Κάθε στοχευμένο πρόγραμμα επιδότησης για την αντιμετώπιση του στεγαστικού και ένα μείζον πρόβλημα το οποίο απαιτεί εξεύρεση λύσης υπό ασφυκτικά χρονικά πλαίσια. Αναζητούνται υποψήφιοι για να κλείσει το πρόγραμμα «Σπίτι μου II», που χορηγεί επιδοτούμενα στεγαστικά δάνεια. Δέκα μήνες μετά την έναρξη διάθεσή τους, τα άτοκα δάνεια ανακαίνισης του «Αναβαθμίζω το σπίτι μου» έχουν μείνει στα αζήτητα. Στο «Ανακαινίζω – Νοικιάζω», οι μισοί ενδιαφερόμενοι για να επιδοτηθούν ώστε να ανοίξουν κλειστά σπίτια, με στόχο να τα νοικιάσουν, αποδείχθηκαν παραβάτες και τώρα γίνεται νέο προσκλητήριο για να βρεθούν οι αντικαταστάτες τους. Πάνω από 150.000 νοικοκυριά μπαίνουν στη διαδικασία να κλείσουν συνεργεία και τεχνικούς για να βελτιώσουν ενεργειακά τα σπίτια τους μέσα στον χειμώνα, με την αμφιβολία του κατά πόσον υπάρχει διαθέσιμο τεχνικό δυναμικό για να καλύψει την απότομη αύξηση της ζήτησης να είναι έκδηλη. Οσο για τα ισχυρά φορολογικά κίνητρα για την εκτέλεση οικοδομικών εργασιών, «σκοντάφτουν» στην απροθυμία των τεχνικών επαγγελμάτων να εκδώσουν αποδείξεις και τιμολόγια χωρίς να αναπροσαρμόσουν τις οικονομικές απαιτήσεις τους.
Όπως σημειώνει ρεπορτάζ της Καθημερινής, η πίεση χρόνου, εν πολλοίς προκύπτει από την ανάγκη να απορροφηθούν οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης εντός των προβλεπόμενων χρονοδιαγραμμάτων. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο τις προηγούμενες ημέρες ανακοινώθηκαν εντυπωσιακές αυξήσεις στους προϋπολογισμούς των προγραμμάτων που συνδέονται με το ενεργειακό και το στεγαστικό πρόβλημα. Για παράδειγμα, ο προϋπολογισμός του προγράμματος «Εξοικονομώ 2025» εκτινάχθηκε από τα 434 στα 924 εκατ. ευρώ, ώστε να γίνουν δεκτές τουλάχιστον 40.000 από τις 55.000 αιτήσεις που είχαν υποβληθεί αρχικά. Οσο για το «Αλλάζω θερμοσίφωνα – Σύστημα θέρμανσης» θα απορροφήσει 647 εκατ. ευρώ από 223 εκατ. ευρώ, που ήταν ο αρχικός προϋπολογισμός, με τους ενδιαφερομένους εδώ να ξεπερνούν τις 100.000.
Μόνο από αυτά τα δύο προγράμματα στήνεται χορός δισεκατομμυρίων στην αγορά, αφού εκτός από το 1,5 δισ. ευρώ των επιδοτήσεων, θα πρέπει να συνυπολογιστούν και τα ίδια κεφάλαια που θα κληθούν να βάλουν τα νοικοκυριά. Δύο τα ζητήματα που τίθενται:
1. Ποια θα είναι η επίπτωση της κατακόρυφης αύξησης της ζήτησης στις τιμές. Εκτός από τα υλικά και τις συσκευές, κρίσιμο είναι και το κόστος της εργασίας.
2. Αν μπορεί η αγορά να ανταποκριθεί σε όλες αυτές τις παραγγελίες. Με τα σημερινά δεδομένα, οι περισσότερες από 40.000 ενεργειακές αναβαθμίσεις μέσω του προγράμματος «Εξοικονομώ 2025» θα πρέπει να ολοκληρωθούν μέχρι τον Μάιο.
Στο πρόγραμμα «Σπίτι μου ΙΙ» αναζητούνται υποψήφιοι δανειολήπτες και η κυβέρνηση ανακοίνωσε ήδη τις αυξήσεις στα εισοδηματικά κριτήρια του προγράμματος ώστε να διευρυνθεί ο κατάλογος των υποψηφίων. Δύο οι λόγοι: Πρώτον, έχουν περάσει δύο… εκκαθαριστικά από τότε που ανακοινώθηκε το πρόγραμμα, με αποτέλεσμα πολλοί να έχουν μείνει εκτός λόγω της αύξησης των ονομαστικών εισοδημάτων (σ.σ. υπάρχει και πρόβλεψη να λαμβάνεται υπόψη ο μέσος όρος τριετίας για να μην κόβονται δικαιούχοι, και πάλι όμως τα αυστηρά εισοδηματικά όρια λειτουργούν ως κόφτες). Και δεύτερον, ο συνδυασμός ανώτατου πλαφόν στο εισόδημα και αύξησης των τιμών στα ακίνητα ουσιαστικά καθιστά τους υποψηφίους ως μη επιλέξιμους. Το ακριβό ακίνητο απαιτεί καταβολή υψηλότερης δόσης και αυτή δεν μπορεί να εξυπηρετηθεί από το χαμηλότερο εισόδημα.
Η αποκλιμάκωση των επιτοκίων, το τελευταίο 18μηνο, δημιουργεί διλήμματα στους υποψήφιους δανειολήπτες. Ναι μεν το κόστος δανεισμού μέσω του προγράμματος παραμένει χαμηλότερο (σ.σ. με το «Σπίτι μου ΙΙ» το τελικό κόστος πέφτει και κάτω από 2%), από την άλλη όμως απαιτούνται συμβιβασμοί. Ο βασικότερος, να αποκτηθεί ένα ακίνητο το οποίο να πληροί και το κριτήριο της παλαιότητας και το κριτήριο της επιφάνειας τη στιγμή μάλιστα που καταγράφονται πολύ μεγάλες αυξήσεις στις τιμές πώλησης των ακινήτων που εμπίπτουν στην περίμετρο του προγράμματος. Εγείρεται, λοιπόν, το ερώτημα στον υποψήφιο αγοραστή εάν θα πρέπει να πάρει ένα δάνειο από την αγορά με επιτόκιο της τάξεως του 3%-3,5% για να αποκτήσει όποιο σπίτι θέλει, ή αν θα πρέπει να κάνει τους συμβιβασμούς που προβλέπει το «Σπίτι μου ΙΙ» για να εξασφαλίσει το επιτόκιο του 2%.
Διαβάστε περισσότερα στο δημοσίευμα του www.moneyreview.gr πατώντας ΕΔΩ
