Η Αρχειοθήκη Καρούσου, είναι ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός που στοχεύει στην αποκατάσταση και επανένταξη του Βυζαντινού πολιτιστικού αποθέματος, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι θα συνεχίσει να εμπνέει με όραμα και δημιουργικότητα τις επόμενες γενιές. Βρίσκεται στην περιοχή της Βέργα, στην Καλαμάτα, και περιλαμβάνει το πλήρες οπτικό υλικό των αείμνηστων μεταβυζαντινών ζωγράφων, Διονυσίου και Γιάννη Καρούσου που σηματοδότησαν δύο σημαντικές περιόδους στη πρωτοπορία της Ορθόδοξη Εκκλησιαστικής τέχνης.
Το κίνημα των Ναζαρηνών (προ-Ραφαϊλιτών), το οποίο ήταν μια αντίδραση ενάντια στον Νεοκλασικισμό του συντηρητικού Ακαδημαϊκού συστήματος, και
ii. την αναγέννηση της σύγχρονης μετα-βυζαντινής τέχνης που χαρακτηρίζεται από έναν εμπλουτισμένο μετα-παλαιολόγειο χαρακτήρα.
Το Αρχείο διατηρεί πάνω από 200 πρωτότυπα φύλλα εργασίας (ανθίβολα), από τοιχογραφίες σε Ορθόδοξες εκκλησίες, όπως η Μητρόπολη Αθηνών, ο Άγιος Παντελεήμονας στην Αθήνα, ο Άγιος Ανδρέας στην Πάτρα και πολλά άλλα.
Είναι εμπλουτισμένο με εκατοντάδες φωτογραφίες και διαφάνειες που τραβήχτηκαν κατά τη διάρκεια της εργασίας από τα επίπεδα της σκαλωσιάς, απεικονίζοντας λεπτομέρειες που βρίσκονται στα 43 μέτρα ύψος. Αυτό το αρχειακό υλικό είναι ιδιαίτερα πολύτιμο καθώς περιέχει λεπτομέρειες για τοιχογραφίες που δεν είναι προσβάσιμες, λόγω του ύψους και της μεγάλης κλίμακας των εκκλησιών, και διαφορετικά θα ήταν αδύνατο να μελετηθούν. Επιπλέον, φωτίζει τα στρώματα της διαδικασίας της τοιχογραφίας.
Η Συλλογή ξεκίνησε από τον Διονύση Καρούσο στις αρχές του 1900 και περιλαμβάνει μεγάλο αριθμό χαρακτικών και λιθογραφιών του τέλους του 19ου αιώνα, καθώς και σπάνια ανθίβολα του ζωγράφου.
Ως άτυπος φορέας διαχείρισης, υποστηρίζει τα βυζαντινά μνημεία σε μη κερδοσκοπική βάση, δημιουργώντας συνέργειες με οργανισμούς και επιχειρήσεις, επιτρέποντας έτσι τη βιωσιμότητα και την ένταξη των μνημείων στη σύγχρονη κοινωνία. Μέσα από το πλούσιο αρχειακό υλικό των αείμνηστων μετα-βυζαντινών ζωγράφων, Διονυσίου και Γιάννη Καρούσου, επιχειρεί την επανασύσταση της βυζαντινής πολιτιστικής παράδοσης και την επανένταξή της στο σύγχρονο πλαίσιο. Χρησιμοποιώντας πρωτοποριακές μεθόδους, εγγυάται την άρτια μεταφορά βυζαντινού περιεχομένου στην ψηφιακή εποχή, με στόχο τον επαναπροσδιορισμό της βυζαντινής τέχνης και την εγγενή σχέση της με την αειφόρο ανάπτυξη.
