Του Θεμιστοκλή-Ανδρέα Μπάκα
Η Ελλάδα αντιμετωπίζει την τελευταία επταετία μία βαθιά και πολυδιάστατη στεγαστική κρίση, που κατατάσσει τη χώρα πρωταθλήτρια στην Ε.Ε. ανεξαρτήτως δείκτη. Από το 2019 μέχρι σήμερα καταγράφεται ραγδαία μείωση της ιδιοκατοίκησης, σε επίπεδα χαμηλότερα ακόμη και από τα χρόνια των μνημονίων. Το 2023, άγγιξε το 69,6% καταγράφοντας πτώση 5,8 ποσοστιαίων μονάδων από το 2019 , που αντιστοιχεί σε περίπου 180.000 κατοικίες.
Παράλληλα, οι εξαγγελίες για κοινωνικές κατοικίες και νέες φοιτητικές εστίες το 2022-2023 παραμένουν κατά μεγάλο μέρος ανεκπλήρωτες. Τα στοιχεία της Eurostat αποτυπώνουν την έκταση του προβλήματος: το 71,9% των νέων ηλικίας 18-34 ετών διαμένουν στο παιδικό τους δωμάτιο, ενώ το 46,7% των συμπολιτών μας ζει σε νοικοκυριά είτε οφείλουν τη δόση του στεγαστικού δανείου, είτε το ενοίκιο ή λογαριασμούς ΔΕΚΟ, έναντι 8,3% μέσου όρου στην Ε.Ε. Το κόστος στέγασης για μια οικογένεια ισοδυναμεί σχεδόν με έναν ολόκληρο καλό μισθό, ενώ για νέους αγγίζει το 60-70% του εισοδήματός τους. Επιπλέον, το 60% των ενοικιαστών δαπανά πάνω από το 40% του εισοδήματός του για τη στέγαση, σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος.
Αντίθετα με τις περισσότερες χώρες της Ε.Ε., η Ελλάδα δεν διαθέτει κοινωνικές κατοικίες ή κατοικίες προσιτού κόστους στέγασης, ενώ δεν έχει αξιοποιήσει ουσιαστικά τα εργαλεία του Ταμείου Ανάκαμψης για την ενίσχυση της διαθεσιμότητας κατοικιών. Το αποτέλεσμα είναι μία αγορά όπου η ζήτηση για προσιτή στέγη υπερβαίνει κατά πολύ την προσφορά, με συνέπεια την εκτόξευση ενοικίων και τιμών πώλησης, αλλά και την αύξηση των πιεσμένων περιοχών.
Η σημερινή πραγματικότητα καθιστά επιτακτική την ανάγκη άμεσης εφαρμογής μιας ολοκληρωμένης στεγαστικής πολιτικής με συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα που θα περιλαμβάνει: αύξηση της ιδιοκατοίκησης, ενίσχυση της μακροχρόνιας μίσθωσης, κοινωνική κατοικία, ανακαίνιση και αξιοποίηση «κλειστών» ακινήτων, φορολογικά κίνητρα για ενοικιαστές και ιδιοκτήτες, καθώς και ενίσχυση της διαφάνειας στην αγορά ακινήτων.
Στο πλαίσιο αυτό, οι προτάσεις που ακολουθούν στοχεύουν στην αναχαίτιση του υψηλού κόστους στέγασης και στη δημιουργία ενός βιώσιμου μοντέλου κατοικίας για νέους, οικογένειες και ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, αξιοποιώντας τόσο το δημόσιο όσο και ιδιωτικά κεφάλαια, με κοινωνικά δίκαιο και οικονομικά αποτελεσματικό τρόπο.
Διαβάστε περισσότερα στο δημοσίευμα του www.ethnos.gr πατώντας ΕΔΩ
