Τέσσερις μεγάλες αλλαγές στο Ασφαλιστικό, σε μισθούς και συντάξεις, φέρνει το 2022 επηρεάζοντας χιλιάδες εργαζομένους και ασφαλισμένους. Ετσι, έρχεται το νέο επικουρικό που θα ονομαστεί Ταμείο Επικουρικής Κεφαλαιοποιητικής Ασφάλισης (ΤΕΚΑ) και θα αρχίσει να λειτουργεί από 1/1/2022, ενώ αυξάνεται ο κατώτατος μισθός κατά 2% (ιδιωτικός τομέας).
Παράλληλα αρχίζει και εφαρμόζεται ο νόμος Βρούτση (με αναδρομικότητα από τον Οκτώβριο του 2019) όσον αφορά τα νέα αυξημένα ποσοστά αναπλήρωσης σε όσους έχουν πάνω από 30 συντάξιμα έτη.
Ειδικότερα:
Νέο Επικουρικό Σύστημα. Αλλάζει άρδην (για τους νεοεισερχομένους στην αγορά εργασίας από 1/1/2022) το πλαίσιο για την επικουρική σύνταξη στη χώρα μας από το νέο έτος. Αντί ενός γενικού «κορβανά» για τις επικουρικές, στον οποίο βάζουν οι σημερινοί εργαζόμενοι τις εισφορές τους για τις συντάξεις των σημερινών συνταξιούχων, υιοθετείται βαθμιαία η λογική του «ατομικού κουμπαρά» για τον κάθε νέο που θα συμμετάσχει στο νέο σύστημα.
Δηλαδή οι εισφορές των νέων δεν θα χρησιμοποιούνται για την πληρωμή της επικουρικής σύνταξης των σημερινών συνταξιούχων, αλλά θα αποταμιεύονται και θα επενδύονται, δημιουργώντας ένα αποθεματικό, από το οποίο θα πληρωθούν οι μελλοντικές τους συντάξεις. Οι εισφορές που πληρώνει ο κάθε νέος εργαζόμενος θα πηγαίνουν στη δική του σύνταξη, η οποία θα υπολογίζεται στη βάση του σωρευμένου ποσού εισφορών και αποδόσεων. Το ύψος των εισφορών για το νέο επικουρικό σύστημα παραμένει ως έχει. Δηλαδή 6,5% μέχρι τα μέσα του 2022 και 6% από εκεί και πέρα για τους μισθωτούς και βάσει ασφαλιστικής κλάσης για τους αυτοαπασχολουμένους.
Το αποθεματικό αυτό το διαχειρίζεται ένα νέο δημόσιο ταμείο, το ΤΕΚΑ, που θα επενδύει τις αποταμιεύσεις. Θα υπάρχουν και τρία επενδυτικά προφίλ, μεταξύ των οποίων θα διαλέγει ο ασφαλισμένος: το «συντηρητικό», το «ισορροπημένο» και το «επιθετικό», με δυνατότητα αλλαγής ανά πενταετία. Με το νέο κεφαλαιοποιητικό σύστημα η σύνταξη μπορεί να ανέλθει στα 219 ευρώ, να αυξηθεί δηλαδή κατά 43%, με αποδόσεις ίσες με τον μέσο όρο των κεφαλαιοποιητικών συνταξιοδοτικών συστημάτων των χωρών – μελών του ΟΟΣΑ.
Νέα όρια συνταξιοδότησης από το 2022
Οσοι δεν κατοχυρώσουν ευνοϊκότερα όρια συνταξιοδότησης το 2021 οδηγούνται υποχρεωτικά για σύνταξη με τις προϋποθέσεις που θα ισχύσουν από το 2022, οι οποίες είναι:
– Πλήρης σύνταξη στα 62 με 40 χρόνια ασφάλισης.
– Πλήρης σύνταξη στα 67 με λιγότερα από 40 χρόνια ασφάλισης.
– Μειωμένη σύνταξη στα 62.
Το νομοθετικό πλαίσιο για την εξέλιξη των ορίων ηλικίας δεν έχει διαφοροποιηθεί, αλλά και δεν πρόκειται να αλλάξει. Πρόκειται για την ολοκλήρωση της μεταβατικής περιόδου που θεσμοθετήθηκε το 2015, με την ψήφιση του σχετικού νόμου (Ν. 4336). Τότε, δόθηκε επταετής «περίοδος προσαρμογής» με σταδιακές αυξήσεις ορίων ηλικίας, ανά περίπτωση. Στόχος ήταν και τώρα θα γίνει πραγματικότητα, από τον Ιανουάριο του 2022, τα γενικά όρια ηλικίας να «κλειδώσουν» στα 67 έτη με 15ετία (4.500 ημέρες ασφάλισης) το λιγότερο ή στα 62 έτη αλλά με 40 χρόνια προϋπηρεσίας (12.000 ημέρες ασφάλισης).
Πάντως επισημαίνεται ότι οι αλλαγές που επέρχονται στα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης, από το 2022, δεν αφορούν όλους τους ασφαλισμένους και υπάρχουν δύο μεγάλα «παράθυρα» για να συνεχίσουν εργαζόμενοι με τις ισχύουσες διατάξεις. Αυτά είναι:
– Οσοι έχουν συμπληρώσει τον απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης και την ηλικία σύνταξης μέχρι 31/12/2021 δεν θίγονται από τις αλλαγές της ασφαλιστικής νομοθεσίας που ισχύουν από 1/1/2022 και εφεξής.
– Για τους ασφαλισμένους που έχουν θεμελιώσει το συνταξιοδοτικό τους δικαίωμα αλλά συμπληρώνουν το μεταβατικό όριο των διατάξεών του μετά την 1/1/2022, η σύνταξή τους καταβάλλεται κατά το έτος που συμπληρώνεται το νέο – μεταβατικό – όριο ηλικίας. Παράλληλα το δικαίωμα για αναγνωρίσεις πλασματικών χρόνων ασφάλισης εξακολουθεί και ισχύει κανονικά και δεν καταργείται μετά την 1/1/2022.
Μισθοί
Αλλαγές και στο μηνιαίο εισόδημα δικαιούχων επιδομάτων φέρνει η αύξηση του κατώτατου μισθού στον ιδιωτικό τομέα. Από 1/1/2022 ο κατώτατος αυξάνεται κατά 2%. Αυτό σημαίνει ότι από 650 ευρώ μεικτά που είναι σήμερα, θα φτάσει τα 663 μεικτά, ενώ το καθαρό ποσό του μισθού θα αγγίξει τα 569 ευρώ. Πρακτικά, στην τσέπη των εργαζομένων που λαμβάνουν τον κατώτατο μισθό, αυτό μεταφράζεται σε αύξηση μεικτών αποδοχών ύψους 156 ευρώ σε ετήσια βάση.
Το επίδομα ανεργίας που λαμβάνουν από το νέο έτος οι άνεργοι θα ανέρχεται σε 407 ευρώ από περίπου 400 ευρώ που είναι σήμερα, ενώ αμετάβλητο θα μείνει το ειδικό επίδομα μακροχρόνιας ανεργίας το οποίο ανέρχεται σε 200 ευρώ τον μήνα και δεν επηρεάζεται από την αύξηση του κατώτατου.
Νέα αυξημένα ποσοστά αναπλήρωσης
Συνεχίζεται και ολοκληρώνεται με τεράστια καθυστέρηση η εφαρμογή του νόμου Βρούτση (με αναδρομικότητα από τον Οκτώβριο του 2019) όσον αφορά τα νέα αυξημένα ποσοστά αναπλήρωσης σε όσους έχουν πάνω από 30 συντάξιμα έτη.
Oι αυξήσεις ξεπερνούν τα 192 και 220 ευρώ τον μήνα για συνταξιούχους ΙΚΑ, Ταμείων ΔΕΚΟ, τραπεζών, απόστρατους και πολιτικούς συνταξιούχους, ενώ για τους συνταξιούχους ειδικών μισθολογίων του Δημοσίου (όπως δικαστές) τα νέα ποσά είναι αυξημένα ως και 451 ευρώ.
Στον ΟΑΕΕ οι αυξήσεις κινούνται μέχρι τα 100 ευρώ, ενώ κερδίζουν ακόμη και όσοι νέοι – μετά τις 13/5/2016 – συνταξιούχοι παίρνουν την προσωπική διαφορά του Νόμου 4387, λόγω μείωσης άνω του 20% από τη σύνταξη που θα είχαν με το προηγούμενο καθεστώς.
