Του Θανάση Κ.
Ακούμε διάφορα ευτράπελα τελευταία, με αφορμή την εκστρατεία για να γίνει αποδεκτός ο «γάμος» των ομόφυλων ζευγαριών.
Όπως προέκυψε όμως, τα επιχειρήματα στέρεψαν:
— ΔΕΝ είναι «ανθρώπινο δικαίωμα»,
— ΔΕΝ το επιβάλλει το Διεθνές Δίκαιο, ούτε το «Ευρωπαϊκό Κεκτημένο»,
— ΔΕΝ είναι προτεραιότητα των πολιτών,
— ΔΕΝ το θέλει η πλειονότητα της κοινωνίας,
— ΔΕΝ το σκέπτεται καν η πλειονόητα των κρατών-μελών του ΟΗΕ, επομένως τι μένει;
Είναι, λέει, «αναπόφευκτος εκσυγχρονισμός», ώστε να προσαρμοστεί η χώρα στη νέα «εποχή».
Μ’ άλλα λόγια θέλουν να μας… “ξεβλαχέψουν”!
Είναι έτσι;
Όχι!
Η Ιστορία είναι γεμάτη παραδείγματα που δείχνουν ότι κάθε «νεωτερισμός», δεν δημιουργεί αναγκαστικά «αναπόδραστη ιστορική τάση».
Κι ότι κάθε «ριζοσπαστικός πειραματισμός» δεν οδηγεί αναγκαστικά σε «πρόοδο».
Κάθε «μόδα» που προσωρινά κυριαρχεί ΔΕΝ συνιστά αναπόφευκτα και ιστορική ΤΑΣΗ, που αργά ή γρήγορα θα ακολουθήσουν όλοι…
Να δούμε δύο κλασικά παραδείγματα μόνο από τον τελευταίο αιώνα:
* Ο Φασισμός και ο Εθνικοσοσιαλισμός (Ναζισμός)! Εμφανίστηκαν ως «νεωτερισμοί» στις πρώτες δεκαετίες του 20ου Αιώνα.
Οι ιδέες τους κυριάρχησαν σε κάποιες σημαντικές χώρες της Ευρώπης (Ιταλία, Ισπανία και Γερμανία), ενώ βρήκαν μεγάλη απήχηση και σε όλες τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, ακόμα και σε πολλές κοινωνίες εκτός Ευρώπης…
Ιδιαίτερα στην δεκαετία του ’30, μετά τη μεγάλη κρίση του 1929, ο Ναζισμός έμοιαζε να «δίνει λύσεις» στα προβλήματα των ανοικτών κοινωνιών που είχαν διαλυθεί και των «ελεύθερων οικονομιών» που είχαν καταρρεύσει.
Στην αρχή, τα καθεστώτα αυτά είχαν μεγάλα «επιτεύγματα» να επιδειξουν.
Τότε οι φιλελεύθερες δημοκρατίες έμοιαζαν “απαρχαιωμένα ερείπια” του παρελθόντος που εκτοπίζονταν από «σύγχρονους» και νεωτερικούς Ολοκληρωτισμούς.
Δέκα χρόνια αργότερα οδήγησαν σε παγκόσμια σύγκρουση από την οποία οι φιλελεύθερες δημοκρατίες βγήκαν νικήτριες, ενώ ο Ναζισμός και ο Φασισμός είχαν συντριβεί.
* Στο δεύτερο μισό του 20ου Αιώνα ήταν σειρά του Κομμουνισμού να εμφανιστεί ως το “μέλλον της ανθρωπότητας” – ο μεγάλος «νεωτερισμός» που θα κυριαρχούσε ιστορικά.
Για αρκετές δεκαετίες μετά το 1950, οι χώρες, οι κοινωνίες και τα καθεστώτα, που διάλεγαν το δρόμο του Κομμουνισμού πολλαπλασιάζονταν και παγκόσμιος χάρτης «κοκκίνιζε» συνεχώς.
Αυτό κράτησε μια γενιά περίπου. Μετά το 1985 άρχισε να παραπαίει, κι ως το 1991 είχε καταρρεύσει εντελώς.
— Χρειάστηκε ένας Παγκόσμιος Πόλεμος για να ηττηθεί ό,τι εμφανίστηκε ως «μεγάλος και αναπόφευκτος νεωτερισμός» στο πρώτο μισό του 20ου Αιώνα.
— Κι ένας Ψυχρός Πόλεμος στη συνέχεια, για να καταρρεύσει ό,τι εμφανίστηκε ως «το αναπόφευκτο μέλλον της ανθρωπότητας» στο δεύτερο μισό του 20ου Αιώνα.
Θα έπρεπε να είχαμε βάλει μυαλό στο μεταξύ.
Αλλά αυτό μάλλον ΔΕΝ συνέβη…
* Στις δεκαετίες του ’60 και του ’70 κυριάρχησαν στη Δύση τα Ειρηνευτικά Κινήματα, το κίνημα για «αφοπλισμό», το σύνθημα Make Love Not War, τα κινήματα των Hippies (πολλοί των οποίων, λίγα χρόνια αργότερα μετατράπηκαν στο ακριβώς αντίθετο: σε Yappies), το σύνθημα του Γαλλικού Μάη (του 1968) «η Φαντασία στην Εξουσία»…
Όλα αυτά ακούγονται σήμερα ως «παραδοξότητες», ως εφήμεροι συρμοί, ως «μόδες» που σημάδεψαν μιαν εποχή, αλλά ΔΕΝ είχαν συνέχεια. Και ΔΕΝ σηματοδότησαν κάποια «πρόοδο»…
Είναι πολύ σημαντικό να ξεχωρίζουμε την «ιστορική τάση» από τις πρόσκαιρες «μόδες».
Αυτό το τελευταίο ΔΕΝ το έχουμε κατανοήσει ακόμα…
* Στις πρώτες μεταπολεμικές δεκαετίες η “μικτή οικονομία” του Κεϋνσιανισμού και η Σοσιαλδημοκρατία αποτελούσαν το μεγάλο “νεωτερισμό” της Δύσης που θα οδηγούσε σε ισορροπημένη ευημερία και κοινωνική δικαιοσύνη. Μετά από δύο πετρελαϊκές κρίσεις, την κατάρρευση του Bretton Woods και μερικά χρόνια Στασιμοπληθωρισμού, ο κρατικός παρεμβατισμός έπαψε να είναι ελκυστικός. Κι αργότερα “ενοχοποιήθηκε”.
Στη συνέχεια ο νεο-φιλελευθερισμός έγινε το “μέλλον της ανθρωπότητας” και το σύνθημα της “απορρύθμισης των αγορών” κυριάρχησε. Μετά την μεγάλη κρίση του 2008, με την κατάρρευση της Lehman Brothers κι αυτό πέρασε σε αμφισβήτηση.
* Όλες οι “μεγάλες ιδέες” που εμφανίστηκαν κάποια στιγμή ως η “αναπόφευκτη τάση της Ιστορίας” για τις κοινωνίες της Δύσης – που βρίσκονται, υποτίθεται, στην “πρωτοπορία της Ιστορίας” – έλαμψαν για κάποιο διάστημα κι ύστερα θόλωσαν κι ύστερα ξέφτισαν και βρέθηκαν σε αποδρομή.
Σήμερα έχουμε νέους συρμούς που θέτουν σε ευθεία αμφισβήτηση όχι κάποιο τρόπο παραγωγής, όχι κάποια μορφή οργάνωσης της οικονομίας ή του πολιτεύματος, αλλά την ίδια της Οικογένεια. Που αποτελεί θεμελιώδη δομή για κάθε κοινωνία.
Αμφισβητείται η “αρρενωπότητα” (που θεωρείται εξ υπαρχής “τοξική”),
αμφισβητείται η “θηλυκότητα” (που θεωρείται εξ υπαρχής “submissive”, δηλαδή “υποτακτική”),
αμφισβητείται η έννοια του “πατέρα” (που θεωρείται συνώνυμη του “τύραννου”) η ίδια η “μητρότητα” (που θεωρείται “παγίδα” για κάθε γυναίκα),
αμφισβητείται η “πυρηνική οικογένεια”, δηλαδή το ανδρόγυνο που σμίγει, παράγει “εστία” και παιδιά.
Τελικά αμφισβητείται η ίδια η Φύση – κι ό,τι η Φύση καθορίζει, υποκινεί, διαμορφώνει και ξεχωρίζει.
Αμφισβητούνται τα βιολογικά φύλα, οι ανατομικές διαφορές στο σώμα του άνδρα και της γυναίκας, ακόμα και η βιολογική υπόστασή των χρωμοσωμάτων που καθορίζουν το βιολογικό φύλο.
Τα φύλα είναι πλέον 69 ή 169, ή όσα θέλει ο καθένας να είναι.
Και μπλέκονται οι σεξουαλικές προτιμήσεις – που είναι πράγματι, προσωπικό ζήτημα – με το βιολογικό φύλο, που είναι αυτό που καθορίζει η ίδια η Φύση! Όχι κάποιο “κοινωνικό στερεότυπο”. Η ίδια η Φύση…
Στην πραγματικότητα, με θεωρητικό πρόσχημα το χτύπημα των “κοινωνικών στερεοτύπων” και με πολιτικό πρόσχημα τα “ανθρώπινα δικαιώματα”, γίνεται ευθεία επίθεση στο θεσμό της Οικογένειας – στην ίδια την ανθρώπινη Φύση.
Το πως εκφράζεται η “αρρενωπότητα” και η “θηλυκότητα”, πράγματι διαφέρει από εποχή σε εποχή ή από κοινωνία σε κοινωνία. Πράγματι καθορίζεται από “κοινωνικά στερεότυπα” που θεμελιώθηκαν από αιώνες και αλλάζουν αργά.
— Αλλά εδώ δεν συζητάμε πια για το πώς εκφράζεται η αρρενωπότητα και η θηλυκότητα. Καταντήσαμε να “συζητάμε” ΑΝ υπάρχουν!
— Δεν συζητάμε για τη μορφή που παίρνουν. Συζητάμε για την ΟΥΣΙΑ τους, για το αν έχουν νόημα, για το αν θα πρέπει να υποκατασταθούν από ανθρώπινες έννοιες χωρίς καθορισμένο φύλου.
Πρόκειται για εκφυλισμό που αυτή τη φορά πάει κόντρα στην ίδια τη Φύση.
Όχι μόνο στη “φυσιολογία” (δηλαδή τον τρόπο που λειτουργεί το ανθρώπινο σώμα), αλλά και στην φυσιολογία της ανθρώπινης Ψυχής.
Δεν στοχεύει μόνο στην Οικογένεια, αλλά και στον Έρωτα.
Δηλαδή στην θυσιαστική μορφή αγάπης, που ξεπερνά (αν και εμπεριέχει) το Πάθος, ξεπερνά (αν και εμπεριέχει) τον Πόθο, ξεπερνά τον ίδιο τον Θάνατο – αφού ενώνει δύο άτομα μεταξύ τους και με τα παιδιά τους.
Δηλαδή με την επόμενη γενιά…
Ο Έρωτας ως θρίαμβος της Ζωής και ως νίκη πάνω στην επίγνωση του Θανάτου, συντελείται γιατί μέσα από τον Έρωτα: ο άνδρας και η γυναίκα διαιωνίζονται.
— Ο άνδρας-πατέρας βλέπει στα παιδιά του τη συνέχειά του. Κι είναι πρόθυμος να πεθάνει για να προστατεύσει τη γυναίκα και τα παιδιά του. Έχει πάψει να είναι “ατομοκεντρικό όν” κι έχει μετατραπεί σε Πρόσωπο. Δηλαδή σε “άτομο” με ηθική διάσταση, με δυνατότητα και ετοιμότητα να βάλει οικειοθελώς την οικογένειά του πάνω από την ίδια τη ζωή του.
Αυτό δεν είναι “τοξική” αρρενωπότητα, είναι ιδεώδης αρρενωπότητα. Κι αυτό το εκτιμούν οι γυναίκες.
— Και η γυναίκα-μάνα, βλέπει στα παιδιά της τη φυσική της συνέχεια – έχουν βγει από μέσα της, τα έχει μεγαλώσει στην αγκαλιά της, κι είναι έτοιμη να δώσει την ζωή της να τα υπερασπιστεί. Ο πραγματικός “ομφάλιος λώρος” που τη συνδέει με τα παιδιά της, όσον αφορά την ίδια, κόβεται μόνο όταν πεθάνει. Όσον αφορά τα παιδιά τους, ο ομφάλιος λώρος που τα συνδέει με τα μάνα τους κόβεται μόνο όταν πεθάνουν και τα ίδια. Μόνο που τότε υπάρχουν άλλοι “ομφάλιοι λώροι” που τα συνδέουν με τα δικά τους παιδιά. Κι έτσι η αλυσίδα της ζωής συνεχίζεται από γενιά σε γενιά, παρά το ό,τι μεσολαβούν διαδοχικοί θάνατοι. Τα άτομα πεθαίνουν, η θυσιαστικά αγάπη που τα ενώνει, επιβιώνει. Ο Έρωτας νικά τον Θάνατο.
Αυτό δεν είναι “στερεότυπο” του καπιταλισμού, ή της “νεωτερικότητας” ή του Δυτικού Πολιτισμού, ή του Χριστιανισμού.
Υπάρχει σε όλες της ανθρώπινες κοινωνίας από πάντα – από τον Πλάτωνα στους “Νόμους”, μέχρι τον Αριστοτέλη στα “Νικομάχεια”, μέχρι τον Θωμά τον Ακινάτη, μέχρι τον Κάντ, τον Ένγκελς, τον Φρόϊντ και τον Λακάν στην σημερινή εποχή. Είναι από αυτά που συνεχώς μετασχηματίζονται, αλλά ΠΟΤΕ δεν καταργούνται! Γιατί μαζί θα καταργηθεί και η Ανθρωπιά…
Υπάρχει ένα φοβερό κομμάτι στην Οδύσσεια, (Ραψωδία Ε, στ. 215-232)
Ο αγγελιοφόρος των Θεών έχει παραγγείλει στην θεά Καλυψώ να αφήσει τον Οδυσσέα να γυρίσει στην Ιθάκη του και στην Πηνελόπη του.
Και η Καλυψώ, αφού… βλαστήμησε τους Θεούς που δεν την αφήνουν να χαρεί τον θνητό που επέλεξε για ταίρι της, προσπαθεί ως ύστατο μέσο να τον κρατήσει, να τον δελεάσει….
Του λέει λοιπόν: αν θες να φύγεις, θα σε αφήσω,. Αλλά θα υποφέρεις πολύ μέχρι να φτάσεις εκεί Και θα έχεις τη μοίρα του θνητού. Ενώ αν μείνεις εδώ, θα σε κάνω αθάνατο και αγέραστο. Και μαζί θα χαρούμε την αγάπη μας.
Καταλαβαίνω πως λαχταράς να γυρίσεις στην πατρίδα σου και στη γυναίκα σου. Αλλά…
Κι εκείνη τη στιγμή του αποκαλύπτει το “θεϊκό” σώμα της και του λέει προκλητικά. (Μετάφραση Σϊδερη)
“Θαρρώ δα πως χειρότερη δεν είμαι εγώ από κείνη,
στο ανάστημα και στο κορμί, μήτε ταιριάζει κιόλας,
να παραβγαίνουν οι θνητές με τις θέες στα κάλλη”.
Κι ο Οδυσσέας της απαντά ακαριαία:
“Συμπάθα, λατρευτή Θεά. Καλά κι εγώ το ξέρω,
σαν πόσο φαίνεται άσχημα μπροστά σου η Πηνελόπη.
στ’ ανάστημα και στη μορφή, τις δυό όποιος σας συγκρίνει.
Θνητή είναι εκείνη, μα θεά κι αγέραστη είσαι ατή σου.
Μα κι έτσι πάντα λαχταρώ να φτάσω στην πατρίδα
και να τη δουν τα μάτια μου του γυρισμού τη μέρα…”
Μ’ άλλα λόγια, ο Οδυσσέας επέλεξε να παραμείνει θνητός και κέρδισε την Αθανασία!
Απορρίπτοντας την προσφορά της αιώνιας “συνεύρευσης” με το θεϊκό κορμί της Καλυψώς, για να επιστρέψει στην θνητή αγκαλιά της Πηνελόπης και στο παιδί του.
Κι έδωσε το βαθύτερο ορισμό του Έρωτα. Περιέγραψε την κινητήρια δύναμη της Οικογένειας, η οποία στηρίζεται στον Έρωτα, αλλά πάει πολύ πιο πέρα από τον Πόθο. Ακόμα και πέρα από τον Θάνατο…
Δεν είναι όλοι οι άνδρες όπως ο μυθικός Οδυσσέας.
Και δεν είναι όλες οι γυναίκες, όπως η μυθική Πηνελόπη.
Αλλά όλοι οι άνδρες ενδόμυχα, ένα τέτοιον Έρωτα θέλουν να νοιώσουν!
Κι όλες οι γυναίκες ενδόμυχα ένα τέτοιον “Οδυσσέα” θέλουν να βρουν…
Κι όλοι οι άνθρωποι, ένα τέτοιο δεσμό ονειρεύτηκαν κάποτε να δημιουργήσουν.
Δεν τα καταφέρνουν πάντα.
Αλλά τα όνειρα τρέφουν την Ψυχή και οι ανθρώπινες ψυχές δημιουργούν τον Πολιτισμό…
Άντε να το εξηγήσεις αυτό σε όσους θέλουν να εξισώσουν την Οικογένεια με τη “συμβίωση” ομοφύλων ζευγαριών.
Την θυσιαστική αγάπη με τον Πόθο.
Την δημιουργία παιδιών που νοιώθουν δίπλα τους την παρουσία της μάνας και του πατέρα, με την “τεκνοθεσία” σε “γονείς” νούμερο ένα και δύο.
Όχι αυτό δεν είναι Πρόοδος. Μόδα είναι…
Και μάλιστα μόδα που πάει κόντρα όχι μόνο στην Κοινή Λογική, αλλά και στην ανθρώπινη Ψυχή και σε όλες τις σταθερές του ανθρώπινου Πολιτισμού.
Πολιτισμό φτιάχνουν κοινωνίες που αντιστέκονται στις εφήμερες μόδες.
ΥΓ. Στη Γερμανία λέει, νομιμοποιούν οίκους ανοχής για…”¨κτηνοβάτες”. Ελπίζω να μην μπαίνουν ιδέες σε κάποιους δικούς μας να μας… “ξεβλαχέψουν” και σε αυτό…
