Ενα πρωτοφανές ράλι στις τιμές των κατοικιών στην Ελλάδα βρίσκεται σε εξέλιξη από το τελευταίο τρίμηνο του 2021 και ήδη αισίως έχουν συμπληρωθεί έξι συνεχή τρίμηνα με διψήφιο ποσοστό αύξησης (σε ετήσια βάση) στις τιμές των διαμερισμάτων. Όμως, σε αντίθεση με την ανοδική κίνηση που είχε σημειωθεί προ δεκαπενταετίας, αυτή τη φορά τη ζήτηση κατοικιών ελάχιστα τροφοδοτούν οι τράπεζες με νέα δάνεια, ενώ οι περισσότερες αγορές γίνονται με μετρητά που βγαίνουν όχι μόνο από τραπεζικούς λογαριασμούς αλλά και από… στρώματα.
Τα μετρητά φαίνεται ότι είναι ο… βασιλιάς της αγοράς κατοικιών αυτή την περίοδο, καθώς οι τραπεζικοί λογαριασμοί των Ελλήνων «φούσκωσαν» τα τελευταία χρόνια με την ανάκαμψη της οικονομίας και τα επιδόματα που καταβλήθηκαν λόγω της πανδημίας. Ταυτόχρονα, όμως, οικονομικοί αναλυτές σημειώνουν ότι τεράστια ποσά κατευθύνθηκαν στην αγορά κατοικιών και από τα αποθέματα μετρητών που κρατούσαν τα τελευταία χρόνια οι πολίτες εκτός τραπεζικού συστήματος, από τις εποχές που υπήρχε έντονη ανησυχία για ενδεχόμενη έξοδο της χώρας από την ευρωζώνη.
Το φαινόμενο της τήρησης μετρητών εκτός τραπεζών ήταν εξαιρετικά έντονο και οι πολίτες είχαν φθάσει να κρατούν στα σπίτια τους ή σε θυρίδες, σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, περίπου 50 δισ. ευρώ. Τα τελευταία χρόνια, με την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στην οικονομία, αυτό το απόθεμα κεφαλαίων μειώθηκε σημαντικά, περίπου κατά 30 δισ. ευρώ και εκτιμάται ότι ένα σημαντικό μέρος των κεφαλαίων κατευθύνθηκε σε αγορές κατοικιών, συμβάλλοντας στην ενίσχυση της ζήτησης και στην ξέφρενη άνοδο των τιμών.
- Η επιταχυνόμενη οικονομική ανάκαμψη ενίσχυσε το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών, την εμπιστοσύνη, και τη διάθεσή τους για διενέργεια σημαντικών δαπανών που είχαν ανασταλεί λόγω αβεβαιότητας τα προηγούμενα χρόνια. Συγκεκριμένα, το ονομαστικό διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών αυξήθηκε κατά 18,7%, σωρευτικά, το 2018-22 (συμπερ. της συρρίκνωσής του το 2020, λόγω της εκδήλωσης της πανδημίας), μετά από σωρευτική μείωση 33,0% το 2010-17 (+11,0% και -33,6%, αντίστοιχα, σε αποπληθωρισμένους όρους).
- Τα υψηλά αποθέματα ρευστότητας, που αποτυπώνονται και στην ανοδική τροχιά των καταθέσεων, ώθησαν τις αγορές ακινήτων με ίδια κεφάλαια. Είναι ενδεικτικό ότι οι καταθέσεις των νοικοκυριών βρέθηκαν σε υψηλό σχεδόν 12 ετών, ύψους €143 δισ., τον Ιούλιο του 2023, αυξημένες κατά σχεδόν €40 δισ. την τελευταία 5ετία.
- Ομοίως, ένα μέρος των αγορών ακινήτων χρηματοδοτήθηκε και από το υψηλό απόθεμα μετρητών που είχε συσσωρευθεί κατά τη διάρκεια της κρίσης. Το εν λόγω απόθεμα μετρητών συρρικνώθηκε κατά €30 δισ. σε σχέση με το υψηλό των €50 δισ. κατά το 2015, συνεισφέροντας στην αύξηση των καταθέσεων καθώς και στη χρηματοδότηση σημαντικών δαπανών (συμπερ. αγορών ακινήτων), κυρίως από τα νοικοκυριά. Μάλιστα, εκτιμάται ότι η χρηματοδότηση με ίδια κεφάλαια αντιστοιχεί σε άνω του 60% των συναλλαγών ακινήτων τα τελευταία χρόνια (συμπεριλαμβανομένων των αγορών που σχετίζονται με άμεσες ξένες επενδύσεις – ΑΞΕ).
Σε ό,τι αφορά την τραπεζική χρηματοδότηση για αγορές κατοικιών, φαίνεται ότι ανακάμπτει, ύστερα από μια μεγάλη περίοδο όπου ουσιαστικά οι τράπεζες είχαν κλείσει τις στρόφιγγες. Ωστόσο, τα ποσά των δανείων που χορηγούνται παραμένουν πολύ μικρά και σε τίποτα δεν θυμίζει η συμπεριφορά των τραπεζών την εποχή μεταξύ 2005 και 2009, όταν είχε καταγραφεί η μεγαλύτερη στην ιστορία έκρηξη εκταμιεύσεων στεγαστικών δανείων, που συνέβαλε καθοριστικά και στη δημιουργία «φούσκας» στις τιμές.
Διαβάστε την συνέχεια στο aftodioikisi.gr
