Η εμφάνιση μιας κατακόκκινης κηλίδας αίματος στο λευκό τμήμα του ματιού συνήθως τρομάζει όποιον την εκδηλώσει. Ομως, κατά κανόνα δεν δημιουργεί πρόβλημα στην όραση και μπορεί να έχει προκληθεί ακόμη και από ένα… αθώο αλλά δυνατό φτάρνισμα. Εάν όμως επιμένει στον χρόνο ή εξαφανίζεται και εμφανίζεται, τότε είναι σημαντικό οι ασθενείς να αναζητήσουν ιατρική γνωμάτευση.
«Η υποεπιπεφυκοτική αιμορραγία μοιάζει πολύ ανησυχητική, αλλά συνήθως είναι καλοήθης κατάσταση, που περνά μόνη της σε περίπου δύο εβδομάδες», αναφέρει ο δρ Αναστάσιος Ι. Κανελλόπουλος, MD, χειρουργός – οφθαλμίατρος και καθηγητής Οφθαλμολογίας του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης.
«Εντούτοις, μερικές φορές μπορεί να αποτελεί εκδήλωση σοβαρού υποκείμενου προβλήματος, ειδικά όταν είναι επίμονη ή επαναλαμβανόμενη, γι’ αυτό δεν πρέπει να την αμελούν οι ασθενείς αλλά να συμβουλεύονται τον οφθαλμίατρό τους». Επειτα ο ίδιος απαντά στα πιο συνηθισμένα ερωτήματα σχετικά με τις αιτίες και τους παράγοντες κινδύνου.
Πού οφείλεται;
Μπορεί να είναι τραυματική και αυτόματη. Μερικές δραστηριότητες και ιατρικές καταστάσεις αυξάνουν την πίεση του αίματος στις φλέβες, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε ρήξη ενός τριχοειδούς αγγείου. Στις καταστάσεις αυτές συμπεριλαμβάνονται ο δυνατός βήχας, το φτάρνισμα, ο έμετος, η ανύψωση ενός αντικειμένου με μεγάλο βάρος ή το σκύψιμο, το δυνατό τρίψιμο του ματιού, η λήψη ορισμένων φαρμάκων (π.χ. αντιπηκτικά), ο τραυματισμός στο κεφάλι ή στο μάτι, μια οφθαλμική λοίμωξη και η χρήση φακών επαφής. Λιγότερο συχνές αιτίες αιμορραγίας στον επιπεφυκότα είναι ο διαβήτης, η υπέρταση και οι διαταραχές στην πήξη του αίματος. Μερικές φορές, πάντως, δεν ανευρίσκεται κάποια αιτία (ιδιοπαθής).
Πόσο συχνή είναι;
Πρόκειται για μία από τις συχνότερες αιτίες επίσκεψης στον οφθαλμίατρο. Μπορεί να εκδηλωθεί σε άτομα όλων των ηλικιών και φύλων, αλλά παρατηρείται συχνά στους νεαρούς άνδρες που εκτελούν βαριά χειρωνακτική εργασία ή ασχολούνται με απαιτητικές φυσικές δραστηριότητες.
Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου;
Στους παράγοντες κινδύνου συμπεριλαμβάνονται:
Η ηλικία. Η συχνότητα της αυτόματης υποεπιπεφυκοτικής αιμορραγίας αυξάνεται με την ηλικία, ειδικά μετά τα 50 έτη. Αυτό οφείλεται στην αυξημένη πιθανότητα για συννοσηρότητες, όπως η υπέρταση, η υπερλιπιδαιμία και ο σακχαρώδης διαβήτης. Μία μελέτη είχε επίσης βρει αυξημένη συχνότητα στα παιδιά το καλοκαίρι, στη διάρκεια των διακοπών.
Η χρήση φακών επαφής. Οι χρήστες τους έχουν αυξημένη επιρρέπεια στις παθήσεις του επιπεφυκότα, που προκαλούν ξηρότητα και τριβή και μπορεί να οδηγήσουν σε φλεγμονή και ρήξη των τριχοειδών αγγείων.
Οι εγχειρήσεις στα μάτια. Οσοι έχουν κάνει επεμβάσεις στα μάτια (π.χ. για καταρράκτη) διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο, ειδικά όταν παίρνουν αντιπηκτικά φάρμακα.
Μπορεί να κρύβει κάτι σοβαρό;
Σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να αποτελεί ένδειξη σοβαρού υποκείμενου προβλήματος, όπως αγγειοπάθεια, αιμορραγική διαταραχή ή διαταραχή στην πήξη του αίματος, σοβαρό άσθμα και σοβαρό τραύμα του ματιού.
Τι συμπτώματα προκαλεί;
Συνήθως το μοναδικό σύμπτωμα είναι το έντονο κόκκινο χρώμα στο λευκό του ματιού. Μερικοί ασθενείς όμως αναπτύσσουν έναν πολύ ήπιο ερεθισμό του ματιού.
Πώς αντιμετωπίζεται;
Οι περισσότεροι πάσχοντες δεν χρειάζονται θεραπεία. Το αίμα θα απορροφηθεί μόνο του με την πάροδο μερικών εβδομάδων. Πρώτα θα γίνει από κόκκινο καφέ, ύστερα κίτρινο και σταδιακά θα εξαφανιστεί. Ο οφθαλμίατρος μπορεί απλώς να συστήσει θερμά επιθέματα (κομπρέσες) και τεχνητά δάκρυα για να μειωθεί λίγο το κοκκίνισμα. Αν όμως η αιτία είναι υποκείμενα προβλήματα (π.χ. με την πίεσή σας), αυτά πρέπει να αντιμετωπιστούν για να μην ξανασυμβεί.
Ποια είναι η πρόγνωση;
Η πρόγνωση είναι πολύ καλή, διότι η διαταραχή αυτή δεν επηρεάζει την όραση. Ωστόσο υπάρχει αρκετά υψηλό ποσοστό υποτροπής. Οταν δεν υπάρχουν σαφείς παράγοντες κινδύνου, είναι περίπου 10%. Είναι όμως υψηλότερο σε ασθενείς που παίρνουν αντιπηκτικά ή αντιαιμοπεταλιακά φάρμακα.
Υπάρχουν τρόποι πρόληψης;
Συνήθως η αυτόματη υποεπιπεφυκοτική αιμορραγία δεν μπορεί να προληφθεί, εκτός κι αν συνηθίζετε να τρίβετε δυνατά τα μάτια σας (η δυνατή τριβή μπορεί να σπάσει κάποιο τριχοειδές αγγείο). Οταν όμως η αιμορραγία σχετίζεται με υποκείμενα προβλήματα και διαταραχές, η αντιμετώπισή τους μπορεί να την αποτρέψει.
Πότε πρέπει να απευθυνθεί ένας πάσχων στον γιατρό;
Καλό είναι να αξιολογείται πάντοτε από τον οφθαλμίατρο η υποεπιπεφυκοτική αιμορραγία. Μπορεί όμως να χρειαστεί νέα αξιολόγηση εάν δεν υποχωρήσει σε 2-3 εβδομάδες ή εάν αρχίσει ξαφνικά το μάτι σας να πονάει, πρηστεί ή μειωθεί η όρασή σας. Εάν έχετε ιστορικό τραυματισμού στο μάτι ή επαναλαμβανόμενες αιμορραγίες, πάλι χρειάζεστε αξιολόγηση – ενδεχομένως όχι μόνο από τον οφθαλμίατρο, αλλά και από τον οικογενειακό σας γιατρό για να ελέγξει άλλα προβλήματα όπως την πίεσή σας.
