Άνω των 3,5 δισ. ευρώ το κόστος της ζημιάς από την Ουκρανική κρίση που «κόβει» δύο τουλάχιστον μονάδες από την ανάπτυξη πέραν των πληγμάτων στην οικονομία από την ακατάσχετη άνοδο των τιμών στην ενέργεια και την επιτάχυνση του πληθωρισμού σε νέα ιστορικά επίπεδα.
Την ίδια ώρα με σοβαρή επιδείνωση απειλούνται τα βασικά μεγέθη του προϋπολογισμού με τις κρατικές δαπάνες λόγω της αναδιάταξης των αναχωμάτων να εκτινάσσονται και τα φορολογικά έσοδα εξαιτίας της ακρίβειας και των φρένων στην κατανάλωση να κινούνται επί ξυρού ακμής.
Αρμόδιες πηγές εκφράζουν την έντονη ανησυχία για τις εξελίξεις, επισημαίνοντας ότι, μετά τους αναπάντεχους κεραυνούς της πανδημίας και των μεταλλάξεων, στην καταιγίδα προστέθηκε το Ουκρανικό, θέτοντας εκτός πραγματικότητας τον μεσοπρόθεσμο σχεδιασμό της οικονομικής πολιτικής.
Αν και οι επιπτώσεις από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και οι οικονομικού χαρακτήρα κυρώσεις από τη Δύση είναι ακόμη πρόωρο να χαρτογραφηθούν, εκτιμάται ότι θα είναι βαριές, ενώ οι κραδασμοί θα παραμείνουν ισχυροί και το επόμενο έτος, με αποτέλεσμα στο υπουργείο Οικονομικών να ποντάρουν στην αναστολή των δημοσιονομικών κανόνων το 2023 και στην εφαρμογή της ρήτρας διαφυγής. Ωστόσο, οι υπουργοί Οικονομικών στην ευρωζώνη βαδίζουν ακόμη στα τυφλά και το θέμα θα επανεξεταστεί μετά τον Μάιο.
Για την ώρα, το ρευστό σκηνικό αναγκάζει το οικονομικό επιτελείο να αλλάξει άρδην τις εκτιμήσεις για την ανάπτυξη το 2022, κατεβάζοντας δύο μονάδες τον πήχη, στο 2,5% από 4,5%, πρόβλεψη που είναι χαμηλότερη ακόμη και από το δυσμενές σενάριο του προϋπολογισμού για ρυθμό μεταβολής 3,5%.
Η επιβράδυνση του ΑΕΠ θα έρθει ως αποτέλεσμα της κάμψης των εισπράξεων από το ταξιδιωτικό συνάλλαγμα, με τις απώλειες από τις μειωμένες αφίξεις Ρώσων τουριστών στην χώρα μας να υπολογίζονται σε 500-600 εκατ. ευρώ, πέραν των άλλων πληγών στα τουριστικά έσοδα που προκαλεί η ραγδαία αύξηση στο κόστος διαβίωσης.
Παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι χιλιάδες θα είναι φέτος τα νοικοκυριά που δεν θα έχουν την πολυτέλεια να ξοδέψουν χρήματα για διακοπές, καθώς οι απώλειες στα εισοδήματα από τις διψήφιες ανατιμήσεις στα ράφια των σούπερ μάρκετ και από τους καυτούς λογαριασμούς στο ρεύμα, στο φυσικό αέριο και στο πετρέλαιο φτάνουν να «τρώνε» πάνω από το 50% του μισθού ή της σύνταξης.
Το μεγάλο χτύπημα στη πραγματική οικονομία προέρχεται από την άνευ προηγούμενη εκτίναξη των τιμών το φυσικό αέριο, το πετρέλαιο και το ηλεκτρικό ρεύμα και από τη διασπορά της ακρίβειας σε πρώτες ύλες και είδη διατροφής που σύμφωνα με τους υπολογισμούς διεθνών οργανισμών και αναλυτών θα ανεβάσουν τη ταχύτητα του πληθωρισμού κατά 1,5-2 μονάδες.
Τα στοιχεία από τις τιμοληψίες της ΕΛΣΤΑΤ σηματοδοτούν νέο άλμα του πληθωρισμού το Φεβρουάριο στα επίπεδα του 7% από 6,2% που ήταν τον Ιανουάριο ενώ το συνεχιζόμενο χωρίς φρένα ράλι των τιμών προοιωνίζεται υψηλές πτήσεις και τους επόμενους μήνες τουλάχιστον έως τον ερχόμενο χειμώνα.
Το πρόβλημα γίνεται οξύτερο καθώς οι νέες προβλέψεις κάνουν λόγο όχι μόνο για ένταση των πληθωριστικών πιέσεων αλλά και για επιμήκυνση της διάρκειας της κρίσης που θα πλήξει με σφοδρότητα τα εισοδήματα των νοικοκυριών και θα επιβαρύνει υπέρμετρα το κόστος για τις επιχειρήσεις .
Σύμφωνα με τον υπουργό Οικονομικών Χ. Σταικούρα ενώ πριν η εκτίμηση ήταν πως οι τιμές θα πέσουν το 2ο τρίμηνο του 2022 και μετά θα διατηρηθούν σε αυτά τα επίπεδα για ολόκληρο το έτος με αποτέλεσμα την εξάντληση των πόρων των δημοπρασιών το 3ο τρίμηνο, πλέον το βασικό σενάριο είναι πως οι σημερινές τιμές ενέργειας θα παραμείνουν για όλο το 2022 σε αυτά τα επίπεδα.
Το σκηνικό επιβάλλει αναδιάταξη των κινήσεων και των προτεραιοτήτων στην οικονομική πολιτική της κυβέρνησης με πλοηγό την επέκταση, την ενίσχυση και την διεύρυνση των μέτρων στήριξης σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις για την αναχαίτιση των απωλειών από την ακρίβεια τη στιγμή μάλιστα που τα δημοσιονομικά περιθώρια από την υψηλότερη των εκτιμήσεων ανάπτυξη για το 2021 στο 8,3% έναντι 6,9% έχουν εξαντληθεί από το «κούρεμα» του ΕΝΦΙΑ και τις έκτακτες ενισχύσεις των αγροτών.
Σύμφωνα με αρμόδιες πηγές το κρίσιμο είναι πως θα εξελιχθεί η εκτέλεση του προϋπολογισμού του 2022 καθώς το πρωτογενές έλλειμμα λόγω του αυξημένου λογαριασμού για μέτρα στήριξης ακολουθεί ανοδική τροχιά παραβιάζοντας την κόκκινη γραμμή για αυστηρή συγκράτηση του στο -1,2% του ΑΕΠ.
Οι αναταράξεις στις αγορές από την Ουκρανική κρίση ασκούν πιέσεις στο κόστος δανεισμού για το Δημόσιο, με τις αποδόσεις στα ελληνικά ομόλογα να βρίσκονται ήδη σε ανοδικό κύκλο, σε μια χρονιά, όπου το βασικό ζητούμενο είναι να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις ώστε η οικονομία να ανέβει στην επενδυτική βαθμίδα.
Μάριος Χριστοδούλου
www.bankingnews.gr
