Γράφει ο Μιχάλης Κουσουλάκος, Διευθυντής Γυμνασίου Εκπαιδευτηρίων Μπουγά
Η γνωστή από την ομηρική ποίηση προτροπή του πατέρα Πηλέα στον γιό του Αχιλλέα «αἰὲν ἀριστεύειν καὶ ὑπείροχον ἔμμεναι ἄλλων» («πάντα να αριστεύεις και είναι υπέροχο να ξεπερνάς τους άλλους») δείχνει ότι το αρχικό κίνητρο του αγωνιστικού πνεύματος των Ελλήνων ήταν η φυσική διάθεση του ανθρώπου να δοκιμάσει τις δυνάμεις του και να διακριθεί συναγωνιζόμενος τους άλλους.
Πραγματικά, στην ομηρική σκέψη ο «ἄριστος» αποτελεί μια αξία, ένα μέγεθος ηθικό, τον μέγιστο βαθμό ανωτερότητας, γιατί είναι η υπερθετική εξέλιξη του επιθέτου «αγαθός». Ο «άριστος» δεν αποτελεί έναν εκ των πολλών, αλλά τον άνθρωπο ο οποίος επιτυγχάνει ένα κατόρθωμα, δηλαδή τον καλύτερο όλων, τον αξιότερο. Τόσο στην Ιλιάδα όσο και στην Οδύσσεια είναι σπουδαία η ανάδειξη της αριστείας, μιας και με τον τρόπο αυτόν αποκαλύπτει ο άνδρας της ομηρικής περιόδου τον χαρακτήρα και τη δύναμή του, που απηχούν την αρετή του, κάτι που επηρεάζει την κοινωνική του αξιολόγηση.
Η αριστεία μέσω του ρήματος της αρχαίας ελληνικής γλώσσας «ἀραρίσκω» (=συγκεντρώνω, εφοδιάζω, εξοπλίζω) είναι συνδεδεμένη με την αρετή. Και όταν γίνεται λόγος για αρετή, σύμφωνα με τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη, εννοούμε τη μεγαλοψυχία, την καλλιέργεια της ψυχής, τη μόρφωση, έννοιες που δε σχετίζονται με τον ανταγωνισμό.
Για αρκετούς ανθρώπους η αριστεία είναι η συνεχής προσπάθεια για ατομική βελτίωση, ανανέωση. Αποτελεί μια στάση ζωής, τη βασική κινητήριο δύναμη, που δίνει χρώμα στη ζωή μας. Μας κάνει να προσπαθούμε να γινόμαστε καλύτεροι, να βάζουμε στόχους, να καινοτομούμε, να είμαστε δημιουργικοί, χρήσιμοι στην κοινωνία και τελικά ευτυχισμένοι.
Τι συμβαίνει, ωστόσο, σήμερα; Κατά πόσο έχει εμπεδωθεί η έννοια της αριστείας; Δε θα ήταν καθόλου ενθαρρυντική η διαπίστωση πως παρατηρείται η απαξίωσή της, παρόλο που αυτή μπορεί να υπάρξει πυλώνας προόδου. Η αριστεία είναι ίσως ο μοναδικός δρόμος για να αποφύγουν τα παιδιά μας τις σκοτεινές πλευρές της σημερινής πραγματικότητας. Και τα παιδιά μας είναι το μέλλον μας!
Σε μια πραγματικότητα όπου αυξάνονται οι πιέσεις και τα προβλήματα από παντού, οι μαθήτριες και οι μαθητές με διακρίσεις είναι εκείνα τα παιδιά που έχουν δυνατότητα επιλογής ενός δρόμου – στη ζωή, στην αγορά εργασίας – που τους δίνει ευκαιρίες. Αυτά τα παιδιά είναι τα πρώτα που μπορούν να αξιοποιήσουν ευκαιρίες.
Οι ειδικοί επιστήμονες αποφαίνονται πως οι μαθήτριες και οι μαθητές που ενδιαφέρονται να είναι άριστοι, είναι – κατά κανόνα – πολύπλευρες προσωπικότητες, που διακρίνονται στα μαθήματα που επιλέγουν, αλλά και σε τομείς που ενισχύουν την προσωπικότητά τους (τέχνη, αθλητισμός, εθελοντισμός, κοινωνική δράση). Έχουν φιλοδοξίες, διαθέτουν ηγετικές τάσεις, αλλά σε πολλές περιπτώσεις διακρίνονται από διάθεση συμμετοχής στα κοινωνικά δρώμενα.
Και είναι αλήθεια πως η αντίσταση στο μήνυμα της σημερινής μετριότητας πλέον από τις νέες γενιές είναι έντονη, όσο κι αν δυσκολευόμαστε να τη διακρίνουμε. Όλο και περισσότερα παιδιά φωνάζουν δυνατά: «Θέλω να μάθω, να ζήσω, να δημιουργήσω, να αποκτήσω εμπειρίες, να κάνω τη διαφορά, δε θέλω τον εύκολο δρόμο, δε θέλω να είμαι μέτριος….Τολμώ και θέλω την ελευθερία που μόνο η αριστεία μπορεί να μου προσφέρει… είμαι έτοιμος να αναλάβω την ευθύνη της αλλαγής που ξεκινάει πρώτα από εμένα…».
Αναμφίβολα, σε μια ομάδα, μια κοινότητα, μια κοινωνία, δεν μπορούν όλοι να είναι άριστοι – ούτε είναι απαραίτητο. Όμως, ήρθε η ώρα να αποκηρύξουμε τους βολικούς μύθους και να παραδεχθούμε ότι οι άριστες και οι άριστοι είναι αυτοί που δίνουν το κάτι παραπάνω στην ομάδα, στην κοινότητα, στην κοινωνία. Όσοι ψάχνουν άλλοθι για τη δική τους αδυναμία ή απροθυμία να διακριθούν σε κάτι θεωρούμε αδιανόητο να διεκδικούν τις θέσεις που αξίζουν αυτοί που μοχθούν, που βάζουν στόχους, που διδάσκονται από τις αποτυχίες, που καταφέρνουν διακρίσεις και είναι διατεθειμένοι να εργαστούν, ώστε ως κοινωνία να πάμε κάποια βήματα ή άλματα μπροστά.
Εμείς, οι ενήλικες, σε οποιαδήποτε θέση κι αν βρισκόμαστε, οφείλουμε καθημερινά να υπηρετούμε την έντονη επιθυμία αλλά και το χρέος που αισθανόμαστε απέναντι στα παιδιά μας, σε όλες τις μαθήτριες και όλους τους μαθητές μας, ώστε η δυνατότητα πρόσβασής τους στην αριστεία να είναι απρόσκοπτη.
Έτσι, τα Εκπαιδευτήρια Μπουγά επαινώντας την αριστεία προσφέρουν υποτροφίες σπουδών για εξαιρετική ακαδημαϊκή επίδοση. Αρχικά, θα δοθούν τρεις (3) υποτροφίες μέσα από τη διαδικασία γραπτών εξετάσεων και συνέντευξης σε μαθήτριες και μαθητές των Δημοτικών Σχολείων που θα αποφοιτήσουν φέτος από τη Στ΄ τάξη Δημοτικού και κατά το σχολικό έτος 2023-2024 θα φοιτήσουν στην Α΄ τάξη Γυμνασίου. Έπειτα, θα απονεμηθούν από μία (1) υποτροφία σε ένα παιδί της Α΄ Γυμνασίου, της Β΄ Γυμνασίου, της Γ΄ Γυμνασίου και της Α΄ Λυκείου, που στις προαγωγικές / απολυτήριες γραπτές εξετάσεις του σχολικού έτους 2022-2023 θα πληρούν απαραιτήτως την προϋπόθεση της άριστης επίδοσης . συγκεκριμένα, η επίδοση θα πρέπει να ισοδυναμεί με:
– βαθμολογία ίση ή ανώτερη του 19,01 (για τους υποψήφιους των τάξεων Α΄-Β΄-Γ΄ Γυμνασίου)
– βαθμολογία ίση ή ανώτερη του 18,75 (για τους υποψήφιους της τάξης της Α΄ Λυκείου)
Ο υπότροφος κάθε τάξης τελικά θα προκύψει από συγκεκριμένες διαδικασίες, για τις οποίες οι ενδιαφερόμενοι θα μπορούν να αναζητήσουν πληροφορίες στην ιστοσελίδα των Εκπαιδευτηρίων Μπουγά.
Όπως είπε ο Αριστοτέλης «Η αριστεία είναι μια τέχνη που κερδίζεται μέσω της κατάρτισης και της συνήθειας. Δεν ενεργούμε σωστά, επειδή έχουμε εξαιρετικές αρετές, αλλά είμαστε ενάρετοι, επειδή ενεργούμε σωστά. Είμαστε αυτό που κάνουμε επανειλημμένα. Αριστεία, λοιπόν, δεν είναι ένα γεγονός αλλά μια συνήθεια».
