Η Maria Angela Macchia έχει μια αγροικία του 19ου αιώνα και περίπου 900 ελαιόδεντρα, κάποια εκ των οποίων 200 ετών, έξω από το χωριό Peccioli της Τοσκάνης. Φέτος, η παραγωγή της προβλέπεται μειωμένη κατά τρίτα τέταρτα, καθώς οι ακραίες βροχές που έπληξαν την Ιταλία έριξαν πολλά από τα άνθη στα ελαιόδεντρά της, πριν προλάβουν να μετατραπούν σε καρπούς. Για να αντισταθμίσει τη ζημιά, η Macchia φιλοξενεί ομάδες τουριστών.
Οι επισκέπτες, που έχουν αγοράσει τα πακέτα τους μέσω της εταιρείας του Ρότερνταμ Triptoscana, μένουν στην φάρμα της Ιταλίδας και βοηθούν στο μάζεμα των ελιών. Στον ελεύθερο χρόνο τους, εξερευνούν την περιοχή και στο τέλος, παίρνουν πίσω στην πατρίδα τους ένα μπουκάλι μισού λίτρου από το ελαιόλαδο που βοήθησαν να παραχθεί.
Σύμφωνα με το Bloomberg, ο τουρισμός του ελαιολάδου αποτελεί μια αυξανόμενη τάση σε όλη τη Μεσόγειο. Οι ταξιδιώτες παίρνουν μία γεύση από τη δουλειά που απαιτείται για να παραχθούν τα καλύτερα έξτρα παρθένα ελαιόλαδα του κόσμου, ενώ δίνουν μια εναλλακτική πηγή εσόδων στους αγρότες που βλέπουν τα κέρδη τους να υποφέρουν, λόγω της αύξησης του κόστους παραγωγής και των επιπτώσεων των ακραίων καιρικών φαινομένων.
«Οι άνθρωποι πραγματικά συμμετέχουν στη συγκομιδή. Μπαίνουν στον ρυθμό της», λέει η Macchia στο Bloomberg. «Είναι πολλή δουλειά».
Ένα πακέτο 5 ημερών της Triptoscana κοστίζει 745 ευρώ και περιλαμβάνει δύο ημέρες για τη συγκομιδή της ελιάς και μια επίσκεψη στο ελαιοτριβείο. Η Macchia επωφελείται διπλά: Νοικιάζει τα δωμάτια της αγροικίας της που θα ήταν άδεια στην off-season και εξασφαλίζει δωρεάν εργατικά χέρια για το μάζεμα των ελιών. Μία ομάδα τουριστών πέρασε 6 ώρες κάθε μέρα στο χωράφι, μαζεύοντας περίπου 500 κιλά ελιές, από τα οποία θα βγουν περίπου 70 λίτρα λάδι.
Το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο θα πρέπει να έχει παραχθεί μόνο με μηχανικές μεθόδους και να έχει οξύτητα χαμηλότερη του 0,8%. Αυτό το λάδι κοστίζει έως και 30 ευρώ το λίτρο και χρησιμοποιείται κυρίως μετά το μαγείρεμα, πάνω σε σαλάτες, σούπερ, ψάρια και λαχανικά.
Έτσι και αλλιώς, αυτή την εποχή, το μαγείρεμα με ελαιόλαδο είναι πιο ακριβό από ποτέ. Τα ακραία καιρικά φαινόμενα που έπληξαν τη σοδειά συμπίπτουν χρονικά με μία εκτίναξη της ζήτησης, καθώς οι καταναλωτές σε όλο τον κόσμο εστιάζουν περισσότερο στην υγιεινή διατροφή. Η παγκόσμια παραγωγή ελαιολάδου αναμένεται να μειωθεί αυτή τη σεζόν στα 1,97 εκατ. τόνους, δηλαδή 23% χαμηλότερα από τον μέσο όρο των 4 προηγούμενων χρόνων. Η Ισπανία, η οποία παραδοσιακά παράγει το μισό από το ελαιόλαδο του κόσμου, πλήττεται από μία δεύτερη χρονιά ξηρασίας, που έριξε την παραγωγή κάτω από το μισό. Φέτος αναμένεται μόνο οριακή βελτίωση.
Οι παραγωγοί στην Ελλάδα χτυπήθηκαν από τις μεγάλες βροχές και το χαλάζι του Σεπτεμβρίου, με αποτέλεσμα η παραγωγή τους να αναμένεται μειωμένη κατά 40% από τα περσινά υψηλά επίπεδα.
Στην Ιταλία, το κόστος του ελαιολάδου ήταν τον Οκτώβριο κατά 49% υψηλότερο σε σχέση με πέρυσι και στην Ισπανία, οι τιμές έχουν αυξηθεί σχεδόν 74%, με αποτέλεσμα τα σούπερ μάρκετ να βάζουν λουκέτα στα μπουκάλια, για να αποτρέψουν τις κλοπές.
Ένας τόνος ελαιολάδου κοστίζει σήμερα περίπου 10 φορές όσο ένας τόνος αργού πετρελαίου, ενώ το 2019, η αναλογία ήταν χαμηλότερη από το 5 προς 1.
Αυτές οι αυξήσεις στις τιμές δεν είναι αρκετές για να αντισταθμίσουν τη μείωση της παραγωγής και την αύξηση του κόστους των λιπασμάτων, των εργατικών χεριών, των γυάλινων μπουκαλιών και του ρεύματος. Και εδώ η τάση του τουρισμού του ελαιολάδου επιχειρεί να καλύψει το κενό.
Στις χώρες της Μεσογείου, εμπειρίες συγκομιδής και δοκιμής λαδιού προσφέρονται εδώ και χρόνια, αλλά η Ιταλία χρησιμοποιεί έναν νέο νόμο που τέθηκε σε ισχύ πέρυσι για να προσπαθήσει να προσελκύσει τουρίστες στους ελαιώνες και εκτός της εποχής της συγκομιδής.
Ο νόμος 169/19 διευκολύνει τους παραγωγούς να χρεώνουν είσοδο για εκδηλώσεις που σχετίζονται με την παραγωγή του ελαιολάδου και στηρίζεται πάνω σε έναν παρόμοιο νόμο που βοήθησε τους παραγωγούς κρασιού της Ιταλίας να προσελκύσουν το ενδιαφέρον ξένων τουριστών. Οι εκδηλώσεις αυτές μπορεί να είναι από συναυλίες μέσα σε ελαιώνες με αιωνόβια δέντρα έως μαθήματα γιόγκα και διαλογισμού στα χωράφια και βόλτες με ποδήλατα και ή πεζοπορίες σε μονοπάτια της περιοχής. Τον Οκτώβριο, πάνω από 25.000 άτομα συμμετείχαν στον «Περίπατο μέσα από τα χωράφια με τις ελιές», σε 163 πόλεις και χωριά της Ιταλίας, που οργανώθηκε από το Citta dell’Olio, μια εθνική συμμαχία για την στήριξη της τουριστικής προσπάθειας.
Στην Ελλάδα, το Good Life Greece προσφέρει πακέτα για ο μάζεμα των ελιών στη Σύρο, ενώ στην Κροατία, κανείς μπορεί να μαζέψει τις ελιές από δέντρα 1.000 ετών, για την Olynthia, η οποία παράγει ένα premium ελαιόλαδο.
