Σε ηλεκτρονικό φακέλωμα των αδόμητων κομματιών των οικοπέδων προχώρησε το υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, νομοθετώντας μια νέα ηλεκτρονική βάση με τίτλο «Εθνικό Μητρώο Τήρησης Μέτρων Πυροπροστασίας Ιδιοκτησιών» με στόχο την καταγραφή υποχρεώσεων των ιδιοκτητών οικοπέδων κατά την αντιπυρική περίοδο.
Ο σχετικός νόμος (5075/2023) δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως στις 12 Δεκεμβρίου 2023.
Το πρόβλημα, σύμφωνα με πηγές που γνωρίζουν πολύ καλά την αγορά ακινήτων, είναι ότι η τήρηση του νέου αυτού «Μητρώου Ακινήτων», που προστίθεται στη σειρά των ήδη γνωστών καταγραφών (Κτηματολόγιο, Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου, Ε9), συνοδεύεται από πολύ υψηλά χρηματικά πρόστιμα από 1.000 έως 54.000 ευρώ και φυλάκιση δύο χρόνων.
Ποιους αφορά
Η νέα νομοθετική ρύθμιση αφορά ιδιοκτήτες, επικαρπωτές, μισθωτές ή υπομισθωτές οικοπεδικών και λοιπόν ακάλυπτων χώρων που βρίσκονται σε περιοχές εντός εγκεκριμένων ρυμοτομικών σχεδίων, σε περιοχές εντός ορίων, χωρίς εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο, σε εκτάσεις εντός ακτίνας 100 μέτρων από τα όρια των δυο προαναφερόμενων περιπτώσεων. Επιπλέον δε και εκτός σχεδίου γήπεδα με κτίσμα, για τις εκτάσεις που δεν υπάγονται στις διατάξεις της δασικής υπηρεσίας, σύμφωνα με τον δασικό χάρτη. Κοινώς αφορά τους πάντες.
Ολοι αυτοί με βάση τα προβλεπόμενα θα πρέπει να προβαίνουν σε καθαρισμό των προαναφερομένων χώρων από την 1η έως την 30ή Απριλίου κάθε έτους και στη συντήρησή τους καθ’ όλη τη διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου, δηλαδή από την 1η Μαΐου έως την 31η Οκτωβρίου, για την αποτροπή κινδύνου πρόκλησης πυρκαγιάς ή ταχείας επέκτασής της.
Στη συνέχεια όλοι αυτοί θα πρέπει μέχρι την 30ή Απριλίου κάθε έτους να προβαίνουν στην υποβολή υπεύθυνης δήλωσης ως προς την εκπλήρωση των υποχρεώσεων πυροπροστασίας των ιδιοκτησιών τους στο Εθνικό Μητρώο. Ενώ, όπως αναφέρεται, «για την αποτελεσματική διενέργεια των ελέγχων, ως προς την τήρηση των υποχρεώσεων του πρώτου εδαφίου, δημιουργείται ηλεκτρονική φόρμα καταγγελιών». Σε όσους δεν υποβάλλουν δήλωση θα επιβάλλεται 1.000 ευρώ πρόστιμο κατ’ άτομο, δηλαδή όχι ανά οικόπεδο, αλλά από ό,τι φαίνεται ανά συνιδιοκτήτη. Ταυτόχρονα θα θεωρείται πως ο ιδιοκτήτης συναίνεσε στο να μπει ο δήμος να καθαρίσει το οικόπεδό του και να του χρεώνει τα έξοδα του καθαρισμού.
Και διετής φυλάκιση…
Για την εξακρίβωση της συμμόρφωσης των ιδιοκτητών προβλέπονται εντατικοί έλεγχοι από υπαλλήλους της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας και των Δήμων. Εναντίον όσων δηλώσουν ψευδώς τον Απρίλιο ότι καθάρισαν τα οικόπεδά τους προβλέπεται ποινή φυλάκισης έως δύο έτη και πολύ υψηλό πρόστιμο που φθάνει έως και τις 54.000 ευρώ.
Επειδή όμως και το αν ο καθαρισμός έγινε σωστά είναι σχετική έννοια, αλλά και επειδή καθ’ όλη τη διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου θα πρέπει οι ιδιοκτήτες να ελέγχουν συνεχώς αν ξαναβγήκαν χορτάρια κ.λπ., πράγματα διόλου εύκολα για όσους κατοικούν μακριά από τις ιδιοκτησίες τους και δεν μπορούν να έχουν συνεχή εποπτεία, οι ιδιοκτήτες είναι εκτεθειμένοι στην κρίση των ελεγκτικών οργάνων για επιβολή εξοντωτικών ποινών και προστίμων.
Με δεδομένο πως δεν υπάρχουν πολλά συνεργεία που κάνουν αυτή τη δουλειά, ένας ιδιοκτήτης που μένει για παράδειγμα στην Αθήνα και έχει ένα οικόπεδο στην Κεφαλλονιά ή στις Σέρρες, αναγκαστικά θα πρέπει να βρει, όπως πρέπει να κάνει κάθε χρόνο, έναν εργάτη γης να καθαρίσει την ιδιοκτησία του.
Ο ιδιοκτήτης έχει το κεφάλι του… ήσυχο, αφού έκανε αυτό που λέει ο νόμος. Ομως το ελεγκτικό όργανο μπορεί να μην είναι ευχαριστημένο από τον καθαρισμό που έκανε ο εργάτης. Ή αν βρέξει λίγο παραπάνω και βγουν κάποια χόρτα, ο ιδιοκτήτης που είναι στην Αθήνα δεν τα βλέπει, τα βλέπουν όμως οι γείτονες που κάνουν καταγγελία. Και στις δύο περιπτώσεις το ελεγκτικό όργανο θα επιβάλλει πρόστιμο από 12 έως 54 χιλιάδες ευρώ και μήνυση στον ανυποψίαστο ιδιοκτήτη για διετή φυλάκιση για «ψευδή δήλωση».
Τα ερωτήματα της νέας ρύθμισης
Τίθεται έτσι το ερώτημα: πού είναι το πρόβλημα με τον νέο νόμο, αφού κάθε χρόνο, εκατοντάδες πυρκαγιές ξεκινούν από εγκαταλελειμμένους χώρους γεμάτους ξερόχορτα; «Το πρόβλημα έγκειται στο γεγονός πως ενώ υπάρχει η σχετική νομοθεσία και οι αρμόδιοι για την τήρησή της κάνουν πολλές φορές τα στραβά μάτια, τώρα η πολιτεία πετάει το μπαλάκι στους ιδιοκτήτες. Χωρίς να τους ενημερώνει, δημιουργεί μια νέα ετήσια υποχρέωση, τους απειλεί με εξοντωτικές ποινές, τους αφήνει ακάλυπτους σε κάθε ελεγκτή που δεν θα είναι «ευχαριστημένος» από τον τρόπο που καθαρίστηκε το οικόπεδο με συνέπεια να ανοίγει ένα λαμπρό πεδίο άνθησης της διαφθοράς στη δημόσια διοίκηση» υποστηρίζει μιλώντας στα «ΝΕΑ» ο πρόεδρος της ΠΟΜΙΔΑ Στράτος Παραδιάς.
Το άλλο ερώτημα είναι το πώς θα γίνεται η ετήσια δήλωση. Πρέπει να αποσαφηνιστεί αν η συμπλήρωση των στοιχείων του ακινήτου θα γίνεται από τον υπόχρεο σε δήλωση ή θα υπάρχει προσυμπλήρωση με βάση τα στοιχεία του Ε9 ή/και του Κτηματολογίου. Στην περίπτωση αυτή, όλα δείχνουν πως σημαντικό ρόλο θα διαδραματίσει το Εθνικό Δίκτυο Υποδομών και Τεχνολογίας και Ερευνας (ΕΔΥΤΕ) (https://www.grnet.gr/.)
Τι περιλαμβάνει η διαδικασία καθαρισμού των οικοπέδων
Με βάση τα όσα προβλέπονται από τη νομοθεσία ο απαιτούμενος καθαρισμός περιλαμβάνει:
- Υλοτομία και απομάκρυνση των ξερών σπασμένων δένδρων και κλαδιών, καθώς και των κλαδιών που βρίσκονται σε άμεση επαφή με το κτίσμα.
- Απομάκρυνση της καύσιμης φυτικής ύλης που βρίσκεται στην επιφάνεια του εδάφους όπως είναι ενδεικτικά το φυλλόστρωμα, τα ξερά χόρτα και τα κατακείμενα ξερά κλαδιά.
- Αποκλάδωση της βάσης της κόμης των δένδρων και αύξηση του ύψους έναρξής της από την επιφάνεια του εδάφους, ανάλογα με την ηλικία και το είδος του δένδρου.
- Αραίωση της θαμνώδους βλάστησης ως προς την κάλυψη του εδάφους.
- Απομάκρυνση τυχόν άλλων εγκαταλελειμμένων καυστών, αναφλέξιμων, εκρήξιμων ή εύφλεκτων υλικών, αντικειμένων και απορριμμάτων.
- Οι υπόχρεοι οφείλουν να μεριμνούν για την ασφαλή συλλογή και μεταφορά όλων των υπολειμμάτων καθαρισμού ενώ απαγορεύεται η εγκατάλειψη, η απόρριψη ή η ανεξέλεγκτη διαχείρισή τους.
