Του Θανάση Κ.
Η κυβέρνηση Μητσοτάκη προσπαθεί να επιβληθεί με “Επικοινωνία” – δηλαδή με μύθους (ή μισές αλήθειες) – και στην Οικονομική Πολιτική!
Μόνο που και εδώ οι ισχυρισμοί της διαψεύδονται…
Ας δούμε λοιπόν το επικοινωνιακό αφήγημα της κυβέρνησης κι ας εξετάσουμε τις “αναπτυξιακές επιδόσεις” της κυβερνητικής πολιτικής…
— Η Ελλάδα ανάμεσα στο 2019 και το 2024 (για το οποίο υπάρχουν επίσημα στοιχεία) είδε, πράγματι, το ΑΕΠ της να αυξάνεται κατά 28% (σε ονομαστικούς όρους).
Από αυτή την άνοδο, το 9% περίπου είναι πραγματική ανάπτυξη, ενώ το 19 είναι αύξηση τιμών (από πληθωρισμό)!
Δηλαδή στα πέντε χρόνια που μεσολάβησαν είχαμε μέση ανάπτυξη 1,79% ετησίως (μεσοσταθμικά).
Η Ελλάδα βρισκόταν το 2019 στο 54,4% του κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τώρα βρίσκεται στο 56,7%. Άρα, ουσιαστικά ΣΤΑΣΙΜΟΤΗΤΑ…
Γιατί θεωρείται “στασιμότητα” αυτή η, έστω και μικρή, “βελτίωση” μέσα στην πενταετία;
— Διότι οι χώρες που υστερούν χρειάζονται ρυθμούς πολλαπλάσιους του μέσου όρου της Ευρωζώνης για να “συγκλίνουν”. Η Ελλάδα αναπτύσσεται με ρυθμούς ελάχιστα μεγαλύτερους. Κι αν συνεχιστούν αυτοί οι ρυθμοί πραγματικής ανάπτυξης, η Ελλάδα θα χρειαστεί… 89 χρόνια για να φτάσει τον μέσον όρο της Ευρωζώνης! Πλήρης στασιμότητα…
Η συζήτηση θα μπορούσε να τελειώσει εδώ…
* Όμως υπάρχουν κι άλλα που πιστοποιούν όχι απλώς στασιμότητα, αλλά ΕΠΙΔΕΙΝΩΣΗ:
Τα ποιοτικά χαρακτηριστικά ΔΕΝ δείχνουν παραγωγικό δυναμισμό. Δείχνουν βαθμιαία συρρίκνωση της αναπτυξιακής δυναμικής.
— Το εμπορικό ισοζύγιο της Ελλάδας παρουσίαζε έλλειμμα 12,5% του ΑΕΠ το 2019. Το 2024 το έλλειμμα αυξήθηκε στο 14,7% του ΑΕΠ.
Επιδείνωση!
— Το έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών ήταν 1,4% το 2019.
Το 2024 είχε αυξηθεί στο 6,4%! Εδώ το έλλειμμα υπερ-τετραπλασιάστηκε…
Σοβαρότατη επιδείνωση!
— Στο ίδιο διάστημα η παραγωγικότητα της εργασίας στην Ελλάδα (σε πραγματικούς όρους, βάσει των στοιχείων της Εurοstat) υποχώρησε στην Ελλάδα. Μάλιστα στο διάστημα 2019 με 2024 είχαμε τη δεύτερη μεγαλύτερη υποχώρηση σε παραγωγικότητα εργασίας στην Ευρωζώνη. Άρα οι πραγματικές μεταρρυθμίσεις που έχει ανάγκη η ελληνική οικονομία δεν προχώρησαν.
Τα ελλείμματα στο Εμπορικό Ισοζύγιο, στο ισοζύγιο Τρεχουσών συναλλαγών και η παραγωγικότητα της Εργασίας σε διαστήματα 5ετίας, δείχνουν την εξωστρέφεια, και τον δυναμισμό μιας οικονομίας – και μετρούν την αναπτυξιακή αποτελεσματικότητα μιας οικονομικής πολιτικής. Κι εδώ έχουμε όχι απλώς στασιμότητα αλλά σοβαρή επιδείνωση.
— Τελική επιβεβαίωση της επιδείνωσης: Στην κατάταξη ανταγωνιστικότητας-καινοτομίας της Κομισιόν, (Δείκτης ΕΙS – European Innovation Scoreboard) η Ελλάδα ήταν στην 20η θέση το 2019 και το 2024 βρίσκεται στην 24η θέση, Επιδείνωση…
Η συζήτηση θα μπορούσε να τελειώσει εδώ.
Αλλά τα επόμενα είναι εξ ίσου ενδιαφέροντα…
* Ας δούμε τώρα τα μεγάλα διαφημιζόμενα “επιτεύγματα” την οικονομικής διαχείρισης από την κυβέρνηση Μητσοτάκη την τελευταία πενταετία.
— Πρώτον, ο μύθος της μείωσης φόρων
Η κυβέρνηση διατυμπανίζει ότι μείωσε τους φόρους. Πράγματι υπήρξε μείωση αρχικά, αλλά η συνολική επιβάρυνση του ΑΕΠ (από φόρους και κοινωνικές εισφορές) αυξήθηκε: από 37% επί κυβέρνησης Τσίπρα (και 36% επί Σαμαρά-Βενιζέλου) στο 40,5%. Ακόμα και με τις τελευταίες μειώσεις, η φορολόγηση παραμένει βαριά, κυρίως λόγω της ακρίβειας, η οποία επιβαρύνει τα νοικοκυριά μέσω ΦΠΑ και Ειδικών Φόρων Κατανάλωσης.
Η κυβέρνηση μείωσε αρχικά τη φορολογία εισοδήματος που είναι η μικρότερη πηγή φορολογικών εσόδων, όχι στους έμμεσους φόρους (ΦΠΑ κλπ.). Το πραγματικό αποτέλεσμα όμως, είναι ότι η επιβάρυνση από το κράτος ανέβηκε μεταξύ 2019 και 2024 από 37% σε 40,5%!
Ακόμα και μετά τις τελευταίες μειώσεις φόρων (που ανακοινώθηκαν πριν ένα μήνα στη ΔΕΘ, θα ισχύσουν για τα εισοδήματα του 2026 και θα πληρωθούν από τους φορολογούμενους το 2027) και πάλι ΔΕΝ επανορθώνεται πλήρως η “φορολογική απορρόφηση” (fiscal drag) που επιβλήθηκε στους φορολογούμενους από την ακρίβεια των τελευταίων ετών. Μερική επανόρθωση γίνεται μόνο…
— Το κύριο βάρος της επιβάρυνσης των φορολογουμένων είναι από την ακρίβεια. Η ακρίβεια είναι που ροκανίζει τα εισοδήματα των πολιτών. Και η κυβέρνηση θα μπορούσε να μειώσει την φορολογική επιβάρυνση ρίχνοντας το ΦΠΑ και τους Ειδικούς Φόρους κατανάλωσης (στα καύσιμα, στην ενέργεια, στα δικαιώματα των ρύπων κλπ.). Αλλά αυτό δεν το συζητάει καν…
* Θα μπορούσε να πει κανείς ότι η κυβέρνηση πέτυχε, τουλάχιστον, να εμφανίσει “υπέρ-πλεονάσματα”. Και να μειώσει το Χρέος που ήταν και παραμένει μακράν το υψηλότερο της ΕΕ (και της Ευρωζώνης) ως ποσοστό επί του ΑΕΠ.
Το κακό για την κυβέρνηση είναι ότι παρά τα “υπέρ-πλεονάσματα” το Χρέος μειώθηκε πράγματι ως ΠΟΣΟΣΤΟ του ΑΕΠ (γιατί ο πληθωρισμός το ροκάνισε ως ποσοστό), αλλά το πραγματικό μέγεθος του Ελληνικού Χρέους ΑΥΞΗΘΗΚΕ στην πενταετία 2019-2024. Παρά τα υπερ-πλεονάσματα…
Το Χρέος της Ελλάδας, από 358 δισεκατομμύρια το 2019 σε 365 δισεκατομμύρια το 2024 !
Και μαζί αυξήθηκαν – δυσανάλογα, όμως – και οι τόκοι επί του Χρέους: από 5,5 δισ, σε 8 δισ…
* Θα μπορούσε να πει κανείς ότι η κυβερνητική πολιτική στην Οικονομία βοηθήθηκε πολύ από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης. Πράγματι, το Ταμείο αυτό προέβλεπε να εκταμιευθούν στην Ελλάδα 31+5 δισεκατομμύρια ευρώ (επί πλέον των υπόλοιπων ευρωπαϊκών κονδυλίων ΕΣΠΑ κλπ), ως το 2026. Αλλιώς “χάνονται”…
Περάσαμε τα μισά του 2025, υπολείπεται ένας χρόνος μόνο, κι έχουν εκταμιευθεί ή είχαν πάρει το δρόμο της εκταμίευσης γύρω στα 15 με18 – τα μισά! Κι από αυτά έρχεται τώρα η Κομισιόν και προειδοποιεί ότι μπορεί να “απενταχθούν” μέχρι 5 δισεκατομμύρια!
Αποτέλεσμα: και χωρίς την παρέμβαση της Κομισιόν, η Ελλάδα δεν προλαβαίνει σε ένα χρόνο να απορροφήσει τα υπόλοιπα. Αν πραγματοποιηθούν οι απειλές της Κομισιόν, δεν πρόκειται να απορροφηθούν ούτε τα δύο τρίτα του αρχικού ποσού.
Και το ερώτημα παραμένει: Όταν τελειώσουν τα χρήματα του Ταμείου Ανάκαμψης, δηλαδή σε ένα χρόνο περίπου, πώς θα συνεχίσει να αναπτύσσεται η ελληνική οικονομία;
* Οπότε επιστρέφουμε στην Ακρίβεια, το πραγματικό Βατερλώ για νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Για τα νοικοκυριά που δεν αντέχουν (καθώς τα εισοδήματα δεν έχουν αυξηθεί αντίστοιχα) και για τις επιχειρήσεις που βλέπουν την ανταγωνιστικότητά τους να υποχωρεί.
— Κι εδώ έχουμε τον μύθο της παγκόσμιας ακρίβειας:
Η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι η ακρίβεια είναι διεθνές φαινόμενο – για το οποίο δεν ευθύνεται η ίδια.
Αλήθεια είναι ότι οι τιμές επηρεάστηκαν διεθνώς από την κρίση στην Ουκρανία και από τη λεγόμενη «πράσινη μετάβαση».
Αλλά η τιμή του πετρελαίου σήμερα είναι 35% χαμηλότερη από την περίοδο 2012-14, αλλά σήμερα τα τιμολόγια της ενέργειας είναι πολύ υψηλότερα. Με χαμηλότερη τιμή διεθνούς πρώτης ύλης έχουμε πολύ υψηλότερη τιμή στον καταναλωτή! Πλήρες αδιέξοδο…
Γιατί; Διότι η κυβέρνηση επέλεξε ταχύτερη μετάβαση στην “πράσινη ενέργεια” και εγκατάλειψη των υδρογονανθράκων, οδηγώντας σε υψηλότερα τιμολόγια μέσω του Χρηματιστηρίου Ενέργειας.
Η επιλογή της ταχύτερης “πράσινης μετάβασης” και η στρέβλωση του Χρηματιστήριου Ενέργειας, ήταν απολύτως ευθύνη της κυβέρνησης. Η οποία επιμένει στην ίδια αποτυχημένη πολιτική την ώρα που οι ΗΠΑ την έχουν πλήρως εγκαταλείψει και η Ευρώπη αρχίζει να την χαλαρώνει.
Όλοι ψάχνουν πιο φθηνή ενέργεια εκτός από την κυβέρνηση Μητσοτάκη που επιμένει στο λάθος της.
Συμπέρασμα η κυβέρνηση Μητσοτάκη έχει μόνο να επιδείξει υπερ-πλεονάσματα – αυτά ακριβώς για τα οποία κατηγορούσε την κυβέρνηση Τσίπρα το 2018!
Τώρα κάνει τα ίδια – και τα κάνει καθ’ υπερβολήν –
υπερφορολογώντας την οικονομία (παρά τις φορολογικές μειώσεις!)
διαιωνίζοντας την ακρίβεια,
υποβαθμίζοντας συνεχώς την ανταγωνιστικότητα της χώρας,
μειώνοντας την εξωστρέφεια
και διατηρώντας την στασιμότητα σε όλους τους ποιοτικούς δείκτες.
Κι αυτά, ενώ υπάρχουν ακόμα πόροι από το Ταμείο Ανάκαμψης, που δεν μπορεί να τους απορροφήσει αποτελεσματικά και που δεν θα υπάρχουν πια μετά την επόμενη χρονιά.
Και στην Οικονομία η Κυβέρνηση διατήρησε την υπέρ-φορολόγηση του ΣΥΡΙΖΑ. Προκαλώντας αυτή τη φορά και ακρίβεια διαρκείας.
Μ’ άλλα λόγια, κατένειμε εξωτερικούς πόρους (Ταμείο Ανάκαμψης) – κι όχι με τον καλύτερο τρόπο – αλλά ΔΕΝ αποκατέστησε την αναπτυξιακή δυναμική της Ελληνικής οικονομίας.
Επί πέντε χρόνια διατήρησε και επέτεινε τις στρεβλώσεις!
Και οι πόροι απ’ έξω τελειώνουν…
* Η συζήτηση θα μπορούσε να επεκταθεί και στην διάρθρωση της ελληνικής οικονομίας, στο παραγωγικό μοντέλο που πρέπει να αναθεωρηθεί κλπ κλπ.
Όμως, για να έχει νόημα αυτή η συζήτηση, πρέπει πρώτα να αποκατασταθεί η ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας.
— Δηλαδή κυρίως να μειωθεί το κόστος ενέργειας που διώχνει επιχειρήσεις και γονατίζει τα νοικοκυριά.
— Και να μειωθούν οι έμμεσοι φόροι – ΦΠΑ και Ειδικοί Φόροι κατανάλωσης – που μειώνουν την κερδοφορία των επιχειρήσεων και γονατίζουν τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς.
Αυτά τα δυο είναι τα ελάχιστα “προαπαιτούμενα” για να μπορεί να υπάρξει συζήτηση και για μεταρρυθμίσεις και για αλλαγή παραγωγικού μοντέλου.
Αλλά η κυβέρνηση ΔΕΝ τα αγγίζει αυτά:
Κρατά τον ΦΠΑ υψηλά (όπως ακριβώς και ο ΣΥΡΙΖΑ) και καμαρώνει για υπέρ-πλεονάσματα (όπως ακριβώς και ο ΣΥΡΙΖΑ).
Και το Χρέος μεγαλώνει ως απόλυτο μέγεθος (παρά τα υπέρ-πλεονάσματα), ενώ μειώνεται ως ποσοστό του ΑΕΠ λόγω πληθωρισμού.
Αλλά οι τόκοι εξυπηρέτησης του Χρέους αυξάνονται – και ως απόλυτο μέγεθος και ως ποσοστό του ΑΕΠ!
Τελικά η κυβέρνηση διατήρησε όλες τις προηγούμενες στρεβλώσεις που επέβαλε ο ΣΥΡΙΖΑ του Τσίπρα, προσθέτοντας επί πλέον την Ακρίβεια.
Που είναι και το μεγαλύτερό της … “επίτευγμά”!
Που δεν μπορεί και δεν θέλει να αντιμετωπίσει.
Πλήρες αδιέξοδο και για νοικοκυριά και για επιχειρήσεις…
Παρά τα “επικοινωνιακά” πυροτεχνήματα.
ΥΓ. Και δεν αναφέρθηκα καθόλου στη διαφθορά. Η οποία έφερε την Ευρωπαία Εισαγγελέα στο σημείο να καταγγείλει την ελληνική κατάσταση σήμερα ως… “Κόπρο του Αυγεία”!
Αυτό όμως χρειάζεται όχι οικονομολόγους, αλλά… δικαστές!
Έστω και Ευρωπαίους…
