Ποιοι είναι οι παράγοντες που καθορίζουν αν κάποιος θα ζήσει πολλά χρόνια με υγεία και ποιότητα ζωής; Μήπως είναι μόνο η κληρονομικότητα του DNA του; Ή μήπως υπάρχει ένα ευρύτερο «αόρατο» περιβαλλοντικό πλαίσιο, όπως οι συνθήκες που βιώνει και οι συνήθειες που υιοθετεί, που «μιλάει» στα γονίδιά μας και διαμορφώνει την πορεία μας;
Στα παραπάνω κρίσιμα ερωτήματα, τα οποία – άλλους λιγότερο και άλλους περισσότερο – έχουν απασχολήσει όλους μας, επιχειρεί να δώσει απαντήσεις η Μαρία Γαζούλη, καθηγήτρια Βιολογίας – Γενετικής – Νανοϊατρικής στην Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ. Και παρότι πρόκειται για ένα σύνθετο επιστημονικό πεδίο, η ίδια στο κείμενο που έχει συντάξει αναλύει όλα τα ερευνητικά ευρήματα που δείχνουν ότι τα γονίδιά μας διαμορφώνονται από το περιβάλλον.
Ο «διάλογος»
Οι έρευνες δείχνουν ότι ο διάλογος ανάμεσα στο περιβάλλον και το γονιδίωμα είναι πιο καθοριστικός απ’ ό,τι πιστεύαμε. Μια πρόσφατη μελέτη που βασίζεται σε σχεδόν μισό εκατομμύριο συμμετέχοντες της UK Biobank (Nature Medicine, τ. 31, σελ. 1016-1025, 2025) αποκαλύπτει ότι ο τρόπος ζωής και οι εξωτερικές επιρροές υπερβαίνουν σε σημασία τη γενετική προδιάθεση όσον αφορά την υγεία και τη γήρανση. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, οι περιβαλλοντικοί παράγοντες εξηγούν ένα σημαντικά μεγαλύτερο ποσοστό της διακύμανσης στον κίνδυνο θνησιμότητας απ’ ό,τι τα σημερινά γενετικά μοντέλα.
Οι συνήθειες, η διατροφή, οι τοξίνες και οι ρύποι μπορούν να ενεργοποιήσουν ή να «σιγήσουν» γονίδια που σχετίζονται με τον μεταβολισμό, το ανοσοποιητικό, τη φλεγμονή ή ακόμη και τη διαδικασία της γήρανσης. Και αυτό δεν είναι μια αφηρημένη έννοια. Στην πράξη, οι εκθέσεις που βιώνουμε αφήνουν αποτύπωμα.
Διαβάστε περισσότερα στο δημοσίευμα του www.tanea.gr πατώντας ΕΔΩ
