Η Ελλάδα εμφανίζει υψηλά ποσοστά απασχόλησης στον τουριστικό τομέα με το συνολικό ανθρώπινο δυναμικό να ξεπερνάει το 1 εκατομμύριο. Αναμένεται μάλιστα περαιτέρω αύξηση (~6,0% ) των θέσεων απασχόλησης στον τομέα των καταλυμάτων & εστίασης, καθώς και ευρύτερα των θέσεων υψηλής ειδίκευσης (~17%) στον τουρισμό μέχρι το 2030. Είναι το στίγμα που δίνει η τελευταία μελέτη του ΙΝΣΕΤΕ με τίτλο “Οι ανάγκες επαγγελματικής κατάρτισης (reskilling/upskilling) του ανθρώπινου δυναμικού στον τουρισμό”, στην οποία μεταξύ άλλων σκιαγραφείται το προφίλ όσων εργάζονται στον τουριστικό χώρο.
Ειδικότερα, στον τουριστικό τομέα στην Ελλάδα απασχολούνται άμεσα και έμμεσα ~1,2-1,5 εκατ. άτομα ως μισθωτοί ή επιχειρηματίες, σε μεγάλη ποικιλία ειδικοτήτων και δραστηριοτήτων. Ωστόσο, στο σύνολο των απασχολουμένων μόνο το 20-25% έχει ολοκληρώσει κάποια τουριστική εκπαίδευση – κάτι που φανερώνεται μέσα από την επιτακτική ανάγκη των επιχειρήσεων για πρόσληψη έμπειρου και ειδικευμένου προσωπικού.
Σύμφωνα με τη μελέτη, οι εργαζόμενοι στα καταλύματα και την εστίαση παρέμειναν σε σχετικά σταθερά επίπεδα κατά την περίοδο 2018-2022, εκτός από το διάστημα της πανδημίας στο οποίο σημειώθηκε σημαντική μείωση.
Η πλειονότητα των εργαζομένων σε καταλύματα & εστίαση το 2020 υπάγεται στην ηλικιακή ομάδα 30-44 (~38%), με πάνω από τους μισούς να είναι απόφοιτοι δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (~51%) ενώ μεταπτυχιακό τίτλο διαθέτει μόνο το ~1,5%.
Με βάση έρευνα του ΙΤΕΠ, το 24% των εργαζομένων στα ξενοδοχειακά καταλύματα της χώρας είναι απόφοιτοι τουριστικών σχολών, ενώ η πλειοψηφία αυτών απασχολείται σε ξενοδοχεία 4* και 5* (31,9% και 24,1% αντίστοιχα). Επιπλέον, διαφαίνεται ότι η μεγαλύτερη ζήτηση σε θέσεις εργασίας εντοπίζεται στην καθαριότητα, στον διευθυντή, στον προϊστάμενο τμήματος και στα sales/marketing.
Την ίδια ώρα, η μερική απασχόληση αποτελεί βασικό συστατικό του τουριστικού τομέα καθώς το ποσοστό της ανέρχεται σε ~17,2% κατά μέσο όρο την περίοδο 2018-2021. Παρόλα αυτά, η ελληνική τουριστική βιομηχανία στα καταλύματα και την εστίαση διατηρεί χαμηλά ποσοστά στην μερική απασχόληση συγκριτικά με τις υπόλοιπες χώρες της Ε.Ε. Ο κλάδος “Δραστηριότητες Παροχής Υπηρεσιών Καταλύματος και Εστίασης” στο Q3 του 2021 αντιπροσωπεύει το 10,0% της πλήρους και το 19,8% της μερικής απασχόλησης επί του συνόλου (66,3 χιλ. μερικώς απασχολούμενοι στα Καταλύματα και την Εστίαση στο Q3 του 2021).
Οι θέσεις που μένουν κενές
Η περίοδος 2021-2022, σύμφωνα με τη μελέτη, υπήρξε μεταβατική στη προσπάθεια ανάκαμψης του κλάδου από τις συνέπειες και τον αντίκτυπο του COVID-19. Συνολικά σημειώθηκαν 60.224 ελλείψεις προσωπικού ενώ υψηλά παρέμειναν τα ποσοστά των ξενοδοχείων που σημείωσαν ελλείψεις τόσο σε βασικές ειδικότητες (π.χ., καμαριέρα, σερβιτόρος) όσο και σε διοικητικές θέσεις (π.χ. γενικός διευθυντής, front office manager).
Η Ελλάδα επίσης βρίσκεται χαμηλά στο τομέα των δεξιοτήτων του ανθρωπίνου δυναμικού επιτυγχάνοντας χαμηλές επιδόσεις στους τρεις πυλώνες του Ευρωπαϊκού Δείκτη Δεξιοτήτων (29η σε σύνολο 31 χωρών) και στους δείκτες επαγγελματικής εκπαίδευσης και σύνδεσης με την αγορά εργασίας ενώ παράλληλα παρουσιάζει χαμηλά ποσοστά απορρόφησης αποφοίτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στον τουρισμό.
– Σχεδόν μισό εκατομμύριο εργαζόμενοι – κυρίως μορφωμένοι νέοι- έφυγαν στο εξωτερικό την προηγούμενη δεκαετία (brain-drain).
– Το ποσοστό των αποφοίτων προγραμμάτων επαγγελματικής εκπαίδευσης που εργάζονταν το 2018 έφτανε στο 50% – έναντι του 80% που είναι ο μέσος όρος της Ε.Ε.
– Μόνο το 4% του ΑΕΠ δαπανήθηκε για την εκπαίδευση το 2018, το δεύτερο χαμηλότερο της Ευρωζώνης και κάτω από τον μέσο όρο της Ε.Ε.
– Η ανεργία των νέων στην Ελλάδα είναι υπερδιπλάσια του μέσου όρου της Ε.Ε. (35,2% το 2019).
– Το 2019 το ποσοστό των ΝΕΕΤs (νέοι που δεν εργάζονται ούτε εκπαιδεύονται) έφτασε το 12,5%, από τα υψηλότερα ποσοστά στην ΕΕ.
– Σύμφωνα με το ΣΕΒ (2020), το 42,6% των επιχειρήσεων δηλώνουν ότι δυσκολεύονται να καλύψουν θέσεις εργασίας μεσαίου επιπέδου.
– Το 82,5% της κρατικής δαπάνης για την παιδεία αφορά δαπάνες για μισθούς των εργαζομένων και αποτελεί το υψηλότερο % στην Ε.Ε..
– Την επόμενη εικοσαετία οι νέοι 15-19 ετών, που θα εισέλθουν στη δευτεροβάθμια και ανώτατη εκπαίδευση, προβλέπεται ότι θα μειωθούν κατά 23%.
– Ο τουριστικός τομέας αξιοποιεί μεγάλο μέρος ανθρώπινου δυναμικού με χαμηλό επίπεδο εκπαίδευσης. Συγκεκριμένα, στους κλάδους της εστίασης και της διαμονής μόνο 1/7 εργαζόμενους είναι απόφοιτος τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (>90%), το δεύτερο χαμηλότερο ποσοστό μεταξύ των τομέων οικονομικής δραστηριότητας στην Ε.Ε.
ΠΗΓΗ capital.gr
