Η ανεξάντλητη και φθηνή ηλιακή ενέργεια επιστρατεύεται για να δώσει μόνιμες λύσεις στο ενεργειακό κόστος των νοικοκυριών που σήμερα εξαρτώνται από τις επιδοτήσεις. Το πρόγραμμα «Φωτοβολταϊκά στις στέγες» ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο κοινωνικής πολιτικής, με τις επιδοτήσεις να κατευθύνονται στην αξιοποίηση της ηλιακής ενέργειας από χιλιάδες νοικοκυριά που θα μπορούν να παράγουν την ενέργεια που καταναλώνουν και να διαθέτουν το περίσσευμα στο δίκτυο. Περίπου 50.000 νοικοκυριά υπολογίζεται ότι θα επωφεληθούν από τους δύο πρώτους κύκλους του προγράμματος που ανακοίνωσε από τη ΔΕΘ ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, και συνολικά με την ολοκλήρωσή του περί τις 250.000 νοικοκυριά.
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ της Χρύσας Λιάγγου στην Καθημερινή της Κυριακής, από τα συνολικά κονδύλια των 700 εκατ. ευρώ που είχαν ανακοινώσει οι συναρμόδιοι υπουργοί για το πρόγραμμα «Φωτοβολταϊκά στις στέγες» τον περασμένο Σεπτέμβριο σε συνέχεια των πρωθυπουργικών εξαγγελιών, έχουν διασφαλιστεί τα 150 εκατ. από το Ταμείο Ανάκαμψης, με τα οποία και θα ανοίξει ο πρώτος κύκλος του προγράμματος. Θα ακολουθήσει ένας δεύτερος κύκλος με κονδύλια 200 εκατ. ευρώ από το REPowerEU, εφόσον εγκριθούν. Για τους δικαιούχους του Κοινωνικού Τιμολογίου (ευάλωτοι καταναλωτές), όπως τονίζει στην «Κ» ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας, «θα υπάρξει διακριτό πρόγραμμα με ξεχωριστό προϋπολογισμό και ποσοστό επιδότησης που μπορεί να ξεπερνάει και το 60%». Για τα υπόλοιπα νοικοκυριά και σύμφωνα με τα όσα μέχρι τώρα έχουν «κλειδώσει», αφού αρκετά ζητήματα δεν έχουν ακόμη οριστικοποιηθεί πλήρως, η επιδότηση θα κυμαίνεται με βάση εισοδηματικά κριτήρια και θα φτάνει στο 50%, ποσοστό που ουσιαστικά θα καθορίζεται από την μπαταρία, η οποία θα επιδοτείται έως και 100%. Τo ΥΠΕΝ εξετάζει σενάριο κατηγοριοποίησης των εισοδημάτων σε τρεις κλίμακες, με την πρώτη έως τις 40.000 ή 50.000 ευρώ (οικογενειακό εισόδημα) και ποσοστό επιδότησης 50%, η οποία θα ακολουθεί μειούμενη κλιμάκωση για τις δύο επόμενες εισοδηματικές κατηγορίες.
Η διαδικασία
Αμεσα αναμένεται η προδημοσίευση του οδηγού του προγράμματος, που θα περιγράφει αναλυτικά τις προδιαγραφές, τη διαδικασία αίτησης για χρηματοδότηση, πιστοποίησης και καταβολής της επιχορήγησης. Επιλέξιμες, σύμφωνα με τον οδηγό, θα είναι οι δαπάνες μετά την 1η Ιουλίου 2022, ενώ δεν θα πρέπει να έχει ενεργοποιηθεί ο σταθμός πριν από την υποβολή της αίτησης για χρηματοδότηση. Οι δύο πρώτοι κύκλοι του προγράμματος απευθύνονται σε νοικοκυριά και κατά ένα μικρό ποσοστό σε αγρότες, στους οποίους θα επιδοτείται ποσοστό της μελέτης, τοποθέτησης και εγκατάστασης των φωτοβολταϊκών και όχι δαπάνες εξοπλισμού. Για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις ετοιμάζεται αντίστοιχο πρόγραμμα από το υπουργείο Ανάπτυξης.
Εξοικονόμηση και κέρδος
Για τα νοικοκυριά θα επιδοτηθούν φωτοβολταϊκοί σταθμοί έως 5 KV για μονοφασικό σύστημα και έως 7 κιλοβάτ για τριφασικό σύστημα, με κατ’ ελάχιστον μπαταρία μιας ώρας. Για τους αγρότες οι επιδοτήσεις αφορούν φωτοβολταϊκό έως 10 KV. Ενα μέσο νοικοκυριό, όπως εξηγεί στην «Κ» ο Στέλιος Ψωμάς, σύμβουλος του Συνδέσμου Εταιρειών Φωτοβολταϊκών, χρειάζεται περίπου 3 κιλοβάτ για να καλύψει τις ανάγκες του σε ρεύμα. Το κόστος του με 50% επιδότηση ανέρχεται σε 6.000 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ) και ο χρόνος αποπληρωμής του υπολογίζεται στα 7,2 έτη. Η εξοικονόμηση του καταναλωτή στην 25ετία που διαρκεί η σύμβαση με τον πάροχο υπολογίζεται σε 23.550 ευρώ και το κέρδος σε 17.550 ευρώ. Αντιστοίχως το ενδεικτικό κόστος ενός φωτοβολταϊκού 7 κιλοβάτ, με χωρητικότητα μπαταρίας 7 κιλοβατώρες, υπολογίζεται με επιδότηση 50% σε 8.750 ευρώ. Η εξοικονόμηση χρημάτων στην 25ετία υπολογίζεται σε 68.000 ευρώ και το κέρδος σε 59.250 ευρώ.
Το πρόγραμμα του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας θα επιδοτεί οικιακά φωτοβολταϊκά συστήματα αυτοπαραγωγής με μπαταρίες για ενεργειακό συμψηφισμό (net-metering). Τι σημαίνει όμως net-metering, πόσα τετραγωνικά απαιτεί η εγκατάσταση ενός μικρού φωτοβολταϊκού, ποιο είναι το κόστος και σε πόσα χρόνια θα γίνει η απόσβεση; Η «Κ» σε συνεργασία με τον κ. Στέλιο Ψωμά, σύμβουλο του Συνδέσμου Εταιρειών Φωτοβολταϊκών, παραθέτει χρηστικές πληροφορίες για τους καταναλωτές που ενδιαφέρονται να παράγουν την ενέργεια που θα καταναλώνουν.
1. Τι σημαίνει «αυτοπαραγωγή με ενεργειακό συμψηφισμό»;
– Το φωτοβολταϊκό παράγει ηλεκτρική ενέργεια, ένα μέρος της οποίας καταναλώνεται απευθείας στην κατοικία ή την επιχείρηση του αυτοπαραγωγού. Η περίσσεια διοχετεύεται στο δίκτυο και ο αυτοπαραγωγός μπορεί να τη χρησιμοποιήσει συμψηφίζοντάς την με αντίστοιχη ενέργεια που καταναλώνει από το δίκτυο ανά τριετία κατά τη διάρκεια των 25 ετών ζωής του φωτοβολταϊκού. Με αυτόν τον τρόπο μειώνει σημαντικά τον λογαριασμό του ηλεκτρικού.
2. Ποια είναι η μέση κατανάλωση ενός νοικοκυριού;
– Προφανώς κάθε νοικοκυριό έχει διαφορετικές καταναλώσεις αλλά και διαφορετικό προφίλ κατανάλωσης μέσα στη μέρα. Αν δει κανείς τα στατιστικά στοιχεία της τελευταίας δεκαετίας, το μέσο νοικοκυριό στην Ελλάδα κατανάλωσε 4.120 κιλοβατώρες (kWh) ετησίως. Ενα μέσο νοικοκυριό που έχει ηλιακό θερμοσίφωνα καταναλώνει κατά μέσον όρο 3.650 κιλοβατώρες ετησίως, ενώ ένα αντίστοιχο χωρίς ηλιακό θερμοσίφωνα 4.500 κιλοβατώρες ετησίως. Η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας είναι φυσικά μεγαλύτερη αν το σπίτι θερμαίνεται με κλιματιστικά ή αντλίες θερμότητας αντί πετρελαίου ή αερίου.
3. Πόσο μεγάλο πρέπει να είναι το φωτοβολταϊκό;
– Αν το φωτοβολταϊκό τοποθετηθεί σε ασκίαστη ταράτσα με νότιο προσανατολισμό και κλίση 20-30 μοίρες, θα παράγει κατά μέσον όρο 1.500 κιλοβατώρες ετησίως για κάθε εγκατεστημένο κιλοβάτ (kW). Προφανώς σε νότιες περιοχές με μεγάλη ηλιοφάνεια η παραγωγή θα είναι μεγαλύτερη από βορειότερες περιοχές. Επειδή όμως σε πολλές περιπτώσεις, και ιδίως σε κεραμοσκεπές, ούτε ο προσανατολισμός είναι 100% νότιος, ούτε η κλίση βέλτιστη, και μπορεί να έχουμε και σκιάσεις, τα στατιστικά των τελευταίων χρόνων δίνουν μια μέση απόδοση για το σύνολο της χώρας ίση με 1.320 κιλοβατώρες ετησίως για κάθε εγκατεστημένο κιλοβάτ. Για τη διαστασιολόγηση του φωτοβολταϊκού συστήματος είναι ενδεδειγμένο να λαμβάνεται υπόψη η ετήσια κατανάλωση της εγκατάστασης στην οποία αυτό θα συνδεθεί. Τι σημαίνουν τα παραπάνω; Οτι ένα σύνηθες μέσο νοικοκυριό χρειάζεται περίπου 3 κιλοβάτ για να καλύψει τις ανάγκες του. Νοικοκυριά με μεγαλύτερη κατανάλωση χρειάζονται προφανώς μεγαλύτερο σύστημα, γι’ αυτό και το πρόγραμμα του ΥΠΕΝ θα επιδοτεί συστήματα έως 7 κιλοβάτ. Οσο για την επιφάνεια που απαιτείται με τη σύγχρονη τεχνολογία υπολογίστε χονδρικά έξι τετραγωνικά μέτρα ανά κιλοβάτ για κεραμοσκεπή και τα διπλάσια για δώμα (για να μη σκιάζονται μεταξύ τους τα φωτοβολταϊκά πλαίσια).
4. Και τι ρόλο παίζει η μπαταρία;
– Η μπαταρία (σύγχρονης τεχνολογίας ιόντων λιθίου, όμοια με αυτήν των ηλεκτρικών αυτοκινήτων) αυξάνει το ποσοστό ταυτοχρονισμού της παραγόμενης με την καταναλισκόμενη ενέργεια (άρα και το οικονομικό όφελος). Επιπλέον οι μπαταρίες, αποθηκεύοντας προσωρινά ενέργεια, συμβάλλουν στην ενίσχυση των ηλεκτρικών δικτύων και στην αποφυγή προβλημάτων ευστάθειας του δικτύου (κυρίως τις ώρες που αποσυνδέονται τα φωτοβολταϊκά λόγω έλλειψης ηλιοφάνειας και απαιτείται εφεδρική ισχύς από συμβατικές μονάδες). Τέλος, παρέχουν ασφάλεια εφοδιασμού και προστιθέμενη αξία στα φωτοβολταϊκά, καθώς μπορούν να χρησιμοποιηθούν και ως UPS σε περιπτώσεις διακοπών ρεύματος. Πρόθεση του ΥΠΕΝ είναι να ενισχύσει την ανάπτυξη της αποθήκευσης ενέργειας, γι’ αυτό και ουσιαστικά επιδοτεί πλήρως το κόστος της μπαταρίας. Μέσω αυτού του προγράμματος εκκινεί ουσιαστικά και στη χώρα μας η αγορά μικρών συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας.
5. Ποιοι μπορούν να γίνουν αυτοπαραγωγοί με ενεργειακό συμψηφισμό;
– Δικαίωμα εγκατάστασης έχουν φυσικά πρόσωπα (επιτηδευματίες ή μη) και νομικά πρόσωπα δημοσίου και ιδιωτικού δικαίου, τα οποία είτε έχουν στην κυριότητά τους τον χώρο στον οποίο θα εγκατασταθεί το φωτοβολταϊκό σύστημα, είτε έχουν τη νόμιμη χρήση αυτού (π.χ. μέσω μίσθωσης, δωρεάν παραχώρησης κ.λπ.) και έχουν διασφαλίσει την έγγραφη συναίνεση του ιδιοκτήτη του χώρου. Σε κάθε περίπτωση επιτρέπεται η εγκατάσταση ενός ή περισσότερων φωτοβολταϊκών σταθμών παραγωγής σε κοινόχρηστο ή κοινόκτητο χώρο ακινήτου. Δικαίωμα ένταξης στο πρόγραμμα έχουν οι συνιδιοκτήτες ή οι έχοντες τη νόμιμη χρήση του κοινόχρηστου ή κοινόκτητου χώρου ή μέρους αυτού μετά από παραχώρηση της χρήσης από τους λοιπούς συνιδιοκτήτες. Προϋπόθεση αποτελεί η έγγραφη συμφωνία των συνιδιοκτητών βάσει των διατάξεων του Αστικού Κώδικα. Για σύνδεση στην παροχή των κοινοχρήστων οι κύριοι των οριζόντιων ιδιοκτησιών εκπροσωπούνται από τον διαχειριστή. Αναγκαία προϋπόθεση είναι να υπάρχει η σύμφωνη γνώμη όλων των συνιδιοκτητών του κτιρίου, η οποία θα πρέπει να αποδεικνύεται είτε με πρακτικό ομόφωνης απόφασης της γενικής συνέλευσης ή με έγγραφη συμφωνία του συνόλου των συνιδιοκτητών του κτιρίου.
6. Και το κόστος;
– Στη μικροκλίμακα των οικιακών συστημάτων (όπου δεν υπάρχουν οικονομίες κλίμακας) έχουμε μεγάλες διαφοροποιήσεις στο κόστος, ανάλογα με το μέγεθος του συστήματος. Οσο μεγαλύτερο το σύστημα τόσο μειώνεται το σχετικό κόστος ανά κιλοβάτ.
πηγη: moneyreview.gr
