
Κρίσιμη εβδομάδα για τα εθνικά ζητήματα, καθώς ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα συναντηθεί την Τρίτη με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ. Η συνάντηση γίνεται σε κλίμα έντασης λόγω του τουρκολιβυκού μνημονίου, των ερευνών του «Πίρι Ρέϊς» και του προγράμματος SAFE. Ο Σταύρος Καλεντερίδης, πολιτικός επιστήμονας και διεθνολόγος, σημείωσε: «Περιμένουμε λίγα, ελάχιστα, πιθανόν και τίποτα κι αυτά είναι τα… καλά νέα». Υπογράμμισε ότι η Ελλάδα ζήτησε τη συνάντηση, ενώ «οι Τούρκοι προσπάθησαν να αποφύγουν τη συνάντηση με δικαιολογία βεβαρημένου προγράμματος». Οι στόχοι, είπε, είναι δύο: «Να μην χειροτερεύσουν τα πράγματα και να μπορούμε να κρατήσουμε τους διαύλους ανοικτούς».
Η Τουρκία παραμένει διεκδικητική, με πιέσεις γύρω από το «Πίρι Ρέις», απειλές κατά της Κυπριακής Δημοκρατίας «η οποία προμηθεύτηκε Ισραηλινά αεροπορικά συστήματα» και κατηγορίες ότι «περικυκλώνει η Κύπρος την Τουρκία και μπορεί να υπάρξουν και επικίνδυνες συνέπειες». Όπως τόνισε, «η Τουρκία ξεκινάει πάλι τις πιέσεις της… ενώ σκοπός της ελληνικής πλευράς -για ακόμη μια φορά- είναι να κρατήσουμε την επικοινωνία, τους δίαυλους ανοικτούς δίχως κάποια ουσιαστική ατζέντα».
Οι νέες ισορροπίες που διαμορφώνονται στα ελληνοτουρκικά δεν αφήνουν εκτός ατζέντας την αναβάθμιση της ενεργειακής σχέσης με την γείτονα, και από τη συμμετοχή της Chevron στην εξόρυξη υδρογονανθράκων σε Κρήτη και Πελοπόννησο. Ωστόσο, «Η Τουρκία επί της ουσίας θέλει για όλες τις κινήσεις το καλώδιο να ενημερώνεται αυτή…». Σύμφωνα με διπλωματικούς κύκλους, όπως είπε, «ίσως να ζητήσουνε άδεια και από την Αττάλεια, να βγει δηλαδή μια NAVTEX και από Ελλάδα και Κύπρο. Δηλαδή ουσιαστικά να “γκριζάρουμε” την Αποκλειστική Οικονομική μας Ζώνη την οριοθετημένη, να “γκριζάρουμε” τα Ελληνικά κυριαρχικά μας δικαιώματα. Η Τουρκία είναι ανένδοτη σε αυτή τη γραμμή. Η Ελλάδα δεν έχει προστατεύσει τα συμφέροντά της…», είπε καυτηριάζοντας τη στάση της Ελληνικής κυβέρνησης «…δεν νομιμοποιείται η κυβέρνηση να φορολογεί τους πολίτες για εξοπλιστικά μέσα τα οποία τελικά “γκριζάρουν” την ΑΟΖ αντί να την υπερασπίζονται». Αναφέροντας, τέλος, στο αίτημα για πολυμερή διάσκεψη: Λιβυής, Αιγύπτου, Ελλάδας, Τουρκίας με την οποία στην ουσία «να αποφασίζει ουσιαστικά η πολυμερής διάσκεψη για τα ενεργειακά στην περιοχή».
ΤΟ ΠΑΚΕΤΟ 100 ΔΙΣ ΚΑΙ ΟΙ ΣΧΕΣΕΙΣ ΗΠΑ – ΤΟΥΡΚΙΑΣ
Με ενδιαφέρον αναμένεται η συνάντηση της 25ης Νοεμβρίου του Τούρκου προέδρου με τον Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο. Πρόκειται για πακέτο 100 δισ., που όπως είπε ο Στ. Καλεντερίδης προέκυψε κατόπιν «κρυφής συνάντησης». Ωστόσο, τόνισε: «Εδώ θα έπρεπε να κρατά μικρό καλάθι και η Τουρκία διότι οι δηλώσεις από την αμερικανική πλευρά δεν είναι πολύ ευοίωνες για τα F-35… Από τη στιγμή που η Τουρκία κρατά στο έδαφός της τους πυραύλους τους ρωσικούς S400… είναι ασύμβατη η πώληση αυτή, πόσο μάλλον με συμπαραγωγή».
Οι πιθανές λύσεις, σύμφωνα με σενάρια, είναι «Ένα σενάριο να μεταφερθούν κάτι εκτός οι S400 για παράδειγμα στα Κατεχόμενα. Θα δούμε τι θα γίνει…». Παρ’ όλα αυτά, «κρατάει η προσωπική σχέση Ερντογάν – Τραμπ», με τον Καλεντερίδη να σχολιάζει: «Ο Τραμπ είναι άνθρωπος του εναγόταν στη δύση και εδώ φαίνεται ότι κέρδισε μια πολυπόθητή συνάντηση που δεν την είχε με τον Μπάιντεν».
Η ΚΡΙΣΙΜΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥ ΗΟΕ ΓΙΑ ΤΗ ΓΑΖΑ ΚΑΙ Η «ΚΟΝΤΡΑ» ΝΑΤΟ – ΡΩΣΙΑΣ
Εν όψει της κρίσιμης Συνέλευσης του ΟΗΕ για τη Γάζα, ο Στ. Καλεντερίδης σημείωσε ότι «η κυβέρνηση του Ισραήλ θέλει επί της ουσίας να καταλάβει παραπάνω από το μισό της Λωρίδας έτσι ώστε να πιέσει τον εναπομείναντα πληθυσμό… και άρα να τους εκδιώξει».
Η αναγνώριση του κράτους της Παλαιστίνης από ευρωπαϊκά κράτη, όπως είπε, έχει προκαλέσει αντίδραση του Ισραήλ που «ως αντίποινα πλέον οδεύει νομοτελειακά προς την παράνομη προσάρτηση της Όχθης. Άρα ουσιαστικά εξαφανίζεται η Παλαιστινιακή ύπαρξη… η λύση που βρήκε το Ισραήλ είναι να εξαφανίσει την Παλαιστινιακή ύπαρξη επί του πεδίου».
Στο φόντο των παραβιάσεων από ρωσικά drone και της «κόντρας» ΝΑΤΟ – Ρωσίας, ο Στ. Καλεντερίδης σχολίασε το συμβάν της 12λεπτης παραβίασης του εναέριου χώρου της Εσθονίας, εστιάζοντας στην αντίθεση της Ρωσία λέγοντας: «Το ΝΑΤΟ τώρα ξύπνησε για τις παραβιάσεις των Ρώσων… κανείς δεν μιλάει για τις ελληνικές παραβιάσεις ή μάλλον δεν τους καλούμε να μιλήσουν, όπου κάνουν οι Εσθονοί».
Για το περιστατικό με τα 20 drones στην Πολωνία εκτίμησε ότι «δεν ήταν λάθος ούτε ατύχημα», αλλά ένδειξη πως «η συμμετοχή των ανατολικών στον πόλεμο μέσω του πληρεξουσίου που είναι η Ουκρανία πλέον δεν μπορεί να συνεχιστεί άλλο και από δω και πέρα η Ρωσία θα βάζει στο στόχαστρο ίσως και με υβριδικούς τρόπους να αντιδρούν», καταλήγοντας ότι «δυσκολεύει πολύ η κατάσταση».