«Σε όλα τα χρόνια της επαγγελματικής μου πορείας δεν έχω συναντήσει ποτέ ξανά τόσο μεγάλες και απότομες αυξήσεις των τιμών των πρώτων υλών και του μεταφορικού κόστους σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα». Με αυτά τα λόγια ο δρ Κυριάκος Λουφάκης, επικεφαλής της «Λουφάκης Χημικά ΑΒΕΕ», ο οποίος έχει διατελέσει και πρόεδρος του Συνδέσμου Εξαγωγέων Βορείου Ελλάδος, ενώ σήμερα κατέχει το αξίωμα του προέδρου της Αλεξάνδρειας Ζώνης Καινοτομίας, επιχειρεί να περιγράψει την κατάσταση που επικρατεί και η οποία απειλεί, πέρα από τις πληθωριστικές πιέσεις που ήδη έχει προκαλέσει, να ανακόψει την ανοδική πορεία της ελληνικής μεταποίησης. Και αυτό διότι ο πολλαπλασιασμός του κόστους παραγωγής υπονομεύει την ανταγωνιστικότητα των προϊόντων, συρρικνώνει τα περιθώρια κέρδους, ενώ μεσοπρόθεσμα μπορεί να οδηγήσει σε έναν νέο κύκλο ύφεσης, καθώς οι υψηλές τελικές τιμές ενδεχομένως να προκαλέσουν κάμψη της ζήτησης.
Τα στοιχεία που ανακοίνωσε χθες η IHS Markit για τον δείκτη υπευθύνων προμηθειών, γνωστό ως δείκτη PMI, από τη μια είναι εξαιρετικά ευχάριστα καθώς δείχνουν ότι η ελληνική μεταποίηση σχεδόν κάθε μήνα καταρρίπτει τα ρεκόρ αύξησης της παραγωγής, αλλά από την άλλη προκαλούν προβληματισμό τα στοιχεία εκείνα που δείχνουν ότι η αύξηση του κόστους εισροών συνεχίζεται και ότι ταυτόχρονα υπάρχουν σημαντικές καθυστερήσεις στην παράδοση των πρώτων υλών. Ειδικότερα, ο δείκτης PMI στην Ελλάδα διαμορφώθηκε τον Αύγουστο του 2021 στις 59,3 μονάδες, έναντι 57,4 μονάδων τον Ιούλιο, με τον ρυθμό αύξησης να είναι ο ταχύτερος που έχει καταγραφεί τα τελευταία 21 χρόνια. Την ίδια ώρα, ωστόσο, καταγράφηκε ο δριμύτερος από τον Μάρτιο του 1999 ρυθμός αύξησης του κόστους εισροών, ενώ στην ανάλυση της IHS Markit γίνεται λόγος για περαιτέρω καθυστερήσεις στις παραδόσεις των πρώτων υλών. Οι τιμές εκροών, δηλαδή οι τιμές των παραγόμενων προϊόντων, αυξήθηκαν αισθητά τον Αύγουστο, καθώς πολλές μεταποιητικές επιχειρήσεις μετακύλισαν μέρος του αυξημένου κόστους παραγωγής στους πελάτες τους. «Με βάση τις τρέχουσες προβλέψεις μας αναμένεται ότι οι αισθητές αυξήσεις στις τιμές των παραγωγών θα διοχετευθούν στις συνολικές τιμές καταναλωτή όσο το 2021 προχωρεί», επισημαίνει η Σιάν Τζόουνς, οικονομολόγος της IHS Markit.
«Οι καθυστερήσεις στην παράδοση πρώτων υλών από την Ασία μπορεί να φτάνουν ακόμη και τους δύο μήνες. Εκτός και αν πληρώσεις πρόσθετο “καπέλο”», αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Λουφάκης στην «Κ». Και μιλάμε για πρόσθετο «καπέλο», καθώς είναι πλέον του πολλαπλάσιου κόστους, ακόμη και οκτώ φορές πάνω, αυτό που καλούνται να πληρώσουν οι εταιρείες για τη μεταφορά εμπορευματοκιβωτίων από την Κίνα και εν γένει από την Ασία. Σε ό,τι αφορά τις τιμές των πρώτων υλών, ειδικά στα μονομερή (π.χ. προπυλένιο) που χρησιμοποιεί η χημική βιομηχανία, αυτές είναι 2,5 φορές υψηλότερες σε σύγκριση με τον Οκτώβριο του 2020. Εν μέρει ήδη οι επιχειρήσεις μετακυλίουν το αυξημένο κόστος στους πελάτες τους και αυτοί με τη σειρά τους στους τελικούς καταναλωτές. Για να αντιληφθεί κάποιος καλύτερα το ντόμινο των ανατιμήσεων αρκεί να πούμε ότι οι πελάτες μιας χημικής βιομηχανίας είναι άλλες βιομηχανίες δομικών υλικών, στρωμάτων, βερνικιών, τροφίμων. Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, ο δείκτης τιμών παραγωγού στη βιομηχανία αυξήθηκε τον Ιούλιο του 2021 σε σύγκριση με ένα χρόνο πριν κατά 13%.
Στην εκτίμηση ότι η κατάσταση θα εξομαλυνθεί μέχρι την άνοιξη του 2022 προβαίνει ο κ. Δημήτρης Λακασάς, διευθύνων σύμβουλος της Olympia Electronics, η οποία παράγει ηλεκτρονικά συστήματα ασφαλείας. Ο εν λόγω κλάδος έχει να αντιμετωπίσει και το πρόβλημα της έλλειψης chips, με τον κ. Λακασά να κάνει λόγο για «πρόβλημα τεραστίων διαστάσεων, το οποίο όμως, ευτυχώς, δεν αφορά μόνο την Ελλάδα». Ο ίδιος, μάλιστα, υποστηρίζει ότι οι ελληνικές επιχειρήσεις στην πλειονότητά τους είναι καλύτερα προετοιμασμένες, καθώς λόγω της δεκαετούς κρίσης που προηγήθηκε και των capital controls είχαν προβεί σε μεγαλύτερη αποθεματοποίηση πρώτων υλών.
