Τις αυξημένες τιμές στον ηλεκτρισμό, στο φυσικό αέριο και το πετρέλαιο θα συνεχίσουν να τις βιώνουν όλο το 2022 τα ελληνικά νοικοκυριά. Η ενεργειακή κρίση που διαπερνά το σύνολο της ευρωπαϊκής οικονομίας και βάζει στη ζώνη της αβεβαιότητας εκατομμύρια νοικοκυριά και επιχειρήσεις δεν δείχνει εμφανή σημάδια αποκλιμάκωσης. Αντίθετα, συνεχίζει να πλήττει τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς και την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων που καλούνται να πληρώσουν το απρόσμενο μεγάλο κόστος.
Την ίδια στιγμή η έκρηξη τιμών προκαλεί έντονα πληθωριστικές πιέσεις, ενεργοποιώντας ένα ντόμινο ακρίβειας συνολικά στην αγορά. Ηδη το 57% των βιομηχανιών του Συνδέσμου Βιομηχανιών Ελλάδας δηλώνει ότι έχει μετακυλίσει το ενεργειακό κόστος στους πελάτες του, καθώς η συντριπτική πλειονότητα αναφέρει ότι έχει κληθεί να πληρώσει τους τελευταίους μήνες ακριβότερο έως και 40% το ρεύμα. Η πρόβλεψη μάλιστα της επιχειρηματικής κοινότητας είναι ότι οι ακριβές τιμές θα διατηρηθούν στα ίδια επίπεδα και για το επόμενο εξάμηνο, εκτιμώντας ότι θα υπάρξουν επιπτώσεις στις πωλήσεις, τα κέρδη αλλά και στις εξαγωγές από 10% έως 20%. Στήριγμα για άμβλυνση των επιπτώσεων στις πιέσεις που δέχονται οι καταναλωτές αποτελούν οι επιδοτήσεις της κυβέρνησης, καθώς έχει διαθέσει από τον Σεπτέμβριο του 2021 και μαζί με τα 350 εκατ. που περιλαμβάνει η κρατική στήριξη του Φεβρουαρίου, συνολικό ποσό άνω των 2 δισ. ευρώ. Αν σε αυτόν τον «κουμπαρά» προστεθούν και οι εκπτώσεις που χορήγησε η ΔΕΗ την περσινή χρονιά στους πελάτες της, οι οποίες υπολογίζονται σε περίπου 300 εκατ. αλλά και η απαλλαγή συνολικού ύψους 63 εκατ. ευρώ από τις χρεώσεις κοινής ωφέλειας (ΥΚΩ) για τη στήριξη της βιομηχανίας, το συνολικό ενεργειακό πακέτο ανεβαίνει για το εξάμηνο της κρίσης σε πάνω από 2,4 δισ ευρώ. Πρόκειται για χρήματα που ανακούφισαν εν μέρει τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις, δεν «έπνιξαν» όμως τις μεγάλες αυξήσεις στο ρεύμα και τις αλυσιδωτές επιπτώσεις.
Αργή αποκλιμάκωση
Τη συνέχιση των επιδοτήσεων επιβεβαιώνει και η τελευταία έκθεση της Κομισιόν που δημοσιεύτηκε τις προηγούμενες μέρες και η οποία δείχνει ότι η διαδρομή στο σκοτεινό τούνελ της ενεργειακής ακρίβειας θα συνεχιστεί.
Η ευρωπαϊκή έκθεση παραδέχεται ότι η κρίση θα κορυφωθεί το α’ τρίμηνο του έτους στην Ελλάδα, με τάσεις αποκλιμάκωσης το επόμενο διάστημα ωστόσο προβλέπει ότι οι υψηλές τιμές θα συνεχίσουν να σφυροκοπούν τους καταναλωτές στο σύνολο του έτους. Οπως επισημαίνει η Κομισιόν, το υψηλό ενεργειακό κόστος αναμένεται να περάσει και στα υπόλοιπα προϊόντα του καλαθιού του καταναλωτή.
Το report που περιλαμβάνει τις νεότερες προβλέψεις για το ενεργειακό κόστος δείχνει να αναθεωρεί πιο ήπιες εκτιμήσεις προηγούμενων μηνών που έδειχναν πιο κοντά την αποκλιμάκωση των τιμών του φυσικού αερίου, με την παραδοχή όμως ότι δεν θα επαναληφθούν εύκολα οι απότομες διακυμάνσεις των προηγούμενων μηνών. Απόδειξη των ισχυρισμών ότι δεν θα ξεφορτωθούμε την ενεργειακή κρίση τόσο εύκολα είναι και οι τιμές στα προθεσμιακά συμβόλαια (futures) του φυσικού αερίου, οι οποίες διατηρούν ανοδική πορεία έως στα τέλη του 2022 (στα επίπεδα των 72 ευρώ ανά μεγαβατώρα). Οι τιμές φαίνεται να υποχωρούν στα 45 ευρώ το καλοκαίρι του 2023.
Παρά τη μικρή υποχώρηση από τα 235 ευρώ/ΜWh τον Δεκέμβριο στα 227 ευρώ τον Ιανουάριο και στα 221,5 ευρώ τις πρώτες μέρες του Φεβρουαρίου, η χονδρεμπορική τιμή ρεύματος παραμένει περίπου 4 φορές ακριβότερη από τη μέση τιμή του 2020 και η τιμή του φυσικού αερίου, παρά την υποχώρηση από τα 116 ευρώ/MWh τον Δεκέμβριο στα 84 ευρώ τον Ιανουάριο, σχεδόν 5 φορές πάνω από την περσινή περίοδο.
Την ίδια ανοδική κούρσα ακολουθεί και το πετρέλαιο, το οποίο έχει ήδη ξεπεράσει τα 92 δολάρια το βαρέλι, με τους αναλυτές να εκτιμούν ότι η τιμή θα εκτοξευτεί πάνω από τα 120 δολάρια χωρίς να αποκλείουν ακόμη και να φτάσει σε υψηλό όλων των εποχών, στα 150 δολάρια.
Αυξάνονται οι διακανονισμοί
Οι υψηλές τιμές των καυσίμων προκαλούν ισχυρές πιέσεις στον τομέα της προμήθειας και η συνέχιση της κρίσης εκτιμάται ότι οδηγεί μοιραία στην αναδιάταξη του κλάδου.
Ηδη η αδυναμία των καταναλωτών να πληρώσουν τις οφειλές τους συνεχώς μεγαλώνει, επομένως αυξάνει τους διακανονισμούς και επηρεάζει τη ρευστότητα των προμηθευτών σε μια περίοδο αυξημένων οικονομικών υποχρεώσεων. Το επόμενο βήμα είναι η αδυναμία πληρωμών, κατάσταση που είναι πλέον ορατή λόγω της διάρκειας της κρίσης και θα αρχίσει να χτυπά κόκκινο στις ληξιπρόθεσμες οφειλές. Το τελευταίο διάστημα ξανακάνουν τον γύρο της αγοράς πληροφορίες που μιλούν για σύννεφο οικονομικής ασφυξίας που έχει σκεπάσει εταιρείες του κλάδου της προμήθειας. Οι ίδιες πληροφορίες κάνουν λόγο για δυσκολίες ακόμη και στάση πληρωμών προς τους διαχειριστές (ΔΕΔΔΗΕ, ΑΔΜΗΕ κ.α.), παρακράτηση δημοτικών τελών με σοβαρές δυσλειτουργίες στους δήμους αλλά και ισχυρές πιέσεις σε μη καθετοποιημένους προμηθευτές που συνιστούν απειλή για τη βιωσιμότητά τους.
Επιθετικά έχει ξεκινήσει να κινείται ως προς το θέμα αυτό ο ΔΕΔΔΗΕ, καθώς παρατηρούνται σημαντικές καθυστερήσεις στις υποχρεώσεις κάποιων προμηθευτών για τις οφειλές του Δεκεμβρίου 2021 αλλά και του Ιανουαρίου του 2022. Κάποιες εταιρείες ζητούν διακανονισμούς στις πληρωμές και δικαιολογούν την ασυνέπεια στις καθυστερήσεις που έχει προκαλέσει η χορήγηση της επιδότησης από το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης αλλά και στα κενά των εισπράξεων. Ωστόσο ο διαχειριστής, ο οποίος έχει ασκήσει 20 αγωγές για ληξιπρόθεσμες αλλά και παλαιότερες οφειλές και τρεις εξώδικες διαμαρτυρίες για νεότερες (2021), σκοπεύει να προχωρήσει σε κατάπτωση εγγυητικών επιστολών που έχει πάρει από τους προμηθευτές ως μέσω πίεσης για να περιορίσει τα ληξιπρόθεσμα χρέη. Μια τέτοια εξέλιξη εκτιμάται από την αγορά ότι αν εφαρμοστεί θα επιταχύνει τις χρεοκοπίες λόγω της οικονομικής ασφυξίας του κλάδου. Οι καθυστερήσεις προς τους διαχειριστές είναι ένα ακόμη στοιχείο από το αλαλούμ στην αγορά που προκάλεσε η αλλαγή στα κριτήρια των επιδοτήσεων. Η απόφαση του ΥΠΕΝ να ψαλιδίσει τις εκπτώσεις στα οικιακά τιμολόγια που από τον περασμένο μήνα εφαρμόζονται μόνο για την κύρια κατοικία ανέτρεψε τα δεδομένα των προηγούμενων μηνών. Ωστόσο τα στοιχεία των δικαιούχων δεν εστάλησαν εγκαίρως στις εταιρείες προμήθειας, με αποτέλεσμα κάποιες εταιρείες να καλύψουν με ίδια κεφάλαια τις εκπτώσεις, τα κονδύλια των οποίων έχει δεσμευτεί η πολιτική ηγεσία να χορηγήσει ως τα τέλη του μήνα.
Διαβάστε περισσότερα εδώ
Πηγή: newmoney.gr
