Με την πανδημία του κορωνοϊού σταδιακά να τίθεται υπό έλεγχο, οι κυβερνήσεις και οι κεντρικές τράπεζες ανά τον κόσμο εναποθέτουν τις ελπίδες για τάχιστη ανάκαμψη στις συσσωρευμένες αποταμιεύσεις των καταναλωτών.
Μία τάση, η οποία κατεγράφη έντονα και στην Ελλάδα, με τους τραπεζικούς λογαριασμούς να «φουσκώνουν» κατά τη διάρκεια της υγειονομικής κρίσης και τα νοικοκυριά να αποκτούν ένα γερό «κομπόδεμα».
Σ’ αυτό το πλαίσιο, αρκετοί οικονομολόγοι θεωρούν ότι με την άρση των περιοριστικών μέτρων, ένα μεγάλο μέρος των συγκεκριμένων καταθέσεων θα επιστρέψει στην οικονομία, μέσω της αυξημένης ιδιωτικής κατανάλωσης.
Από την άλλη πλευρά, βέβαια, πρόσφατα, ο διοικητής της κεντρικής τράπεζας της Ισπανίας και μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), Πάμπλο Ερνάντεζ ντε Κος, έθεσε την προοπτική εκδήλωσης του θεωρήματος του Ντέιβιντ Ρικάρντο.
Ο Ρικάρντο ήταν ένας Βρετανός οικονομολόγος, ο οποίος έζησε τον 19ο αιώνα και ήταν «πατέρας» της εξής θεωρίας: Σε περιόδους επεκτατικής δημοσιονομικής πολιτικής (σ.σ. όπως η σημερινή), οι πολίτες θεωρούν ότι θα κληθούν να χρηματοδοτήσουν οι ίδιοι τα υψηλά κρατικά ελλείμματα μέσω μελλοντικών φόρων. Ως εκ τούτου, τείνουν να αποταμιεύουν χρήματα, προκειμένου να έχουν τη δυνατότητα να αντεπεξέλθουν σε μελλοντικές φορολογικές υποχρεώσεις.
Η παραπάνω θεωρία εξελίχθηκε περαιτέρω από τον Ρόμπερτ Μπάρο, έναν καθηγητή του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, ο οποίος συμπλήρωσε ότι η «συγκράτηση» των καταναλωτικών δαπανών, υπό τον φόβο μελλοντικών φόρων, επί της ουσίας «μηδενίζει» τον θετικό αντίκτυπο των αυξημένων κρατικών δαπανών, δηλαδή των επεκτατικών δημοσιονομικών πολιτικών.
Τα συγκεκριμένα επιχειρήματα, κατά πολλούς, αποτελούν «απάντηση» στην κεϋνσιανή θεωρία, η οποία αναφέρει ότι η δημοσιονομική «χαλάρωση», δηλαδή η αύξηση των κρατικών δαπανών, μπορεί να συμβάλλει άμεσα στην τόνωση της οικονομίας και της ανάπτυξης.
«Δεν μπορούμε να αποκλείσουμε ότι στην Ισπανία ή τις υπόλοιπες χώρες, ως αποτέλεσμα των αυξημένων δαπανών, θα υπάρξει αυτό που ονομάζουμε “εφαρμογή του θεωρήματος Ρικάρντο”» σχολίασε χαρακτηριστικά ο ντε Κος, σε πρόσφατη παρέμβασή του.
Βέβαια, αρκετές «φωνές», σ΄ αντίθεση με τον Ισπανό τραπεζίτη, επιμένουν ότι οι υψηλές αποταμιεύσεις των καταθετών, με την άρση των περιοριστικών μέτρων, θα επιστρέψουν στην πραγματική οικονομία μέσω της κατανάλωσης.
«Το θεώρημα του Ρικάρντο δεν είναι απαραίτητο ότι θα εφαρμοστεί στην Ευρώπη. Θα ερμηνεύσω την εξήγηση του διοικητής της Τράπεζας της Ισπανίας ως μια προειδοποίηση ενάντια στην υπερβολική αισιοδοξία» επεσήμανε χαρακτηριστικά ο Όλιβερ Ρακάου, οικονομολόγος του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης.
moneyreview.gr με πληροφορίες από Bloomberg
