Ουραγός της Ευρώπης σε ό,τι αφορά τις δεξιότητες του ανθρώπινου δυναμικού είναι η Ελλάδα, καταγράφοντας εξαιρετικά χαμηλές επιδόσεις στις σχετικές μετρήσεις επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, καθώς και καταλαμβάνοντας τις τελευταίες θέσεις έναντι των ευρωπαϊκών χωρών. Πρόκειται για μια επιπλέον επιβάρυνση στον νευραλγικό κλάδο του τουρισμού, ο οποίος βρίσκεται αντιμέτωπος με σοβαρές ελλείψεις εργαζομένων, αλλά και με την ανάγκη αναβάθμισης των δεξιοτήτων τους λόγω κοινωνικών και τεχνολογικών μεταβολών τα τελευταία χρόνια.
Στον ευρωπαϊκό δείκτη δεξιοτήτων (ESI), η Ελλάδα καταλαμβάνει μόλις την 29η θέση σε σύνολο 31 χωρών με χαμηλότατη επίδοση και στους τρεις βασικούς πυλώνες: στην ανάπτυξη (35%), την ενεργοποίηση (31,7%) και την αντιστοίχιση δεξιοτήτων (13,4%). Μάλιστα, συγκεκριμένα στις ψηφιακές δεξιότητες, η Ελλάδα βρέθηκε σε μέτρηση του 2021 στην 24η θέση στην Ε.Ε. Παράλληλα, χαμηλές είναι οι επιδόσεις της χώρας και στους δείκτες επαγγελματικής εκπαίδευσης, με το ποσοστό των αποφοίτων τέτοιου είδους προγραμμάτων που εργάζονται να φτάνει το 50% το 2018 έναντι του μέσου όρου 80% της Ε.Ε, όπως και στη σύνδεσή τους με την αγορά εργασίας. Ειδικότερα, η Ελλάδα καταλάμβανε την 32η θέση σε σύνολο 33 χωρών του ΟΟΣΑ ως προς το ποσοστό συμμετοχής του ανθρώπινου δυναμικού σε προγράμματα κατάρτισης.
Ο αντίκτυπος στον τουρισμό
Η προσέγγιση αυτή δεν θα μπορούσε να αφήσει ανεπηρέαστο τον κλάδο του τουρισμού, ο οποίος αξιοποιεί μεγάλο μερίδιο εργαζομένων με χαμηλό επίπεδο εκπαίδευσης. Όπως προκύπτει από πρόσφατη έκθεση της Deloitte για λογαριασμό του Ινστιτούτου του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΙΝΣΕΤΕ), συγκεκριμένα στους κάδους εστίασης και διαμονής μόλις ένας στους επτά εργαζόμενους είναι απόφοιτος τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, δηλαδή το δεύτερο χαμηλότερο ποσοστό μεταξύ των τομέων οικονομικής δραστηριότητας στην Ε.Ε.
Ακριβώς για την αναβάθμιση των δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού στον κλάδο -οι οποίες μάλιστα πρέπει πλέον να ανταποκριθούν και στις κοινωνικές και τεχνολογικές μεταβολές που έφεραν μεταξύ άλλων η πανδημία, ο πληθωρισμός και η ενεργειακή κρίση- οι αρμόδιοι φορείς «τρέχουν» σχετικά προγράμματα. Ενδεικτικά, το υπουργείο Τουρισμού υλοποιεί με πόρους ΕΣΠΑ Πρόγραμμα Συνεχιζόμενης Επαγγελματικής Κατάρτισης για παράγοντες τουριστικών επιχειρήσεων, καθώς και σχετικά προγράμματα μετεκπαίδευσης σε διάφορα σημεία της Ελλάδας. Παράλληλα, το ΙΝΣΕΤΕ προσφέρει σχετικές εκπαιδευτικές δράσεις, ενώ έχει αναλάβει τη διαμόρφωση οδηγών σπουδών σε ΙΕΚ. Επιπλέον, γίνονται μεταξύ άλλων προσπάθειες για την ενίσχυση των προγραμμάτων σπουδών κατάρτισης και διά βίου εκπαίδευσης.
Ωστόσο, οι ελλείψεις εργαζομένων στον τουρισμό (60.225 κενές θέσεις ή 23% της προσφερόμενης απασχόλησης υπολογίζεται πως υπήρξαν στην αιχμή της τουριστικής σεζόν πέρυσι μόνο στα ξενοδοχεία) ασκούν ακόμη μεγαλύτερη πίεση για επιτάχυνση της διαδικασίας αναβάθμισης των δεξιοτήτων.
Οι χώρες που το πέτυχαν
Παρά τις νέες απαιτήσεις που αναδύθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας, αλλάζοντας τις ανάγκες του τουριστικού τομέα από το εργατικό δυναμικό, ορισμένες χώρες έχουν ήδη εφαρμόσει επιτυχημένες πρακτικές κατάρτισης και εκπαίδευσης. Σύμφωνα με την έρευνα της Deloitte αυτές είναι οι εξής:
- Η Ισπανία προέβη σε μια πολιτική αναβάθμισης και επανεκπαίδευσης των εργαζομένων στην τουριστική βιομηχανία, με συνολικό προϋπολογισμό 40 εκατ. ευρώ μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης. Το εγχείρημα αυτό εστιάζει σε 301 ειδικότητες που θεωρούνται θεμελιώδεις για τη βιωσιμότητα του τουρισμού και κατάφερε να αντισταθμίσει τις κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις την πανδημίας στον κλάδο.
- Η Πορτογαλία με στήριξη από τον οργανισμό τουρισμού, επιδιώκει να επανεκπαιδεύσει το εργατικό δυναμικό της, με διάφορες πρωτοβουλίες, όπως το πρόγραμμα Tourism Training Talent. Σύμφωνα με την Deloitte, μάλιστα, το πρόγραμμα αυτό έχει αναγνωριστεί από τον αρμόδιο βραχίονα των Ηνωμένων Εθνών ως πρότυπο καινοτομίας και αριστείας στην κατάρτιση των μελλοντικών επαγγελματιών του κλάδου.
- Η Ιρλανδία εισήγαγε δύο νέα προγράμματα επιμόρφωσης για τους εργαζόμενους στον τομέα της φιλοξενίας και του τουρισμού παρέχοντας δεξιότητες ομαδικής ηγεσίας και εποπτικής διαχείρισης, οι οποίες θεωρούνται κρίσιμες για τον τουρισμό, με σκοπό την περαιτέρω ανάπτυξη και αναβάθμιση των επιχειρήσεων.
- Άλλη επιτυχημένη περίπτωση κατά την Deloitte είναι το πρόγραμμα «Project Boosted», προϋπολογισμού 132,1 εκατ. ευρώ με συγχρηματοδότηση της Ε.Ε. Το πρόγραμμα αυτό δημιουργήθηκε με σκοπό να στηρίξει την ανάπτυξη των τουριστικών επιχειρήσεων στην περιοχή της Βαλτικής Θάλασσας μέσω κοινής ανώτατης επαγγελματικής εκπαίδευσης στη Φινλανδία, την Εσθονία και τη Λετονία.
- Η Σιγκαπούρη, τέλος, με το εθνικό πρόγραμμα κατάρτισης επαγγελματιών της τουριστικής βιομηχανίας υποστηρίζει τις τουριστικές επιχειρήσεις και μέσω του εθνικού συστήματος πιστοποιήσεων εκπαιδεύει, αναπτύσσει, αξιολογεί και πιστοποιεί δεξιότητες και ικανότητες για τους εργαζομένους του τομέα.
ΠΗΓΗ moneyreview.gr
