Άκρως επιτυχημένη η αυλαία των εργασιών του 10ου Πανελλήνιου Συνεδρίου για την Ανάπτυξη της Ελληνικής Γεωργίας που διοργανώνει η GAIA ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ επιλέγοντας φέτος την Καλαμάτα. Το φετινό θέμα «Ποια ΚΑΠ θέλουμε σε Ελλάδα και Ευρωπαϊκή Ένωση; Τα μεγάλα αγροτικά ζητήματα του παρόντος και του μέλλοντος», προσέγγισε όλα τα μείζονα θέματα που απασχολούν τον πρωτογενή τομέα σήμερα και θα παραμείνουν στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος και στο μέλλον. Προσεγγίσεις και λύσεις για έναν πιο βιώσιμο και ανθεκτικό γεωργικό τομέα βρέθηκαν στο επίκεντρο του δημιουργικού διαλόγου και της ανταλλαγής απόψεων που θα οδηγήσουν σε μια κοινή στρατηγική απέναντι στις μεγάλες προκλήσεις της εποχής με τα υψηλά κόστη παραγωγής, την κλιματική αλλαγή, τους γεωπολιτικούς και οικονομικούς κλυδωνισμούς, την επισιτιστική ασφάλεια, τον οικολογικό και ψηφιακό μετασχηματισμό, και την ανανέωση των γενεών στη γεωργία. Ειδική έμφαση δόθηκε μεταξύ άλλων, στα ζητήματα βιωσιμότητας και ανθεκτικότητας που αφορούν στον ελαιοκομικό κλάδο, το συνέδριο άλλωστε έγινε στην καρδιά της ελαιοκομίας, στην Πελοπόννησο. Όλα αυτά σε μια περίοδο κατά την οποία ο πλανήτης βρίσκεται στον απόηχο των μεγάλων αγροτικών κινητοποιήσεων και συνάμα προ των ευρωεκλογών της 9ης Ιουνίου.
Η καρδιά των αγροτικών ζητημάτων και εξελίξεων χτύπησε δυνατά στην Καλαμάτα. Κορυφαίοι προσκεκλημένοι από την Ελλάδα και το εξωτερικό, παράγοντες που βρίσκονται σε καίριες θέσεις και επηρεάζουν τις εξελίξεις και τις αποφάσεις που λαμβάνονται βρέθηκαν στη μεσσηνιακή πρωτεύουσα, συμμετέχοντας στις εργασίες του 10ου Πανελληνίου Συνεδρίου για την Ανάπτυξη της Ελληνικής Γεωργίας από την GAIA Επιχειρείν. Μέσα σε αυτά σημείο αναφοράς η καταλυτική παρέμβαση του Αντώνη Σαμαρά.
Ο πρώην Πρωθυπουργός από το βήμα του συνεδρίου μίλησε για τους κινδύνους και τα όσα διαμορφώνονται από την πολιτική ακολουθία στην Ευρώπη και εξέφρασε το πλαίσιο της στρατηγικής που επιβάλλεται να χαραχθεί και σε εθνικό επίπεδο. Χαρακτηριστική η αναφορά του πως «Η Ευρώπη θα πρέπει να κάνει ξανά το καθήκον της ρόλο και το ρόλο της καθήκον»
Μια σύγχρονη, δυναμική και αναπτυξιακή ΚΑΠ έθεσε ως στόχο ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων από το βήμα του 10ου Πανελληνίου Συνεδρίου της GAIA Επιχειρείν στην Καλαμάτα.
Ο Λευτέρης Αυγενάκης αναφέρθηκε στα πρώτα βήματα για την τροποποίηση του Στρατηγικού Σχεδίου στο πλαίσιο της νέας Κοινής Αγροτικής Ανάπτυξης, στις 19 προτάσεις που κατέθεσε η Ελλάδα, στις προκλήσεις αλλά και στις στοχεύσεις του μέλλοντος.
Στο πλαίσιο του 10ου Πανελληνίου Συνεδρίου της GAIA Επιχειρείν στην Καλαμάτα, αναλύθηκαν όλες οι πτυχές του αγροτικού τομέα, τα προβλήματα και οι ανάγκες όπως διαμορφώνονται στη σύγχρονη εποχή, καθώς επίσης η αλληλεπίδρασή του με άλλους τομείς της οικονομίας, όπως ο τουρισμός. Δυο κλάδοι που αποτελούν “κλειδιά” για την ανάπτυξη της χώρας.
Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στις προκλήσεις που δημιουργεί η αναγκαιότητα της ψηφιακής μετάβασης και της επίτευξης των απαιτούμενων περιβαλλοντικών όρων.
Η αναγκαιότητα για τη συνδιαμόρφωση της νέας ΚΑΠ ήταν η κοινή διαπίστωση και των πολιτικών εκπροσώπων που μίλησαν σήμερα στο πλαίσιο του Πανελλήνιου Συνεδρίου της GAIA Επιχειρείν για την ανάπτυξη της ελληνικής γεωργίας. Αξίζει να σημειωθεί ότι το συνέδριο πραγματοποιείται στον απόηχο αγροτικών κινητοποιήσεων και εν όψει των ευρωεκλογών της 9ης Ιουνίου.
ΕΡΕΥΝΑ GAIA ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ «Προκλήσεις και προϋποθέσεις για τη βιώσιμη μετάβαση βασικών παραγωγικών τομέων της ελληνικής γεωργίας»
Ανησυχίες για τις μελλοντικές εξελίξεις
Οι παραγωγοί εκφράζουν υψηλό́ βαθμό́ ανησυχίας σε σχέση με τις εξελίξεις στον κλάδο. Τα υψηλά κόστη παραγωγής αποτελούν την πρωταρχική ανησυχία, ανεξαρτήτως τομέα, ενώ οι υπόλοιπες πηγές ανησυχίας δεν έχουν τον ίδιο βαθμό προτεραιότητας για όλους. Για παράδειγμα, η πτώση των τιμών απασχολεί σε ιδιαίτερα υψηλό́ βαθμό́ τον τομέα των οπωροκηπευτικών (100% κηπευτικά, 88% οπωρώνες) αλλά́ όχι τον ελαιοκομικό τομέα (77%). Αντίστοιχα, η κλιματική αλλαγή και οι επιπτώσεις της βρίσκονται ψηλά στη λίστα των αμπελοπαραγωγών με ένα εντυπωσιακό 100%.
Οι κυριότερες πηγές ανησυχίας, ανά τομέα, πέραν του υψηλού κόστους παραγωγής, είναι:
✱ Για τον ελαιοκομικό τομέα οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής (95%), η εγκατάλειψη του επαγγέλματος και η έλλειψη νέων και νεοεισερχόμενων παραγωγών (92%).
✱ Για τους παραγωγούς δημητριακών, η έλλειψη διαφάνειας και δίκαιων όρων συναλλαγής στην αλυσίδα τροφίμων (96%) και η έλλειψη ευρωπαϊκής στρατηγικής/στήριξης (94%).
✱ Για τις οπώρες, η έλλειψη εθνικής στρατηγικής/στήριξης (94%) και η πτώση των τιμών των προϊόντων (88%).
✱ Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής (100%), η έλλειψη εργατών γης (100%) και η υποβάθμιση του περιβάλλοντος και των φυσικών πόρων (96%) για την αμπελοκομία.
✱ Για τα κηπευτικά, η πτώση των τιμών των προϊόντων (100%) καθώς και η έλλειψη εθνικής στρατηγικής/στήριξης (92%).
✱ Τέλος, η εγκατάλειψη του επαγγέλματος/η έλλειψη νέων και νεοεισερχόμενων (96%), η έλλειψη εθνικής στρατηγικής/στήριξης (92%) και η έλλειψη διαφάνειας και δίκαιων όρων συναλλαγής στην αλυσίδα τροφίμων (92%) απασχολούν πρωταρχικά τον τομέα γάλακτος/γαλακτοκομικών.
Τα υψηλά κόστη παραγωγής αποτελούν την κυρίαρχη ανησυχία των παραγωγών και στα συλλογικά σχήματα (98%). Όσον αφορά́ στις υπόλοιπες πηγές ανησυχίας, τα συλλογικά́ σχήματα δίνουν ιδιαίτερη σημασία στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής (95%) και την υποβάθμιση του περιβάλλοντος, σε σύγκριση με τους μεμονωμένους παραγωγούς (88%).
Χαρακτηριστική είναι και η έμφαση που δίνεται από́ τα συλλογικά σχήματα στην έλλειψη εργατών γης (94%), κάτι που δεν φαίνεται να απασχολεί στον ίδιο βαθμό́ τους μεμονωμένους παραγωγούς (84%).
Πόσο σας ανησυχεί καθετί από τα παρακάτω για τις μελλοντικές εξελίξεις στον τομέα παραγωγής σας;
Πόσο σας ανησυχεί καθετί από τα παρακάτω για τις μελλοντικές εξελίξεις στον τομέα παραγωγής σας στον οποίο δραστηριοποιείτε το συλλογικό σας σχήμα;
Βαθμός αισιοδοξίας στον τομέα δραστηριοποίησης
Απαισιόδοξοι για το μέλλον εμφανίζονται στο σύνολό τους οι παραγωγοί, ανεξαρτήτως τομέα δραστηριοποίησης. Υψηλότερος βαθμός απαισιοδοξίας εμφανίζεται στους παραγωγούς του τομέα των δημητριακών (84%), ενώ πιο αισιόδοξοι είναι οι παραγωγοί του τομέα των οπωροκηπευτικών (63-64%).
Ωστόσο, ιδιαίτερα αισθητή είναι η διαφορά στον βαθμό αισιοδοξίας των γεωργών που συμμετέχουν σε συλλογικά σχήματα (45%) σε σχέση με όσους δραστηριοποιούνται μεμονωμένα (25%).
Σκεπτόμενος-η συνολικά την κατάσταση του τομέα στον οποίο δραστηριοποιείστε, θα λέγατε ότι είστε:
Προκλήσεις βιωσιμότητας των εκμεταλλεύσεων
Οι προκλήσεις σχετικά με την οικονομική, περιβαλλοντική́ και κοινωνική βιωσιμότητα απασχολούν έντονα τους παραγωγούς σε όλους τους τομείς, είτε δραστηριοποιούνται σε συλλογικά σχήματα είτε μεμονωμένα. Κοινή́ πρόκληση αποτελεί η παραγωγή́ υγιεινών, ποιοτικών τροφίμων για τον καταναλωτή, ενώ για όσους δραστηριοποιούνται στον αμπελοκομικό τομέα κυριαρχεί η πρόκληση της προστασίας των φυσικών πόρων και αντιμετώπισης/καταπολέμησης της κλιματικής αλλαγής.
Μεγαλύτερες αποκλίσεις εμφανίζονται στα θέματα που σχετίζονται με το περιβάλλον και το κλίμα, καθώς και την παραγωγικότητα και ανταγωνιστικότητα, ζητήματα τα οποία φαίνεται να ανησυχούν περισσότερο τα συλλογικά σχήματα.
Παράλληλα, όσον αφορά στην οικονομική βιωσιμότητα των εκμεταλλεύσεων, αποθαρρημένοι εμφανίζονται όλοι οι παραγωγοί σχετικά με τη διασφάλιση ικανοποιητικού εισοδήματος μεσοπρόθεσμα. Οι αμπελοπαραγωγοί είναι οι πλέον απαισιόδοξοι (87%) και ακολουθούν οι παραγωγοί σιτηρών (75%) και γάλακτος/γαλακτοκομικών προϊόντων (74%).
Πόσο σημαντική θεωρείτε κάθε μία από τις παρακάτω προκλήσεις που σχετίζονται με τη βιωσιμότητα του τομέα παραγωγής σας;
Θεωρείτε ότι η απασχόλησή σας στον συγκεκριμένο τομέα παραγωγής θα μπορέσει να σας διασφαλίσει ικανοποιητικό εισόδημα μεσοπρόθεσμα;
Περιβάλλον και μέθοδοι παραγωγής – ψηφιακές λύσεις
Η υιοθέτηση φιλικών προς το περιβάλλον μεθόδων παραγωγής εκτιμάται ως σημαντική́ από́ τους αγρότες, σημειώνοντας ωστόσο κάποιες αποκλίσεις ως προς τον βαθμό́ σημασίας. Συγκεκριμένα, ο τομέας των κηπευτικών «δείχνει» ένα αξιοσημείωτο 100% ενώ ο τομέας γάλακτος και γαλακτοκομικών ένα 69%. Την ίδια στιγμή, η υιοθέτηση ψηφιακών λύσεων θεωρείται εξίσου σημαντική, με 83% στον αμπελοκομικό τομέα έως 57% στον τομέα των κηπευτικών.
Όσοι παραγωγοί εφαρμόζουν ήδη ή κρίνουν ως ουσιαστική την εφαρμογή ψηφιακών λύσεων, σημειώνουν ως κυριότερο κριτήριο την αύξηση της παραγωγικότητας.
Υπολογίσιμες, ωστόσο, είναι οι αποκλίσεις ανά τομέα δραστηριοποίησης, καθώς ο αμπελοκομικός τομέας δεν αξιολογεί την αύξηση της παραγωγικότητας ως κριτήριο, αλλά τη μείωση κόστους παραγωγής (67%) και την πιο αποτελεσματική προσαρμογή στις απαιτήσεις των αγοραστών/καταναλωτών (33%), κάτι που δεν φαίνεται να απασχολεί τους υπόλοιπους τομείς. Η μείωση του κόστους παραγωγής αποτελεί το βασικότερο κριτήριο και για τα κηπευτικά (67%) και τα προϊόντα γάλακτος/γαλακτοκομικών (42%), ενώ η μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων της παραγωγής απασχολεί μόνο τους τομείς γάλακτος/γαλακτοκομικών προϊόντων (18%) και ελαιοκομίας (17%).
Ιδιαίτερα αισθητή είναι και η αναγνώριση της σημασίας φιλοπεριβαλλοντικών μεθόδων παραγωγής και της χρήσης ψηφιακών λύσεων, ανάλογα με τη συμμετοχή των παράγωγων σε συλλογικό σχήμα (95% και 91% αντίστοιχα) ή όχι (77% και 69% αντίστοιχα).
Λαμβάνοντας υπόψη τις οικονομικές και περιβαλλοντικές/κλιματικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η εκμετάλλευσή σας, πόσο σημαντική θεωρείτε:
Βαθμός ικανοποίησης από την ΚΑΠ
Στο «καυτο» θέμα της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, ιδιαίτερα χαμηλό βαθμό ικανοποίησης εμφανίζουν οι ερωτηθέντες μεμονωμένοι παραγωγοί από́ τη στήριξη που λαμβάνουν μέσω της ΚΑΠ. Περισσότερο δυσαρεστημένοι εμφανίζονται οι παραγωγοί του ελαιοκομικού τομέα (69%) ενώ λιγότερο δυσαρεστημένοι οι παραγωγοί του τομέα των κηπευτικών (43%). Αντίθετα, οι παραγωγοί που συμμετέχουν στα συλλογικά σχήματα δίνουν υψηλό βαθμό θετικής ικανοποίησης (53%) στη στήριξη που λαμβάνουν από́ την ΚΑΠ, ενώ στην περίπτωση των μεμονωμένων παραγωγών, ο βαθμός αξιολόγησης είναι αρνητικός σε ποσοστό 64%.
Επίσης, ιδιαίτερα χαμηλός είναι ο βαθμός ενημέρωσης των παραγωγών σε σχέση με το εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο της ΚΑΠ 2023-2027. Ελλιπέστερη ενημέρωση επισημαίνουν οι παραγωγοί οπωροκηπευτικών (86% κηπευτικών και 84% οπωρώνων). Την ίδια στιγμή, πολύ ή αρκετά ενημερωμένοι αισθάνονται όσοι συμμετέχουν σε συλλογικά σχήματα (49%).
Πόσο ικανοποιημένος είστε με την στήριξη που λαμβάνετε από την ΚΑΠ;
Πόσο ενημερωμένος-η θα λέγατε ότι είστε για το εθνικό στρατηγικό σχέδιο για την ΚΑΠ 2023-2027;
Παρακολουθήστε ξανά τις εργασίες του συνεδρίου πατώντας στα κάτωθι λινκ
ΠΡΩΤΗ ΗΜΕΡΑ
ΔΕΥΤΕΡΗ ΗΜΕΡΑ
