ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΑΓΑΘΟ  ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ & ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ (ΕΑ&ΑΣ)

Η ΕΑ&ΑΣ είναι ένα Αμιγές ή Γνήσιο Δημόσιο Αγαθό (εφεξής ΑμΔΑγ) το οποίο καταναλώνεται εξ ολοκλήρου και εξ αδιαιρέτου από όλα τα μέλη της κοινωνίας χωρίς αποκλεισμούς. 

Ως ένα ΑμΔΑγ η ΕΑ&ΑΣ δεν υποφέρει από τις αδυναμίες, τα ελαττώματα και τις ατέλειες που περιέχονται στην Αγορά των Ιδιωτικών Αγαθών οι οποίες είναι η διαιρετότητα και ο αποκλεισμός.

Τούτο γιατί το ιδιωτικό αγαθό, υπαγόμενο στο Μηχανισμό των Τιμών, στην Αλληλεπίδραση Προσφοράς-Ζήτησης, στις μεταβαλλόμενες τιμές των Χρηματιστηρίων Αξιών & Εμπορευμάτων, στον Πληθωρισμό και στο Αόρατο Χέρι της Αγοράς, δεν παρέχεται οριζόντια σε όλα ανεξαιρέτως τα μέλη της κοινωνίας αλλά μόνο σε αυτά τα μέλη τα οποία έχουν το προνόμιο να διαθέτουν το απαραίτητο εισόδημα  για να καταβάλλουν εξατομικευμένα το χρηματικό αντίτιμο της αγοράς του ιδιωτικού αγαθού για κατανάλωση (χρήση, ωφέλεια, απόλαυση).

Τα μέλη της κοινωνίας που δεν έχουν αυτήν την οικονομική δυνατότητα αποκλείονται αυτόματα από την κατανάλωση του ιδιωτικού αγαθού. Κατάσταση η οποία δε συμβαίνει στην περίπτωση του ΑμΔΑγ  της ΕΑ&ΑΣ.

Το ΑμΔΑγ της ΕΑ&ΑΣ, σε αντιδιαστολή με το ιδιωτικό αγαθό,  δεν είναι ανταγωνιστικό γιατί στο ιδιωτικό αγαθό ο καταναλωτής είναι ανταγωνιστής των άλλων καταναλωτών αφού η κατανάλωση από τον έναν μειώνει τη διαθέσιμη ποσότητα του ιδιωτικού αγαθού για τους άλλους.^.

Ως ένα ΑμΔΑγ η ΕΑ&ΑΣ είναι το αγαθό εκείνο το οποίο εμφανίζει: (α) Τη Μεγίστη Συλλογική Ζήτηση από όλα τα μέλη της οργανωμένης κοινωνίας αφού κανείς δε θα επιθυμούσε να βιώνει ως σκλάβος μιας κατεχόμενης και υποδουλωμένης χώρας, και (β) Μηδενικό Οριακό Κόστος Χρήσης  επειδή το ύψος των δαπανών ΕΑ&ΑΣ είναι ανεξάρτητο από τον αριθμό των ατόμων που ωφελούνται από αυτό. Η προσθήκη ή η αφαίρεση ενός χρήστη δεν επηρεάζει το κόστος παραγωγής ΕΑ&ΑΣ που είναι το ύψος των δαπανών ΕΑ&ΑΣ το οποίο παράγεται έτσι και αλλιώς για το σύνολο της κοινωνίας.

ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΔΑΠΑΝΕΣ ΕΑ&ΑΣ

Με τη σοφία του αποφθέγματος  «δεῖ δὲ χρημάτων, καὶ ἄνευ τούτων οὐδὲν ἔστι γενέσθαι τῶν δεόντων» με το οποίο ο Αντισθένης (Α΄ Ολυνθιακός) παρότρυνε τους Αθηναίους να συγκεντρώσουν χρήματα για να χρηματοδοτήσουν τις στρατιωτικές επιχειρήσεις εναντίον του Φιλίππου του Β΄ του Μακεδόνα, η απόκτηση, η διατήρηση, η διασφάλιση και η συνεχής αναβάθμιση του υψίστου παραγόμενου ΑμΔΑγ  της ΕΑ&ΑΣ έχουν κόστος και απαιτούν χρηματοδοτικούς πόρους από το Κράτος στο πλαίσιο του ευρύτερου διπολικού Εθνικολογιστικού Συστήματος «Δημόσια Έσοδα versus Δημόσιες Δαπάνες» του Κρατικού Προϋπολογισμού (Τακτικός Π/Υ & Π/Υ Δημοσίων Επενδύσεων) όπως εφαρμόζεται στη Δημοσιονομική Πολιτική της Κεντρικής Κυβέρνησης της χώρας.

Με άλλα λόγια οι Δημόσιες Δαπάνες ΕΑ&ΑΣ (ως εκροές και πληρωμές) χρηματοδοτούνται από τις εισροές πόρων (εισπράξεις) του Κράτους, δηλαδή  από τα

Δημόσια Έσοδα του Κράτους (φόροι, τέλη, πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων, έσοδα από επιχειρηματικές συμμετοχές του δημοσίου, επιδοτήσεις από την ΕΕ, δωρεές, πόροι από άλλες πηγές, δημόσιος δανεισμός, κ.λπ.).

Αξίζει να επισημανθούν τα ακόλουθα:

(α) Οι Δημόσιες Δαπάνες ΕΑ&ΑΣ οι οποίες ενσωματώνονται εθνικολογιστικά στο ευρύτερο σύνολο των Δημοσίων Δαπανών και συναλλάσσονται (δούναι και λαβείν, quid pro quo) με τα Δημόσια Έσοδα του Κράτους αποτυπώνονται στο πραγματοποιούμενο ετήσιο Δημοσιονομικό Ισοζύγιο Δημοσίων Εσόδων και Δημοσίων Δαπανών που μπορεί να οδηγήσει σε Δημοσιονομικό Πλεόνασμα ή Έλλειμμα (±) το οποίο, με τη σειρά του, ακολουθεί του Δημοσιονομικούς Κανόνες της ΕΕ και τις δεσμεύσεις της χώρας για την τήρηση της Δημοσιονομικής Σταθερότητας που επιβάλλεται από το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης καθώς και από την ανάγκη δημιουργίας Δημοσιονομικού Χώρου και Ταμειακού Αποθέματος στην Οικονομική Ταυτότητα του Κράτους. Πάντοτε υπό τις αιρεσιμότητες του Αξιόχρεου της χώρας, της Βιωσιμότητας και της Εξυπηρεσιμότητας του Δημοσίου Χρέους καθώς και του Ισοζυγίου Τρεχουσών Συναλλαγών.

(β) Τα περί ων ο λόγος εθνικολογιστικά / δημοσιονομικά  στοιχεία αναφέρονται στα επισήμως καταγεγραμμένα από τις Υπηρεσίες του Υπουργείου Οικονομικών Δημόσια Έσοδα του Κράτους από τα οποία πληρώνονται οι δαπάνες ΕΑ&ΑΣ.

Κατά συνέπεια η αποφυγή, η διαφυγή και η διαρροή δημοσίων εσόδων (λ.χ ένεκα Παραοικονομίας, Φοροδιαφυγής, Μη απόδοσης ΦΠΑ, Μαύρης Εργασίας, Οικονομικού Εγκλήματος, κ.λπ.) απομειώνουν τα Δημόσια Έσοδα του Κράτους και post hoc ergo propter hoc επαυξάνουν τον Κίνδυνο της Χώρας μειώνοντας την οικονομική δυνατότητα Αμυντικής Θωράκισης και Αυτοάμυνας του Κράτους ένεκα ελλειμματικής χρηματοδότησης των δημοσίων δαπανών για ΕΑ&ΑΣ (σ.σ.: εκτός αν το έλλειμμα καλύπτεται από Δημόσιο Δανεισμό ή εναλλακτικά από την ανακατανομή και τη μείωση των ποσών άλλων δημοσίων δαπανών αντί των δημοσίων δαπανών ΕΑ&ΑΣ οι οποίες είναι πρώτης προτεραιότητας αφού συνιστούν το Υπέρτατο και Ύψιστο αγαθό για μια ελεύθερη, ανεξάρτητη, εθνικά κυρίαρχη και εδαφικά ακέραιη χώρα. Ιδιαίτερα για την Ελλάδα η οποία διαχρονικά απειλείται εξ Ανατολών, βλ.

Μέρη 1 και 2).

ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΔΑΠΑΝΕΣ ΕΑ&ΑΣ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΝΑΤΟ ΚΑΙ Ο

ΔΕΣΜΕΥΤΙΚΟΣ ΟΡΟΣ – ΚΛΕΙΔΙ «2% ΤΟΥ ΑΕΠ»

Όπως αναλύθηκε στα Μέρη 1 κι 2, οι Αμυντικές Δαπάνες του ΝΑΤΟ αναφέρονται  στο σύνολο των Αμυντικών Δαπανών για την Αυτοάμυνα και τη Θωράκιση κάθε κράτους μέλους  (μεμονωμένα και διαλειτουργικά στο πλαίσιο της συμμαχίας με σημαντικό βαθμό ελευθερίας για τις αμυντικές επιλογές κατά την επιθυμία κάθε κράτους). Στη Σωρευτική Κοινή Διαλειτουργική Αυτοάμυνα και Συλλογική Θωράκιση του ΝΑΤΟ εμπεριέχονται και κάποιες δαπάνες που αφορούν στο δομο-λειτουργικό, υλικο-τεχνικό και οργανωτικο-διοικητικό corpus και animus του Οργανισμού.

Το σύνολο των Συλλογικών Διαλειτουργικών Αμυντικών Δαπανών μπορεί grosso modo να ταξινομηθεί σε 4 πυλώνες οι οποίοι είναι: (I) Στρατιωτικός

Εξοπλισμός (προμήθειες, εφόδια, αποθέματα, συντήρηση, λειτουργία, έρευνα & ανάπτυξη, επικοινωνίες, μεταφορές, διοικητική μέριμνα, κ.λπ.) (II) Αμοιβές Στρατιωτικού και Πολιτικού Προσωπικού (συμπεριλαμβανομένων των παραστρατιωτικών βοηθητικών δυνάμεων) (III) Υποδομές, Έργα, Κατασκευές και Εγκαταστάσεις  (Εθνικές & ΝΑΤΟικές) (IV) Κοινές Δαπάνες για Πολιτικά και Στρατιωτικά Προγράμματα του ΝΑΤΟ (π.χ. ειρηνευτικές και ανθρωπιστικές αποστολές, αποστολές ελέγχου και καταστροφής όπλων, χρηματοδοτική και στρατιωτική βοήθεια για την υποστήριξη της Συμμαχίας του ΝΑΤΟ, αποστολές αντιμετώπισης της προσφυγικής / μεταναστευτικής κρίσης, κλπ.).

Ο Καταστατικός Χάρτης του ΝΑΤΟ τόσο στο Προοίμιο όσο ιδιαίτερα στα Άρθρα 3 και 5, σαφώς επιβάλλει τις αμυντικές δαπάνες των κρατών μελών στο πλαίσιο της συλλογικής και διαλειτουργικής αμυντικής θωράκισης  της συμμαχίας.

Λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ελλάδα συμμετείχαν πάντοτε με τα μεγαλύτερα ποσοστά (%) του ΑΕΠ στις Αμυντικές Δαπάνες του ΝΑΤΟ ενώ άλλα κράτη μέλη (ευρωπαϊκά και μη) δεν τηρούσαν τα συμφωνημένα (δηλαδή την αρχή του pacta sunt servanta) ως όφειλαν να πράττουν, δημιουργήθηκαν πολλές φορές παράπονα, πιέσεις και κριτική στο πέρασμα των ετών από πολλούς Προέδρους των ΗΠΑ με την κατηγορία ότι αυτά τα κράτη μέλη συμπεριφέρονταν ως ένα είδος free-rider¹ και επωφελούνταν συστηματικά από την ομπρέλα προστασίας των ενάρετων κρατών μελών χωρίς να καταβάλλουν τα ποσά που απαιτούνταν για το μοίρασμα των βαρών.

Το 2014 στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στην Ουαλία μετά από πολλές σκληρές  πιέσεις που ασκήθηκαν από τον τότε Πρόεδρο των ΗΠΑ Donald Trump, οι εταίροι του ΝΑΤΟ συμφώνησαν στην εφαρμογή δυο Κατευθυντήριων Οδηγιών του ΝΑΤΟ, ήτοι:

Πρώτον, οι αμυντικές δαπάνες εκάστου των συμμάχων θα αυξηθεί σταδιακά μέχρι το 2% του ΑΕΠ έως το 2024 (όπως είχε συμφωνηθεί το 2002 στη Σύνοδο Κορυφής της Πράγας αλλά δεν τηρήθηκε από πολλούς συμμάχους).

Δεύτερον,   οι αμυντικές δαπάνες κάθε εταίρου για τους εξοπλισμούς και για τις υποδομές να αντιστοιχούν στο 20% των αμυντικών δαπανών εκάστου κρότους έτσι ώστε να επιτυγχάνεται η ανανέωση των διαθέσιμων οπλικών συστημάτων και των υποδομών.

Οδηγίες προς συμμόρφωση οι οποίες επιταχύνθηκαν εξαιτίας της Εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία (βλ. Μέρος 1) μετά από μεγάλες πιέσεις που άσκησε ο νυν Πρόεδρος των ΗΠΑ Joseph Biden ιδιαίτερα προς τη Γερμανία και τους άλλους «μπαταχτζήδες» του ΝΑΤΟ.

Στο Γράφημα 1.1 παρουσιάζεται η Χρονολογική Σειρά των Ετησίων Δημοσίων Δαπανών ΕΑ&ΑΣ της Ελλάδας ως ποσοστό (%) του ΑΕΠ για τα έτη 1952-2021 με την ευκαιρία του εορτασμού των 70 ετών από την ένταξη της χώρας στον Πολιτικοστρατιωτικό Οργανισμό του Βορειοατλαντικού Συμφώνου (σ.σ.: 18/2/1952, βλ.

Πίνακα 1.1 και Υποσημείωσεις 8^α και 9^α  Μέρους 1).

Το συμπέρασμα είναι απλό.  Οι Δημόσιες Δαπάνες ΕΑ&ΑΣ της Ελλάδας 19522021 είναι σημαντικές και διαχρονικά μεγαλύτερες του 2% του ΑΕΠ ακόμη και κατά τη διάρκεια των anni horribili (ύφεση, πτώση του ΑΕΠ, πρωτογενή πλεονάσματα, κ.λπ.) των τριών Μνημονίων και της Ενισχυμένης Εποπτείας (η οποία, εξαιτίας  των ad hoc κυβερνητικών επιτυχιών, αναμένεται ότι θα λήξει τον Αύγουστο  του τρέχοντος έτους 2022 όπως θα αναλυθεί σε επόμενο άρθρο).

(συνεχίζεται)

 

ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

1. Ο όρος free rider μεταφράζεται ως λαθρεπιβάτης ή ως «τζαμπατζής» (γλωσσικό δάνειο από την τουρκική λέξη çabacı). Αναφέρεται γενικά σε κάποιον ο οποίος προσπαθεί να αποκτήσει ή να χρησιμοποιήσει ή να απολαύσει κάτι δωρεάν χωρίς να καταβάλει το τίμημα που απαιτείται (είτε ολοσχερώς είτε μερικώς). Σαφέστατα είναι ένας μειωτικός και προσβλητικός επιθετικός χαρακτηρισμός. Ο Donald Trump είχε καταστήσει τους τζαμπατζήδες του ΝΑΤΟ ως ένα συγκρουσιακό θέμα στη διάρκεια της προεδρίας του. Εμφανιζόταν πολύ σκληρός απέναντι σε χώρες που υπολείπονταν του ποσοστού του 2% του

ΑΕΠ. Τις αποκαλούσε  «αποτυχημένους εταίρους» και «κακοπληρωτές». Το ίδιο επανέλαβε και πέτυχε ο Joseph Biden.