Η εξωστρέφεια βρίσκεται στο επίκεντρο του Τομεακού Προγράμματος Ανάπτυξης (ΤΠΑ) για την περίοδο 2021 – 2025, καθώς στην ενίσχυση αυτής σχεδιάζεται να κατευθυνθούν πάνω από τους μισούς από τους προϋπολογιζόμενους πόρους. Σύμφωνα με τους χρηματοδοτικούς πίνακες που περιλαμβάνονται στο ΤΠΑ το οποίος εγκρίθηκε με σχετική απόφαση του υφυπουργού Ανάπτυξης κι Επενδύσεων κ. Γιάννη Τσακίρη, ο προϋπολογισμός για την εξωστρέφεια είναι 671 εκατ. ευρώ από τα συνολικά 885 εκατ. ευρώ που είναι ο προϋπολογισμός όλου του ΤΠΑ.
Μάλιστα οι δράσεις που αφορούν στην ενίσχυση της εξωστρέφειας είναι εμπροσθοβαρείς, χαρακτηριστικό άλλωστε του συνόλου του ΤΠΑ, καθώς τον πρώτo χρόνο (2021) προβλέπονται πόροι για την ενίσχυση των επιχειρήσεων με σκοπό την αύξηση της εξωστρέφειάς τους στις εθνικές και διεθνείς αγορές ύψους 469,7 εκατ. ευρώ και τον δεύτερο χρόνο τα υπόλοιπα 201,3 εκατ. ευρώ.
Ενδιαφέρον έχει επίσης ότι δράσεις για την ενίσχυση της εξωστρέφειας περιλαμβάνονται σε τρία υποπρογράμματα του ΤΠΑ: πρώτον στο υποπρόγραμμα Α (Ενίσχυση επιχειρηματικότητας /δημιουργία φιλικού επιχειρηματικού περιβάλλοντος), δεύτερον στο υποπρόγραμμα Β (Ενίσχυση βιομηχανίας) και τρίτον, στο υποπρόγραμμα Δ (Στήριξη του εμπορίου και προστασία του καταναλωτή).
Οι ελληνικές εξαγωγές παραμένουν χαμηλά
Κάποιες από τις δράσεις για την ενίσχυση της εξωστρέφειας των επιχειρήσεων είναι ενδεικτικά:
α) δράσεις αναβάθμισης της παρουσίας των επιχειρήσεων και ανάδειξης των ελληνικών προϊόντων στο εξωτερικό,
β) δράσεις για την υποστήριξη της διεθνοποίησης των μεταποιητικών επιχειρήσεων,
γ) δράσεις ενίσχυσης βιομηχανικής και επιχειρηματικής καινοτομίας, της παραγωγικότητας και της εξωστρέφειας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
«Η οικονομία της Ελλάδας παραμένει σχετικά κλειστή. Παρά τη σταθερή τάση για μεγαλύτερη εξωστρέφεια, η οποία αποτυπώνεται στον διπλασιασμό του μεριδίου των εξαγωγών ως ποσοστού του ΑΕΠ μετά το έτος 2003, το έτος 2018 οι ελληνικές εξαγωγές ανέρχονταν ακόμη στο 36,1 % του ΑΕΠ, έναντι του 48%, μέσου όρου της ζώνης του ευρώ», επισημαίνεται στην ανάλυση του ΤΠΑ.
Το επίπεδο του συνολικού εξωτερικού εμπορίου της Ελλάδας αποκλίνει συστηματικά από τους ομολόγους της στη ζώνη του ευρώ. Με το αθροιστικό ποσοστό εξαγωγών και εισαγωγών στο 73% του ΑΕΠ το έτος 2018 (έναντι μέσου όρου της ζώνης του ευρώ 92 %), η Ελλάδα καταγράφει την πέμπτη χαμηλότερη επίδοση μεταξύ των μελών της ΕΕ και τη χειρότερη μεταξύ των μικρών χωρών.
Τα στοιχεία δείχνουν ότι, παρά τις σημαντικές βελτιώσεις της ανταγωνιστικότητας ως προς το κόστος τα τελευταία χρόνια, παράγοντες όπως οι φραγμοί στον ανταγωνισμό (παρά τις βελτιώσεις που έγιναν) και το υποκείμενο θεσμικό έλλειμμα (συμπεριλαμβανομένης της περιορισμένης χρήσης της εικόνας της χώρας ως «εμπορικού σήματος»), περιορίζουν την αύξηση των εξαγωγών της Ελλάδας. Επιπλέον, σημαντικό εμπόδιο αποτέλεσαν οι εξαιρετικά δυσχερείς πιστωτικές συνθήκες που παρατηρούνται την τελευταία δεκαετία.
