Η ιστορική πλέον ρήση του Μπιλ Κλίντον «είναι η οικονομία ηλίθιε», λέει μόνο τη μισή αλήθεια για το πώς κρίνονται οι εκλογικές αναμετρήσεις. Στην Αμερική, ναι. Είναι το «money», που συνήθως κρίνει τις καταστάσεις. Βγάζεις «money» είσαι αποδεκτός και παραδεκτός παντού.
Αν δεν βγάζεις, δεν μετράς πουθενά. Στην Ευρώπη είναι λίγο διαφορετικά τα πράγματα. Η στάση, στην προκείμενη περίπτωση, των ψηφοφόρων διαμορφώνεται με βάση κι άλλα κριτήρια. Όχι μόνο από την πορεία της οικονομίας δηλαδή.
Πάρτε για παράδειγμα την δεύτερη τετραετία του Σημίτη. Είσοδος στην ΟΝΕ – τότε θεωρήθηκε επιτυχία, ασχέτως των όσων επακολούθησαν -, υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης, έργα που άλλαξαν για πάντα την εικόνα της χώρας προς το καλύτερο, απασχόληση, μεγάλες προοπτικές λόγω Ολυμπιακών Αγώνων – έτσι φαινόταν τουλάχιστον, ασχέτως πώς κατέληξε η ιστορία – και γενικά, έστω και φαινομενικά, μία ισχυρή Ελλάδα σε μία Ευρώπη που αναπτυσσόταν. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι με τέτοια κατάσταση στην οικονομία, το ΠΑΣΟΚ θα έκανε εκλογικό περίπατο στις επόμενες εκλογές, το 2004.
Κι όμως. Ο Σημίτης είχε ήδη χάσει τις εκλογές του 2004, ήδη από τα τέλη του 2000, λίγους μήνες μετά τη νίκη του, τον Απρίλιο του 2000.
Ο λόγος απλός: το ΠΑΣΟΚ είχε κουράσει και κουραστεί, βυθιζόταν στην αλαζονεία της εξουσίας, υποκύπτοντας και στις σειρήνες της διαφθοράς. Ένα στέλεχος του ΠΑΣΟΚ τότε, το είχε περιγράψει με τη φράση «είμαστε σαν κάτι χορτασμένα περιστέρια». Δεν ήταν η οικονομία που έκρινε τους πολιτικούς συσχετισμούς. Αλλά το ύφος της εξουσίας, σε συνδυασμό με τα χρονίζοντα προβλήματα και την απουσία οποιασδήποτε διάθεσης να αλλάξουν πράγματα – με εξαίρεση τη γενναία τομή με τις ταυτότητες, για την οποία ο Σημίτης πολεμήθηκε από το ίδιο του το κόμμα, που είχε πιο πολλά συντηρητικά κι από κονσέρβα.
Ασφαλώς η τότε κατάσταση δεν είναι όμοια με τη σημερινή. Έχει όμως κοινά σημεία ο τρόπος που κινήθηκε τότε η κυβέρνηση Σημίτη με αυτόν της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ. Πρόκειται για την αλαζονεία, την έπαρση, το βόλεμα ημετέρων και το νταραβέρι με τα συμφέροντα. Γενικά, το ύφος της εξουσίας. Ο ΣΥΡΙΖΑ κούρασε και κουράστηκε επαναλαμβάνοντας τα ίδια και τα ίδια.
Πίστεψε ότι επειδή η οικονομία παρουσιάζει κάποια σημάδια ανάκαμψης και επιστροφή στην ανάπτυξη, μετά από σχεδόν δέκα χρόνια ύφεσης, οι ψηφοφόροι θα ζητωκραύγαζαν. Νόμιζε ότι επειδή έδινε επιδόματα θα εισέπραττε χειροκροτήματα – και ψήφους. Φευ! Εκείνο που μέτρησε πιο πολύ ήταν η νοοτροπία, που επέδειξαν οι κυβερνώντες. Η καρεκλομανία. Η οίηση. Η κομματοκρατία. Ο νεποτισμός. Ο αμοραλισμός. Η προσβολή τελικά της νοημοσύνης των πολιτών. Η επανάληψη του ίδιου παλαιοκομματικού μοντέλου διακυβέρνησης της χώρας και το πλασάρισμά του ως «νέο». Τελικά ήταν το ύφος της εξουσίας που έφερε τη συντριβή. Οι ψηφοφόροι δέχθηκαν πολλά και δικαιολόγησαν περισσότερα. Όπως την κωλοτούμπα του 2015. Την αδυναμία εκπλήρωσης υποσχέσεων και δεσμεύσεων. Αλλά, δεν μπορούν να δεχθούν την προσβολή και την κοροϊδία. Μάλιστα στον ΣΥΡΙΖΑ δεν το αντιλήφθηκαν αυτό, ούτε μετά την ήττα στις ευρωεκλογές. Το απέδειξε η συμπεριφορά με τις μετατάξεις και τα βολέματα των τελευταίων ημερών. Τελικά δεν είναι η οικονομία. Αλλά το πώς αντιλαμβάνεσαι και πως διαχειρίζεσαι την εξουσία, που πρόσκαιρα σου έχει παραχωρήσει ο λαός.
