
Γράφει ο Ανδρέας Βορύλλας*
Η Γενοκτονία των Αρμενίων, μαζί με τις διώξεις Ελλήνων, Ασσυρίων και Ποντίων, αποτελεί μια από τις πιο σκοτεινές σελίδες της ανθρώπινης ιστορίας.
Το Δημοκρατικό Πατριωτικό Λαϊκό Κίνημα Νίκη δεν λησμονεί και τιμά τη μνήμη των 1.500.000 Αρμενίων που βασανίστηκαν και θανατώθηκαν από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Αυτή η τραγωδία δεν είναι μόνο μια ιστορική υπενθύμιση, αλλά και ένα κάλεσμα για δικαιοσύνη και εγρήγορση, ώστε τέτοια εγκλήματα να μην επαναληφθούν.
Από το 1914 έως το 1922, Αρμένιοι, Ασσύριοι, Πόντιοι και Έλληνες Μικρασιάτες χριστιανοί κυνηγήθηκαν και θανατώθηκαν από την Οθωμανική Αυτοκρατορία.
Αναλυτικά οι θηριωδίες των Τούρκων από το 1914 έως το 1922:
- Ιανουάριος έως Δεκέμβριος του 1914 – Πάνω από 250.000 Έλληνες εκτοπίζονται από τις περιοχές της ανατολικής Θράκης και Σμύρνης. Τα υπάρχοντά τους κατάσχονται.
- 27 Μαΐου 1914 – Οι Τουρκικές αρχές διατάζουν το χριστιανικό πληθυσμό της Περγάμου να εγκαταλείψουν τη πόλη μέσα σε δύο ώρες. Οι τρομοκρατημένοι κάτοικοι καταφεύγουν στη Μυτιλήνη.
- Μάιος και Ιούνιος του 1914 – Οι Τούρκοι επιδίδονται σε όλες τις μορφές διωγμών που σαν στόχο έχουν τους Έλληνες της δυτικής Μικράς Ασίας. Τα παράλια της Μικράς Ασίας έχουν καταστραφεί. Στην Ερυθραία και στη Φωκαία οι Έλληνες σφαγιάζονται ανελέητα.
- Ιούλιος και Αύγουστος 1914 – Η τουρκική κυβέρνηση δημιουργεί “τάγματα καταναγκαστικών έργων”. Πρόκειται για μια νέα μέθοδο εξόντωσης των Ελλήνων – οθωμανών πολιτών που έχουν καταταγεί στον τουρκικό στρατό. Με τον τρόπο αυτό 400.000 Έλληνες εξοντώθηκαν από την πείνα και την κακοποίηση.
- Αύγουστος του 1914 – 12.000 Ασσύριοι δολοφονούνται από τον Τζεβτέτ Χαλίλ Μπέι. Ο αριθμός των Ασσυρίων όλων των θρησκειών που έχουν δολοφονηθεί από τους Τούρκους από το 1895 ανέρχεται στις 424.000.
- Σεπτέμβριος 1914 – Με διάταγμα της Τουρκικής κυβέρνησης πολλά χωριά της Ανατολικής Θράκης, όπου πλειοψηφεί το Ελληνικό στοιχείο, εκκενώνονται δια της βίας (Νεοχώριο, Γαλατάς, Καλλίπολη, κτλ.). Ακολουθούν λεηλασίες σε σπίτια και καταστήματα. Χιλιάδες αφήνουν τα πατρογονικά τους εδάφη και καταφεύγουν στην Ελλάδα.
- Νοέμβριος – Δεκέμβριος 1914 – Με διάταγμα της Τουρκικής κυβέρνησης η περιοχή Βιζύη και μέρος της περιοχής Σαράντα Εκκλησιές εκκενώνονται. 19.000 Έλληνες εξορίζονται στην Ανατολία και οι περιουσίες τους λεηλατούνται. Σύμφωνα με τα αρχεία του Οικουμενικού Πατριαρχείου 119.940 Έλληνες απελάθηκαν από την Ανατολική Θράκη.
- Απρίλιος του 1915 – Το τουρκικό καθεστώς προχωρεί σε οργανωμένες συλλήψεις ενός μεγάλου αριθμού Αρμενίων διανοουμένων και εθνικών ηγετών στην Κωνσταντινούπολη και στις επαρχίες. Στη συνέχεια εκτοπίζονται στην Ανατόλια και καθοδόν σφαγιάζονται. Οι Αρμένιοι στρατιώτες που υπηρετούν στον τουρκικό στρατό αφοπλίζονται και σφαγιάζονται κατά χιλιάδες. Ο ανυπεράσπιστος αρμενικός πληθυσμός οδηγείται στην έρημο της Συρίας και σφαγιάζεται κατά δεκάδες χιλιάδες από τον τουρκικό στρατό, από άτακτα στρατεύματα και πολίτες ή αφήνεται στην έρημο για να πεθάνει από την ασιτία και την κακοποίηση. 1.500.000 Αρμένιοι εξαλείφθηκαν από τις τουρκικές θηριωδίες.
- 1915 – Οι Τούρκοι θέτουν σε εφαρμογή μια άγρια καταδίωξη κατά των Σύριων Ορθοδόξων και Νεστοριανών κατοίκων των περιοχών Χακάρι, Μαρντίν και Μιντιάτ. Από τα πρώτα θύματα της καταδίωξης είναι ο Αντάι Σερ, Αρχιεπίσκοπος του Σερτ. Η καμπάνια αυτή, γεμάτη σφαγές και καταστροφές, συνεχίστηκε έως το τέλος του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, φτάνοντας σχεδόν στον στόχο της.
- 20 Αυγούστου 1915 έως 6 Μαΐου 1916 – Οι Οθωμανοί απαγχονίζουν 35 Λιβανέζους και Σύριους εθνικούς ηγέτες στις πλατείες Αλ Μπουρτζ του Λιβάνου και Αλ Μαρτζά της Συρίας, με την κατηγορία ότι “αγωνίζονται για την ελευθερία”. 130.000 Λιβανέζοι και Σύριοι δολοφονούνται κάτω από τον Οθωμανικό ζυγό.
- 1916 – Οι Τούρκοι αναγκάζουν τους κατοίκους διαφόρων περιοχών του Πόντου να μεταναστεύσουν στο Σίβας. Κατά την παραπάνω μετακίνηση, από τους 16.750 κατοίκους των περιοχών Ελέβι και Τρίπολης, επέζησαν μόνον οι 550. Και από τους 49.520 κατοίκους της Τραπεζούντας, παρέμειναν ζωντανοί μόνο οι 20.300.
- 1916 – Καταστροφή της περιοχής Ρισέου-Πλατάνου του Πόντου. Λεηλασίες των πόλεων Οφίς, Σούρμενα και Γέμουρα. Οι λεηλασίες οργανώθηκαν από τους αξιωματούχους του Οθωμανικού κράτους και εκτελέστηκαν υπό την ηγεσία του Αχμέτ Μπέη και του στρατάρχη της περιοχής Βελίπ Πασά.
- 27 Δεκεμβρίου 1916 – Σύλληψη των διακεκριμένων πολιτών της Αμισού καθώς και 4.000 Ελλήνων πολιτών και εκτόπισή τους στην Ανατολία.
- Άνοιξη του 1917 – Οι Τούρκοι διατάσσουν τον διωγμό 23.000 Ελλήνων, κατοίκων της Κυδωνίας.
- Νοέμβριος του 1917 – 400 ελληνικές οικογένειες εκτοπίζονται από τους Τούρκους από τη Ν.Δ. Μικρά Ασία, ενώ λεηλατούνται οι περιουσίες τους.
- Απρίλιος του 1918 – Άλλες 8000 ελληνικές οικογένειες εκτοπίζονται από τη Ν.Δ. Μικρά Ασία.
- 1920 – Ο Επίσκοπος της Τραπεζούντας Χρύσανθος, καταδικάζεται ερήμην σε θάνατο από το Στρατοδικείο της Άγκυρας. Καταδικάζεται επίσης και ο Επίσκοπος του Ζήλων ο οποίος αποδημεί στη φυλακή.
- 1920 – 30.000 Αρμένιοι σφαγιάζονται στην περιοχή του Κάρς από Κεμαλικούς.
- Σεπτέμβριος 1920 – Η Κεμαλική Τουρκία επιτίθεται στην Δημοκρατία της Αρμενίας. Οι Αρμένιοι μάχονται ενάντια στα ισχυρά τουρκικά στρατεύματα. Οι Τούρκοι επικρατούν τη 2-12-1920. Τη νίκη αυτή των Τούρκων επακολουθεί η προσάρτηση του 50% της επικράτειας της Δημοκρατίας της Αρμενίας, που είχε συσταθεί στις 28 Μαΐου 1918, στη Τουρκία.
- 1920 έως 1921 – Άλλοι 50.000 Αρμένιοι εκτελούνται από Κεμαλικούς.
- 3 Ιουνίου 1921 – Κεμαλικοί συλλαμβάνουν 1.320 επιφανείς Έλληνες κάτοικους της Σαμσούντας. Την επομένη δολοφονούν 701 από τους κρατούμενους. Τα θύματα θάβονται σε ομαδικό τάφο πίσω από την οικία του Μπεκίρ πασά. Οι υπόλοιποι των κρατουμένων εξορίζονται στο εσωτερικό της Ανατλίας.
- 24 Αυγούστου 1922 – Ο Τουρκικός στρατός καταλαμβάνει τη Πέργαμο. Οι Έλληνες τρέπονται σε φυγή για να σωθούν.
- 9 Σεπτεμβρίου του 1922 – Οι Τούρκοι εισβάλλουν στη Σμύρνη και πυρπολούν την πόλη. Οργανώνονται μεγάλης έκτασης σφαγές κατά των Ελλήνων και των Αρμενίων. Δολοφονούνται περίπου 150.000 άτομα.
Η ιστορία αυτή δεν πρέπει να ξεχαστεί. Οι Έλληνες, ως λαός με βαθιά ιστορική συνείδηση, οφείλουμε να διατηρούμε ζωντανή τη μνήμη των θυμάτων και να αντλούμε διδάγματα για το μέλλον. Η αναγνώριση των γενοκτονιών και η υπεράσπιση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας αποτελούν καθήκον όλων μας, ώστε να χτίσουμε έναν κόσμο όπου η ειρήνη και η δικαιοσύνη θα κυριαρχούν.
* Βουλευτής Β2 Δυτικού Τομέα Αθηνών