Ο πληθωρισμός αποκλιμακώνεται στις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά εξακολουθεί να είναι πολύ υψηλός για να μπορέσει να χαλαρώσει κανείς. Οσο μεγαλύτερο είναι το διάστημα που παραμένει υψηλός ο δείκτης, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος να αρχίσουν να τον αναμένουν οι καταναλωτές και αναλόγως να προσαρμόζουν τη συμπεριφορά τους.
Αυτό θέτει τη Fed σε θέση εγρήγορσης για την καταπολέμηση του πληθωρισμού. Οι τιμές αυξήθηκαν με ετήσιο ρυθμό 7,7% τον Οκτώβριο, όπως καταγράφονται στον δείκτη τιμών καταναλωτή, απέχοντας πολύ από τον στόχο του 2% της Fed. Ο ετήσιος ρυθμός πληθωρισμού μειώθηκε περισσότερο από το αναμενόμενο, καθώς οι οικονομολόγοι που συμμετείχαν σε δημοσκόπηση της Refinitiv ανέμεναν 8%. Παρά ταύτα, το κόστος των τροφίμων, της ενέργειας και της στέγασης εξακολουθεί να αυξάνεται δραματικά. Παρόλο που ο χρηματιστηριακός δείκτης S&P 500 σημείωνε άνοδο έως και 4,4% την Πέμπτη, υποδηλώνοντας ανακούφιση των επενδυτών που οι αριθμοί δεν ήταν χειρότεροι, τα νέα στοιχεία συνεχίζουν να δίνουν επιχειρήματα στη Fed ώστε να εξακολουθήσει να αυξάνει τα επιτόκια.
Αν μη τι άλλο, η Fed έχει λόγους να προχωρήσει πιο γρήγορα από ό,τι αναμένει η αγορά. Ο πρόεδρός της, Τζερόμ Πάουελ, στις 2 Νοεμβρίου προειδοποίησε πως υπάρχει κίνδυνος να παγιωθούν οι προσδοκίες για υψηλότερο πληθωρισμό. Η έρευνα σχετικά με τις συμπεριφορές των καταναλωτών του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν αποτύπωσε τις προσδοκίες για τον μελλοντικό πληθωρισμό να κινούνται υψηλότερα μέχρι τον Οκτώβριο.
Οταν οι Αμερικανοί αναμένουν υψηλότερο πληθωρισμό, οι επιχειρήσεις τείνουν να αυξάνουν τις τιμές αγαθών και υπηρεσιών, ενώ και οι εργαζόμενοι είναι πιθανό να ζητήσουν υψηλότερους μισθούς. Αυτό είναι το σενάριο που η Fed θέλει να αποφύγει. Ενα ζήτημα που προκαλεί ανησυχία είναι πως, παρά την αποκλιμάκωση του δείκτη τιμών καταναλωτή, η περαιτέρω σύσφιγξη της νομισματικής πολιτικής της τραπέζης είχε περιορισμένη επίδραση στη ζήτηση. Οι πραγματικές δαπάνες σε καταστήματα λιανικής και εστιατόρια τον Σεπτέμβριο ήταν 13% υπεράνω των επιπέδων πριν από την πανδημία και παρέμειναν σταθερές σε μεγάλο βαθμό το 2022. Οι αποταμιεύσεις των νοικοκυριών έχουν μειωθεί από το 2021, αλλά εξακολουθούν να είναι αυξημένες κατά 1,7 τρισ. δολάρια από ό,τι πριν από την πανδημία, χάρις στα γενναιόδωρα μέτρα της κυβέρνησης και στους περιορισμούς των μετακινήσεων, που «πάγωσαν» τις δαπάνες.
Οι δαπάνες ενόψει Χριστουγέννων ξεκίνησαν ήδη από την Ημέρα των Ευχαριστιών τον Οκτώβριο, ενώ οι μεγάλοι όμιλοι λιανεμπορίου συναγωνίζονταν μεταξύ τους, προσελκύοντας τους καταναλωτές να ξοδέψουν νωρίτερα όσα συνήθως διοχετεύουν σε αγορές προς τα τέλη του έτους. Το μερίδιο του διαθέσιμου εισοδήματος, που εξοικονομούν τα νοικοκυριά, κυμάνθηκε κοντά σε χαμηλά επίπεδα 15ετίας τον Σεπτέμβριο στις ΗΠΑ.
Δεν είναι περίεργο που η Fed κάνει λάθος ως προς την υπερβολική της αντίδραση. Ο Πάουελ είπε την περασμένη εβδομάδα ότι θα προτιμούσε να αυξήσει τα επιτόκια πολύ ψηλά παρά να χαλαρώσει τις προσπάθειές του πολύ σύντομα ή να αποτύχει να αυξήσει επαρκώς το κόστος δανεισμού. Οι αγορές αναμένουν αύξηση 50 μονάδων βάσης τον Δεκέμβριο, σύμφωνα με το εργαλείο FedWatch της εταιρείας συμβούλων επιχειρήσεων και χρηματιστηριακών συναλλαγών CME.
ΠΗΓΗ kathimerini.gr
