Τα υψηλότερα κονδύλια, που έχει διαθέσει ποτέ για τον ψηφιακό μετασχηματισμό και την έρευνα στον ψηφιακό τομέα και συγκεκριμένα €95,5 δισ., θα διαθέσει η Ε.Ε. την περίοδο 2021-2027, μέσα από το πρόγραμμα-ορόσημο “Ορίζων Ευρώπη”. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην υγεία, τον ψηφιακό μετασχηματισμό και τη στήριξη καινοτόμων μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων και στην ανάπτυξη των ερευνητικών υποδομών.
Το πρόγραμμα, που υλοποιείται ήδη σε προσωρινή βάση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή από την 1η Ιανουαρίου 2021, πήρε το “πράσινο φως” από την Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, με 677 ψήφους υπέρ, 5 κατά και 17 αποχές. Το πρόγραμμα “Ορίζων Ευρώπη” θα έχει συνολικό προϋπολογισμό €95,5 δισ. Από τα χρήματα αυτά, τα €5,4 δισ. θα προέλθουν από το σχέδιο ανάκαμψης της Ε.Ε. “Next Generation EU”, ενώ επιπλέον €4 δισ. επενδύσεων θα διατεθούν μέσω του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου (ΠΔΠ) της Ε.Ε.
Το “Ορίζων Ευρώπη” εξασφαλίζει άμεση και μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση για δράσεις έρευνας και καινοτομίας που στόχο έχουν την αντιμετώπιση παγκόσμιων προκλήσεων, όπως η κλιματική αλλαγή, ο ψηφιακός μετασχηματισμός και η πανδημία COVID-19.
“Το πρόγραμμα θα προετοιμάσει την Ε.Ε. για μελλοντικές προκλήσεις, ενισχύοντας τα συστήματα υγείας, στηρίζοντας την απεξάρτηση της βιομηχανίας από τα ορυκτά καύσιμα και βοηθώντας τις επιχειρήσεις να καινοτομήσουν. Θα στηρίξει επίσης και τους Ευρωπαίους ερευνητές. Οι φιλόδοξες επενδύσεις στην έρευνα και την καινοτομία αποτελούν επενδύσεις για τις προκλήσεις του μέλλοντος”, δήλωσε ο Dan Nica (Σοσιαλιστές, Ρουμανία), εισηγητής για τον κανονισμό “Ορίζων Ευρώπη”.
Τρεις πυλώνες
Το πρόγραμμα “Ορίζων Ευρώπη” αποτελείται από τρεις πυλώνες: “επιστήμη αριστείας”, “παγκόσμιες προκλήσεις και ευρωπαϊκή βιομηχανική ανταγωνιστικότητα”, “καινοτόμος Ευρώπη”.
Ο πυλώνας “επιστήμη αριστείας” θα στηρίξει πρωτοποριακά ερευνητικά προγράμματα, που θα αναπτύξουν και θα υλοποιήσουν ερευνητές μέσω του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Έρευνας. Θα χρηματοδοτήσει, επίσης, υποτροφίες και ανταλλαγές ερευνητών μέσω των δράσεων Marie Skłodowska-Curie και θα εξασφαλίσει επενδύσεις για τη βελτίωση των ερευνητικών υποδομών.
Ο πυλώνας “παγκόσμιες προκλήσεις και ευρωπαϊκή βιομηχανική ανταγωνιστικότητα” θα προσφέρει άμεση στήριξη σε ερευνητικά έργα στον τομέα της κοινωνίας, της τεχνολογίας και τη βιομηχανίας και θα καθορίσει τις ερευνητικές προτεραιότητες της Ε.Ε. Θα χρηματοδοτηθούν ακόμα συμπράξεις μεταξύ δημοσίων φορέων, συμπράξεις δημοσίου και ιδιωτικού τομέα και δράσεις του Κοινού Κέντρου Ερευνών, το οποίο παρέχει ανεξάρτητα επιστημονικά στοιχεία και τεχνική υποστήριξη σε φορείς χάραξης πολιτικής σε επίπεδο Ε.Ε. και κρατών – μελών.
Ο πυλώνας “καινοτόμος Ευρώπη” έχει ως στόχο να καταστήσει την Ευρώπη ηγετική δύναμη στην καινοτομία για την ανάπτυξη αγορών. Μέσω της περαιτέρω ενίσχυσης του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Καινοτομίας και Τεχνολογίας (EIT), ο πυλώνας αυτός έχει ως στόχο να προωθήσει την καλύτερη συνεργασία μεταξύ επιχειρήσεων, ερευνητικών κέντρων και ανώτερων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων.
Το πρόγραμμα της περιόδου 2021-2027 θα συνεισφέρει στην ετοιμότητα των εθνικών συστημάτων Υγείας, όπως και στην απεξάρτηση της βιομηχανίας της Ε.Ε. από τον άνθρακα και στην καινοτομία.
Στόχοι
Οι στόχοι του Προγράμματος, όπως περιγράφονται στο τελικό κείμενο που ενέκρινε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, τη στήριξη ερευνητικών δράσεων με φιλόδοξους στόχους: Επιτάχυνση της μετάβασης σε μια ανθεκτική και κλιματικά ουδέτερη Ευρώπη, Θεραπεία του καρκίνου, Δημιουργία 100 κλιματικά ουδέτερων πόλεων έως το 2030, Διασφάλιση ότι το 75% των εδαφών είναι υγιή μέχρι το 2030.
