Εν μέσω πανδημίας χωρίς την αναγκαία διαβούλευση και με εκπεφρασμένη την αντίθεση όλων σχεδόν των περιβαλλοντικών οργανώσεων έρχεται προς ψήφιση ο νόμος «εκσυγχρονισμού της περιβαλλοντικής νομοθεσίας» ο οποίος στο βωμό της ανάπτυξης και της προσέλκυσης επενδύσεων δίνει χαριστική βολή στο φυσικό περιβάλλον της Ελλάδας. Συγκεκριμένα:
1.Περιοχές Natura
Ουσιαστικά θέτει σε αμφισβήτηση την προστασία των περιοχών Natura δημιουργώντας 4 βαθμίδες κλιμακούμενης προς τα κάτω προστασίας εντός των προστατευόμενων περιοχών που επιτρέπουν αλλότριες χρήσεις γης. Έτσι στην «ζώνη διαχείρισης οικοτόπων και ειδών» μεταξύ των άλλων δίνεται η δυνατότητα εξορυκτικών δραστηριοτήτων (ορυχεία, λατομεία – μεταλλεία, αμμοληψία, ζώνες αναζήτησης, έρευνας και εκμετάλλευσης
υδρογονανθράκων). Επίσης στη «ζώνη βιώσιμης διαχείρισης φυσικών πόρων» (σε περιοχές εντός σχεδίου ή εντός οικισμού) δύναται να επιτραπούν μεταξύ άλλων η επεξεργασία, αποθήκευση και διάθεση στερεών αποβλήτων αλλά και η επεξεργασία, διάθεση στερεών τοξικών αποβλήτων. Ως γνωστόν στον Δήμο Καλαμάτας υπάρχουν δυο περιοχές Natura (φαράγγι Νέδοντα, όρος Ταΰγετος)οι οποίες δυνητικά μπορεί να κινδυνεύσουν από αλλότριες «αναπτυξιακές» χρήσεις γης.
- Φορείς Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών
Εκθέτει σε κίνδυνο τις προστατευόμενες περιοχές , καταργώντας την αυτοτέλεια των Φορέων Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών (ΦΔΠΠ) δημιουργώντας έναν συγκεντρωτικό φορέα. Ειδικά για την Μεσσηνία καταργείται ο ΦΔΠΠ Νότιας Πελοποννήσου και δημιουργείται μια αποδυναμωμένη, χωρίς ουσιαστικές αρμοδιότητες μονάδα διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών Νότιας Πελοποννήσου με έδρα το Λεωνίδιο. Παράλληλα καταργείται η ουσιαστική συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας σε αυτή την μονάδα.
- Διαχείριση αποβλήτων
Ως γνωστόν σύμφωνα με το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων μέχρι το τέλος του 2020 θα πρέπει το 40% του συνολικού βάρους των οργανικών αποβλήτων να μην οδηγείται στον ΧΥΤΑ. Το συγκεκριμένο νομοσχέδιο (άρθρο 84) μεταθέτει την εφαρμογή της ξεχωριστής συλλογής βιοαποβλήτων για το τέλος του 2022. Παράλληλα στο άρθρο 83 δίνεται η δυνατότητα στον Υπουργό Περιβάλλοντος να ακυρώνει τον Εθνικό και Περιφερειακό Σχεδιασμό Αποβλήτων και να υλοποιεί έργα διαχείρισης αποβλήτων επικαλούμενος καταστάσεις έκτακτης ανάγκης ενώ στο άρθρο 84 μεταφέρεται ο τοπικός σχεδιασμός διαχείρισης απορριμμάτων από το Δημοτικό Συμβούλιο στην Επιτροπή Ποιότητας Ζωής στην οποία ως γνωστόν δεν υπάρχει αναλογική εκπροσώπηση των δημοτικών παρατάξεων αφού έχει επιβληθεί δημαρχιακή πλειοψηφία.
- Περιβαλλοντική αδειοδότηση
Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση επί του άρθρου 1«Η περιβαλλοντική αδειοδότηση στην Ελλάδα εξακολουθεί να αποτελεί χρονοβόρα διοικητική διαδικασία και ως εκ τούτου σημαντικό ανασταλτικό παράγοντα για την προώθηση των επενδύσεων» . Με πρόσχημα την απλοποίηση της περιβαλλοντικής αδειοδότησης ουσιαστικά περιορίζεται ο δημόσιος έλεγχος αφού εκχωρείται ο έλεγχος των μελετών (ΜΠΕ) σε ιδιώτες ενώ επιβάλλονται ασφυκτικές προθεσμίες για γνωμοδοτήσεις των υπηρεσιών. Κάτι τέτοιο μπορεί να έχει άσχημες επιπτώσεις στο φυσικό περιβάλλον.
5.Διευκόλυνση εταιρειών εξόρυξης υδρογονανθράκων, μεταλλευτικών εταιρειών και μεγάλων εταιρειών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ).
α. Με βάση το άρθρο 110 ο ανάδοχος συμβάσεων έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων δύναται να χρησιμοποιεί εκτάσεις που ανήκουν στο Δημόσιο, στους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης και στα νομικά πρόσωπα αυτών χωρίς να απαιτείται η λήψη οποιασδήποτε άδειας, έγκρισης ή συναίνεσης.
β. Με βάση το άρθρο 119 απαλλάσσονται από την αναγκαιότητα αδειοδότησης οι εταιρείες που αναπτύσσουν μεταλλουργικές μεταλλευτικές βιομηχανικές διεργασίες οι οποίες και μεταπίπτουν στο καθεστώς της «απλής γνωστοποίησης» των δραστηριοτήτων τους.
γ. Πριμοδότηση μεγάλων εταιρειών ΑΠΕ με πολλές φορές αντιπεριβαλλοντικούς όρους. Καμία πρόνοια για την ανάπτυξη των ενεργειακών κοινοτήτων και την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας
Εν κατακλείδι το συγκεκριμένο νομοσχέδιο θα πρέπει να αποσυρθεί γιατί αντίκειται στο άρθρο 24 του Συντάγματος το οποίο δηλώνει απερίφραστα ότι «Η προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος αποτελεί υποχρέωση του Κράτους και δικαίωμα του καθενός. Για τη διαφύλαξή του το Κράτος έχει υποχρέωση να παίρνει ιδιαίτερα προληπτικά ή κατασταλτικά μέτρα στο πλαίσιο της αρχής της αειφορίας». Παράλληλα παραβιάζει τις βασικές αρχές της ενωσιακής περιβαλλοντικής νομοθεσίας όπως την αρχή της πρόληψης και της προφύλαξης (αφού παρακωλύεται ο δημόσιος έλεγχος στις περιβαλλοντικές αδειοδοτήσεις) , η αρχή της αειφόρου ή βιώσιμης ανάπτυξης (αφού τίθενται σε κίνδυνο οι προστατευόμενες περιοχές και οι περιοχές Natura) και η αρχή της πληροφόρησης και συμμετοχής των πολιτών (αφού μειώνεται η συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών και της τοπικής αυτοδιοίκησης στη λήψη αποφάσεων για τα τοπικά περιβαλλοντικά προβλήματα).
Μανώλης Μάκαρης
Ιατρός καρδιολόγος
Επικεφαλής δημοτικής παράταξης Καλαμάτας «Ανοιχτός Δήμος-Ενεργοί Πολίτες»
MSc Τοπικής και Περιφερειακής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης
