Η διαχείριση επιδημιολογικών κρίσεων διαφέρει από χώρα σε χώρα και αρκετοί αναρωτιούνται γιατί υπάρχουν αυτές οι διαφορές. Δεν θα μπορούσαμε π.χ. να αντιγράψουμε την πολιτική της Νότιας Κορέας που δεν εφάρμοσε lockdown αλλά εφάρμοσε πολλά άλλα δραστικά μέτρα όπως το κλείσιμο των σχολείων και την απαγόρευση των συγκεντρώσεων;
H Κορέα έχει ένα εξαιρετικά αναπτυγμένο σύστημα ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και η χρήση σύνθετων εφαρμογών είναι ενσωματωμένη στην καθημερινότητα των πολιτών. Η χρήση των εφαρμογών έπαιξε μεγάλο ρόλο και στην αντιμετώπιση του κορωνοιού.
Είναι επίσης τεχνολογικά αναπτυγμένη χώρα. Παράγει προστατευτικό υλικό και ιατρικό εξοπλισμό και διαγνωστικά τεστ και δεν εξαρτάται από άλλες χώρες.
Από την αρχή της πανδημίας είχαν αρχίσει να κάνουν εκατοντάδες χιλιάδες τεστ για την διαπίστωση και την απομόνωση ασυμπτωματικών ασθενών. Την ίδια περίοδο η Ιταλία παρακαλούσε τη Γαλλία και τη Γερμανία να της δώσουν προστατευτικό υλικό και τεστ. Ας θυμηθούμε ότι το Φεβρουάριο και το Μάρτιο η Γαλλία και η Γερμανία είχαν απαγορεύσει την εξαγωγή ιατρικών προϊόντων και ιατρικού εξοπλισμού.
Η Κορέα έχει ένα εξαιρετικό σύστημα υγείας και είναι η δεύτερη χώρα, μετά την Ιαπωνία μεταξύ των χωρών του ΟΟΣΑ, σε αριθμό νοσοκομειακών κλινών ανά 1000 κατοίκους (12.3 στην Κορέα ενώ στην Ελλάδα έχουμε 4.2) και η χώρα με την καλύτερη πρόσβαση σε εξωνοσοκομειακες ιατρικές υπηρεσίες (16.6 επισκέψεις σε γιατρούς ανά κάτοικο το 2017. Ο μέσος όρος στις χώρες του ΟΟΣΑ είναι 6.8 ενώ δεν υπάρχουν στοιχεία για την Ελλάδα).
Το σύστημα δημόσια υγείας και προληπτικής ιατρικής είναι εξαιρετικά αναπτυγμένο σε όλη τη χώρα, ενώ οι σχολές και τα τμήματα δημόσιας υγείας της χώρας χρηματοδοτούνται επαρκώς και θεωρούνται πολύ υψηλού επιπέδου.
Οι πολίτες εμπιστεύονται τους θεσμούς και ακολουθούν τις οδηγίες των οργανισμών δημόσια υγείας. Τους είναι σχεδόν αδιανόητο να παραβιάσουν κανόνες και επίσημες οδηγίες.
Τα τελευταία 20 χρόνια έχω επισκεφτεί τη Νότια Κορέα αρκετές φορές. Επέβλεψα 6 υποψήφιους διδάκτορες και κάθε χρόνο επιβλέπω 3-4 Κορεάτες μεταπτυχιακούς φοιτητές. Εχω συνεργαστεί με το υπουργείο υγείας και τον ΕΟΠΥΥ της χώρας. Έχουν εξαιρετικές βάσεις δεδομένων, γνωρίζουν ανά πάσα στιγμή το τι συμβαίνει στο σύστημα υγείας, το αξιολογούν συνεχώς και κάνουν άμεσα τις απαραίτητες παρεμβάσεις όταν χρειάζονται.
Αυτό που μου έκανε εντύπωση με τους Κορεάτες φοιτητές ήταν η συστηματική προσήλωση στις σπουδές τους και η ευρύτητα της επιστημονικής τους προσέγγισης. Οι Κινέζοι φοιτητές είναι καλοί στα τεχνικά μαθήματα αλλά έχουν δυσκολία κατανόησης συνθετών προσεγγίσεων στις κοινωνικές επιστήμες. Θεωρούν ότι υπάρχει πάντα μια προσέγγιση στην επίλυση ενός προβλήματος. Αντιθέτως οι Κορεάτες έχουν εκπαιδευθεί να αναζητούν πολλαπλές επιστημονικές προσεγγίσεις και επιλογές.
Έχουν επίσης μια σχεδόν ‘θρησκευτική’ σχέση με την εκπαιδευτική διαδικασία. Δεν απουσιάζουν ποτέ από τα μαθήματα η τα σεμινάρια. Σε ένα από τα μαθήματα μου είχε έρθει ένα Κορεάτης φοιτητής αμέσως μετά από ένα ατύχημα που είχε. Τον πλησίασα και του είπα ότι νομίζω ότι πρέπει να πάει να ξεκουραστεί στο σπίτι του. Εξάλλου όλες οι διαλέξεις στο LSE είναι διαθέσιμες στο διαδίκτυο για τους φοιτητές μας. Δεν με άκουσε και έμεινε να παρακολουθήσει τη διάλεξη και το σεμινάριο που ακολούθησε.
Ρώτησα την επόμενη ημέρα ένα άλλο Κορεάτη φοιτητή τι συνέβη και ο φοιτητής που είχε το ατύχημα αρνήθηκε να πάει στο σπίτι του. Μου είπε ότι ακολούθησε τους κανόνες του πανεπιστημίου. Με βάση τους κανόνες οι φοιτητές πρέπει να παρακολουθούν όλες τις διαλέξεις και τα σεμινάρια. Μα του είπα να πάει σπίτι του απάντησα. Του είπατε ‘νομίζω ότι πρέπει να πας σπίτι σου’ μου είπε ο φοιτητής μου. Το ‘νομίζω’ δεν είναι εντολή.
Τα σκέφθηκα όλα αυτά τώρα που συζητάμε την εφαρμογή των μέτρων φυσικής απόστασης και υγιεινής και τη χρήση της μάσκας στη χώρα μας. Στην Κορέα αυτά είναι αυτονόητα. Εκεί φοράνε μάσκες κάθε χρόνο τους χειμερινούς μήνες και ιδιαίτερα στα ΜΜΜ. Δεν είναι κάτι το ασυνήθιστο. Και ακολουθούν πιστά τις οδηγίες των οργανισμών δημόσιας υγείας.
Ας επανέλθω στο αρχικό ερώτημα. Θα μπορούσαμε να εφαρμόσουμε την πολιτική της Κορέας; Ναι αν ήμασταν τεχνολογικά αναπτυγμένοι και όχι απολύτως εξαρτώμενοι από άλλες χώρες. Αν είχαμε ένα καλύτερο σύστημα δημόσιας υγείας και περίθαλψης. Αν είχαμε σωστούς προγραμματισμούς και ένα αξιόπιστο εκπαιδευτικό σύστημα που διευρύνει τους ορίζοντες και την κριτική σκέψη και προσέγγιση. Αν είχαμε ένα πιο δίκαιο κράτος με αξιόπιστους θεσμούς δικαιοσύνης και θεσμούς που προάγουν την ισοτιμία και όχι τις ανισότητες.
Αν ήμασταν μια φιλόδοξη χώρα.
