Ενώ οι τιμές μελλοντικής εκπλήρωσης του πετρελαίου εκτοξεύονται – την Παρασκευή ήταν λίγο κάτω από τα 95 δολάρια το βαρέλι στο Λονδίνο – το ράλι είναι μικρό σε σύγκριση με την αύξηση του ντίζελ. Οι τιμές στις ΗΠΑ ξεπέρασαν τα 140 δολάρια, το υψηλότερο όλων των εποχών για αυτήν την εποχή του χρόνου, την Πέμπτη. Το αντίστοιχο στην Ευρώπη, εκτινάχθηκε κατά 60% από το καλοκαίρι.
Ποιος είναι όμως ο λόγος που συμβαίνει κάτι τέτοιο; Τα διυλιστήρια πετρελαίου σε όλο τον κόσμο δεν μπορούν να παράξουν αρκετό ντίζελ, ανοίγοντας ένα νέο πληθωριστικό μέτωπο και στερώντας από τις οικονομίες ένα καύσιμο που τροφοδοτεί τόσο τη βιομηχανία όσο και τις μεταφορές, όπως σημειώνει το Bloomberg.
Η προσφορά
Τα πράγματα όμως, θα μπορούσαν να γίνουν χειρότερα. Η Σαουδική Αραβία και η Ρωσία έκλεισαν τις «βρύσες» της παραγωγής αργού πετρελαίου. Στις 5 Σεπτεμβρίου, τα δύο έθνη – ηγέτες στην συμμαχία OΠΕΚ+ – ανακοίνωσαν ότι θα παρατείνουν αυτούς τους περιορισμούς μέχρι το τέλος του έτους, μια περίοδο κατά την οποία η ζήτηση για το καύσιμο συνήθως αυξάνεται. 
«Κινδυνεύουμε να δούμε συνεχιζόμενη στενότητα στην αγορά, ειδικά για τα αποστάγματα, ενόψει των χειμερινών μηνών», δήλωσε η Toril Bosoni, επικεφαλής της διεύθυνσης αγοράς πετρελαίου στον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας, αναφερόμενη στην κατηγορία καυσίμων που περιλαμβάνει το ντίζελ. «Τα διυλιστήρια δυσκολεύονται να ανταποκριθούν στη ζήτηση», τόνισε.
Η κατάσταση είναι ιδιαίτερα δύσκολη για ένα παγκόσμιο στόλο διύλισης που ταλαιπωρείται από την υποτονική παραγωγή για μήνες. Ο καύσωνας στο Βόρειο Ημισφαίριο αυτό το καλοκαίρι ανάγκασε πολλά εργοστάσια να λειτουργήσουν με πιο αργό ρυθμό από το κανονικό, αφήνοντας τα αποθέματα περιορισμένα.
«Στην καρδιά του προβλήματος βρίσκεται η προσφορά», δήλωσε ο Eugene Lindell, επικεφαλής των επεξεργασμένων προϊόντων στην εταιρεία συμβούλων FGE. «Τα ευρωπαϊκά διυλιστήρια δεν μπόρεσαν επίσης να αυξήσουν τις προμήθειές τους το καλοκαίρι λόγω εκτεταμένων απρόβλεπτων διακοπών λειτουργίας, γεγονός που έχει αφήσει τα αποθέματα στενά ενόψει του χειμώνα».
Επίσης, ασκείται πίεση στα διυλιστήρια να παράγουν άλλα προϊόντα, όπως καύσιμο για αεροπλάνα και βενζίνη, όπου η ζήτηση έχει ανακάμψει έντονα, σύμφωνα με τον Callum Bruce, αναλυτή στην Goldman Sachs.
Άλλα καύσιμα
Εκτός από την έλλειψη ντίζελ, υπάρχουν επίσης ανησυχίες για την προμήθεια και άλλων καυσίμων. Το παγκόσμιο σύστημα διύλισης έχει πληγεί σοβαρά από την πανδημία COVID-19 και πολλά, λιγότερο αποδοτικά διυλιστήρια έχουν κλείσει. Καθώς η κατανάλωση ανακάμπτει, υπάρχει έλλειψη διυλιστηρίων για να καλύψουν τη ζήτηση.
Υπάρχει κάποια ελπίδα ότι η έλλειψη ντίζελ θα μπορούσε να μειωθεί τους επόμενους μήνες. Πλησιάζοντας στους ψυχρότερους χειμερινούς μήνες, οι περιορισμοί που σχετίζονται με τις καιρικές συνθήκες στα διυλιστήρια θα μειωθούν. Ωστόσο, ορισμένα διυλιστήρια θα ξεκινήσουν σύντομα την ετήσια εποχιακή συντήρηση. 
Υπάρχουν επίσης ανησυχίες για την προμήθεια ντίζελ από βασικές χώρες εξαγωγής. Η Ρωσία, η οποία εξακολουθεί να είναι ένας από τους μεγαλύτερους προμηθευτές στον κόσμο παρά τις δυτικές κυρώσεις, έχει υποδείξει ότι θέλει να περιορίσει τον όγκο του ντίζελ που εξάγει. Η Κίνα, μια άλλη δυνητική πηγή ανακούφισης της προσφοράς, εξέδωσε πρόσφατα μια νέα ποσόστωση εξαγωγής καυσίμων, αλλά οι έμποροι και οι αναλυτές στην Ασία λένε ότι ο όγκος που έχει προγραμματιστεί δεν είναι αρκετός μέχρι το τέλος του έτους. Οι αποστολές καυσίμων της χώρας είναι κολλημένες κοντά στα χαμηλά πενταετίας για μεγάλο μέρος του 2023.
Αυτές οι χαμηλότερες ροές εμφανίζονται σε βασικούς κόμβους αποθήκευσης. Τα αποθέματα που μπορούν να παρατηρηθούν στις ΗΠΑ και τη Σιγκαπούρη είναι όλα κάτω από τα εποχιακά φυσιολογικά επίπεδα. Τα αποθέματα στις χώρες του ΟΟΣΑ είναι χαμηλότερα από ό,τι πριν από πέντε χρόνια.
Ο περιορισμένος εφοδιασμός έχει οικονομικές συνέπειες. Η αύξηση των αμερικανικών συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης οφείλεται εν μέρει στους οδηγούς φορτηγών που αγοράζουν το καύσιμο.
«Το ντίζελ είναι το καύσιμο των φορτηγών 18 τροχών που μεταφέρουν προϊόντα από το εργοστάσιο στην αγορά, επομένως όταν οι τιμές αυξάνονται, αυτά τα υψηλότερα κόστη μεταφοράς μεταφέρονται στις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές», δήλωσε ο Clay Seigle, διευθυντής παγκόσμιων υπηρεσιών πετρελαίου στην Rapidan Energy Group.
Ενώ ενισχύεται η ελπίδα ότι η οικονομία των ΗΠΑ μπορεί να αποφύγει την ύφεση, «μια αύξηση των τιμών της ενέργειας – είτε στην βενζίνη είτε στο ντίζελ – θα μπορούσε να υπονομεύσει μεγάλο μέρος αυτής της προόδου», πρόσθεσε.
Οι υψηλές τιμές του ντίζελ μπορεί επίσης να ωθήσουν τα διυλιστήρια να δώσουν προτεραιότητα στο καύσιμο αυτό, παραμελώντας την παραγωγή βενζίνης, γεγονός που θα μπορούσε να οδηγήσει και σε υψηλότερες τιμές.
Αδύναμη ζήτηση
Η κατάσταση για το ντίζελ θα μπορούσε να ήταν χειρότερη, καθώς η αύξηση της κατανάλωσης δεν έχει είναι τόσο ισχυρή όσο σε άλλες κατηγορίες καυσίμων.
Η μηνιαία έκθεση του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (IEA) ανέφερε την περασμένη εβδομάδα ότι η κατανάλωση θα αυξηθεί κατά περίπου 100.000 βαρέλια την ημέρα φέτος. Κάτι τέτοιο φαίνεται μικρό συγκριτικά με τα σχεδόν 500.000 βαρέλια την ημέρα για τη βενζίνη και πάνω από 1 εκατομμύριο βαρέλια την ημέρα για αεροπορικά καύσιμα και κηροζίνη.
Πηγή: ot.gr
