Του Θανάση Κ.
Ενάμιση μήνα μετά την ανατροπή του καθεστώτος Άσαντ στη Συρία, όλα μοιάζουν πιο μπερδεμένα από ποτέ…
Και όλες οι αρχικές υποθέσεις για το τι ακριβώς έγινε τότε – και για το πού πάνε τα πράγματα τώρα – μοιάζουν να ανατρέπονται. Καθημερινά μάλιστα…
Κυρίως ο αρχικός ισχυρισμός, ότι η Τουρκία βγήκε “ισχυρότερη”!
Η Τουρκία πράγματι, ήταν “πίσω” από την “εξέγερση”. Δικοί της την έκαναν. Και η ίδια έμοιαζε να είναι η μόνη εξωτερική δύναμη που είχε “επιρροή” πάνω τους.
Και κυρίως, ο βασικός στόχος της Τουρκίας, να εξουδετερώσει τους Κούρδους της Συρίας και τις αυτονομιστικές επιδιώξεις τους, έμοιαζε να έρχεται πολύ κοντά. Πράγμα που αν ίσχυε, θα ήταν, όντως, μεγάλη “στρατηγική νίκη” για την Τουρκία…
* Μόνο που αυτή η αρχική εικόνα γρήγορα άρχισε να αλλάζει.
— Πρώτον, όλες οι χώρες της περιοχής, αλλά και όλες οι διεθνείς μεγάλες δυνάμεις, άρχισαν να έχουν σοβαρές ανησυχίες και ενστάσεις για την επικράτηση των ισλαμιστών στη Συρία:
— Το Ισραήλ δεν θέλει τα “αδέλφια” της Χαμάς που μόλις κατάφερε να εξουδετερώσει στη Γάζα, να αποκτήσουν ένα πολύ μεγαλύτερο ορμητήριο στα βόρια σύνορά του. Κι έτσι δυνάμεις του ισραηλινού στρατού κατέλαβαν συριακά εδάφη στο όρος Χερμόν, πέρα από τα υψίπεδα του Γκολάν, φτάνοντας 30 χιλιόμετρα από τη Δαμασκό – με την υποστήριξη του τοπικού πληθυσμού των Δρούζων που ζητάνε να προσαρτηθούν στο Ισραήλ.
— Η Σαουδαραβία, η οποία μαζί με την γειτονική προς τη Συρία Ιορδανία, δεν θέλει με τίποτα να επικρατήσουν οι Σαλαφιστές ισλαμιστές στη Συρία (που αποτελούν υπαρξιακό κίνδυνο και για τη Σαουδαραβία και για την Ιορδανία), έχει τα χρήματα για να “αγοράσει” τους ισλαμιστές που κατέλαβαν την εξουσία στη Δαμασκό. Κάλεσε λοιπόν υπουργούς της νέας “μεταβατικής” κυβέρνησης των Ισλαμιστών στη Συρία και τους πρότεινε να τους βοηθήσει οικονομικά με αντάλλαγμα, βέβαια, να φύγουν από την επιρροή της Τουρκίας.
— Η Αίγυπτος, που κι αυτή νοιώθει την απειλή των ισλαμιστών, κατήγγειλε την Τουρκία ότι αυτή έκανε το “πραξικόπημα” στη Συρία και διακήρυξε πως οι Τούρκοι ετοιμάζουν τα ίδια και για την Αίγυπτο, αλλά δεν θα τους περάσει. Το διάγγελμα του Σίσι εκεί γύρω στην Πρωτοχρονιά, ήταν το πιο δριμύ αντιτουρκικό μήνυμα έχει υπάρξει τα τελευταία χρόνια…
— Αμερικανοί και Ευρωπαίοι αξιωματούχοι έσπευσαν στην Δαμασκό και ζήτησαν από τη νέα μεταβατική κυβέρνηση να σεβαστεί, μεταξύ άλλων, την αυτονομία των Κούρδων στα βορειοανατολικά – δηλαδή το ακριβώς ΑΝΤΙΘΕΤΟ απ’ ό,τι απαιτεί τη Τουρκία – με αντάλλαγμα να χαλαρώσουν προσωρινά τις κυρώσεις προς τη Συρία. Και να απελευθερώσουν, μερικώς τουλάχιστον, τα κεφάλαια της Συρίας, που έχουν δεσμεύσει στο εξωτερικό από το 2011…
— Οι ίδιοι οι Αμερικανοί έσπευσαν να ενισχύσουν τις θέσεις τους στη Ροζάβα, δηλαδή στα συριακά εδάφη που ελέγχουν οι Κούρδοι στα βορειοανατολικά της Συρίας (περίπου το ένα τρίτο της χώρας) και να προαναγγέλλουν ότι θα ιδρύσουν βάση στο Κομπάνι, στα σύνορα Συρίας-Τουρκίας όπου οι Τούρκοι ετοιμάζονται να μπουν για να εκδιώξουν τους Κούρδους.
Η κίνηση αυτή έγινε από την απερχόμενη κυβέρνηση Μπάϊντεν, σε συνεννόηση, όπως φαίνεται, με το επιτελείο του νεοεκλεγέντος Προέδρου Τράμπ, ο οποίος αναλαμβάνει καθήκοντα σε λίγες μέρες.
Αυτή τη στιγμή λοιπόν, τα τέσσερα μεγάλα ερωτήματα που θα καθορίσουν τις προοπτικές στη Συρία – και στην ευρύτερη περιοχή – είναι τα εξής:
— Τι θα κάνει η Τουρκία με τους Κούρδους;
— Τι θα κάνει το Ισραήλ;
— Τι θα κάνουν οι ΗΠΑ, που έχουν δυνάμεις στην Κουρδική περιοχή της Συρίας, τη Ροζάβα.
— Και ασφαλώς “πού θα κάτσει η μπάλα” – δηλαδή με ποιούς θα πάνε τελικά – οι ισλαμιστές του HTS, που κατέχουν αυτή τη στιγμή την εξουσία στη Δαμασκό.
* Στο πρώτο ερώτημα – τι θα κάνουν οι Τούρκοι με τους Κούρδους της Συρίας – η απάντηση είναι απλή: Είναι αποφασισμένοι να τους διαλύσουν!
Η αρχική επιδίωξη της Άγκυρας ήταν τη δουλειά να την κάνουν οι φιλότουρκοι αντάρτες του SNA. Αλλά το σχέδιο αυτό ματαιώθηκε γιατί οι Κούρδοι μετά από αρχική υποχώρηση αντεπιτέθηκαν, προέλασαν και εξουδετερώνουν τους αντάρτες του SNA. Επομένως τώρα πια η Άγκυρα καταλαβαίνει ότι πρέπει να εισβάλλουν δυνάμεις του τουρκικού στρατού στη βόρια Συρία για να διώξουν τους Κούρδους από εκεί.
Αλλά οι Κούρδοι έχουν μεγάλες δυνάμεις (υπολογίζονται στις 100 χιλιάδες), πειθαρχημένες και καλά εξοπλισμένες…
Χώρια που οι Αμερικανοί στήνουν δικές τους βάσεις στα σημεία από τα οποία πρόκειται να εισβάλλουν οι Τούρκοι, κι έχουν διακηρύξει ότι προστατεύουν τους Κούρδους. Τους οποίους στηρίζει ανοικτά και το Ισραήλ.
Οπότε πάμε στα δύο επόμενα ερωτήματα:
Τι θα κάνει το Ισραήλ.
Και τι θα κάνουν οι Αμερικανοί…
* Στο ερώτημα τι θα κάνει το Ισραήλ, πολύ απλά είναι ζωτικής σημασίας για το Ισραήλ πλέον, ο έλεγχος της βορειοανατολικής Συρίας να παραμείνει στους Κούρδους.
Γιατί από τον εναέριο χώρο αυτής της περιοχής περνάνε τα μαχητικά αεροσκάφη του Ισραήλ για να χτυπήσουν το Ιράν. Κυρίως όταν τα μαχητικά του Ισραήλ επιστρέφουν από το Ιράν είναι υποχρεωτικό να ανεφοδιαστούν (από ισραηλινά ιπτάμενα “τάνκερ”), πάνω από το εδάφη της Βόρειας Συρίας. Αν ο εναέριος χώρος αυτής της περιοχής ελεγχθεί από τους ισλαμιστές της HTS ή από την Τουρκία, το Ισραήλ ΔΕΝ μπορεί πλέον να πλήξει το Ιράν από αέρος και είναι πιο ευάλωτο σε πυραυλικά πλήγματα από το Ιράν.
Συνεπώς, αφότου το Ισραήλ εξουδετέρωσε τη Χαμάς στη Γάζα και τη Χεζμπολάχ στο Λίβανο, η περιοχή των Κούρδων της Συρίας είναι πλέον η “αχίλλειος πτέρνα” της άμυνας του, στην οποία θα συγκεντρώσει όλη την προσοχή του. Με προτεραιότητα πλέον αυτό που μπορεί να κάνει το Ισραήλ: να προσφέρει πλήρη αεροπορική κάλυψη στους Κούρδους της Συρίας, αν δεχθούν ευθεία επίθεση από την πλευρά της Τουρκίας.
Και επίθεση της Τουρκίας κατά των Κούρδων, όταν οι Κούρδοι βρίσκονται υπό την αεροπορική ομπρέλα του Ισραήλ θα ήταν εξαιρετικά παρακινδυνευμένη για την Τουρκία.
Αυτό βέβαια θα σήμαινε πιθανότητα ευθείας πολεμικής εμπλοκής Τουρκίας-Ισραήλ! Πράγμα που μέχρι πριν λίγες εβδομάδες θα θεωρούνταν “αδιανόητο”. Μόνο που τώρα είναι κάτι που ανοιχτά συζητείται από όλους – και από το ίδιο το Ισραήλ (υπάρχουν δημοσιεύματα στον σοβαρό Ισραηλινό τύπο) και από την πλευρά της Τουρκίας και από την πλευρά των αραβικών χωρών που ΔΕΝ θέλουν την Τουρκία να πάρει το πάνω χέρι στη Συρία και από την πλευρά της Αμερικής και από την πλευρά της Ρωσίας.
Στο – ρητορικό – ερώτημα, αν το Ισραήλ είναι διατεθειμένο να διακινδυνεύσει πολεμική αναμέτρηση με την Τουρκία για να “σώσει” τους Κούρδους της Συρίας, η απάντηση είναι πολύ απλή: Το Ισραήλ είναι διατεθειμένο να κάνει τα ΠΑΝΤΑ, για να σώσει τον ΕΑΥΤΟ του πρωτίστως. Και η υπεράσπιση των Κούρδων της Συρίας είναι ζωτικής σημασίας για την ύπαρξη του ίδιου του Ισραήλ πλέον.
* Οπότε ερχόμαστε στο επόμενο ερώτημα:
Τι θα κάνουν οι Αμερικανοί;
Θα στηρίξουν τους Κούρδους με τις δικές τους δυνάμεις επί του εδάφους;
Δύσκολο! Πολύ δύσκολο…
Τους Αμερικανούς τους ενδιαφέρουν δύο πράγματα:
— Να μείνουν οι Κούρδοι εκεί γιατί ελέγχουν 9 χιλιάδες εγκληματίες τζιχαντιστές του ΙΣΙΣ που βρίσκονται στις φυλακές της Ροζάβα κι άλλες σαράντα χιλιάδες περίπου συνεργάτες τους, που παραμένουν υπό τον έλεγχο των Κούρδων εκεί. Αν ηττηθούν οι Κούρδοι της Ροζάβα κι ελέγξει την περιοχή είτε η Τουρκία, είτε οι ισλαμιστές του ΗΤS, τότε πενήντα χιλιάδες τζιχαντιστές θα απελευθερωθούν να σαρώσουν όλη την Ευρώπη, πιθανόν και την Αμερική, αλλά και την υπόλοιπη Μέση Ανατολή. Αυτό είναι κάτι που οι Αμερικανοί ΔΕΝ μπορούν να το επιτρέψουν και – κυρίως – δεν μπορούν να το “χρεωθούν” οι ίδιοι.
— Δεύτερον, οι Αμερικανοί δεν μπορούν να αφήσουν το Ισραήλ μόνο του απέναντι στους ισλαμιστές και τους προστάτες των ισλαμιστών – τους Τούρκους.
Συνεπώς εκείνο που μπορούν να κάνουν οι Αμερικανοί, είναι όχι βέβαια να πολεμήσουν οι ίδιοι για λογαριασμό των Κούρδων, αλλά να προειδοποιήσουν τους Τούρκους ότι θα βοηθήσουν τους Κούρδους αλλά και ότι θα στηρίξουν όσους βοηθήσουν τους Κούρδους – δηλαδή το Ισραήλ. Και ότι η Τουρκία θα υποστεί σοβαρότατες κυρώσεις, αν χτυπήσει ανοικτά τους Κούρδους.
Κι αυτό κάνουν τώρα! Ήδη τα νομοσχέδια για νέες αυξημένες κυρώσεις κατά της Τουρκίας ετοιμάζονται στο Κογκρέσο – και μάλιστα σε διακομματική βάση. Δηλαδή από Ρεπουμπλικανούς και Δημοκρατικούς…
Μπορεί ο Τραμπ, με το γνωστό “υφάκι” του να διακηρύσσει ότι “σέβεται και αγαπά τον Ερντογάν”, αλλά σπεύδει να διαμηνύσει ότι και ο Ερντογάν οφείλει να “σέβεται” τον Τράμπ. Γιατί αλλιώς…
Άλλωστε, οι πιο σοβαρές κυρώσεις κατά της Τουρκίας επί Τράμπ επεβλήθησαν! Και από επί Μπάϊντεν ήρθησαν (αφού η Ελλάδα είχε υπογράψει “Συμφωνία Φιλίας” κι είχε “ξεπλύνει” την Τουρκία…)
Το πιο δεινό πλήγμα κατά της Τουρκίας έγινε από τις ΗΠΑ επί Προεδρίας Τράμπ: Όταν, με ένα προσωπικό του tweet, ο Τράμπ είχε προκαλέσει τέτοιο κλονισμό στην Τουρκική οικονομία, που το εθνικό της νόμισμα – η λίρα – γκρεμιζόταν επί τέσσερις μέρες, με συνολική απώλεια 25% τότε. Από την οποία δεν συνήλθε ποτέ…
Συνεπώς ο Τράμπ μπορεί να δηλώνει δεξιά και αριστερά διάφορα, αλλά η μεγάλη προτεραιότητά του είναι η ασφάλεια του Ισραήλ και η στρατηγική του “ευθυγράμμιση” με τον Νετανιάχου. Ο οποίος εξετάζει ανοικτά πλέον “πολεμικά σενάρια” με την Τουρκία…
— Πιθανόν δεν θα γίνει τίποτα από όλα αυτά, γιατί η Τουρκία θα πάρει το μήνυμα και θα μαζευτεί.
— Ίσως, πάλι, η Τουρκία να αποτολμήσει το “απονενοημένο”, οπότε θα πληρώσει τις συνέπειες.
Το ενδιαφέρον εδώ είναι ότι την συντριβή της Τουρκίας την εύχονται και η Αίγυπτος και η Ιορδανία και – κυρίως – η Σαουδική Αραβία.
* Όσον αφορά τους ίδιους τους ισλαμιστές του HTS που προσπαθούν ήδη να σταθεροποιήσουν την εξουσία τους στη Δαμασκό, αυτοί όλο και περισσότερο αλληθωρίζουν:
και προς τη Σαουδική Αραβία (για άμεση εκταμίευση μεγάλων χρηματικών ποσών, απαραίτητων για να σταθεί το νέο καθεστώς τους επόμενους μήνες)
και προς την Δύση συνολικά (για να αρθούν οι κυρώσεις και να επιβιώσει το καθεστώς τα επόμενα χρόνια)
και προς τη Ρωσία (με αντάλλαγμα την παραμονή των ρωσικών βάσεων εκεί, ώστε να έχουν και έρεισμα στην “απέναντι πλευρά”).
Η Τουρκική επιρροή στο καθεστώς παραμένει μεγάλη, αλλά ταυτόχρονα μοιάζει να συρρικνώνεται συνεχώς…
Τελικά οι ισλαμιστές του HTS διαπραγματεύονται ανοικτά με τους Κούρδους, τους οποίους η Τουρκία θέλει να τους διαλύσει…
* Αυτή τη στιγμή η άμεση απειλή για την Τουρκία είναι οι Κούρδοι της Συρίας (και όχι μόνο). Και οι δύο πιο επικίνδυνοι αντίπαλοι της Τουρκίας είναι το Ισραήλ και η Αίγυπτος.
Η Ρωσία απλώς έχει εκφράσει τη έντονη δυσφορία της και περιμένει,
το Ιράν μαζεύεται και περιμένει να “εκδικηθεί” (την Τουρκία),
ενώ ο Τράμπ χάραξε τις “κόκκινες γραμμές” του – τις οποίες όπως έχει αποδείξει ο ίδιος, τις εννοεί…
* Όσον αφορά την Ελλάδα, όσο έχουμε ακόμα εν ισχύ τη… “Συμφωνία περί Φιλίας” με την Τουρκία είμαστε απλώς irrelevant για όλους.
“Ανύπαρκτοι” κυριολεκτικά!
Και μάλιστα τη στιγμή που η Τουρκία κάνει τη μεγαλύτερη άσκηση στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, δεσμεύοντας τεράστιες περιοχές “ελληνικής δικαιοδοσίας”, κινητοποιώντας το σύνολο σχεδόν των αεροναυτικών της δυνάμεων (87 πολεμικά σκάφη όλων των ειδών, δεκάδες αεροσκάφη και περί τις 20 χιλιάδες προσωπικό) με την επωνυμία “Γαλάζια Πατρίδα”.
Πώς το λέγαμε; “Ήρεμα Νερά”;
Πάνε και τα “Ήρεμα Νερά”!
Η Τουρκία μόλις ανακοίνωσε με κάθε επισημότητα, “σενάριο” για κατάληψη νησιού στα πλαίσια της άσκησης…
Ελληνικού νησιού, προφανώς! Γιατί άλλα δεν υπάρχουν στην ευρύτερη περιοχή…
Κι εμείς εξακολουθούμε να διακηρύσσουμε τη… “φιλία” μας μαζί της και να την “ξεπλένουμε”.
Τελικά ο μόνος τρόπος να ΑΡΧΙΣΟΥΜΕ να επανερχόμαστε στο προσκήνιο, είναι να κάνουμε μιαν απλή “συμβολική” ενέργεια.
Να αποκηρύξουμε την “Συμφωνία περί Φιλίας” με την Τουρκία.
Μέχρι να το κάνουμε, κανείς δεν θα μας παίρνει στα σοβαρά.
Αυτή η “Συμφωνία περί φιλίας” κατάντησε πια μνημείο του πιο φοβικού “Κατευνασμού” και του πιο Κωμικοτραγικού Παραλόγου!
