Τα στοιχεία για τις επιδόσεις της ελληνικής οικονομίας για το τρίτο τρίμηνο του έτους αναμένονται να ανακοινωθούν από την ΕΛΣΤΑΤ στις 6 Δεκεμβρίου, την επόμενη Δευτέρα. Τα νέα στοιχεία θα δείξουν εάν καλώς αποφάσισε το οικονομικό επιτελείο να ακολουθήσει για ακόμη μία φορά ένα πιο συντηρητικό σενάριο για την ανάπτυξη ή όχι.
Εάν και το τρίτο τρίμηνο η οικονομία υπεραποδώσει πέραν της πρόβλεψης, αυτό σημαίνει πως θα υπάρξει και επιπλέον δημοσιονομικός χώρος που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για επιπλέον παρεμβάσεις είτε ενάντια στην αύξηση των τιμών της ενέργειας είτε ενάντια της πανδημίας, εφόσον η μετάλλαξη Όμικρον αποδειχθεί πιο επικίνδυνη.
Το οικονομικό επιτελείο έχει εκτιμήσει στο κείμενο του προϋπολογισμού πως η ανάπτυξη του 2021 θα κλείσει στο 6,9%. Οι προβλέψεις πάντως διεθνών οίκων και χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων είναι πολύ πιο αισιόδοξες για τον ρυθμό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας. Η Oxford Economics τοποθετεί την ανάπτυξη της Ελλάδας το 2021 στο 8,2% πλέον, ενώ και το σενάριο της Moody’s Analytics για την Ελλάδα προβλέπει ανάπτυξη 8,2%.
Η Citigroup βλέπει εκτίναξη της ανάπτυξης στο 8,8% στην Ελλάδα για το 2021. Ανάκαμψη τύπου V διαπιστώνει και η Εθνική Τράπεζα, η οποία έχει αναθεωρήσει την εκτίμησή της για τον ρυθμό ανάπτυξης το τρέχον έτος στο 7,5%. Το ΙΟΒΕ προβλέπει για την ελληνική οικονομία το 2021 ανάπτυξη στο 8%-8,5%. Η Κομισιόν στις τελευταίες της προβλέψεις έχει αναθεωρήσει τον ρυθμό ανάπτυξης στο 7,1%, ενώ ανάπτυξη 7,9% βλέπει η Μοrgan Stanley. Πιο συντηρητικές προβλέψεις από ΟΟΣΑ και ΔΝΤ: ανάπτυξη 6,5% προβλέπει για το 2021 το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και 6,7% ο ΟΟΣΑ.
Οι κίνδυνοι της ανάπτυξης για το 2021
- Ο κυριότερος κίνδυνος συνεχίζει να είναι η εξέλιξη της πανδημίας. Η μετάλλαξη ΟΜΙΚΡΟΝ έχει πλέον εντείνει την αβεβαιότητα, αλλά ακόμη και εάν επιβεβαιωθεί το σενάριο του «Λάθους Συναγερμού» για την ΟΜΙΚΡΟΝ, υπάρχει ο φόβος για την εμφάνιση υστερήσεων ή «μόνιμων ουλών» στον παραγωγικό ιστό της οικονομίας και στην αγορά εργασίας, μετά τη λήξη και των κυβερνητικών μέτρων οικονομικής ενίσχυσης.
- Αυτό που επίσης απασχολεί έντονα την ελληνική –και όχι μόνο– οικονομία είναι οι διεθνείς ανατιμήσεις στην ενέργεια και στις πρώτες ύλες. Οι αυξημένες τιμές στην ενέργεια παρασύρουν ολόκληρη την παγκόσμια οικονομία. Η Ελλάδα προσπαθεί με μεσοπρόθεσμα μέτρα όπως η επιδότηση του ηλεκτρικού ρεύματος ή του φυσικού αερίου να αναχαιτίσει τις αυξήσεις. Αλλά η πλήρης αντιστάθμισή τους είναι αδύνατη.
- Στο κάδρο των κινδύνων μπαίνουν επιπλέον γεωπολιτικές εντάσεις και μεταναστευτικές ροές στην ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Μεσογείου.
- Στο παζλ προστίθεται και ο κλιματικός παράγοντας. Η όλο και συχνότερη επέλαση φυσικών καταστροφών επιδρά αρνητικά στην ελληνική οικονομία τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα
- Τελευταία πηγή αβεβαιότητας δεν είναι άλλη από την απορρόφηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης. Τυχόν εμπόδια στην έγκαιρη υλοποίηση του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας θα μπορούσαν να αλλάξουν και να ανατρέψουν όλο τον σχεδιασμό.
