Του Θανάση Κ.
Επειδή ανεβαίνει σιγά-σιγά ο προεκλογικός πυρετός εν όψει την ευρωεκλογών του Ιουνίου, μερικές παρατηρήσεις:
— Πρώτον, το αποτέλεσμά τους ΔΕΝ αφορά άμεσα τη διακυβέρνηση της χώρας. Έτσι κι αλλιώς ο πολιτικός κύκλος τετραετίας στην Ελλάδα βρίσκεται ακόμα στην αρχή του – δεν έχει συμπληρωθεί ούτε ένας χρόνος από τις πρόσφατες βουλευτικές εκλογές.
— Δεύτερον, απέναντι στην κυβέρνηση ΔΕΝ υπάρχει «απειλητική αντιπολίτευση». Επομένως, ακόμα και στο συμβολικό επίπεδο, η κυβέρνηση δεν κινδυνεύει από τους αντιπάλους της. Κινδυνεύει μόνο από το “μήνυμα” που ίσως θελήσουν να της στείλουν οι δικοί της ψηφοφόροι…
Εκείνο που φαίνεται να ανεβάζει το ενδιαφέρον μέσα στην Ελλάδα εν όψει την ευρωεκλογών, είναι ότι υπάρχει μια αισθητή πλέον υποχώρηση των ποσοστών της ΝΔ και ένας διαφαινόμενος αγώνας “ντέρμπυ” για τη δεύτερη θέση μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ.
Ας δούμε λοιπόν την τελευταία δημοσκόπηση της MRB που δείχνει ποσοστό «πρόθεσης ψήφου» για τη ΝΔ, μόλις 25% – με 31,3% εκτίμηση ψήφου (δηλαδή μετά την στατιστική αναγωγή των αναποφάσιστων). Αυτά είναι τα χαμηλότερα ως τώρα ποσοστά για τη ΝΔ! Και τα αντίστοιχα υψηλότερα για το ΣΥΡΙΖΑ, που τον δείχνουν να επανέρχεται στη δεύτερη θέση, με 12,7% στην πρόθεση ψήφου και με 15,9% στην τελική εκτίμηση ψήφου μετά από αναγωγή.
Για την ακρίβεια η δημοσκόπηση αυτή δείχνει μείωση της ΝΔ σε ένα μόλις μήνα τρείς μονάδες στην πρόθεση ψήφου και πέντε μονάδες στην εκτίμηση ψήφου. Με παράλληλη άνοδο του ΣΥΡΙΖΑ: τέσσερις μονάδες στην πρόθεση ψήφου (από το 8,8 στο 12,7%) και τεσσερισήμισι μονάδες στην εκτίμηση ψήφου (από 11,4 σε 15,9%).
* Ας δούμε λοιπόν, πρώτον, την ιστορική διάσταση: το μικρότερο ποσοστό που είχε πάρει η ΝΔ σε πρόσφατες ευρωεκλογές (το 2014) είναι 22,72%
— Αντίστοιχα το μεγαλύτερο ποσοστό που είχε πάρει η ΝΔ (στις ευρωεκλογές του 2019) είναι 33,12%.
(Τα προηγούμενα αποτελέσματα ευρωεκλογών, δηλαδή του 2009 και του 2004, αφορούσαν μιαν εντελώς διαφορετική εποχή, όταν το «δικομματικό σύστημα» ήταν πολύ πιο ισχυρό…)
Έτσι τα αποτελέσματα του 2019 και του 2014 θέτουν το ανώτατο και το κατώτατο “ιστορικό” όριο που μπορεί να λάβει η ΝΔ σήμερα. Σε ευρωεκλογές πάντα…
Και ο μέσος όρος ανάμεσά τους, είναι γύρω στο 28% – που όπως θα δούμε είναι «κεντρική τιμή πρόβλεψης» τώρα…
* Αυτό επιβεβαιώνεται κι από την μέτρηση της ΜRB που δίνει «πρόθεση ψήφου» για τη ΝΔ: 25%!
Αλλά μετά από αναγωγή των αναποφάσιστων, δηλαδή αν υποθέσουμε ότι όσοι δεν έχουν αποφασίσει ακόμα, τελικά θα ψηφίσουν αναλογικά όπως όσοι έχουν ήδη αποφασίσει, αυτό ανεβαίνει σε «εκτίμηση ψήφου» στο 31,3%.
Στην πραγματικότητα όμως, η στατιστική αναγωγή υποτιμά την τελική δύναμη κομμάτων που έχουν «ανοδική δυναμική» – ενώ υπερτιμά το αποτέλεσμα κομμάτων που βρίσκονται σε πτωτική τάση.
Κι επειδή η ΝΔ καταγράφει μέχρι στιγμής σε όλες τις δημοσκοπήσεις πτωτική τάση, το πάνω όριό της είναι αυτή τη στιγμή χαμηλότερα από το 31%!
Είναι γύρω στο 30%…
Συνεπώς το πιο πιθανό είναι το ποσοστό της ΝΔ να κινηθεί ανάμεσα στο 26 και το 30%.
Κι εδώ ο μέσος όρος αυτού του περιθωρίου είναι ξανά 28%.
Συνεπώς η κεντρική τιμή πρόβλεψης γύρω στο 28% επιβεβαιώνεται όχι απλώς από τα «ιστορικά στοιχεία» (της περασμένης δεκαετίας), αλλά κι από τις πρόσφατες δημοσκοπήσεις και την δυναμική που καταγράφουν…
* Πάμε τώρα να δούμε μιαν εντελώς διαφορετική προσέγγιση (με βάση τις τωρινές δημοσκοπήσεις):
Ας αρχίσουμε από τα μεγέθη για τα οποία έχουμε μεγαλύτερη σιγουριά, αφήνοντας στο τέλος αυτά για τα οποία έχουμε μεγαλύτερη αβεβαιότητα.
— Το αποτέλεσμα των «πολύ μικρών κομμάτων» που ΔΕΝ περνάνε το όριο εκπροσώπησης στις δύο τελευταίες ευρωεκλογές είναι γύρω στο 17% (και πλέον).
Όταν ο δικομματισμός ήταν πανίσχυρος το ποσοσοτό των ανεκπροσώπητων ήταν πολύ μικρότερο (7% ή χαμηλότερα). Αλλά μετά το 2009, με το δικομματισμό να υποχωρεί πολύ, τα «ανεκπροσώπητα κόμματα» στην ευρωεκλογές έχουν εκτιναχθεί σε ποσοστά γύρω στο 17%, πράγμα που συνέβη το 2014 και επανελήφθη το 2019 σε πολύ διαφορετικές συνθήκες.
Οι τωρινές δημοσκοπήσεις δίνουν τα πολύ μικρά κόμματα που ΔΕΝ πιάνουν το όριο εκπροσώπησης γύρω στο 10% – 12%. Τουλάχιστον…
— Το αποτέλεσμα των δύο δεξιών κομμάτων (πέραν της ΝΔ) που θα εκπροσωπηθούν) θα αθροίζει τουλάχιστον 15%. Στις βουλευτικές εκλογές του περασμένου Ιουνίου έφτασαν το 13%. Αυτή τη φορά οι υπό διάλυσιν «Σπαρτιάτες» θα μείνουν εκτός, αλλά τα ποσοστά τους αναμένεται να κατανεμηθούν σε “Ελληνική Λύση” και “Νίκη”, ενώ αναμένεται πρόσθετη ενίσχυση των ποσοστών του «δεξιού χώρου». Κάτι που συμβαίνει σε όλη την Ευρώπη. Αν και στην Ελλάδα δεν έχει φτάσει ακόμα στα επίπεδα της υπόλοιπης Ευρώπης, πάντως η τάση υπάρχει και καταγράφεται ήδη.
Έτσι κι αλλιώς, οι τελευταίες μετρήσεις (σε εκτίμηση ψήφου) δίνουν την “Ελληνική Λύση” να αγγίζει το 10% και τη “Νίκη” πάνω από το 4%.Να σημειωθεί εδώ, ότι οι μετρήσεις όλων των τελευταίων ετών υποτιμούν το τελικό αποτέλεσμα και για τα δύο αυτά κόμματα. Δηλαδή η τελική τους δύναμη στις κάλπες είναι συνήθως μεγαλύτερη από όσες τους δίνουν οι δημοσκοπήσεις.
Συνεπώς το 15% συνολικά και για τα δύο είναι μάλλον “μετριοπαθές”…
— Επίσης το ΚΚΕ το δίνουν όλοι σχεδόν γύρω στο 8% ως «τελική εκτίμηση ψήφου».
— Τέλος πολλοί πιθανολογούν ότι τουλάχιστον ένα μικρό κόμμα θα περάσει το όριο εκπροσώπησης, και θα πάρει γύρω στο 4% (ας πούμε η “Νέα Αριστερά”) – αν και εδώ οι εκτιμήσεις διαφέρουν αφού τα νεοεμφανιζόμενα μικρά κόμματα (Δημοκράτες του Λοβέρδου και «Φωνή Λογικής» της Λατινοπούλου, περνάνε κάτω από τα ραντάρ των δημοσκόπων, όπως και το Κόμμα της κας Κωνσταντοπούλου). Έτσι μπορούν να περάσουν το όριο και δύο μικρά κόμματα. Ίσως και τρίτο…
Αν μόνο ένα μικρό κόμμα περάσει το όριο, τότε θα αυξηθεί το συνολικό άθροισμα των “ανεκπροσώπητων” κομμάτων ως το 17%. Αν περισσότερα από ένα μικρά κόμματα περάσουν το όριο, τότε το άθροισμα των ανεκπροσώπητων θα μειωθεί, αλλά δεν θα πέσει κάτω από 10%.
Έτσι τα “μικρά” κόμματα (που θα εκπροσωπηθούν 4-12%) και τα πολύ μικρά (που δεν θα εκπροσωπηθούν: 10-17%), συγκεντρώνουν συνολικά 21%.
Έχουμε, λοιπόν, με υψηλό βαθμό βεβαιότητας ένα σύνολο
21% (μικρά και πολύ μικρά-ανεκπροσώπητα κόμματα)
+16% (δεξιότερα της ΝΔ)
+8% (ΚΚΕ)
=45%,
που είναι η δύναμη όλων των “μεσαίων”, “μικρών” και “πολύ μικρών” κομμάτων, όπως καταγράφεται σήμερα στις δημοσκοπήσεις. Δηλαδή εξαιρώντας τη δύναμη των τριών κομμάτων που έχουν ήδη κυβερνήσει…
Άρα, τα τρία που έχουν κυβερνήσει – ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ – πρόκειται να μοιραστούν το υπόλοιπο: 55%
— Εδώ έχουμε για την ώρα τον ΣΥΡΙΖΑ να φτάνει 15%-16% και το ΠΑΣΟΚ 12-13% σε τελικά εκτίμηση ψήφου.
Άρα για την ΝΔ απομένει ένα 28% περίπου!
Όσο βρήκαμε προηγουμένως ως μέσον όρο και των «ιστορικών» ορίων και των πρόσφατων δημοσκοπικών μετρήσεών της.
* Ας επιχειρήσουμε τώρα μια «επιβεβαίωση» αυτών των εκτιμήσεων.
Η ΝΔ έχει πλέον και ορατές διαρροές!
Πόσες “διαρροές”;
Από το 40,5% που είχε πάρει πέρσι στις πρόσφατες βουλευτικές εκλογές μοιάζει τώρα να χάνει:
– 8% προς τα δεξιά της,
– 2% σε αποχή και
– 2% προς άλλες κατευθύνσεις (“Δημοκράτες” Λοβέρδου κλπ,)
‘Εχουμε, λοιπόν: 40-12 = 28%!
Όσο ακριβώς βρήκαμε και με όλες τις προηγούμενες προσεγγίσεις…
Εδώ, ωστόσο, οφείλουμε να παρατηρήσουμε ότι η διεύρυνση της αποχής αυξάνει τη δύναμη των κομμάτων που πλήττονται λιγότερο από την αποχή – και μειώνει τη δύναμη των κομμάτων που πλήττονται αναλογικά περισσότερο από την αποχή. Όμως η ΝΔ κινδυνεύει να πληγεί περισσότερο από την αποχή αυτή τη φορά.
Αν λοιπόν, πράγματι, κάποιοι πιο «παραδοσιακοί νεοδημοκράτες» θέλουν να στείλουν μήνυμα στην Κυβέρνηση (και μάλιστα «εκ του ασφαλούς» αφού δεν κινδυνεύει άμεσα η διακυβέρνηση), αλλά δεν θέλουν να ψηφίσουν κάποιο άλλο κόμμα ή κομματίδιο, αυτό σημαίνει ότι η ΝΔ θα θιγεί δυσανάλογα από την αποχή.
Κι έτσι συμπιέζεται το τελικό ποσοστό της ΝΔ στις ευρωεκλογές προς τα κάτω.
Η πρόσθετη αποχή είναι πιθανό να θίξει αυτή τη φορά κυρίως τη ΝΔ…
Συνεπώς το 28% δεν είναι «ιδιαίτερα χαμηλό».
Είναι μάλλον «αμερόληπτη» κεντρική τιμή πρόβλεψης.
Που υποστηρίζεται από τα ιστορικά δεδομένα και από τα τωρινά δημοσκοπικά ευρήματα και από τα πιο αναλυτικά στοιχεία.
* Όλα αυτά, βέβαια, μπορούν να αλλάξουν. Ή και να ανατραπούν στις επόμενες οκτώ εβδομάδες, ως τις εκλογές…
Θα μπορούσαν να ανατραπούν, ας πούμε, αν η ΝΔ αύξανε τη συσπείρωσή της, αν ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ κατάφεραν να προσελκύουν παλαιότερους ψηφοφόρους τους κι αν κάποια από τα μικρότερα κόμματα κατάφερναν να δημιουργήσουν (ή να ενισχύσουν) τη δυναμική τους.
Για τη ΝΔ το πρόβλημα είναι αυτό ακριβώς: να ανεβάσει τη συσπείρωσή της, από τα τωρινά χαμηλά επίπεδα (γύρω στο 63% σε σύγκριση με τους περσινούς ψηφοφόρους της) σε επίπεδα άνω του 75% (για να πιάσει το ψυχολογικό όριο του 30% στο τελικό αποτέλεσμα των ευρωεκλογών).
* Το πρόβλημα με τη ΝΔ είναι τριπλό σήμερα: Διώχνει τους “δεξιούς”, δεν ενθουσιάζει τους “κεντρώους”, ενώ έχει χάσει τη δυνατότητα να συσπειρώνει έναντι του φόβου επανόδου του ΣΥΡΙΖΑ.
Τέτοιος φόβος πια απλώς ΔΕΝ υπάρχει…
Οι συνθήκες λοιπόν είναι “ιδανικές” για να δώσουν οι ψηφοφόροι της ΝΔ ένα οδυνηρό “μήνυμα” προς την Κυβέρνηση.
Να σημειωθεί ωστόσο, ότι ακόμα και με 28% η ΝΔ θα παραμένει από τα πιο ισχυρά Κεντροδεξιά Κόμματα του ΕΛΚ.
Όμως, η μεγάλη διαφορά εδώ, είναι ότι ενώ τα υπόλοιπα κόμματα του ΕΛΚ έχουν αρχίσει να στρέφονται δεξιότερα για να συγκρατήσουν την πτώση τους απέναντι στη Δεξιά και την Ακροδεξιά που ανεβαίνουν παντού (και στην Ελλάδα), η ΝΔ εξακολουθεί να απομακρύνεται από τη παραδοσιακή δεξιά κοιτίδα της!
Την ώρα που οι κοινωνίες παντού στην Ευρώπη στρέφονται δεξιότερα…
Δηλαδή η ΝΔ κινείται αντίθετα από το ρεύμα των καιρών…
Κι αυτό είναι πιθανό να προκαλέσει πολιτικές εξελίξεις ΜΕΤΑ τις εκλογές!
ΚΑΙ στην Ευρώπη συνολικά ΚΑΙ στην Ελλάδα…
ΥΓ. Πέρα από το πρόβλημα της ΝΔ έχουμε και το πρόβλημα του Τύπου στην Ελλάδα: Όταν μετά από μια μείωση ποσοστών της τάξης του 3-5% μέσα σε ένα μόλις μήνα, αυτό καταγράφεται ως… “συνεχιζόμενη ηγεμονία της Κυβέρνησης”, κάτι δεν πάει καλά…
Φυσικά η διαφορά με τους άλλους δυνητικούς διεκδικητές της εξουσίας παραμένει μεγάλη. Αλλά 3-5 ποσοστιαίες μονάδες σε ένα μήνα είναι σοβαρή υποχώρηση! Για πρώτη φορά τόσο σοβαρή και σε τόσο σύντομο χρόνο…
Κι αν η σοβαρή υποχώρηση ποσοστών καταγράφεται ως… “ασφαλής ηγεμονία”, αυτό ΔΕΝ στέλνει μήνυμα “συσπείρωσης” ψηφοφόρων.
Στέλνει μήνυμα “χαλαρής ψήφου”!
Δηλαδή το ακριβώς αντίθετο από ό,τι επιδιώκει (και οφείλει να επιδιώκει) σήμερα η κυβέρνηση.
Τελικά οι δύο μεγαλύτεροι αντίπαλοι της ΝΔ είναι:
— η δική της αλαζονεία
— και ο εφησυχασμός που καλλιεργούν οι… παπαγάλοι της!
