ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Επαναλειτουργία του Προαστιακού Μεσσηνίας και της γραμμής Κόρινθος–Άργος–Ναύπλιο
Η παράταξή μας «Πρώτα η Πελοπόννησος» θεωρεί ότι η αναβίωση του Πελοποννησιακού Σιδηροδρόμου δεν αποτελεί έργο νοσταλγίας, αλλά στρατηγική επιλογή για την πράσινη ανάπτυξη, την περιφερειακή συνοχή, τον πολιτισμό και την τουριστική βιωσιμότητα.
Το τρένο μπορεί να αποτελέσει σύγχρονο εργαλείο βιώσιμης ανάπτυξης, που θα ενώσει πόλεις, χωριά, ανθρώπους , αρχαιολογικούς τόπους και σημεία τουριστικού ενδιαφέροντος, δίνοντας νέα πνοή στην οικονομία και την καθημερινότητα των πολιτών.
Προτάσεις
ΕΠΑΝΕΚΚΙΝΗΣΗ ΒΙΩΣΙΜΩΝ ΤΜΗΜΑΤΩΝ
Α. Προαστιακός Μεσσηνίας (Καλαμάτα–Μεσσήνη–Διαβολίτσι, 42 km)
Με εφικτό κόστος (περίπου 5 εκ. €) και χαμηλό λειτουργικό κόστος (700.000 €/έτος), η Μεσσηνία μπορεί να αποκτήσει ένα σύγχρονο μέσο μεταφοράς για εργαζόμενους, μαθητές και επισκέπτες.
Τα επίσημα στοιχεία από τη λειτουργία του 2009 (επισυναπτόμενος πίνακας) δείχνουν 8.878 εισιτήρια σε μόλις 15 ημέρες, δηλαδή πάνω από 590 επιβάτες ημερησίως, αποδεικνύοντας τη ζήτηση και τη βιωσιμότητα της γραμμής.
Ο Προαστιακός θα συμβάλει:
1.στην αποσυμφόρηση του κυκλοφοριακού και του προβλήματος στάθμευσης στην Καλαμάτα,
2.στην ανάπτυξη των χωριών του κάμπου, επιτρέποντας σε πολίτες να ζουν εκεί και να εργάζονται στην Καλαμάτα,
3.στην αντιμετώπιση του προβλήματος της ακριβής και δυσεύρετης στέγης στην πόλη.
Η Καλαμάτα, ως μία από τις 100 Κλιματικά Ουδέτερες και Έξυπνες Πόλεις της Ευρώπης έως το 2030, έχει τη δυνατότητα να αξιοποιήσει ευρωπαϊκά προγράμματα όπως το Horizon Europe, το CEF–Transport, το ΕΣΠΑ 2021–2027 και το LIFE, για τη χρηματοδότηση του Προαστιακού Μεσσηνίας (Καλαμάτα–Μεσσήνη–Διαβολίτσι). Το έργο συνάδει με τους στόχους της ΕΕ για πράσινη κινητικότητα και κλιματική ουδετερότητα, προσφέροντας καθαρές, προσβάσιμες και βιώσιμες μεταφορές. Η συμμετοχή της Καλαμάτας στο ευρωπαϊκό δίκτυο των “Mission Cities” ενισχύει τη δυνατότητα διεκδίκησης έως και 100% ευρωπαϊκής χρηματοδότησης για την επαναλειτουργία του Προαστιακού ως πρότυπου πράσινου μέσου σταθερής τροχιάς.
Β. Γραμμή Κόρινθος–Άργος–Ναύπλιο (61 km)
Η γραμμή διαθέτει υποδομή που μπορεί να επαναλειτουργήσει άμεσα με στοχευμένες παρεμβάσεις χαμηλού κόστους.
Ο χρόνος διαδρομής Ναύπλιο–Κόρινθος είναι 55 λεπτά, με δυνατότητα άμεσης μετεπιβίβασης στον Προαστιακό Αθηνών επί κοινής αποβάθρας στο σταθμό της Κορίνθου, προσφέροντας πρόσβαση σε όλο το λεκανοπέδιο Αττικής και στο Αεροδρόμιο Ελ. Βενιζέλος (ενδεικτικά Ναύπλιο Αθήνα 2 ώρες και Ναύπλιο Αεροδρόμιο ΕΛ.Βενιζέλος 2 ώρες και 25 λεπτά). Η λειτουργία της γραμμής Κόρινθος–Άργος–Ναύπλιο θα συμβάλει καθοριστικά:
1.Στην αποσυμφόρηση του οδικού δικτύου και στη μείωση του κυκλοφοριακού φόρτου που επιβαρύνει ιδιαίτερα την περιοχή του Ναυπλίου.
2.Στην επίλυση του προβλήματος στάθμευσης στο Ναύπλιο, δίνοντας τη δυνατότητα σε κατοίκους και επισκέπτες να μετακινούνται χωρίς Ι.Χ.
- Στην ενίσχυση του τουρισμού και στην αναβάθμιση της πρόσβασης σε σημαντικούς αρχαιολογικούς και ιστορικούς τόπους (Νεμέα, Μυκήνες, Τίρυνθα, Άργος, Ναύπλιο).
- Στη μείωση εκπομπών CO₂ και του ενεργειακού κόστους, συμβάλλοντας στην πράσινη μετάβαση.
- Στην τοπική οικονομική ανάπτυξη και αναζωογόνηση των περιοχών που εξυπηρετεί, με νέες θέσεις εργασίας και αύξηση της επισκεψιμότητας.
Η μελέτη σκοπιμότητας του ΟΣΕ
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Οργανισμού Σιδηροδρόμων Ελλάδος (ΟΣΕ), το 2022 ολοκληρώθηκε μελέτη σκοπιμότητας και ανάλυση κόστους–οφέλους για την αναβάθμιση και επαναλειτουργία της γραμμής Κόρινθος–Άργος–Ναύπλιο, η οποία παραδόθηκε στην Περιφέρεια Πελοποννήσου. Η μελέτη τεκμηριώνει την οικονομική και τεχνική βιωσιμότητα του έργου, με θετικούς δείκτες ( Α. Οικονομικός Δείκτης Απόδοσης (ERR): 14,73 % Β. Λόγος Οφέλους προς Κόστος (B/C): 1,62).
Τα αποτελέσματα αυτά επιβεβαιώνουν ότι η επανεκκίνηση της γραμμής είναι πλήρως εφικτή, με σημαντικά κοινωνικά, περιβαλλοντικά και τουριστικά οφέλη για την Πελοπόννησο.
Η μελέτη του ΟΣΕ προτείνει την αξιοποίηση της υφιστάμενης υποδομής και την υλοποίηση παρεμβάσεων χαμηλού κόστους για την αποκατάσταση της γραμμής, με στόχο την ασφαλή και ενεργειακά αποδοτική λειτουργία της.
Το έργο μπορεί να ενταχθεί σε ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά προγράμματα, όπως το Connecting Europe Facility (CEF–Transport), το LIFE και το ΕΣΠΑ 2021–2027, καθώς πληροί τα κριτήρια πράσινης κινητικότητας και βιώσιμης ανάπτυξης.
Τα 15 εκατομμύρια που δεν διεκδικήθηκαν από την Περιφερειακή Αρχή Πτωχού
Ιδιαίτερα σοβαρή ευθύνη φέρει η Περιφερειακή Αρχή Πτωχού για την απώλεια ευρωπαϊκής χρηματοδότησης ύψους 15 εκατομμυρίων ευρώ, που είχε συμφωνηθεί με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 21 Οκτωβρίου 2022, στην Αρεόπολη, στο πλαίσιο της 6ης Συνεδρίασης της Επιτροπής Παρακολούθησης του ΠΕΠ Πελοποννήσου.
Σύμφωνα με τα επίσημα πρακτικά της συνεδρίασης, το έργο «Αναβάθμιση και επαναλειτουργία της σιδηροδρομικής γραμμής Κόρινθος–Άργος–Ναύπλιο» είχε χαρακτηριστεί έργο προτεραιότητας και είχε συμφωνηθεί η ένταξή του στο νέο ΕΣΠΑ 2021–2027, με την τεχνική υποστήριξη της JASPERS και τη συνεργασία της Περιφέρειας Πελοποννήσου με τον ΟΣΕ.
Ο τότε Περιφερειάρχης Παναγιώτης Νίκας είχε επιβεβαιώσει δημόσια αυτή τη συμφωνία, δηλώνοντας ότι η γραμμή Κόρινθος–Άργος–Ναύπλιο αποτελεί έργο στρατηγικής σημασίας για την ανάπτυξη και την τουριστική σύνδεση της Πελοποννήσου.
Ωστόσο, μετά το 2023, η νέα Περιφερειακή Αρχή Πτωχού δεν προώθησε καμία ενέργεια για την ένταξη του έργου στο ΕΣΠΑ 2021–2027, δεν υπέβαλε σχετικό φάκελο, με αποτέλεσμα να χαθεί μια μοναδική ευκαιρία επανεκκίνησης του σιδηροδρόμου ως πρότυπου πράσινης μετακίνησης και τουριστικής ανάπτυξης για ολόκληρη την Πελοπόννησο.
Γ. Ο Σιδηρόδρομος ως Πολιτιστική & Τουριστική Διαδρομή
Ο σιδηρόδρομος της Πελοποννήσου μπορεί να αναδείξει θεματικές διαδρομές που συνδέουν:
Νεμέα- Μυκήνες – Άργος (Αρχαίο Θέατρο) – Τίρυνθα – Ναύπλιο
Καλαμάτα – Άρις (Φράγμα Παμίσου).
Καλαμάτα – Βαλύρα ( Αρχαία Μεσσήνη – Μονή Βουλκάνου – Ανδρομονάστηρο – Παραδοσιακά χωριά).
Καλαμάτα – Διαβολίτσι (Ναός Επικούρειου Απόλλωνα, Ναός Αγίας Θεοδώρας Βάστα – πηγές Παμίσου).
Καλαμάτα – Βασιλικό (κάστρο Μίλα – Ραμοβούνι γενέτειρα Κολοκοτρώνη).
Διαδρομές φυσιολατρικού/αρχιτεκτονικού ενδιαφέροντος των έργων τέχνης του σιδηροδρόμου από τον 19ο αιώνα:
Διαβολίτσι – Χράνοι Αρκαδίας (ορεινή παραποτάμια διαδρομή φαράγγι Ίσσαρι με πολλές πέτρινες γέφυρες και σήραγγες).
Άργος – Αχλαδόκαμπος – Τρίπολη (φαράγγι Ανδρίτσας, ορεινή διάβαση Παρθενίου όρους με πέτρινες και μεταλλικές γέφυρες – γέφυρα Αχλαδόκαμπου ύψους 80m).
Προτείνουμε η Περιφέρεια Πελοποννήσου να εντάξει το τμήμα Άργος-Τρίπολη-Μεγαλόπολη σε πρόγραμμα πολιτιστικής – τουριστικής αναβίωσης του σιδηροδρόμου, με δυνατότητα λειτουργίας τουριστικού συρμού τύπου “Train Experience Peloponnese”, που θα ενώνει Ναύπλιο-Τρίπολη-Καλαμάτα, προσφέροντας μια μοναδική εμπειρία διαδρομής μέσα από τα ορεινά τοπία της Αρκαδίας.
Τουριστική ξενάγηση και σχολικές εκδρομές στους παραπάνω προορισμούς που θα αναδεικνύουν τη φυσική ομορφιά, τον αρχιτεκτονικό πλούτο και τις τοπικές βιοτεχνίες επεξεργασίας των Πελοποννησιακών προϊόντων (ελαιόλαδο, κρασί, γαλακτοκομικά, μέλι). H επαναλειτουργία του σιδηροδρόμου μπορεί να μετατραπεί σε πολιτιστική και τουριστική εμπειρία που συνδέει εμβληματικούς τόπους.
Οι διαδρομές μπορούν να ενταχθούν σε προγράμματα Creative Europe, Interreg, ΕΣΠΑ 2021–2027, LIFE, CEF–Transport. Δημιουργία Περιφερειακού Σιδηροδρομικού Φορέα Πελοποννήσου
Δημιουργία Περιφερειακού Σιδηροδρομικού Φορέα Πελοποννήσου
Προτείνουμε τη δημιουργία ενός Περιφερειακού Σιδηροδρομικού Φορέα Πελοποννήσου μέσω προγραμματικής σύμβασης με τον ΟΣΕ που θα αναλάβει:
1.Εκπόνηση μελετών βιωσιμότητας & πολιτιστικών διαδρομών
2.Διεκδίκηση ευρωπαϊκών & εθνικών πόρων
3.Αξιοποίηση επιδοτήσεων άγονων γραμμών
4.Συνεργασία με νέους σιδηροδρομικούς παρόχους (Levante Trains, EMSE Rail)
Ο σιδηρόδρομος της Πελοποννήσου δεν λαμβάνει ούτε 1 ευρώ από τα 65 εκ. € της ετήσιας κρατικής επιδότησης που χορηγεί το Υπουργείο Μεταφορών για άγονες σιδηροδρομικές γραμμές όπως λαμβάνουν άλλες σιδηροδρομικές γραμμές. Επίσης ο αυτοκινητόδρομος ΜΟΡΕΑΣ Α.Ε. επιδοτείται τακτικά από το Δημόσιο. Ενδεικτικά αναφέρουμε απόφαση του Υπουργείου Υποδομών (Μάρτιος 2025), εγκρίθηκε πρόσθετη επιδότηση 2.820.015,44 ευρώ για μόλις ένα εξάμηνο λειτουργίας. Είναι παράδοξο και άδικο να επιδοτείται γενναιόδωρα ένας ιδιωτικός αυτοκινητόδρομος, ενώ ο δημόσιος και περιβαλλοντικά βιώσιμος σιδηρόδρομος παραμένει χωρίς καμία κρατική ενίσχυση.
Η Περιφέρεια Πελοποννήσου οφείλει:
- Να διεκδικήσει τη χρηματοδότηση για την επαναλειτουργία του προαστιακού Μεσσηνίας και της γραμμής Κορίνθου- Άργους- Ναυπλίου,
2.Να αναζητήσει ευρωπαϊκούς πόρους,
3.Να διεκδικήσει μέρος των 65 εκ. € της κρατικής επιδότησης για άγονες γραμμές για το τρένο της Πελοποννήσου.
- Να αξιολογήσει τις υπόλοιπες σιδηροδρομικές γραμμές.
- Να απορρίψει καθολικά την πρόταση και τις πιθανές παραλλαγές της για μετατροπή του σιδηροδρόμου σε ποδηλατόδρομο 3,5 εκ. € ως μια ανεξήγητη και καταστροφική επιλογή.
Το τρένο της Πελοποννήσου δεν είναι πολυτέλεια όπως δήλωσε ο αν. Υπουργός Υποδομών κ. Κυρανάκης – είναι αναπτυξιακό εργαλείο, πυλώνας κοινωνικής συνοχής και πράσινης μετάβασης.
Η επαναλειτουργία του Προαστιακού Μεσσηνίας και της γραμμής Κόρινθος–Άργος–Ναύπλιο μπορούν να αποτελέσουν εφαλτήριο βιώσιμης ανάπτυξης της Πελοποννήσου.
