Εάν θέλαμε με μία και μόνη λέξη να περιγράψουμε την τρέχουσα κατάσταση, αυτή θα ήταν η ανασφάλεια, πόσο μάλλον όταν θα συνδεόταν και με την επάρκεια τροφίμων για τον πλανήτη. Παρά το γεγονός, όπως επισημαίνουν οι ειδήμονες, πως η γη έχει τη δυνατότητα να θρέψει όλους τους κατοίκους της, πάμπολλες χώρες βρίσκονται βυθισμένες στη φτώχεια και στην πείνα λόγω κωλυμάτων στο σύστημα διανομής και πρόσβασης.
Ο δε πόλεμος στην Ουκρανία επιδεινώνει έτι περαιτέρω τα πράγματα, χωρίς να έχουν επουλωθεί τα τραύματα της πανδημίας. Τόσο η Ουκρανία όσο και η Ρωσία καλύπτουν το 30% των παγκόσμιων εξαγωγών σιταριού, και δικαίως θεωρούνται σιτοβολώνες της Ευρώπης και των λοιπών περιφερειών. Επιπλέον, καλύπτουν το 19% των εξαγωγών καλαμποκιού και το 78% των εξαγωγών ηλιελαίου. Η σύρραξη διαταράσσει την παραγωγή και τις προμήθειες των βασικών αγαθών σίτισης και εκτινάσσει διεθνώς τις τιμές τους. Στα τέλη της εβδομάδας το καλαμπόκι στην αγορά εμπορευμάτων του Σικάγου εκτινάχθηκε στα 8,1975 δολάρια το μπούσελ, ήτοι προσέγγισε σε ρεκόρ δεκαετίας, λόγω πολέμου και αντίξοων καιρικών συνθηκών στην αμερικανική ήπειρο. Ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ τόνισε ότι ο παγκόσμιος δείκτης τιμών των τροφίμων έφτασε σε υψηλό όλων των εποχών φέτος τον Μάρτιο.
Κι ενώ αρχικά είχε δηλώσει η κυβέρνηση πως η απαγόρευση αφορά ένα εξευγενισμένο προϊόν, την ελαΐνη φοινικελαίου, τελικώς με νέα ανακοίνωση συμπεριέλαβε όλο το εύρος των προϊόντων (ακατέργαστο φοινικέλαιο, το φοινικέλαιο RBD και ακόμη και το χρησιμοποιημένο μαγειρικό λάδι). Η Ινδονησία αντιπροσωπεύει περίπου το ένα τρίτο των παγκόσμιων εξαγωγών βρώσιμων ελαίων. Με το κόστος των τροφίμων να εκτινάσσεται στα υψηλά όλων των εποχών, οι κυβερνήσεις λαμβάνουν μέτρα για να εξασφαλίσουν τις δικές τους προμήθειες. Τα Ηνωμένα Εθνη, βέβαια, προτρέπουν τις κυβερνήσεις να διευκολύνουν τις απρόσκοπτες εμπορικές συναλλαγές, προειδοποιώντας ότι ο προστατευτισμός θα ανεβάσει ακόμα περισσότερο τις τιμές και θα αδειάσει τα ράφια σε χώρες που εξαρτώνται από εισαγωγές, όπως αναφέρει σχετικά το Bloomberg. To πόσο αποφασισμένη είναι η Ινδονησία στην επιβολή της απαγόρευσης φαίνεται από το ότι το Πολεμικό Ναυτικό ανέφερε ότι συνέλαβε δύο δεξαμενόπλοια που μετέφεραν φοινικέλαιο με προορισμό την Ινδία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, διότι φέρεται να παραβίασαν τις εντολές για τον έλεγχο των εξαγωγών. Η Ινδία είναι ο κορυφαίος εισαγωγέας φοινικέλαιου και προμηθεύεται περίπου το 45% από την Ινδονησία.
Ο κίνδυνος
Αναφορικά με τα δημητριακά, οι χώρες της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής πιθανολογείται πως θα πληγούν περισσότερο βραχυπρόθεσμα, δεδομένου ότι είναι οι κύριοι εισαγωγείς ουκρανικού σιταριού και έχουν μεγάλα ζητήματα επισιτιστικής ασφάλειας. Οι χώρες που εξαρτώνται από συγκεκριμένα προϊόντα και δεν μπορούν να στραφούν σε εναλλακτικές πηγές τροφίμων κινδυνεύουν επίσης. Οπως επισημαίνουν οι ερευνητές του theconversation.com, oι τρέχουσες αυξήσεις των τιμών του σιταριού οφείλονται σε ένα συγκερασμό πιέσεων από τον πόλεμο και την κερδοσκοπία της αγοράς. Η μεγαλύτερη εισαγωγέας σιταριού στον κόσμο, λόγου χάριν, είναι η Αίγυπτος, η οποία αγοράζει περισσότερο από το ήμισυ της κατανάλωσής της, ενώ, εκ παραλλήλου, εξάγει ρύζι. Αυτός είναι ένας επικίνδυνος συνδυασμός. Μεγάλο μέρος του πληθυσμού της Αιγύπτου ζει σε συνθήκες φτώχειας, με μεγάλη εξάρτηση από το σιτάρι, ενώ το ψωμί επιδοτείται για εκατομμύρια ανθρώπους. Οι ταραχές την περίοδο του 2007-2008 στη χώρα είχαν ξεσπάσει, σημειωτέον, όταν η τιμή του ψωμιού αυξήθηκε σχεδόν κατά 40% λόγω της ξηρασίας στις χώρες παραγωγής τροφίμων και του ακριβότερου πετρελαίου.
Στην Αφρική, την Κεντρική και τη Νότια Αμερική, η επισιτιστική ανασφάλεια και ο υποσιτισμός έχουν οξυνθεί απότομα λόγω των πλημμυρών και της ξηρασίας που βλάπτουν τις καλλιέργειες. Καθώς ο πλανήτης υπερθερμαίνεται και τα γεωργικά συστήματα αρχίζουν να αποτυγχάνουν σε ορισμένες περιοχές, είναι βέβαιο ότι το κλίμα, η επισιτιστική ανασφάλεια και ο πόλεμος θα συνδυαστούν για να προκαλέσουν περισσότερα δεινά. «Η πραγματική απειλή για την επισιτιστική ασφάλεια αφορά χώρες που εξαρτώνται πολύ από εισαγωγές από την Ουκρανία, όπως στη Μέση Ανατολή και στη Βόρεια Αφρική», επισήμανε στην Deustche Welle ο Αριέλ Μπρίνερ, ειδικός στη γεωργία του BirdLife Europe and Central Asia, ενός οργανισμού για την προστασία της Φύσης.
πηγή: www.kathimerini.gr
