Για τα δυσκολεμένα παιδιά, τα απομακρυσμένα από τις οικογένειές τους με εισαγγελική εντολή, που βρίσκουν απάγκιο στα γεωργικά σχολεία της Κιβωτού του Κόσμου, δεν υπάρχει πλέον το ποτέ και το πουθενά, οι χαμένοι δρόμοι και οι χαμένοι κόσμοι. Μόνο μια καθαρή πορεία πάνω σε στέρεη γη. Τους την προσφέρει ο ιδρυτής της Κιβωτού, πατήρ Αντώνιος Παπανικολάου, που σπάει τον φαύλο κύκλο της παραβατικότητας μέσα από την επουλωτική επαφή τους με τη φύση. Γι’ αυτό άλλωστε και το πιο νέο από τα γεωργικά σχολεία της Κιβωτού, στο Διμήνι του Βόλου, έλαβε πρόσφατα το βραβείο GENE Global Education Award 2020/2021 της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Λειτουργεί από το 2017 και είναι ένας αγροτοκτηνοτροφικός παράδεισος με εντυπωσιακή θέα στην πόλη του Βόλου και στον Παγασητικό, με φάρμα, οπωρώνα, ελαιώνα, αμπελοκαλλιέργειες, θερμοκήπιο, κήπο με αρωματικά φυτά και βότανα, τράπεζα σπόρων, αλλά και 17 άριστα εξοπλισμένα εργαστήρια, μεταξύ των οποίων, ελαιοτριβείο, τυροκομείο, οινοποιείο, εργαστήριο παρασκευής ζυμαρικών, εργαστήριο παρασκευής παραδοσιακών προϊόντων, εργαστήριο παρασκευής ζωοτροφών, πετρόμυλο. Από το 2015 λειτουργεί και το γεωργικό σχολείο στην Πωγωνιανή Ιωαννίνων, σε ένα πανέμορφο τοπίο 800 μέτρα από τα ελληνοαλβανικά σύνορα, ενώ υπάρχουν και τα παραρτήματα στη Χίο και στην Καλαμάτα.
«Τα παιδιά έχουν ανάγκη από κάποιον να τους δώσει ελπίδα, να δουν στα μάτια του ότι μπορούν να τα καταφέρουν, ότι δεν είναι “καμένα”, να τους πει “τώρα είμαι εγώ εδώ για σένα”, να τους καλύψει την ανάγκη πρώτα να εμπιστευτούν και μετά να αγαπήσουν, και να καταφέρουν να ξεπεράσουν το παρελθόν και να ανθήσουν. Είναι το προσωπικό μου στοίχημα να τα δω να εξελίσσονται και να προοδεύουν», λέει ο πατήρ Αντώνιος, ο οποίος έχει δημιουργήσει το πιο πρωτοποριακό δίκτυο μέριμνας όχι μόνο παραμελημένων παιδιών, αλλά και γονατισμένων μητέρων, με παραρτήματα σε έξι περιοχές της Ελλάδας.
«Δεν είναι απλά γεωργικά σχολεία, αλλά εκπαιδευτικές μονάδες ενταγμένες μέσα στο θεραπευτικό παιδαγωγικό μας πρόγραμμα. Η θεραπεία μέσα από την επαφή με τη γη και τα ζώα ήταν ο πρωταρχικός μας στόχος και είχε θεαματικά αποτελέσματα στην ψυχοσύνθεση των παιδιών. Ομως με τα χρόνια, τα σπίτια φιλοξενίας εξελίχθηκαν σε καλά σχολεία, που καλλιεργούν δεξιότητες και μαθαίνουν τέχνες στα παιδιά, πιστοποιημένες πλέον με ένα πτυχίο αναγνωρισμένο από το κράτος, και μάλιστα πριν από την ενηλικίωσή τους, ώστε να καταφέρουν να βγουν με εφόδια στην κοινωνία. Διότι πρόκειται για παιδιά με ψυχοσυναισθηματικά και συμπεριφορικά προβλήματα, ήδη μεγάλα, 16, 17 χρονών, με σοβαρά μαθησιακά κενά, πολλά δεν έχουν τελειώσει καν το γυμνάσιο», εξηγεί ο πατήρ Αντώνιος.
Στην Πωγωνιανή αγόρια και κορίτσια ζουν καθημερινά το θαύμα της φύσης. Ηδη από την Α΄ Δημοτικού αναλαμβάνουν την ευθύνη για την καλλιέργεια ενός μικρού κομματιού γης. Εκπαιδεύονται στην ανατροφή και στη φροντίδα των ζώων της φάρμας, στην καλλιέργεια οπωροκηπευτικών στο θερμοκήπιο και στο χωράφι, στην παραγωγή θεραπευτικών φυτών και βοτάνων, τα μεγαλύτερα παιδιά στη μελισσοκομική τέχνη και στην παραγωγή μελιού, βασιλικού πολτού και κηραλοιφών. Στο τυροκομείο, μαθαίνουν να παράγουν και να τυποποιούν λευκά και κίτρινα τυριά, όπως φέτα, γραβιέρα, φορμαέλα, χαλούμι κ.ά. Στο εργαστήριο παρασκευής παραδοσιακών προϊόντων, φτιάχνουν γλυκά του κουταλιού, τραχανά, μαρμελάδες, βαλσαμέλαιο και καλλυντικά σαπούνια. Στη φάρμα με τα αιγοπρόβατα, τις αγελάδες, τα πόνι, τις κότες και άλλα ζώα και πτηνά, μαθαίνουν να τα φροντίζουν. Εχουν δίπλα τους έμπειρους ανθρώπους που τους μυούν στα μυστικά του πρωτογενούς τομέα.
«Η γνώση αποκτάται μέσα από τις σχέσεις με τους επαγγελματίες, τους παιδαγωγούς, τους συνομηλίκους, μέσα από το κοινό βίωμα, τη συνεργατικότητα, τον αλληλοσεβασμό, την αλληλεγγύη, μέσα από τη γεύση της εμπειρίας. Από τη θεωρία στην αίθουσα μεταφερόμαστε στο χωράφι, στο αμπέλι, στον ελαιώνα, όπου τα παιδιά επικοινωνούν με τη φύση, ανακαλύπτουν ότι δεν είναι κάτι άψυχο, αλλά θέλει φροντίδα και στοργή όπως ο άνθρωπος. Διδάσκονται από αυτήν. Συχνά τους λέω ότι τίποτα δεν είναι άχρηστο, τίποτα δεν πάει χαμένο, ακόμη και από τα λάθη μας, όπως από την κοπριά που βάζουμε στο χωράφι, γινόμαστε πιο δυνατοί. Και κάνουμε αντιστοιχίσεις». Η φροντίδα του αμπελιού μοιάζει πολύ με τη φροντίδα της ψυχής, λέει ο πατήρ Αντώνιος. «Οπως το αμπέλι χρειάζεται το κατάλληλο περιβάλλον για να αναπτυχθεί, έτσι και το πλαίσιο μέσα στο οποίο μεγαλώνει ένα παιδί, η ωριμότητα των παιδαγωγών του, η φροντίδα, η ασφάλεια, η αγάπη που παίρνει, παίζουν καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξή του». Μεγάλη σημασία έχουν τα στηρίγματα όπου θα διακλαδιστεί ο βλαστός, η καθοδήγηση για μια σταθερή οριοθετημένη ανοδική πορεία, η προστασία του φυτού από παράσιτα και, κυρίως, το κλάδεμα από έμπειρο αμπελουργό: το έγκαιρο, αυστηρό, αποφασιστικό κλάδεμα (ελαττωμάτων, κακών συμπεριφορών) που όμως πονάει, «η τομή του αμπελιού βγάζει ένα δάκρυ». Οι ξερές κληματίδες, που αφαιρούνται γιατί δεν έχουν κάτι να προσφέρουν, «πρέπει να καούν, να μη μείνουν κοντά στο φυτό και το μολύνουν».
Οι αντιστοιχίσεις αυτές γίνονται κατά την ώρα της μαθητείας και πολλά παιδιά βλέπουν στην εξέλιξη του φυτού τη δική τους ιστορία. «Επαιζα μπάσκετ με ένα παιδί από πολύ δύσκολη οικογένεια, είδα σ’ αυτό όσο παίζαμε μεγάλες ικανότητες, και του λέω την ώρα του παιχνιδιού, πρέπει να φύγεις από την Αθήνα και να πας στο γεωργικό σχολείο στον Βόλο. “Εγώ, πώς;” ρώτησε, όμως ώς το τέλος του παιχνιδιού είχε πάρει την απόφασή του. “Θα πάω”, είπε, και έγινε εξαιρετικός επαγγελματίας. Μια μέρα, που βρισκόμασταν στο κτήμα στην Καλαμάτα, με πήρε από το χέρι και με οδήγησε σε μια μανταρινιά που είχε ξεραθεί, όμως καθώς είχε πετάξει έναν βλασταράκι, δεν την κόψαμε και τώρα κάνει τους πιο πλούσιους και γλυκείς καρπούς. “Εκείνο το βλασταράκι είδες σε μένα και με πίστεψες, κι ύστερα πίστεψα και εγώ σε μένα”, μου είπε. Είχε δει σε εκείνο το δέντρο τη δική του ζωή».
πηγή: www.kathimerini.gr
