του Βασίλη Σ. Κανέλλη
Αυτές τις ώρες, ίσως και για μερικές ημέρες ακόμη, γράφονται οι τελευταίες σελίδες μιας από τις χειρότερες τραγωδίες στην παγκόσμια ιστορία, και η χειρότερη για την Τουρκία.
Οι εκτιμήσεις για τους νεκρούς κάνουν λόγο για τουλάχιστον 50 χιλιάδες στην καλύτερη περίπτωση.
Το δε κόστος για την αποκατάσταση των ζημιών που προκάλεσαν οι φονικοί σεισμοί, εκτιμάται αρχικά σε τουλάχιστον 80 δισεκατομμύρια δολάρια.
Σαφέστατα η σκέψη όλων μας βρίσκεται στις οικογένειες των θυμάτων και στα εκατομμύρια των Τούρκων (και Σύρων) που έμειναν στο δρόμο.
Θα χρειαστούν χρόνια για να ανασυγκροτηθεί η Τουρκία, για να ξεπεράσει το κοινωνικό, οικονομικό, αλλά και πολιτικό σοκ που υπέστη.
Δεν είναι οι «χάρτινες» πολυκατοικίες που υπόσχεται ξανά ότι θα φτιάξει ο Ερντογάν σε ένα χρόνο. Ούτε τα 400 ευρώ που τους δίνει για να σκεπάσει την οργή τους.
Είναι κάτι πολύ μεγαλύτερο και αφορά τη θέση της Τουρκίας στο παγκόσμιο γίγνεσθαι, και φυσικά της θέση της στη ευρύτερη περιοχή, μέρος της οποίας είναι και η Ελλάδα.
Ο σεισμός, πέραν της ανείπωτης τραγωδίας, αφήνει μια διαφορετική χώρα. Αυτή τη στιγμή η Τουρκία βρίσκεται θαμμένη και θα χρειαστεί πολύ δρόμο και κόπο για να αναγεννηθεί.
Μια άλλη Τουρκία ξημέρωσε εκείνη την ημέρα που ο σεισμός διέλυσε τα πάντα.
Το λένε και οι ίδιοι οι Τούρκοι. Διαλύθηκε ο μύθος της πανίσχυρης χώρας, της πλούσιας και σύγχρονης χώρας η οποία καταγράφει συνεχή οικονομικά, πολιτικά, γεωπολιτικά θαύματα και επιτυχίες.
Ο μύθος που έστησε το ερντογανικό καθεστώς δεν υπάρχει πια. Και δεν υπάρχει ούτε κατά διάνοια η χώρα «τσαμπουκάς», που βαράει το χέρι στο τραπέζι και όλοι την ακούνε.
Ισχυρή χώρα –και αυτό το λέω για όλες τις χώρες- δεν είναι αυτή που εμφανίζει πλούτο και μοιράζει λεφτά, αλλά τελικά στηρίζεται σε πήλινα πόδια.
Ισχυρό κράτος δεν είναι μια χώρα που εξοπλίζεται σαν «αστακός» και συμπεριφέρεται σαν τοπικός «χωροφύλακας» τρομάζοντας τους πάντες με τους τσαμπουκάδες, τις απειλές πολέμου, τις εισβολές σε χώρες (όπως η Συρία) ή τις προειδοποιήσεις ότι «θα έρθει νύχτα», όπως στην περίπτωση της Ελλάδας.
Η Τουρκία αποδείχθηκε ανίσχυρη να αντιμετωπίσει μια πρωτοφανή είναι η αλήθεια τραγωδία.
Είναι μια χώρα που βρίθει σκανδάλων, που ένα ολόκληρο σύστημα συνδέεται με το καθεστώς της Άγκυρας και πλουτίζει από το «κατασκευαστικό θαύμα» του Ερντογάν.
Ένα θαύμα που τα είδαμε βεβαίως να καταρρέει στα βάθη της Ανατολίας.
Ισχυρή θα μπορούσε να ισχυριστεί ότι είναι η Τουρκία αν είχε την ικανότητα να διαχειριστεί την τραγωδία της αποτελεσματικά. Εδώ και μια εβδομάδα είδαμε την κατάρρευση του «πανίσχυρου» τουρκικού κράτους.
Σε όλα τα επίπεδα: Από τις διασώσεις μέχρι τη στήριξη των σεισμόπληκτων.
Θα γεννηθεί κάτι καινούργιο; Και καλύτερο;
Η αλαζονική Τουρκία δεν υπάρχει πια, μοιάζει με παραμύθι από το «Χίλιες και μια νύχτες» που η πραγματικότητα ήταν εντελώς διαφορετική.
Το ερντογανικό φαραωνικό κράτος που έμοιαζε με έναν γίγαντα ήταν τελικά φτιαγμένο με πηλό ή χειρότερα, με τον τρόπο που φτιάχτηκαν τα χιλιάδες κτίρια που κατέρρευσαν προκαλώντας χιλιάδες θύματα.
Είναι, λοιπόν, μια άλλη Τουρκία σε σχέση με αυτήν που είχαμε εντύπωση ότι ήταν.
Δεν ξέρω ποια μπορεί να είναι η αλλαγή που θα δούμε και στις σχέσεις με την Ελλάδα. Η αλληλεγγύη του ελληνικού λαού και του ελληνικού κράτους υπήρξε μοναδική και σίγουρα θα φέρει καλύτερες ημέρες.
Η «διπλωματία των σεισμών» μπορεί να δημιουργήσει μια περίοδο καλών σχέσεων με τη γείτονα, άλλωστε το παράδειγμα του σεισμού του 1999 είναι νωπό. 10 χρόνια οι ελληνοτουρκικές σχέσεις ήταν εξαιρετικές.
Αυτό, όμως, που μπορεί να γίνει τώρα με την Τουρκία είναι μια διαφορετική σχέση που μπορεί να οικοδομηθεί με την Ευρώπη και τη Δύση συνολικότερα.
Είναι η μεγάλη ευκαιρία να καταστεί η Τουρκία ένας κανονικός συνομιλητής, χωρίς πολιτικές «μαγκιές», χωρίς εκβιασμούς και κυρίως χωρίς την απειλή πολέμου που έβαζε φωτιά καθημερινά στη Μεσόγειο.
Ισως να είμαι αισιόδοξος για την μετά σεισμών Τουρκία.
Ισως να έχουν δίκιο όσοι πιστεύουν ότι το τουρκικό πολιτικό κατεστημένο δεν αλλάζει, ακόμη κι αν εκδιωχθεί ο Ερντογάν. Μπορεί να είναι και χειρότερα…
Ο τουρκικός λαός, όμως, που περνά μεγάλη δοκιμασία αυτή τη στιγμή, θέλει μια μακρά ειρηνική περίοδο.
Και σίγουρα δε θέλει μια ηγεσία που θα μετατρέπει την Τουρκία σε διεθνή ταραξία.
Αλλά μια ηγεσία που θα καταφέρει να ανασυγκροτήσει τη χώρα και κυρίως να την εξοπλίσει με τέτοιο τρόπο ώστε να αντιμετωπίσει παρόμοιες φυσικές καταστροφές στο μέλλον.
πηγη in.gr
