Η χρονιά που αφήσαμε πίσω μας δεν ήταν μια χρονιά που ο κόσμος θα ήθελε να θυμάται με αγάπη.
Ένας θανάσιμος πόλεμος ξέσπασε στην Ουκρανία. Η Βρετανία κλονίστηκε από μια πολιτική και οικονομική κρίση. Οι απελπισμένοι άνθρωποι της Σρι Λάνκα έδιωξαν τον πρόεδρό τους μετά από μήνες διαδηλώσεων. Οι Ιρανοί έβαλαν τη ζωή τους σε κίνδυνο για να διαμαρτυρηθούν ενάντια σε μια καταπιεστική κυβέρνηση. Αυτά και πολλά άλλα σημαντικά γεγονότατα που έγινα μέσα στο 2022 θα διαβάσετε στις παρακάτω γραμμές.
Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία
Το πιο σημαντικό παγκόσμιο γεγονός του 2022 θα έπρεπε να είναι η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Κανείς δεν περίμενε ότι η Ουκρανία θα αντέξει τη ρωσική επίθεση για πολύ καιρό, αλλά έχει περάσει σχεδόν ένας χρόνος και εξακολουθεί να μάχεται.
Ο κόσμος πάλεψε και παλεύει με προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα, πληθωρισμό και ελλείψεις τροφίμων. Καθώς οι άνθρωποι συνέχιζαν να ελπίζουν σε μια κατάπαυση του πυρός, το 2022 έχει τελειώσει, με την πιθανότητα αυτή να φαίνεται ζοφερή. Θα φέρει το 2023 καλύτερα νέα;
Η… καυτή οικονομική κρίση της Σρι Λάνκα
Η οικονομική κρίση της Σρι Λάνκα ξεκίνησε κυρίως ως συνέπεια της πανδημίας. Από τα μέσα περίπου του 2021, οι οικονομικές συνθήκες άρχισαν να δυσκολεύουν τους κατοίκους. Τα καύσιμα και το αέριο γίνονταν ολοένα και πιο ακριβά και δύσκολα να τα προμηθευτούν, καθώς ο πληθωρισμός εκτινάχθηκε στα ύψη.
Όταν άρχισαν οι διαδηλώσεις τον Απρίλιο, τα πράγματα είχαν φτάσει σε τέτοιο βαθμό που τα σχολεία είχαν κλείσει, οι άνθρωποι ήταν αδύνατον να προμηθευτούν τα βασικά είδη διατροφής και οι μεγάλες διακοπές ρεύματος είχαν γίνει ο κανόνας. Ακόμη και τα φάρμακα είχαν σχεδόν εξαντληθεί.
Χιλιάδες άνθρωποι ζήτησαν την παραίτηση του τότε προέδρου Gotabaya Rajapaksa, η κυβέρνηση του οποίου κατηγορήθηκε για την επίμονη κακοδιαχείριση των οικονομικών της χώρας. Τελικά, στις 9 Ιουλίου, διαδηλωτές εισέβαλαν στο σπίτι του, αναγκάζοντάς τον να εγκαταλείψει τη χώρα προτού παραιτηθεί.
Η τρίτη θητεία-ρεκόρ του Σι Τζινπίνγκ στην εξουσία
Ο Κινέζος Πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ στις 23 Οκτωβρίου εδραίωσε τη θέση του στην ιστορία ως ο ηγέτης με τη μεγαλύτερη επιρροή, μετά τον Μάο Τσε Τουνγκ, αφού επανεξελέγη για τρίτη θητεία ως Γενικός Γραμματέας του Κομμουνιστικού Κόμματος Κίνας (CPC) και, εξ ορισμού, πρόεδρος της χώρας.
Η ανάδειξη του Σι ως Κινέζου Προέδρου με την προοπτική να κυβερνήσει ισόβια, αντιμετωπίζεται με ανησυχία, καθώς το μονοκομματικό κράτος σταδιακά γίνεται ένα κράτος με έναν ηγέτη.
Εξέγερση του Ιράν ενάντια στην επιβολή χιτζάμπ
Οι ηγέτες της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν είδαν το 2022 ίσως την πιο θορυβώδη πρόκληση για την κυριαρχία τους από τότε που ανήλθαν στην εξουσία το 1979.
Οι διαδηλώσεις μαίνονται σε όλο το Ιράν από τις 16 Σεπτεμβρίου, όταν η διαβόητη αστυνομία ηθικής της χώρας σκότωσε τη Mahsa Amini, μια 22χρονη Κουρδοϊρανή υπό κράτηση επειδή δεν φορούσε σωστά το χιτζάμπ της. Η Ισλαμική Δημοκρατία χαρακτήρισε τις διαδηλώσεις «ταραχές» και ανέπτυξε δυνάμεις ασφαλείας.
Οι Ιρανοί, που ξεπερνούσαν τις κοινωνικές, ταξικές και εθνοτικές γραμμές, παρέλασαν με το σύνθημα «Γυναίκες, ζωή, ελευθερία», και πολλές γυναίκες υιοθέτησαν τον πολιτικό συμβολισμό του κουρεύματος των μαλλιών τους δημόσια – μια δήλωση κατά της καταπίεσης.
Το Ηνωμένο Βασίλειο έχει τον πρώτο πρωθυπουργό Ινδικής καταγωγής
Το Ηνωμένο Βασίλειο είχε ένα πιο δραματικό 2022, με την απώλεια της αγαπημένης του βασίλισσας και την εναλλαγή τριών πρωθυπουργών σε ένα χρόνο. Το δράμα ξεκίνησε με τον πρώην πρωθυπουργό Μπόρις Τζόνσον να παραιτήθηκε στις 7 Ιουλίου μετά από μια σειρά σκανδάλων. Η Λιζ Τρας έγινε η νέα ηγέτης των Συντηρητικών μετά από μια σκληρή μάχη για την ηγεσία στην οποία ο ινδικής καταγωγής βουλευτής Ρίσι Σούνακ ήρθε δεύτερος.
Η Λιζ Τρας ανέλαβε τα ηνία στις 6 Σεπτεμβρίου, με μεγάλες υποσχέσεις για φορολογικές περικοπές, ωστόσο παραιτήθηκε τον Οκτώβριο. Όπως αναμενόταν, ο Σούνακ κέρδισε την κούρσα για την ηγεσία του Συντηρητικού Κόμματος χωρίς αντίπαλο και ορκίστηκε στις 25 Οκτωβρίου όταν ο βασιλιάς Κάρολος Γ’ τον κάλεσε να σχηματίσει κυβέρνηση.
Ο Σούνακ έγινε ο πρώτος πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου με ινδική καταγωγή. Έγινε επίσης ο πρώτος έγχρωμος ηγέτης της χώρας.
COP27 και το ταμείο αποζημίωσης-ορόσημο
Για πρώτη φορά, αποφασίστηκε να δημιουργηθεί ένα ταμείο για «απώλειες και ζημιές» για τις ευάλωτες χώρες που πλήττονται από την κλιματική αλλαγή. Η απόφαση-ορόσημο ελήφθη στη σύνοδο κορυφής του ΟΗΕ για το κλίμα στο Sharm-El-Sheikh της Αιγύπτου τον Νοέμβριο.
Η Ινδία χαρακτήρισε το COP27 «ιστορικό» για τη διασφάλιση της συμφωνίας, λέγοντας ότι «ο κόσμος περίμενε πάρα πολύ καιρό για αυτό». Ωστόσο, το αποτέλεσμα σε άλλα κρίσιμα ζητήματα, όπως η έκκληση της Ινδίας για σταδιακή κατάργηση όλων των ορυκτών καυσίμων, έδειξε μικρή πρόοδο.
Η διάσκεψη συμφώνησε να συγκροτηθεί μια «μεταβατική επιτροπή» για να αποφασίσει πώς θα παρασχεθούν τα χρήματα και ποιος θα συνεισφέρει στο ταμείο. Οι συστάσεις του θα συζητηθούν στο COP28 του επόμενου έτους. Ωστόσο, το πόσα θα γίνουν τελικά μένει να φανεί.
Ο παγκόσμιος πληθυσμός ξεπέρασε τα 8 δισεκατομμύρια
Ο παγκόσμιος πληθυσμός έφτασε τα 8 δισεκατομμύρια στις 15 Νοεμβρίου, με την Ινδία να είναι ο μεγαλύτερος συνεισφέρων στο ορόσημο, σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη.
Η Vinice Mabansag (στη φωτογραφία), ένα κορίτσι που γεννήθηκε στο Tondo της Μανίλα, θεωρήθηκε ως το συμβολικό οκτάκις δισεκατομμυριοστό άτομο — συμβολικό γιατί είναι δύσκολο να υπολογιστεί ο ακριβής αριθμός των ανθρώπων στον κόσμο.
Ο κόσμος χρειάστηκε 11 χρόνια για να προσθέσει 1 δισεκατομμύριο ανθρώπους στον πληθυσμό, με την ανάπτυξη να επιβραδύνεται σταδιακά. Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, μπορεί να χρειαστούν 15 χρόνια για να φτάσει τα 9 δισεκατομμύρια.
Πάνω από το ήμισυ της προβλεπόμενης αύξησης του παγκόσμιου πληθυσμού έως το 2050 θα συγκεντρωθεί σε 8 χώρες: τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, την Αίγυπτο, την Αιθιοπία, την Ινδία, τη Νιγηρία, το Πακιστάν, τις Φιλιππίνες και την Ενωμένη Δημοκρατία της Τανζανίας.
Πέθανε η βασίλισσα Ελισάβετ Β’, η μακροβιότερη Βρετανίδα μονάρχης
Εκατομμύρια θρήνησαν στη Βρετανία – και σε όλο τον κόσμο – όταν η βασίλισσα Ελισάβετ Β’, η μακροβιότερη Βρετανίδα μονάρχης, πέθανε στις 8 Σεπτεμβρίου στο Κάστρο Balmoral στη Σκωτία.
Ο θάνατός της τερμάτισε τη μακροβιότερη βασιλεία στην ιστορία του Ηνωμένου Βασιλείου και μια από τις μεγαλύτερες από οποιονδήποτε αρχηγό κράτους. Η Ελισάβετ Β’, η οποία έγινε βασίλισσα με τον θάνατο του πατέρα της, Βασιλιά Γεωργίου ΣΤ’ στις 6 Φεβρουαρίου 1952, βασίλεψε για 70 χρόνια, 7 χρόνια περισσότερα από την βασίλισσα Βικτώρια.
Οι «εκπληκτικοί» αριθμοί γύρω από την κηδεία της βασίλισσας
- 10.280.000 ευρώ κόστισε η κηδεία
- 2.000 αξιωματούχοι και προσκεκλημένοι παρευρέθησαν στο Αβαείο του Γουέστμινστερ για την κηδεία
- 1.650 άτομα από το στρατιωτικό προσωπικό συμμετείχε στη νεκρική πομπή της βασίλισσας από το Αββαείο του Γουέστμινστερ προς την Αψίδα του Ουέλινγκτον μετά την εξόδιο ακολουθία της
- 22 μίλια, δηλαδή 36 χιλιόμετρα, φραγμάτων τοποθετήθηκαν μόνο στο κεντρικό Λονδίνο για να ελέγξουν τα πλήθη
- 125 κινηματογράφοι άνοιξαν τις πόρτες τους για να μεταδώσουν την κηδεία της Ελισάβετ
- 2.868 διαμάντια, μαζί με 17 ζαφείρια, 11 σμαράγδια, 269 μαργαριτάρια και 4 ρουμπίνια, αστράφτουν στο αυτοκρατορικό στέμμα του κράτους που ακουμπούσε στο φέρετρο της βασίλισσας.
Η Βραζιλία στρέφεται προς την Αριστερά
Μετά τη νίκη των Δημοκρατικών στις ΗΠΑ πέρυσι, η πιο κρίσιμη από τις νίκες της Αριστεράς το 2022 ήταν αυτή του Luiz Inácio Lula da Silva στη Βραζιλία στις 30 Οκτωβρίου, τερματίζοντας τη θητεία του ακροδεξιού ηγέτη Jair Bolsonaro.
Ο Lula da Silva έγινε από φυλακισμένος, πρόεδρος μέσα σε μόλις 3 χρόνια. Φυλακίστηκε τον Απρίλιο του 2018 μετά την καταδίκη του για σκάνδαλο διαφθοράς. Μετά από φυλάκιση περίπου ενάμιση έτους, αφέθηκε ελεύθερος το 2019, όταν το Ανώτατο Δικαστήριο της Βραζιλίας διαπίστωσε ότι ο προηγούμενος δικαστής της υπόθεσης ήταν προκατειλημμένος και ακύρωσε την καταδίκη του.
Ο Lula da Silva κέρδισε με ισχνή διαφορά, συγκεντρώνοντας 50,9% των ψήφων έναντι 49,1% για τον Μπολσονάρο, σε μια από τις πιο σκληρές προεδρικές κούρσες της χώρας. Θα ορκιστεί επίσημα για τετραετή θητεία την 1η Ιανουαρίου 2023.