Του Μανόλη Καψή
Μια ένδειξη ήταν η σιωπή του Μπλίνκεν στη συνάντηση με τον Τσαβούσογλου για τα F16 που τόσο πολύ θέλουν η Αγκυρα και ο Ερντογάν. Κουβέντα από τον Αμερικανό ΥΠΕΞ που προφανώς όχι τυχαία, απέφυγε τις δηλώσεις. Μια σιωπή πολύ ενδεικτική του πόσο έχει αλλάξει το κλίμα για την Τουρκία στην Ουάσινγκτον. Το βράδυ της συνάντησης Μπλίνκεν-Τσαβούσογλου, από την οποία οι πληροφορίες λένε ότι ο Τούρκος ΥΠΕΞ έφυγε με άδεια χέρια και σχεδόν έξαλλος (εξ ου και οι δηλώσεις εναντίον της Ελλάδας), είδα στο twitter την ανάρτηση του David Harris, του πρώην επικεφαλής του American Jewish Committee , μια μεγάλη προσωπικότητα του εβραϊκού λόμπι στις Ηνωμένες Πολιτείες:
“Η Τουρκία θέλει τα αεροσκάφη F16 από τις ΗΠΑ. Η ίδια Τουρκία που απειλεί την Ελλάδα, ένα μέλος του ΝΑΤΟ και σύμμαχο των ΗΠΑ. Που κατέχει το 37% της Κύπρου από το 1974. Που καθυστερεί την είσοδο στο ΝΑΤΟ της Σουηδίας και της Φινλανδίας. Που διώκει τους Κούρδους. Που φυλακίζει δημοσιογράφους και πολιτικούς αντιπάλους. Σε καμία περίπτωση να μην πάρει τα F16”… Ούτε ο Μενέντεζ δεν θα τα έλεγε καλύτερα.
Είχε προηγηθεί το άρθρο του John Bolton (Wall Street Journal, 16/01/23), του πρώην συμβούλου εθνικής ασφαλείας του Τραμπ, που ούτε λίγο ούτε πολύ ζητούσε από το ΝΑΤΟ να εξετάσει το ενδεχόμενο- ακόμα και αν δεν προβλέπεται από το Καταστατικό- της εξόδου της Τουρκίας από τη Συμμαχία ή της αναστολής της ιδιότητας του μέλους, αφού- έγραφε- η Αγκυρα έχει πάψει να συμπεριφέρεται σαν σύμμαχος και δρα ως κακοποιό στοιχείο.
(Να σημειώσουμε ότι στο άρθρο του ιέρακα, πρώην συμβούλου εθνικής ασφαλείας και μετέπειτα σφοδρού επικριτή του Ντόναλντ Τραμπ για την ανοχή του στον Πούτιν, δεν υπήρχε ούτε μια αναφορά στην Ελλάδα και στις απειλές του Ερντογάν, αλλά η έμφαση ήταν στους S400, στη Συρία και το Ισραήλ, στην καταπίεση των επικριτών του Τούρκου προέδρου στο εσωτερικό, αλλά και στην άρνησή του να δεχθεί στη Συμμαχία τις σκανδιναβικές χώρες).
Το άρθρο κατέληγε ως εξής: “Το να εξετάσουμε πραγματικά την έξωση της Τουρκίας από το ΝΑΤΟ ή την αναστολή της ιδιότητας του μέλους της Συμμαχίας, είναι μια πολύ σημαντική υπόθεση. Αλλά τα πράγματα θα πάνε πολύ χειρότερα αν η Συμμαχία δεν καταφέρει να αντισταθεί στη δηλητηριώδη συμπεριφορά του Ερντογάν.”
Η κατάληξη του άρθρου του Μπόλτον, μοιάζει πολύ με τα όσα γράφει αυτήν την εβδομάδα ο Economist, που προειδοποιεί για τον κίνδυνο το καθεστώς στην Τουρκία να μετατραπεί σε μια κανονική δικτατορία:
“Ο κ. Ερντογάν είναι ένας νταής που βλέπει την ατολμία ως λόγο για να πιέσει και να κερδίσει και άλλα πλεονεκτήματα και την αποφασιστικότητα, ως κίνητρο για να διορθώσει τις λάθος πολιτικές – όπως έκανε πρόσφατα με πολλούς από τους γείτονές του στη Μέση Ανατολή. Ως εκ τούτου, οι δυτικοί ηγέτες θα πρέπει να δείξουν στον κ. Ερντογάν πόσο ενδιαφέρονται για τη συμπεριφορά του, μιλώντας πριν από τις εκλογές, ιδιωτικά και δημόσια, κατά των πιθανών απαγορεύσεων του κ. Ιμάμογλου και του (κόμματος των Κούρδων) HDP (σσ να μετάσχουν στις εκλογές). Δεν είναι πολύ αργά για να τραβήξουμε τον κ. Ερντογάν πίσω από το χείλος του γκρεμού. Αλλά η Δύση πρέπει να αρχίσει να τον προειδοποιεί από τώρα.”
Η συζήτηση έχει ξεκινήσει και είναι απίθανο να κοπάσει ή να ληφθούν αποφάσεις, έως ότου ο Ερντογάν πάει στις εκλογές. Πόσο μάλλον εφόσον υλοποιήσει τις απειλές του να αφήσει εκτός εκλογικής κούρσας το κόμμα των Κούρδων ή (και) τον Ιμάμογλου. Θα επαναδιατυπωθεί σε άλλη βάση, ανάλογα με το αν θα κερδίσει ή θα χάσει τις εκλογές.
Και η Ελλάδα; Το ερώτημα τι συμφέρει στην Ελλάδα, μια Τουρκία απομονωμένη, σε τροχιά σύγκρουσης με τη Δύση και ενδεχομένως και εκτός Συμμαχίας ή μια Τουρκία “εξημερωμένη” και δεμένη με την Ευρώπη και τις ΗΠΑ, έχει τεθεί εδώ και καιρό και επανήλθε πρόχειρα, υπό μορφή μιας κλασικής κομματικής αντιδικίας, με αφορμή τις δηλώσεις Συρίγου για τα F16.
Το ερώτημα δεν έχει εύκολη απάντηση, ούτε είναι επιχείρημα η συναισθηματική αντίδραση, να “διώξουμε τους Τούρκους”. Και να τους διώξουμε από το ΝΑΤΟ, δεν θα τους διώξουμε από τη γειτονιά μας. Το βέβαιον είναι ότι η παρούσα φάση, όπου η Τουρκία δοκιμάζει την ανοχή της Δύσης και η Δύση δοκιμάζει ποια μέτρα είναι αποτελεσματικά για τον συνετισμό της Αγκυρας, δίνουν το απόλυτο άλλοθι στην Αθήνα για να παραπέμψει στις καλένδες, τη συζήτηση που κάποια στιγμή θα κάνει- είτε το θέλει είτε όχι- για τις υπαρκτές εκκρεμότητες ανάμεσα στις δυο χώρες.
πηγη capital.gr
