Του Θανάση Κ.
Να πούμε και δύο λόγια για την… Εurovision.
Κάποιοι τη σνομπάρετε, ή την αντιμετωπίζουν με συγκατάβαση.
Αλλά ο Λαϊκός Πολιτισμός (Popular Culture) είναι καθρέφτης κάθε εποχής.
Και σε αυτόν τον καθρέφτη ό,τι βλέπουμε σήμερα ΔΕΝ είναι το πρόσωπο της εποχής μας. Αλλά η ΑΣΧΗΜΙΑ που προσπαθούν να μας επιβάλλουν…
Ο τίτλος (Το κλουβί με τις τρελές) είναι από ένα εμβληματικό έργο της δεκαετίες του 70, του ιταλικού κινηματογράφου, με πρωταγωνιστή τον αξέχαστο Ούγκο Τονιάτσι.
Απολαυστικό τότε, και απολύτως προφητικό, όπως αποδείχθηκε.
Ευτυχώς, πρόλαβε και γυρίστηκε 50 χρόνια πριν.
Γιατί σήμερα θα το απαγόρευαν…
Το γιατί επέλεξα αυτόν τον τίτλο δεν χρειάζεται να το εξηγήσω.
Θα το καταλάβατε…
* Μια πρώτη παρατήρηση: ό,τι είδαμε κι ακούσαμε φέτος ΔΕΝ έχει καμία σχέση με αυτό που ΕΙΝΑΙ πράγματι, το Popular Culture της Ευρώπης σήμερα.
Είναι αυτό που προσπαθούν να της «επιβάλλουν»…
Μόνο που αυτή τη φορά το κοινό αντέδρασε κάπως…
* Μια δεύτερη παρατήρηση είναι ότι για να κερδίσει κάποιο τραγούδι στη Eurovision πρέπει να αποθεώνει τη Woke κουλτούρα του πιο αυτιστικού δικαιωματισμού.
Όπου τα λόγια των τραγουδιών επαναλαμβάνουν συνεχώς το ΕΓΩ μου, το να βρώ τον ΕΑΥΤΟ μου, τα δικαιώματά μου, την «κακούργα κοινωνία» που με καταπιέζει – και την «καταγγελία» κατά συγκεκριμένων Πολέμων. Όχι όλων, ασφαλώς…
Από τα τραγούδια που πήγαν καλά, δύο αφορούσαν «αφυλα» άτομα (non-binary, δηλαδή άτομα που αρνούνται προσδιορισμό φύλου),
ένα αναπαριστούσε… «σατανιστική τελετή»,
ένα εμφάνιζε ομοφυλοφιλικές συνευρέσεις ανάμεσα σε ημίγυμνα αγόρια (σε περιβάλλον μηδενικής βαρύτητας!),
ένα άλλο συνοδευόταν από χορευτικό ημίγυμνων ανδρών με γυναικεία μαγιό,
ένα κατήγγειλε… γυναικοκτονία της εποχής του Μεσαίωνα,
ένα άλλο συνοδευόταν από χορευτικό, όπου πρωταγωνιστούσαν υπέρβαρα κορίτσια (για να χτυπηθεί το body shaming),
κάποια άλλα πρόβαλαν την πολυπολιτισμικότητα,
ενώ υπήρχαν και κάποιες συμπαθητικές μπαλάντες, ενα χαριτωμένο φοκλορικό κι ένα ένα – ελαφρώς…”θεούσικο” (για την Αγία Τηρεσία…!)
Με εξαίρεση τα τρία τελευταία, επρόκειτο για μια μουσικοχορευτική «πανδαισία» ολόκληρης της Woke ατζέντας…
Που με το ζόρι έφτανε στα όρια της βαρυεστημένης μετριότητας, όταν δεν γινόταν αντιαισθητικά προκλητική, ενίοτε και κιτς…
* Αντίθετα οι νεαροί καλλιτέχνες που συμμετείχαν ήταν αληθινά ταλέντα. Και φωνητικά και χορευτικά. Οι περισσότεροι τουλάχιστον.
Το τραγούδι που κέρδισε ήταν μια ενδιαφέρουσα άσκηση φωνητικών ικανοτήτων. Αλλά τραγούδι που σου μένει, δεν ήταν…
Ούτε τραγούδι που σε ξεσηκώνει. Ούτε τραγούδι που σε κάνει να νοσταλγήσεις. Ούτε τραγούδι που διαγείρει συναισθήματα…
Όπως και τα περισσότερα άλλωστε.
Αυτά όλα είναι, ασφαλώς, θέματα «γούστου»…
* Εκείνο όμως που ΔΕΝ είναι θέμα «γούστου», είναι ό,τι συνέβη με το τραγούδι του Ισραήλ.
Το οποίο αρχικά είχε διαφορετικά λόγια, κι ήταν αφιερωμένο στα θύματα της τρομοκρατικής επίθεσης της Χαμάς.
Αλλά οι διοργανωτές ζήτησαν να αλλάξουν τα λόγια (δηλαδή επέβαλαν… Λογοκρισία)! Κι έτσι παρουσιάστηκε το ίδιο τραγούδι με λόγια εντελώς διαφορετικά που αφορούσαν τις συναισθηματικές μεταπτώσεις μια ερωτευμένης γυναίκας…
Το ισραηλινό τραγούδι ήταν μέτριο. Αλλά η νεαρή – 20χρονη – τραγουδίστρια πολύ καλή. Και αληθινό παληκάρι.
Κάθε φορά που εμφανίστηκε – στα ημιτελικά και στον τελικό – το κοινό του σταδίου τη γιούχαρε άγρια – όπως δεν έχουν γιουχάρει ποτέ καλλιτέχνη σε διεθνή διαγωισμό.
Αυτό δεν έφτανε στις τηλεοράσεις των μεταδόσεων, γιατί έχει εφαρμοστεί η anti-booing τεχνική που φιλτράρει το γιουχάϊσμα. Αλλά οι εκφωνητές που έκαναν την αναμετάδοση του show ενημέρωσαν το κοινό που παρακολουθούσε τι γινόταν μέσα στο στάδιο. Και όταν βγήκε η εκπρόσωπος του Ισραήλ να δώσει την βαθμολογία της χώρας της, τα φίλτρα δεν λειτουργούσαν και το ανατριχιαστικό γιουχάρισμα ακούστηκε, πολύ καθαρά πια, κι από τους τηλεθεατές.
Η ίδια η τραγουδίστρια από το Ισραήλ ωστόσο, δεν πτοήθηκε. Σε ένα αχανές στάδιο που τη γιούχαρε συνεχώς σε βαθμό… “κακουργήματος”, εκείνη βγήκε και τραγούδησε άψογα, ένα κομμάτι που δεν ήταν τίποτα το ξεχωριστό, αλλά η ίδια στάθηκε με αξιοπρέπεια. Σαν να μην συνέβαινε τίποτα…
Η έκπληξη ήταν όταν ακούστηκε η βαθμολογία του πανευρωπαϊκού κοινού!
Ενώ το τραγούδι ως τότε ερχόταν από τα τελευταία, ξαφνικά το κοινό το έβγαλε δεύτερο!
Κι έτσι το τραγούδι που το μίσησαν τόσο πολύ ΜΕΣΑ στο στάδιο, τερμάτισε πολύ ψηλά, στην πέμπτη θέση εκτοπίζοντας πολλά φαβορί!
Προφανώς δεν εντυπωσιάστηκε το κοινό από το ίδιο το τραγούδι.
Απλά αποδοκίμασε όλους τους… «κανίβαλους» που βρίσκονταν μέσα στο στάδιο και γιούχαραν…
* Επίσης το κοινό ήταν πιο φειδωλό στα τραγούδια που είχαν ανοιχτά woke ατζέντα. Το κομμάτι από τη Βρετανία (με τα ημίγυμνα αγόρια που επιδίδονταν σε αναπαράσταση ομοφυλοφιλικων επαφών) πήγε «άπατο» στις προτιμήσεις του κοινού. Με ΜΗΔΕΝΙΚΗ βαθμολογία…!
Το ίδιο και το Ισπανικό (με τους ημίγυμνους άνδρες που χόρευαν φορώντας γυναικεία μαγιό). Ενώ και το κομμάτι που βγήκε τελικά πρώτο, με τον «άφυλο» καλλιτέχνη, στις προτιμήσεις του κοινού ήταν πολύ χαμηλότερα: τέταρτο. Παρά τη εξαιρετικά φωνητικά του…
Τελικά το ευρώ κοινό ΔΕΝ δέχεται τα πάντα. Ενίοτε αντιδρά.
Κι αυτή η αντίδραση, αυτή η σημαντική διαφορά ανάμεσα στις βαθμολογία των «Επιτροπών» κάθε χώρας, στις αντιδράσεις του πανευρωπαϊκού κοινού, και τις αντιδράσεις του σταδίου που φιλοξενούσε τον διαγωνισμό της Eurovision, δείχνει ότι οι κοινωνίες είναι «αλλού».
Κι ότι αυτό που παρουσιάζεται ως Pop-culture στην Ευρώπη ΔΕΝ είναι αυτό που πραγματικά υπάρχει από κάτω. Είναι μια άνωθεν επιβολή από ένα λομπι «πολιτικής ορθότητας» που έχει διεισδύσει παντού και προσπαθεί να χειραγωγήσει τα πάντα: Τα γούστα, τα αισθητικά πρότυπα και τις ψυχές του νεανικού κοινού.
Που όμως, δεν δέχεται τα πάντα παθητικά. Αρχίζει να αντιδρά…
Αν μείνει κάτι από τον φετινό διαγωνισμό της Eurovision ΔΕΝ είναι τα τραγούδια που ακούστηκαν. Είναι η αντίδραση του πανευρωπαϊκού – νεανικού κυρίως – κοινού, σε όσα προσπαθούν να του επιβάλλουν!
Κι αυτό είναι το πιο σημαντικό!
Το Pop-culture, ιδιαίτερα στο τραγούδι, με το οποίο μεγαλώνουν γενιές και διαμορφώνονται αισθητικά πρότυπα και διαχρονικά συναισθήματα, πολλοί προσπάθησαν να το οικειοποιηθούν, να το χειραγωγήσουν, να το φιλτράρουν. Παντού στον κόσμο. Κι όλοι απέτυχαν.
Τώρα προσπαθούν κάτι παραπάνω:
Να του επιβληθούν και να το διαμορφώσουν άνωθεν.
— Τα ρεμπέτικα κάποτε τα απαγόρευσαν. Κι ύστερα τα προσκύνησαν. Και τα λάτρεψαν…
— Τα δημοτικά κάποτε τα χλεύασαν. Αυτοί που τα χλεύασαν έχουν πεθάνει εδώ και δεκαετίες. Τα δημοτικά εξακολουθούν να ξεσηκώνουν ανθρώπους όλων των ηλικιών στα πανηγύρια.
Όλοι θυμόμαστε τις παλαιότερες εποχές: Όταν στα “φεστιβάλ της ΚΝΕ” το λαϊκό τραγούδι καπελώθηκε από την αισθητική των κομμουνιστικών συμβόλων και της Παγκόσμιας Κομμουνιστικής Επικράτηση που ήταν, λέει, “αναπόδραστη ιστορική αναγκαιότητα”. Έκτοτε, ο Κομμουνισμός κατέρρευσε, τα κόκκινα λάβαρα πέρασαν στο περιθώριο της Ιστορίας, αλλά τα λαϊκά ακούσματα εξακολουθούν και συγκινούν και να ξεσηκώνουν.
— Η jazz και η country και το rock n’ roll κατηγορήθηκαν κι αγαπήθηκαν και χειραγωγήθηκαν και καπελώθηκαν από τους πάντες. Αλλά εξακολουθούν να τα λατρεύουν εκατομμύρια ανθρώπων στις ΗΠΑ και στη Δύση ολόκληρη και πολύ πέραν της Δύσης.
— Τα Klezmer τα αγάπησαν εκατομμύρια άνθρωποι στη Κεντρική Ευρώπη και στα Βαλκάνια. Τώρα έχουν διαδοθεί πολύ πιο πέρα.
— Οι Ιταλικές καντσονέτες το ίδιο. Η Ιρλανδέζικη-Κέλτικη μουσική το ίδιο. Η Λατινοαμερικάνικη μουσική το ίδιο (σε όλες τις διαφορετικές εκδοχές της, από το Μεξικό ως τη Βραζιλία και τη Χιλή).
— Η Αραβική μουσική το ίδιο. Η Ινδική μουσική επίσης.
Όλα αυτά δεν είναι “παραδοσιακή μουσική” – αν και κουβαλάνε στοιχεία της παράδοσης.
Δεν είναι “μοντέρνα μουσική”, αν και συμπεριλαμβάνουν σύγχρονα στοιχεία.
Δεν είναι “έντεχνη”, αν κι έχουν εμπνεύσει δημιουργούς,
Όλα αυτά είναι ΖΩΝΤΑΝΗ μουσική!
Κι είναι “ζωντανή” γιατί συνεχώς εξελίσσεται, βγάζει βαθύτερες ρίζες πετάει μακρύτερα κλαδιά και πάνω από όλα ΑΓΑΠΙΕΤΑΙ από το ευρύ κοινό και ΣΥΓΚΙΝΕΙ τους πάντες.
Ό,τι δεν εξελίσσεται και δεν αγαπιέται ΔΕΝ είναι ζωντανή μουσική. Και αποβάλλεται από το Pop-culture.
Ό,τι επιβάλλεται άνωθεν ως “ατζέντα πολιτικής ορθότητας” – της οποιαδήποτε πολιτικής ορθότητας – θα καταλήξει στον σκουπιδοτενεκέ της Ιστορίας.
Μπορεί να έχει μουσικό “ενδιαφέρον”, μπορεί να υπηρετείται από ταλαντούχους performers, αλλά ό,τι δεν αγαπιέται από το κοινό δεν γίνεται μέρος της Pop-culture. Και η αγάπη του κοινού ΔΕΝ επιβάλλεται άνωθεν…
* Ας έλθουμε τώρα στο δικό μας τραγουδάκι. Το “Ζάρι” της Μαρίνας Σάτι.
Η ίδια, εξαιρετικά ταλαντούχος. Kι από μουσική ξέρει, και φωνάρα έχει και χορευτικό ταλέντο αληθινής performer διαθέτει. Kαι σημαντική δουλειά έχει παρουσιάσει στο παρελθόν.
Το ίδιο το τραγούδι που επέλεξε ατύχησε, ωστόσο.
Στην αρχική εκδοχή που είδαμε θύμιζε ελαφρώς… bollywood.
Στην τελική χορογραφία είχε και κάτι που θύμιζε… πλαστικά τσολιαδάκια.
Με παραδοσιακές ελληνικές χορευτικές φιγούρες (όπως τα μαντήλια που έβγαλαν επί σκηνές κι άρχισαν να τα ανεμίζουν) που όμως, δεν ταίριαζαν ούτε με τα μουσικά μοτίβα ούτε με τον μουσικό ειρμό.
Η μουσική επιλογή βαραίνει την ίδια. Για τα υπόλοιπα ευθύνονται οι υπόλοιποι “συντελεστές”. Που πήραν κάτι που δεν τραβούσε και το χαντάκωσαν ακόμα περισσότερο…
Αυτά όλα, φυσικά, είναι θέματα “γούστου”.
Η βαθμολογία των Επιτροπών το χαντάκωσε το τραγουδάκι (14η θέση).
Στη βαθμολογία του ευρωπαϊκού κοινού πήγε καλύτερα.
Αλλά δεν πήγε καλά. Τελικά κατέληξε στην 11η θέση (σε σύνολο 24 διαγωνιζομένων).
Εκείνο που δεν είναι θέμα “γούστου” είναι η “λογική” που οδήγησε σε αυτή την επιλογή τραγουδιού.
Ήθελε λέει, να προβάλλει τη “σημερινή πραγματικότητα” της Ελλάδας. Και την ανάμιξη των ethnic στοιχείων από τις γειτονιές της Αθήνας.
Με τις αγφανο-πακιστανικές εικόνες και τα ακούσματα…
Όμως τα γκέτο της Αθήνας ΔΕΝ αντιπροσωπεύουν την Ελλάδα.
Και οι εικόνες της ασχήμιας (που υπάρχουν σε κάθε χώρα της Ευρώπης) ΔΕΝ είναι ακριβώς αυτό που κάθε χώρα νοιώθει την ανάγκη να προβάλει σε ένα διεθνή διαγωνισμό.
Κι εδώ η ανάγκη να προβάλλουμε την “πολυ-πολιτισμικότητα” κυριάρχησε ως ψυχαναγκαστικό πρόταγμα, θόλωσε την κρίση και οδήγησε σε αδιέξοδο αποτέλεσμα.
Έπρεπε κι εμείς να εμφανιστούμε ως “πολιτικώς ορθοί”, δεν επιλέξαμε non-binary, δεν επιλέξαμε LGBT+ θεματικές, το παίξαμε πιο safe (στα σίγουρα) κι είπαμε να βγούμε ως ελαφρώς “πολυπολιτισμικοί”, προβάλλοντας την ανάμιξη των ethnic στοιχείων από τα αθηναϊκά γκέτο (όπου δεν πλησιάζει καν η αστυνομία).
Όταν η ίδια η ελληνική μουσική έχει τρομακτική ποικιλία ανάμιξης διαφορετικών πολιτιστικών στοιχείων που έχουν ήδη αγαπηθεί από το παγκόσμιο κοινό.
Η Ιταλία επέλεξε ιταλική καντσονέτα και πήγε πολύ καλύτερα, βγήκε 7η. Και η Αρμενία με δικό της φολκλορικό τραγούδι βγήκε όγδοη. Με πολύ υψηλότερη συνολική βαθμολογία…
* Η Σάτι ατύχησε και στην παρουσία της εκτός σκηνής. Οι προφανώς περιφρονητές – αχαρακτήριστα προσβλητικές – γκριμάτσες της και τα “χασμουρητά” της όταν μιλούσε η Ισραηλινή συνάδελφός της. δεν την τιμούν την ίδια. Χώρια που δεν τιμούν τη χώρα που εκπροσωπεί.
Και οι δηλώσεις των δύο χορευτών της που δήλωσαν… “Τούρκοι” από τη Δυτική Θράκη, επίσης ατυχέστατες. Άνευ εταίρων σχολίων, αφού κι οι ίδιοι εκ των υστέρων προσπάθησαν να τα διορθώσουν και τα… μπουρδούκλωσαν κάπως.
Η εκτός σκηνές παρουσία της ελληνικής ομάδας ήταν ακόμα περισσότερο αποκαρδιωτική. Μη πω τίποτα χειρότερο. Κρίμα…
Γενικά σε αυτόν τον διαγωνισμό, όπως τον κατάντησαν, αν δεν είναι κανείς ΛΟΑΤΚΙ ή Binary, ή έστω κραυγαλέα “πολυπολιτισμικός” ΔΕΝ έχει τύχη.
Κατά τα άλλα η Eurovision είναι, λέει, ΜΗ πολιτική διοργάνωση.
Μη πολιτική και βαριά ΙΔΕΟΛΗΠΤΙΚΗ, βέβαια!
Είναι τόσο… ΜΗ Πολιτική, που δεν δέχθηκε καν την παρουσία της σημαίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης!
Οι άνθρωποι έχουν τρελαθεί. Εντελώς…
Το ευρύτερο κοινό, βέβαια, έδειξε να μην συμφωνεί με όλα αυτά.
Οι ευρωεκλογές, σε ένα μήνα από τώρα, ίσως δείξουν κάτι περισσότερο.
