Τι γνωρίζουμε μέχρι στιγμής για τις μακροχρόνιες επιπτώσεις που μπορεί να αφήσει ο κορωνοϊός σε όσους νόσησαν, το λεγόμενο long covid σύνδρομο; Πολλά, μπορεί όμως τελικά και λίγα, καθώς καθημερινά όλο και περισσότερα γίνονται γνωστά για τα συμπτώματα της νόσου.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, έχουν καταγραφεί μέχρι και 200, από μεγάλη κόπωση, πόνο στο σώμα, μειωμένη αίσθηση της γεύσης και της όσφρησης, σφίξιμο στο στήθος, πονοκεφάλους… μέχρι αδυναμία συγκέντρωσης και καθαρής σκέψης και κατάθλιψη.
Σύμφωνα με τα Αμερικανικά Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC), ένα ποσοστό μεταξύ 10- 30% των ατόμων που μολύνθηκαν από τον Covid αντιμετωπίζουν μακροπρόθεσμα προβλήματα υγείας, ακόμη κι αν δεν νόσησαν βαριά ή δεν νοσηλεύτηκαν.
Πριν λίγες ημέρες ο καθηγητής της Πολιτικής του LSE, Ηλίας Μόσιαλος, παρέθεσε τα τελευταία δεδομένα για το long – COVID σε μια προσπάθεια να ενημερώσει κυρίως όσους αρνούνται να κάνουν το εμβόλιο. Όπως σημείωνε, πρόσφατη μετα-ανάλυση 45 μελετών που αφορούσαν σχεδόν 10.000 ασθενείς με Covid-19 διαπίστωσε ότι το 73% των ανθρώπων βίωσε τουλάχιστον ένα επίμονο σύμπτωμα για τουλάχιστον 60 ημέρες μετά τη διάγνωση ή 30 ημέρες μετά την ανάρρωση.
Πάνω από 200 συμπτώματα σε 10 όργανα για τουλάχιστον επτά μήνες
Οι ασθενείς που εμφανίζουν τη λεγόμενη μακρά Covid έχουν αναφέρει περισσότερα από 200 συμπτώματα, στη μεγαλύτερη διεθνή μελέτη μέχρι σήμερα, με επικεφαλής τους επιστήμονες του UCL.
Στη μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο EClinicalMedicine του Lancet, συμμετείχαν 3.762 ασθενείς από 56 χώρες και οι ερευνητές εντόπισαν συνολικά 203 συμπτώματα σε 10 συστήματα οργάνων. Από αυτά, 66 συμπτώματα παρακολουθήθηκαν για επτά μήνες. Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα ήταν κόπωση, κακουχία μετά την άσκηση (η επιδείνωση των συμπτωμάτων μετά από σωματική ή διανοητική άσκηση) και γνωστική δυσλειτουργία, που συχνά ονομάζεται “εγκεφαλική ομίχλη”.
Από το ποικίλο εύρος συμπτωμάτων, άλλα περιελάμβαναν: οπτικές ψευδαισθήσεις, τρόμο, φαγούρα στο δέρμα, αλλαγές στον εμμηνορροϊκό κύκλο, σεξουαλική δυσλειτουργία, αύξηση παλμών, προβλήματα ελέγχου της ουροδόχου κύστης, έρπητα ζωστήρα, απώλεια μνήμης, θολή όραση, διάρροια και εμβοές.
Ποιοί είναι πιθανό να έχουν παρατεταμένα συμπτώματα
Δεν είναι επί του παρόντος σαφές ποιος κινδυνεύει περισσότερο να εμφανίσει long Covid, ωστόσο δεν φαίνεται ότι δεν σχετίζεται με τη σοβαρότητα της αρχικής νόσησης.
Οι γυναίκες πάντως εμφανίζονται πιο επιρρεπείς από τους άνδρες και οι ηλικιωμένοι τείνουν επίσης να είναι πιο ευάλωτοι. Αλλά το πρόβλημα με το μακροχρόνιο Covid εμφανίζεται συχνά και στους νεότερους και δυστυχώς ακόμα και σε παιδιά.
Υπάρχουν, όμως, πολλά που δεν γνωρίζουμε για την μακροχρόνια Covid, συμπεριλαμβανομένων των αιτιών που την προκαλούν. Ενδεχομένως, όπως λένε οι ειδικοί, να οφείλεται σε κάποια παρατεταμένη επίδραση του ιού που επιμένει μετά τη λοίμωξη, ή να είναι απόρροια φλεγμονής, ή πιθανώς το σώμα να προκαλεί ανοσοαπόκριση ενάντια στον εαυτό του.
Τι είχε δείξει μελέτη του ΕΚΠΑ
Ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών είχαν συνοψίσει τα αποτελέσματα σχετικής προοπτικής πολυκεντρικής μελέτης που πραγματοποιήθηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο σύμφωνα με το Πρωτόκολλο Κλινικής Αξιολόγησης ISARIC του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.
Οι επιβιώσαντες που χρειάστηκαν νοσηλεία λόγω λοίμωξης COVID-19 εμφάνισαν εμμένοντα συμπτώματα long COVID μετά την οξεία φάση της λοίμωξης, δυσχέρεια στην εκτέλεση των καθημερινών δραστηριοτήτων, αίσθημα δύσπνοιας και μειωμένους δείκτες ποιότητας της ζωής.
Αυτά τα ευρήματα αφορούσαν νέους ασθενείς, χωρίς γνωστά σοβαρά προβλήματα υγείας που ανήκαν στο ενεργό εργατικό δυναμικό. Οι γυναίκες ήταν πιθανότερο να εμφανίζουν συμπτώματα long COVID.
Το πρωτεύον καταληκτικό σημείο της μελέτης ήταν η ανάρρωση, σύμφωνα με τους ίδιους τους ασθενείς, τουλάχιστον 90 ημέρες μετά από την έναρξη των συμπτωμάτων της COVID-19. Επιπλέον, αξιολογήθηκαν ειδικές κλίμακες για τον προσδιορισμό της ποιότητας ζωής στην καθημερινότητα των ασθενών. 55% των συμμετεχόντων ανέφεραν ότι δεν αισθάνονται ότι έχουν πλήρως αναρρώσει. Το 93% ανέφερε εμμένοντα συμπτώματα. Το συχνότερο ήταν η καταβολή (83%) ακολουθούμενο από δύσπνοια (54%). Μάλιστα το 47% των συμμετεχόντων επιβεβαίωσαν το αίσθημα δύσπνοιας με βάση την ειδική κλίμακα δύσπνοιας MRC.
