη χώρα που δεν έπαυε να τον αποκαλεί κάπως περιπαιχτικά «Ελληνογερμανό». Ωστόσο ήταν αυτός που κατάφερε, παρά τα προβλήματα, να κρατήσει ενωμένο το παλάτι και να βγάλει καθαρό τον θεσμό σε μια εποχή όπου όλοι οι εστεμμένοι βάλλονται από διαζύγια και κάθε λογής σκάνδαλα – ας μην ξεχνάμε την περίπτωση της Ισπανίας. Η εξέλιξη της μοναρχίας στην Αγγλία από έναν άτεγκτο θεσμό σε μια εκσυγχρονισμένη βερσιόν που επέτρεπε στους βασιλιάδες να απαθανατιστούν σε διάφορες ανέμελες προσωπικές στιγμές και τελικά να εμπνεύσουν μια σειρά από ταινίες και πετυχημένα σίριαλ όπως το «Crown» οφείλεται εν πολλοίς στη συνεπή παρουσία του Φιλίππου. Οπως αποκάλυψε σχετικά και η βραβευμένη βρετανική σειρά του Netflix, η οποία κατάφερε να αποκαταστήσει το χαμένο προφίλ του κάπως παραμελημένου συζύγου της Ελισάβετ, ο Πρίγκιπας Φίλιππος ήταν ο άσος στο μανίκι του θεσμού, αυτός που συμβολικά ανήγγειλε τον θάνατο του πατέρα της στη μελλοντική του βασίλισσα και προσπάθησε να σώσει την οικογένεια από την επικοινωνιακή συντριβή μετά τον θάνατο της Νταϊάνας. Για χάρη της βασιλείας και της απόλυτης δέσμευσής του σε αυτή, άφησε στο κάτω-κάτω την πετυχημένη σταδιοδρομία του στο Βασιλικό Ναυτικό της Μεγάλης Βρετανίας, όπου πραγματικά διακρίθηκε λαμβάνοντας μέρος και σε διάφορες μάχες κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, χωρίς να αρνηθεί ποτέ να γίνει ενεργός πρωταγωνιστής στα σημαντικά γεγονότα που τη σφράγισαν
Πώς διασώθηκε κρυμμένος σε ένα καφάσι με λεμόνια
Γεννημένος μια ηλιόλουστη μέρα του Ιουνίου του 1921 κυριολεκτικά πάνω στο τραπέζι της κουζίνας στα θερινά ανάκτορα του Μον Ρεπό, ο Φίλιππος έμοιαζε με έναν «μικρό φεγγοβολημένο Απόλλωνα», όπως συχνά τον αποκαλούσε η μητέρα του. Ξανθός και με λευκή επιδερμίδα, ήταν ο μικρός που περίμενε με τόση αγωνία η μητέρα του Αλίκη του Μπάτενμπεργκ, η οποία είχε ήδη τέσσερα κορίτσια, αλλά έτρεφε πάντα τεράστια αδυναμία στον μικρό γιο. Συνέχιζε να τον παίρνει μαζί της σε όλα τα ταξίδια της, ακόμα και τη μέρα που χρειάστηκε να μεταβεί στο Λονδίνο για την κηδεία του πατέρα της Λουδοβίκου του Μπάτενμπεργκ, γνωστού ως Λούις Μαουντμπάτεν, την ίδια στιγμή που ο πατέρας του Φιλίππου, Ανδρέας, και ακόμα σύζυγος της Αλίκης βρισκόταν στο μικρασιατικό μέτωπο. Θα επέστρεφε ηττημένος μετά τη λήξη της εκστρατείας στις 21 Σεπτεμβρίου του 1922, όταν ο θείος του Κωνσταντίνος Α’ θα αναγκαζόταν να εγκαταλείψει τον θρόνο και ο ίδιος ο Ανδρέας θα έφτανε να συλληφθεί και να δικαστεί από το καθεστώς Πλαστήρα. Ο Ανδρέας είχε πολεμήσει στους Βαλκανικούς Πολέμους ως αξιωματικός του Ιππικού, ενώ στη Μικρασιατική Εκστρατεία είχε συμμετάσχει με τον βαθμό του υποστρατήγου ως επικεφαλής της 12ης Μεραρχίας που συνετρίβη από τους Τούρκους. Η καθαίρεσή του από το αξίωμα του διοικητή συνοδεύτηκε από την αιτιολογία της «απόλυτης ανικανότητας και καταφανούς ανεπάρκειας στη διοίκηση μεγάλων μονάδων στρατού». Κατηγορήθηκε ότι σε μια κρίσιμη καμπή δεν κατάφερε να κάνει τον απαραίτητο ελιγμό που του ζητήθηκε από τον αρχιστράτηγο Παπούλα με αποτέλεσμα να χάσουν από τον στρατό του Κεμάλ.
Ισως αυτός να είναι και ένας λόγος που σε αντίθεση με τον πατέρα του ο γιος του Φίλιππος αναδείχθηκε σε ικανότατο στρατηγό με ξεχωριστές διοικητικές ικανότητες και μεγάλη γενναιότητα. Ομως θεωρούσε τη στάση της Ελλάδας «προδοτική» προς τον πατέρα του και γι’ αυτό θέλησε να κόψει τους δεσμούς με τη γενέτειρά του αρνούμενος να την επισκεφθεί επίσημα, ενώ δεν θέλησε να μάθει τη γλώσσα και τον πραγματικό πολιτισμό του τόπου. Αν μάλιστα δεν υπήρχε η μητέρα του Αλίκη, η οποία έζησε εδώ μέχρι τον θάνατό της, ίσως να μην επέστρεφε ποτέ στην Αθήνα από τότε που έφυγε κρυμμένος ως βρέφος σε ένα καφάσι με λεμόνια! Σε αντίθεση με τη μητέρα του και επειδή ακριβώς δεν πρόλαβε να μεγαλώσει στην Ελλάδα, δεν έμαθε ποτέ τη γλώσσα, αν και σε κάποια από τις σπάνιες συνεντεύξεις του είχε παραδεχθεί ότι μπορούσε να καταλάβει κάποιες λέξεις. Τελικά, μετά τη μυστηριώδη φυγή του μέσα σε ένα καφάσι μαζί με την οικογένειά του και ύστερα από τον επίσημο χωρισμό των γονιών του επέστρεψε στη βαρετή για εκείνον Αγγλία μένοντας στο Παλάτι του Κένσινγκτον μαζί με τη γιαγιά του Βικτωρία της Εσσης, όπου έμαθε τους βασιλικούς τρόπους και το κυνήγι, ενώ επιδόθηκε με ιδιαίτερη επάρκεια στα σπορ και του άρεσε να διαβάζει αστυνομικές ιστορίες. Τα ψυχολογικά προβλήματα όμως του άφησαν ένα μικρό αποτύπωμα θλίψης, το οποίο μάλλον γοήτευσε την έφηβη Ελισάβετ δίνοντας τον αέρα του ανθρώπου που πάντα είχε κάτι να κρύψει – στην πραγματικότητα αυτό σχετιζόταν με τη μητέρα του, η οποία έπασχε από σχιζοφρένεια και δεν μπορούσε να ανταποκριθεί στα αμέτρητα γράμματα που εξακολουθούσε να της στέλνει ο μικρός Φίλιππος από τα σχολεία όπου βρισκόταν εσώκλειστος σε διάφορα σημεία της Ευρώπης. Σε ένα από τα διαστήματα της μαθητείας από το Σχολείο Τσιμ στο Ηνωμένο Βασίλειο στο σχολείο του Κάστρου του Ζάλεμ στη Γερμανία, από όπου η έτερη καταγωγή του, αποφάσισε να επισκεφθεί τελικά τη μητέρα του για να ανεβεί, όπως επιθυμούσε, για πρώτη φορά στην Ακρόπολη. Ωστόσο η κατάστασή της -κλεισμένη με αρκετά γατιά στο διαμέρισμά της στο Κολωνάκι- τον απέτρεψε από το να ζητήσει να την ξαναδεί και για αρκετά χρόνια δεν είχε καμία επαφή μαζί της.
Η πριγκίπισσα Αλίκη, που προτιμούσε να μην την αναγνωρίζουν και να κυκλοφορεί ινκόγκνιτο στους δρόμους της Αθήνας, εξακολούθησε να μη θέλει να εγκαταλείψει την Ελλάδα ακόμα και όταν ένας, όπως λέγεται, παράνομος έρωτας την ανάγκασε να αποποιηθεί τα εγκόσμια και να ντυθεί καλόγρια, ζητώντας μάλιστα καταφύγιο σε μοναστήρι της Τήνου! Και όχι μόνο αυτό, αλλά φρόντισε να ιδρύσει εκεί μοναστηριακή αδελφότητα την οποία τιμούσε πάντα, τολμώντας να ορθώσει ορθόδοξο παρεκκλήσι μετά την επιστροφή της στο Μπάκιγχαμ. Πέθανε δύο χρόνια μετά την επιστροφή της στο παλάτι από την Ελλάδα, το 1969.
Ολα αυτά δεν απέτρεψαν βέβαια τον πατέρα του Φίλιππου, Πρίγκιπα Ανδρέα, να ζει μια άσωτη ζωή στο Μόντε Κάρλο, αδιαφορώντας για τις αγωνίες του έφηβου γιου του, ο οποίος ανέπτυσσε εν τω μεταξύ διαφορετικά ταλέντα: από ηθοποιός, αφού είχε διακριθεί ως μελαγχολικός πρίγκιπας Αμλετ στην ομώνυμη σεξπηρική τραγωδία αλλά και ως ωραίος ολόξανθος Ρωμαίος που δικαιολογούσε την αριστοκρατική καταγωγή, μέχρι αθλητής που κατέληξε να αποσπά τα εύσημα των δασκάλων του για τις επιδόσεις του. Ωστόσο δεν έπαψε ποτέ σε κάποιες έντονες στιγμές εσωστρέφειες να αναρωτιέται για το ποια είναι η πραγματική του ταυτότητα. Οταν χρόνια αργότερα ο Φίλιππος ρωτήθηκε σε μία από τις σπάνιες συνεντεύξεις του κατά πόσο άφησε ανεξίτηλο αποτύπωμα στον ψυχισμό του η περίοδος αυτή, η απάντηση του ήταν λακωνική: «Οχι περισσότερο από άλλους. Το προσπέρασα όπως κάνουν τόσοι άλλοι», εννοώντας προφανώς ότι οι κοινοί θνητοί δεν έχουν και πολλά να χωρίσουν από τους πρίγκιπες και τους βασιλείς.
Ο έρωτας με την Ελισάβετ
Εννοείται ότι δεν έχουν τίποτα να χωρίσουν ως προς τον έρωτα, που καθώς φαίνεται δεν τους αφήνει ανεπηρέαστους, οδηγώντας τους σε λάθος αποφάσεις, δράματα και αντιζηλίες. Αν ο γιος του Φίλιππου, όμως, Κάρολος, ατύχησε βιώνοντας τον ανέφικτο έρωτά του με την Καμίλα, που άργησε πολύ για να καταλήξει σε γάμο, η αντίστοιχη φλόγα που άναψε ανάμεσα στον όμορφο νεαρό αξιωματικό του Ναυτικού και την «αιώνια σύζυγό» του Ελισάβετ είχε αίσια κατάληξη – τους χώρισε τελικά μονάχα ο θάνατος. Οι δυο τους γνωρίστηκαν σε παιδική ηλικία στον γάμο της ξαδέλφης του πρίγκιπα Φιλίππου, της πριγκίπισσας Μαρίνας, με τον θείο της βασίλισσας Ελισάβετ, πρίγκιπα Γεώργιο του Κεντ, το 1934, όπου παραβρέθηκαν ως μακρινά ξαδέλφια, όταν η Ελισάβετ ήταν μόλις 8 και εκείνος 13. Τρία χρόνια αργότερα ξανασυναντήθηκαν στη στέψη του πατέρα της Ελισάβετ, του βασιλιά Γεωργίου του ΣΤ’, ενώ η τρίτη και… φαρμακερή στιγμή της γνωριμίας τους ήταν όταν η 13χρονη Ελισάβετ εντυπωσιάστηκε βλέποντας τον ψηλό, ξανθό δόκιμο του Βασιλικού Ναυτικού Κολεγίου Μπριτάνια και άρχισε να αλληλογραφεί μαζί του. Ως γνωστόν, ο Φίλιππος κέρδιζε την προσοχή των γυναικών αφού εκτός από καλύτερος δόκιμος της σειράς του, ήταν και πολύ ικανός στον αθλητισμό. Ολα αυτά, σε συνδυασμό με το χαμηλό προφίλ και το εκρηκτικό, ανά φάσεις, ταμπεραμέντο του γοήτευσαν την Ελισάβετ, η οποία δέχτηκε την πρόταση γάμου που της έκανε ένα καλοκαίρι του 1946. Ο πατέρας της, που δεν έβλεπε με καλό μάτι τον δυνάμει γαμπρό του, έδωσε τη συγκατάθεσή του υπό τον όρο ότι ο γάμος θα γινόταν όταν η Ελισάβετ θα έκλεινε τα 21, πιστεύοντας ότι το διάστημα που θα μεσολαβούσε θα απομάκρυνε το ζευγάρι.
Οι βασιλικοί γάμοι
Εν τω μεταξύ, προκειμένου ο Φίλιππος να μπορέσει να παντρευτεί έπρεπε να βαπτιστεί – ήταν χριστιανός ορθόδοξος και έπρεπενα ασπαστεί τις αρχές της Αγγλικανικής Εκκλησίας. Δύο χρόνια αργότερα ανακοινώνεται ο αρραβώνας και αφότου ο βασιλιάς Γεώργιος δέχεται τελικά να δώσει στον Φίλιππο τον τίτλο της προσφώνησης Βασιλική Υψηλότητα, τελικά γίνεται ο γάμος στο Αβαείο του Γουεστμίνστερ, με την πριγκίπισσα να καταφθάνει φορώντας μια χρυσοποίκιλτη τιάρα και ένα νυφικό με μια τεράστια ουρά. Λέγεται μάλιστα ότι καθώς η Βρετανία βρισκόταν ακόμα σε καθεστώς βαθιάς λιτότητας που είχε χτυπήσει ακόμα και τη βασιλική οικογένεια, για το νυφικό της τότε πριγκίπισσας ακόμα Ελισάβετ χρειάστηκε να συγκεντρωθούν κουπόνια από όλη τη χώρα. Η ζωντανή μετάδοση που ακολούθησε ίσως σήμανε το πρώτο τέτοιας εμβέλειας μεταδιδόμενο γεγονός που δεν αφορούσε τον πόλεμο για την Αγγλία. Δύο εκατομμύρια τηλεθεατές της Κοινοπολιτείας -και όχι μόνο- καρφώθηκαν στους δέκτες για να παρακολουθήσουν ζωντανά την τελετή.
Μετά τον γάμο το ζευγάρι αποσύρθηκε στη Μάλτα λόγω των υποχρεώσεων του Φιλίππου στο Πολεμικό Ναυτικό και αυτές μπορεί να ήταν οι καλύτερες μέρες της ζωής τους -τουλάχιστον οι πιο ανέμελες και οι πιο ξέγνοιαστες. Μέχρι τη στιγμή που σε κάποια επίσκεψή τους στην Κένυα ο Φίλιππος αναγκάστηκε να μεταφέρει τα άσχημα νέα του θανάτου του βασιλιά Γεωργίου: όλοι ήξεραν ότι η διάδοχος θα ήταν η δυναμική Ελισάβετ. Εκτοτε όλα τα φώτα ήταν στραμμένα στον βίο του ζευγαριού, που ενίοτε αδυνατούσε να συμβιβάσει τις υψηλές υποχρεώσεις και προσδοκίες ενός σκληρού πρωτοκόλλου με τις ακυρωμένες φιλοδοξίες του νεαρού στρατιωτικού, ο οποίος έβλεπε να μεταμορφώνεται στον αυστηρό και χαλκέντερο Δούκα του Εδιμβούργου. Οι συχνές εξορμήσεις του σε νυχτερινά κλαμπ, που λειτουργούσαν προφανώς ως αντιστάθμισμα, φαίνεται ότι μάλλον ενοχλούσαν την Ελισάβετ, ειδικά όταν συνοδεύονταν από εξωτικούς χορούς με γυμνές χορεύτριες. Ιδιαίτερα απορριπτική ήταν και ως προς την έντονη ροπή του πρίγκιπα προς το αλκοόλ και τη μαριχουάνα, κάτι που επιφέρει μια σύντομη κρίση στον γάμο τους. Μάλιστα ο συγγραφέας της ανεπίσημης βιογραφίας του Φιλίππου αναφέρει ότι υπήρξε όντως κρίση και αυτή προφανώς οφειλόταν στις γεννήσεις των δύο πρώτων παιδιών. Αν σε αυτό λάβει κανείς υπόψη του και την αντίθεση του παλατιού με την επιλογή της Ελισάβετ, καταλαβαίνει ότι ο Φίλιππος δεν έπαψε ουσιαστικά ποτέ να βλέπει τον εαυτό του ως παρείσακτο. Είχε καταλάβει ότι το καθεστώς του Παλατιού δεν του απέδιδε τα εύσημα που του έπρεπαν ως ηρωικά πολεμήσαντα στον Β’ Παγκόσμιο, αλλά εξακολουθούσε να τον αντιμετωπίζει ως ένα φτωχό «Ελληνογερμανό» ή «Below the salt», όπως έλεγαν χαρακτηριστικά οι Εγγλέζοι για όλους όσοι δεν είχαν πραγματικά καλή καταγωγή.
Η συμμετοχή στη Μάχη της Κρήτης
Μπορεί το οικογενειακό παρελθόν του Πρίγκιπα Φιλίππου να είχε πολλές σκιές -ειδικά από την πλευρά της μητέρας του- καθώς οι δύο του γαμπροί, ο Χριστόφορος της Εσσης και ο μαρκήσιος Μπερτόλδος της Βάδης, ήταν ναζί, αλλά ο ίδιος είχε πολεμήσει στη Μάχη της Κρήτης – κατά τη διάρκεια της Ναυμαχίας του Ταινάρου βρισκόταν στον έλεγχο των προβολέων του θωρηκτού. Ετυχε μάλιστα για τη γενναία συμβολή του στις επιχειρήσεις αυτές της ύψιστης της τιμής του Ελληνικού Πολεμικού Σταυρού. Ολοι στον Στρατό μιλούσαν για τις διοικητικές και στρατιωτικές ικανότητες του νεαρού Φιλίππου που τον έχρισαν πολύ σύντομα υποπλοίαρχο, έναν βαθμό που δύσκολα κατακτούσε ένας νέος 21 ετών. Μάλιστα κατά τη συμμαχική απόβαση στη Σικελία τον Ιούνιο του 1942 κατάφερε να σώσει το πλοίο του από νυχτερινό βομβαρδισμό αφού είχε την ιδέα να τοποθετήσουν μία λέμβο με καπνογόνα στη θάλασσα, η οποία αποσυντόνισε τα βομβαρδιστικά και έτσι μπόρεσε το αντιτορπιλικό να ξεφύγει.
Ο Φίλιππος αναμφίβολα είχε το παράστημα που χρειαζόταν ώστε να φιγουράρει ως ο ιδανικός πρίγκιπας καθώς ήταν διαρκής και έντονη η ενασχόλησή του με τα σπορ μέχρι μεγάλη -σχετικά- ηλικία. Ηταν αθλητής του πόλο μέχρι τη δεκαετία του ’70 και δεν θα αποσυρόταν αν δεν τον σταματούσε ένας τραυματισμός. Η μανία του για την ταχύτητα δεν περιορίστηκε ωστόσο στα άλογα, αλλά εκδηλώθηκε και στα αγωνιστικά αυτοκίνητα με τα οποία έτρεχε στους δρόμους γύρω από το παλάτι. Ακόμα και λίγα μόλις χρόνια πριν, στα 93 του, ενεπλάκη σε ένα τροχαίο το οποίο είχε ως αποτέλεσμα να τραυματισθεί ελαφρά ο ίδιος και πιο σοβαρά οι δύο γυναίκες που επέβαιναν στο άλλο αμάξι μαζί με ένα μικρό βρέφος.
Ωστόσο, αν η ταχύτητα και τα αυτοκίνητα ήταν το πάθος του, η πραγματική του αγάπη, όπως και της βασίλισσας Ελισάβετ, ήταν η φύση: ήταν προστάτης σε πάνω από 800 οργανώσεις, ενώ μαζί με τον Κουρτ Χαν, που του είχε μάθει τι σημαίνει να ακολουθείς το καθήκον, καθιέρωσε το Βραβείο του Δούκα του Εδιμβούργου προκειμένου να δώσει στους νέους να αντιληφθούν το αίσθημα της ευθύνης για τον εαυτό τους και τις κοινότητές τους. Τις ιδιαίτερες οικολογικές ανησυχίες του τις μετέφερε και στον Κάρολο, ο οποίος κινείται στον δρόμο που χάραξε ο πατέρας του καθιερώνοντας ήδη από τη δεκαετία του ’50 ειδικό Συνέδριο Μελέτης της Κοινοπολιτείας σχετικά με τις ανθρώπινες πτυχές των βιομηχανικών ζητημάτων. Ηταν τότε που αποφάσισε να γυρίσει όλο τον κόσμο φτάνοντας μέχρι την Ανταρκτική προκαλώντας διάφορες φήμες για κρίση στον γάμο του με την Ελισάβετ, τις οποίες όμως αμφότεροι αρνήθηκαν.
Ως γνωστόν, ο εκλιπών δεν είχε ποτέ καλές σχέσεις με τα μίντια και τους δημοσιογράφους, τους οποίους απέφευγε διαρκώς αποκαλώντας τους κάποια στιγμή «καταραμένα ερπετά» επειδή είχαν την τάση να διακρίνουν και να εντοπίζουν τις γκάφες του. Ο αυθορμητισμός του πρίγκιπα δεν τον είχε αποτρέψει από το να παρασύρεται σε μια σειρά από παρασπονδίες, σε σημείο που να αναγκαστεί να παραδεχθεί επίσημα στον πολιτικό και συγγραφέα Τζάιλς Μπράντρεθ ότι «έχω καταντήσει καρικατούρα. Ειδικά στα μάτια των δημοσιογράφων. Πρέπει επιτέλους να το παραδεχθώ». Επίσημα βέβαια δεν το παραδέχτηκε ποτέ, καθώς το αυστηρό του προφίλ ήταν συνώνυμο του ονόματός του. Αντίστοιχη ήταν και ανατροφή που έδωσε στον Κάρολο, που μπορεί να του προξένησε ανεπανόρθωτα ψυχικά τραύματα, αλλά κράτησε συνεκτικό τον θεσμό της Βασιλείας.
H δύσκολη υπόθεση της πριγκίπισσας Νταϊάνας
Αναμφίβολα αν κάποιος ευθυνόταν για τον γάμο του Πρίγκιπα Καρόλου με την Νταϊάνα είναι ο Πρίγκιπας Φίλιππος καθώς είναι αυτός που έπεισε τον γιο του ότι η όμορφη πριγκίπισσα της Ουαλίας ήταν το ιδανικό ταίρι για αυτόν. Πρωτύτερα, στις αρχές της δεκαετίας του ’50, ήταν ο ίδιος που, όπως λέγεται, είχε αποτρέψει τον γάμο της κάπως ατίθασης και άτακτης νύφης του Μαργαρίτας με τον διαζευγμένο και πολλά χρόνια μεγαλύτερό της Πίτερ Τάουνσεντ, ο οποίος δεν έπαψε ποτέ να κατηγορεί τον πρίγκιπα ως υπαίτιο του χωρισμού τους. Οταν μάλιστα ο Κάρολος και η Νταϊάνα του ανακοίνωσαν ότι διάγουν σοβαρή κρίση στον γάμο τους, εκείνος τους είχε προσκαλέσει σε μια σειρά από συναντήσεις ζητώντας τους να συμβιβαστούν, αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Η Νταϊάνα ζήτησε διαζύγιο και όταν σκοτώθηκε σε δυστύχημα εκείνη τη βροχερή μέρα της 31ης Αυγούστου του 1997 πολλοί ήταν αυτοί που θεωρούσαν πως το τραγικό τέλος ήταν αναπόφευκτο από τη στιγμή που η πριγκίπισσα είχε αποφασίσει να διαχωρίσει τη μοίρα της από αυτή της βασιλικής οικογένειας. Ο κόσμος αντέδρασε έντονα βλέποντας, σε διάφορα σενάρια που άγγιζαν τις θεωρίες συνωμοσίας, ως υπαίτιους του δυστυχήματος το ίδιο το παλάτι – και συγκεκριμένα τον Φίλιππο. Ο ίδιος πάντως όταν ανακοινώθηκε το τραγικό συμβάν ήταν στο Κάστρο Μπαλμόραλ όπου συνηθίζει η οικογένεια να αποσύρεται για τις θερινές διακοπές και έσπευσε αμέσως για μια ακόμα φορά, όπως έκανε πάντα, να επωμιστεί τα οικογενειακά βάρη. Είναι ο ίδιος που προστάτευσε τα εγγόνια του Ουίλιαμ και Χάρι από τα αδιάκριτα βλέμματα των παπαράτσι κρατώντας τα μαζί του στο Μπαλμόραλ, όπου μπορούσαν να θρηνήσουν ιδιωτικά την ξαφνική απώλεια της αγαπημένης τους μητέρας. Σε αντίθεση με τις θεωρίες που κυκλοφόρησαν τότε, η δικαστική απόφαση που εξεδόθη το 2008 απεφάνθη ότι καμία ανάμειξη δεν είχε η βασιλική οικογένεια στην ιστορία του δυστυχήματος.
Πού θα ταφεί
Παρά τα προβλήματα, τους σοβαρούς τριγμούς ανάμεσα στα μέλη της οικογένειας, όπως οι πρόσφατες ιστορίες με τον Χάρι και τον Γουίλιαμ, ο Φίλιππος στάθηκε δίπλα στο πλευρό της βασίλισσας, την οποία προστάτευσε με κάθε τρόπο, όπως είχε υποσχεθεί στον πατέρα της, βασιλέα Γεώργιο. Ηταν άλλωστε οι δυο τους που πέρασαν παρέα την περιπέτεια του κορωνοϊού, αν εξαιρέσει κανείς το δύσκολο διάστημα στο νοσοκομείο όπου έκανε την επέμβαση. Ο πρίγκιπας δεν σταμάτησε στιγμή να υποστηρίζει την ισχυρή σύζυγό του – και ίσως ήταν από τους ελάχιστους άνδρες σε θέση εξουσίας που κατάφεραν να το κάνουν με ουσιαστική φροντίδα και γενναιοδωρία. Γι’ αυτό και η βασίλισσα στο ιωβηλαίο τους τον είχε χαρακτηρίσει αληθινό «στήριγμα και δύναμή της», τον παντοτινό της άνδρα που έμελλε να φύγει πρώτος λίγο πριν κλείσει τα 100. Στην Αγγλία έχει κηρυχτεί ήδη περίοδος πένθους οκτώ ημερών κατά τη διάρκεια της οποίας δεν θα υπογραφούν νομοσχέδια από το παλάτι ενώ οι κρατικές υποθέσεις θα ανασταλούν σε ένδειξη σεβασμού. Ως γνωστόν, όλες οι αποφάσεις θέλουν την έγκριση της βασίλισσας για να επικυρωθούν, κάτι που κατά το διάστημα αυτό δεν θα είναι εφικτό. Μετά την κηδεία η βασίλισσα θα συνεχίσει να θρηνεί ιδιωτικά, αλλά πίσω από τις κλειστές πόρτες θα συνεχίσει να ασκεί τα καθήκοντά της. Είναι σίγουρο ότι δεν θα πραγματοποιήσει σε ένδειξη πένθους καμία εμφάνιση όλο αυτό το διάστημα, όπως και τα υπόλοιπα βασιλικά μέλη της οικογένειας – όλοι βέβαια απορούν ποια θα είναι η στάση των προσφάτως αποσχισάντων Χάρι και της συζύγου του Μέγκαν. Επίσης φημολογείται ότι ο θάνατος του πρίγκιπα ενδεχομένως να προκαλέσει εξελίξεις όσον αφορά τη διαδοχή – όχι γιατί ουσιαστικά την επηρεάζει αφού ο ίδιος είχε αποκλειστεί από τέτοια ενδεχόμενα και τίτλους, αλλά γιατί η βασίλισσα και με αφορμή τα 100ά της γενέθλια θα προσχωρήσει σε μια τέτοια κίνηση χρίζοντας βασιλιά τον Κάρολο.
Το πιο πιθανό είναι ο πρίγκιπας Φίλιππος να ταφεί στο Frogmore Gardens, έναν κήπο 35 στρεμμάτων όπου συνηθίζει, όπως έχουμε δει χαρακτηριστικά και στο «Crown», να κάνει βόλτα η βασίλισσα Ελισάβετ με τα σκυλιά της. Στο ίδιο μέρος έχει ταφεί και η προγιαγιά του πρίγκιπα Φιλίππου, η βασίλισσα Βικτώρια, δίπλα ακριβώς στον σύζυγό της Αλβέρτο. Βέβαια οι βρετανικές εφημερίδες επιμένουν ότι η βούληση του πρίγκιπα ήταν να έχει μια «ιδιόμορφη» και σχετικά ταπεινή κηδεία στο παρεκκλήσι του Αγίου Γεωργίου, από το Αβαείο του Γουεστμίνστερ. Οι Βρετανοί δημοσιογράφοι μάλιστα εικάζουν ότι αντί να τεθεί σε λαϊκό προσκύνημα στο Αβαείο του Γουέστμινστερ, η σορός του δούκα θα βρίσκεται στο St James’ Palace, όπου η πριγκίπισσα Νταϊάνα βρισκόταν για αρκετές ημέρες πριν από την κηδεία της. Δεδομένων των συνθηκών της πανδημίας δεν θα επιτραπεί στο κοινό να δει τη σορό, ενώ προφανώς μετρημένοι θα είναι και οι καλεσμένοι.
Και ενώ όλοι περιμένουν να δουν τι ακριβώς θα συμβεί με την κηδεία ενός από τους μακροβιότερους πρίγκιπες στην Ιστορία, σίγουρα θα θυμούνται ότι ο κερκυραϊκός αέρας, η θαλασσινή αύρα και η ελληνική φλέβα της οικογένειας μετέτρεψαν τον Δούκα του Εδιμβούργου σε μια προσωπικότητα έξω από τα δεδομένα και εντελώς απροσδόκητο για τα αυστηρά βασιλικά ήθη – πάντα με τον τρόπο του και με μια παράξενη ησυχία, αντίστοιχη με τον σχετικά αθόρυβο, για τα βρετανικά δεδομένα, θάνατό του, μία μόλις μέρα μετά από την επίσημη «αποχώρηση» της πάντοτε αντίθετης στη βασιλική οικογένεια σιδηράς κυρίας, Μάργκαρετ Θάτσερ.