Η 4Ε παρουσίασε χθες, στη διάρκεια ανοιχτής συζήτησης σε αίθουσα της ΕΣΗΕΑ, την πρόταση που επεξεργάστηκε για την αντιμετώπιση ενός δομικού προβλήματος της αγοράς ελαιολάδου: αυτό της διακίνησης στην εσωτερική αγορά «χύμα» με τον 16κιλο τενεκέ.
Ο γεωργοοικονομολόγος, πρόεδρος της 4Ε, Βασίλης Ζαμπούνης, παρουσίασε εκτιμήσεις που αναφέρουν ότι κατά μέσο όρο από το σύνολο των 250.000 τόνων που παράγονται ετησίως στην Ελλάδα, οι πωλήσεις τυποποιημένου στην εσωτερική αγορά είναι της τάξης των 12-15.000 τόνων, η αυτοκατανάλωση και χύμα 16κιλος τενεκές καλύπτουν ποσότητα της τάξης των 80-90.000 τόνων, οι εξαγωγές τυποποιημένου περί τους 40-50.000 τόνους και οι εξαγωγές χύμα (Ιταλία, Ισπανία) περίπου 100-110.000 τόνους.
«Η Ελλάδα αποτελεί τη μόνη, ευρωπαϊκή τουλάχιστον, χώρα με τόσο υψηλό ποσοστό διακίνησης χύμα ελαιολάδου στην εσωτερική αγορά. Πρόκειται για μια βαθιά ριζωμένη συνήθεια, η οποία στην πραγματικότητα ζημιώνει όλους: ελαιοπαραγωγούς, καταναλωτές, πολιτεία», είπε ο πρόεδρος της 4Ε.
Το «5λιτρο του παραγωγού» προτείνεται από την 4Ε, ως η μόνη εφικτή, προς το συμφέρον όλων λύση ευρείας συναίνεσης, η οποία μπορεί σταδιακά και εθελοντικά να καθιερώσει το επώνυμο τυποποιημένο ελαιόλαδο, ελαχιστοποιώντας την διακίνηση με τον ανώνυμο, χύμα 16κιλο τενεκέ. Η πρόταση, στηρίζεται στο ισχύον ήδη σήμερα καθεστώς διακίνησης του μελιού, που μπορεί να αποτελέσει τον «οδηγό» για την εφαρμογή ανάλογου καθεστώτος εμπορίας και διακίνησης στην αγορά του ελαιολάδου.
Η 4Ε προσκάλεσε όλα τα κοινοβουλευτικά κόμματα. Οι εκπρόσωποι των κομμάτων που συμμετείχαν τελικά στη συζήτηση, τοποθετήθηκαν κατ’ αρχήν θετικά στην πρόταση της 4Ε:
⦁ Η κα Λίνα Αγγελοπούλου (ΠΑΣΟΚ), μίλησε για έλλειμμα εκπροσώπησης σε επίπεδο διεπαγγελματικών οργανώσεων και πρόσθεσε πως το ΠΑΣΟΚ είναι δίπλα στην 4Ε και με ανοιχτά αυτιά ακούει για να προωθήσει τις προτάσεις της,
⦁ Ο κ. Βασίλης Κόκκαλης (ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ) σημείωσε ότι θα πρέπει να αντιληφθούν οι εμπλεκόμενοι στην ελαιοκομία πως όλοι χάνουν από την διακίνηση χύμα ελαιολάδου, προσθέτοντας ότι χρειάζονται κίνητρα για την εφαρμογή του μέτρου,
⦁ Ο κ. Μίλτος Χριστόπουλος (ΚΚΕ), εξέφρασε ένα διαφορετικό σκεπτικό τονίζοντας την αντιπαράθεση των μικρομεσαίων παραγωγών με τα συμφέροντα των βιομηχάνων, στο πλαίσιο της ΕΕ και της επιδίωξης του κέρδους,
⦁ Ο κ. Σωκράτης Αλειφτήρας (Πλεύση Ελευθερίας), είπε πως η πρόταση είναι στοιχειοθετημένη και πρότεινε να γίνει συζήτηση επ’ αυτής στην Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής,
⦁ Ο κ. Γιώργος Στεργίου (Κίνημα Δημοκρατίας) σημείωσε ότι η πρόταση είναι ενδιαφέρουσα και πρέπει να εξεταστεί στις εφαρμοστικές της λεπτομέρειες,
⦁ Ο κ. Κώστας Μακρυγιάννης (επιστημονικός συνεργάτης του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων), χαρακτήρισε ως ενδιαφέρουσα την πρόταση, για την προστασία παραγωγών και καταναλωτών από τους «καλοθελητές της νοθείας».
Η 4Ε παρουσίασε στοιχεία για το τι συμβαίνει στις άλλες ελαιοπαραγωγικές χώρες της Μεσογείου (Ισπανία, Ιταλία), τα επιχειρήματα υπέρ και κατά του ανώνυμου, χύμα 16κιλου τενεκέ, πρακτική, η οποία εκτός του ότι απαγορεύεται από την κοινοτική και εθνική νομοθεσία, βλάπτει ελαιοπαραγωγούς, καταναλωτές και τον κρατικό προϋπολογισμό.
Η πρόταση της 4Ε έλαβε υπόψη της τις πραγματικές συνθήκες που επικρατούν στο εμπόριο ελαιολάδου, τις απόψεις ανθρώπων της αγοράς, τις εκτιμήσεις λογιστικών γραφείων και εταιρειών πληροφορικής ώστε να εφαρμοστεί στην αγορά του ελαιολάδου (διακίνηση στην εγχώρια αγορά) το καθεστώς που ήδη ισχύει στο μέλι. Τέλος, η 4Ε παρουσίασε στοιχεία που περιγράφουν το καθεστώς στη διακίνηση μελιού. Υπογραμμίστηκε ότι πέραν των όποιων απαγορεύσεων, ποινών, προστίμων κ.λπ., η ομαλή αποδοχή ενός συστήματος όπως το «5λιτρο του παραγωγού» θα πρέπει να υποστηριχθεί από μια καμπάνια ενημέρωσης και, από κάποια, φορολογικά ή άλλα, κίνητρα εφαρμογής του.
Από τη συζήτηση που έγινε χθες, προέκυψαν ακόμη και τα εξής συμπεράσματα:
⦁ Ο ελαιοκομικός τομέας και ευρύτερα ο αγροτικός τομέας «διψάει» για διάλογο. Στο τραπέζι τέθηκε από όλους τους ομιλητές μια μεγάλη γκάμα από ζητήματα που αφορούν από την κλιματική αλλαγή και την αποκατάσταση φυσικών καταστροφών (ΕΛΓΑ) μέχρι τους ελέγχους της αγοράς (ΕΦΕΤ). Διαπιστώνεται μια διαχρονική, διαρκής συρρίκνωση του αγροτικού τομέα.
⦁ Ειδική μνεία και ενδιαφέρον έδειξαν οι ομιλητές για την ανάγκη ύπαρξης ισχυρών συλλογικών σχημάτων (συνεταιρισμοί, διεπαγγελματικές οργανώσεις κλπ.).
⦁ Οι ομιλητές επισήμαναν την ανάγκη και τη σημασία μιας σταθερής πολιτικής από πλευράς υπουργείου ΑΑΤ.
Η νομοθεσία για το μέλι
Η κωδικοποίηση της αγορανομικής νομοθεσίας (ΦΕΚ 815 Β της 24/05.2007), περιλαμβάνει τις ισχύουσες σήμερα ρυθμίσεις για τον τρόπο διακίνησης του μελιού, οι οποίες θα μπορούσαν να εφαρμοστούν στη διακίνηση του ελαιολάδου, με βάση την πρόταση της 4Ε.
Ορισμένες από τις διατάξεις για το μέλι, οι οποίες μπορούν να αποτελέσουν την βάση ώστε να τροποποιηθούν για να εφαρμοστούν στην διακίνηση ελαιολάδου, προβλέπουν μεταξύ άλλων:
Άρθρο 186 – Περί εμπορίας−διακίνησης−διάθεσης του μελιού κ.λ.π. ρυθμίσεις
1. Διάθεση στον καταναλωτή μόνο συσκευασμένου μελιού και σε ορισμένο βάρος περιεχομένου συσκευασίας
α) Το μέλι που προορίζεται για τον τελικό καταναλωτή κυκλοφορεί υποχρεωτικά μόνο προσυσκευασμένο σε συσκευασία καθαρού βάρους μέχρι 1 χιλιόγραμμο, υπό την επιφύλαξη των διατάξεων της επόμενης περίπτωσης (β).
β) Το μέλι που προορίζεται για τον τελικό καταναλωτή και πωλείται προς αυτόν απευθείας από μελισσοκόμους, ως μέλι δικής τους παραγωγής, στον τόπο συγκομιδής του είδους και σε οργανωμένες Λαϊκές ή Βιολογικές Αγορές, προσφέρεται υποχρεωτικά μόνο προσυσκευασμένο σε συσκευασία καθαρού βάρους μέχρι 3 χιλιόγραμμα.
2. Αναγραφή ενδείξεων επί της συσκευασίας του μελιού.
α) Απαγορεύεται από οποιονδήποτε να πωλήσει στον τελικό καταναλωτή συσκευασμένο μέλι, εφόσον για οποιονδήποτε λόγο δεν αναγράφονται επί της εξωτερικής επιφάνειας της συσκευασίας του είδους οι ενδείξεις του παρόντος κεφαλαίου.
β) Επί της συσκευασίας του μελιού, που προορίζεται για τον τελικό καταναλωτή αναγράφονται υποχρεωτικά οι κατωτέρω ενδείξεις σε ορατό σημείο της συσκευασίας, με ευδιάκριτα, ευανάγνωστα, ανεξίτηλα και στην ελληνική γλώσσα γράμματα.
(1) Το ονοματεπώνυμο ή εμπορική επωνυμία και η διεύθυνση του παρασκευαστή ή του συσκευαστή ή ενός πωλητή εγκατεστημένου σε κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
(2) Η καθαρή ποσότητα περιεχομένου κάθε συσκευασίας.
(3) Η χρονολογία ελάχιστης διατηρησιμότητας, είτε με την χρήση της ένδειξης «ΑΝΑΛΩΣΗ ΚΑΤΑ ΠΡΟΤΙΜΗΣΗ ΠΡΙΝ ΑΠΟ……..», όταν περιλαμβάνεται η ακριβής ημερομηνία, είτε με την χρήση της ένδειξης «ΑΝΑΛΩΣΗ ΚΑΤΑ ΠΡΟΤΙΜΗΣΗ ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΟ ΤΕΛΟΣ……….», στις περιπτώσεις που αναφέρεται ο μήνας και το έτος ή μόνο το έτος .
(…)
3. Δυνατότητες αναγραφής και άλλων ενδείξεων επί της συσκευασίας
Πέραν των ανωτέρω υποχρεωτικών ενδείξεων επί της συσκευασίας μελιού, επιτρέπεται και η αναγραφή επί αυτής των παρακάτω πληροφοριακών στοιχείων:
(…)
(2) την προέλευση από μία συγκεκριμένη περιοχή, έδαφος ή τοποθεσία, αν το προϊόν προέρχεται εξ ολοκλήρου από την αναφερόμενη πηγή προέλευσης.
(3) τα ειδικά ποιοτικά κριτήρια.
(…)
6. Εφαρμογή διατάξεων του κώδικα τροφίμων − ποτών/Θέσπιση απαγορευτικών διατάξεων
Το μέλι που διατίθεται στο εμπόριο ή χρησιμοποιείται σε οποιοδήποτε προϊόν, προοριζόμενο για κατανάλωση από τον άνθρωπο, υποχρεωτικά πρέπει να πληροί τις διατάξεις του Κώδικα Τροφίμων−Ποτών και απαγορεύεται ρητά:
−Η προσθήκη στο μέλι οποιουδήποτε συστατικού τροφίμων, συμπεριλαμβανομένων των πρόσθετων τροφίμων καθώς και οποιαδήποτε άλλη προσθήκη εκτός από μέλι.
−Η ανάμιξη του μελιού με μέλι ζαχαροπλαστικής.
−Η ανάμιξη του μελιού με αμυλοσιρόπιο, ισογλυκόζη και άλλα παρεμφερή προϊόντα. Παραβίαση των ανωτέρω απαγορευτικών μέτρων συνιστά το ποινικό αδίκημα της νοθείας.
7. Ενδείξεις στις πινακίδες λιανοπωλητών που πωλούν μέλι στο καταναλωτικό κοινό
Στο χώρο έκθεσης προς πώληση στον τελικό καταναλωτή συσκευασμένου μελιού υποχρεωτικά αναρτάται ή τοποθετείται ή προσδένεται στο προϊόν πινακίδα, απολύτως ορατή από τον καταναλωτή, στην οποία με ευανάγνωστα και ευδιάκριτα γράμματα αναγράφεται η τιμή πώλησης της συσκευασίας καθώς και η τιμή ανά μονάδα μέτρησης (κιλό) κατόπιν αναγωγής της πρώτης τιμής στην δεύτερη.
Εφόσον το περιεχόμενο καθαρό βάρος της συσκευασίας μελιού είναι 1000 γραμμάρια δεν απαιτείται η αναγραφή στην πινακίδα της τιμής ανά μονάδα μέτρησης (κιλό).
(…)
9. Άλλες ειδικότερες διατάξεις που αφορούν το μέλι
α) Προκειμένου για μέλι που μεταφέρεται χύμα για να συσκευασθεί σε ποσότητα μέχρι 1 κιλό (ή μέχρι 3 κιλά προκειμένου για μελισσοκόμο παραγωγό), οι ενδείξεις που προβλέπονται στην ως άνω παράγραφο 2 αναγράφονται στην εξωτερική συσκευασία ή μπορούν μόνο να αναγράφονται στα σχετικά εμπορικά έγγραφα, που το συνοδεύουν. Ειδικά όμως, οι ενδείξεις ονομασία πώλησης, χρονολογία ελάχιστης διατηρησιμότητας, όνομα ή εμπορική διεύθυνση του παραγωγού ή εισαγωγέα, πρέπει να αναγράφονται στην εξωτερική συσκευασία στην οποία προσφέρεται το μέλι.
Για το μέλι ζαχαροπλαστικής και το διηθημένο μέλι, τα δοχεία μεταφοράς χύμα, οι συσκευασίες και τα εμπορικά έγγραφα αναφέρουν σαφώς την πλήρη ονομασία του προϊόντος.
β) Υπόχρεος για την αναγραφή όλων των ενδείξεων επί της συσκευασίας του μελιού είναι ο παρασκευαστής ή ο συσκευαστής ή ο πωλητής τα στοιχεία του οποίου αναγράφονται στο προϊόν.
10. Μεταβατικές Διατάξεις
Τα εις χείρας παντός κατόχου (εισαγωγέα, συσκευαστή, τυποποιητή, χονδρεμπόρου και λιανοπωλητή) ευρισκόμενα μέλια, που έχουν εισαχθεί, παραχθεί, συσκευασθεί, τυποποιηθεί και αγορασθεί, πριν την έναρξη ισχύος του παρόντος άρθρου 186, μπορούν να διατεθούν μέχρι εξαντλήσεως τους (…).
