Τις τελευταίες ημέρες, η Ελλάδα γνώρισε τις χειρότερες πυρκαγιές της εδώ και δεκαετίες, σε αυτό που ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης περιέγραψε ως φυσική καταστροφή, όπως σημειώνει ο οίκος Moody’s σε έκθεσή του. Ενώ η έκτακτη ευρωπαϊκή χρηματοδότηση θα καλύψει ένα μεγάλο μέρος των σχετικών δαπανών και της πρόσθετης ανοικοδόμησης, και τα έξοδα αποζημίωσης είναι διαχειρίσιμα για την κυβέρνηση, τα γεγονότα αναδεικνύουν την αυξημένη έκθεση της Ελλάδας σε περιβαλλοντικούς κινδύνους, ιδιαίτερα αυτούς που προέρχονται από την κλιματική αλλαγή, όπως προειδοποιεί.
Η Moody’s επισημαίνει ότι oι ελληνικές αρχές ανέφεραν ότι οι περισσότερες πυρκαγιές είναι πλέον υπό έλεγχο, με εκατοντάδες χιλιάδες στρέμματα γης να έχουν ωστόσο καεί από την 1η Αυγούστου σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Σύστημα Πληροφοριών Δασικών Πυρκαγιών. Οι ζημιές έχουν συγκεντρωθεί στο νησί της Εύβοιας και σε τμήματα της περιοχής της Πελοποννήσου, αν και οι πυρκαγιές που απειλούσαν τα βόρεια προάστια της Αθήνας έκτοτε έχουν σβήσει. Η ακτοφυλακή δήλωσε ότι έχει απομακρύνει σχεδόν 3.000 άτομα σε όλη τη χώρα τις τελευταίες εβδομάδες.
Η κυβέρνηση στις 10 Αυγούστου ανακοίνωσε μέτρα ύψους 500 εκατ. ευρώ (0,3% του ονομαστικού ΑΕΠ) για αποζημίωση, αποκατάσταση και ανοικοδόμηση για τους πυρόπληκτους. Η κυβέρνηση θα αναλάβει επίσης άλλα κόστη που σχετίζονται με την πυρόσβεση, συμπεριλαμβανομένης της μίσθωσης ειδικών αεροσκαφών, και θα χρειαστεί να αναβαθμίσει άλλο εξοπλισμό πυρόσβεσης και δομές πολιτικής προστασίας. Η Moody’s αναφέρει ότι οι καταστροφικές πυρκαγιές του 2007 – οι χειρότερες στην πρόσφατη ιστορία της Ελλάδας- προκάλεσαν εκτιμώμενη συνολική ζημιά κοντά στα 3 δισεκατομμύρια ευρώ (1,3% του ονομαστικού ΑΕΠ). Εκτός από την άμεση δημοσιονομική στήριξη, η διαταραχή που προκλήθηκε από τις πυρκαγιές, συμπεριλαμβανομένων διακοπών ρεύματος και νερού, η κακή ποιότητα του αέρα και το κλείσιμο των δρόμων είναι επίσης πιθανό να επηρεάσουν τον τουρισμό, που είναι πιστωτικά αρνητικό, επισημαίνει ο οίκος.
Η επείγουσα στήριξη από την Ε.Ε και τα διαθέσιμα κεφάλαια στο πλαίσιο του πακέτου NextGen της Ε.Ε θα περιορίσουν τον άμεσο αρνητικό δημοσιονομικό αντίκτυπο των πυρκαγιών, εκτιμά ο οίκος. Η Ελλάδα έχει ήδη λάβει στήριξη στο πλαίσιο του μηχανισμού πολιτικής προστασίας της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της διάθεσης εννέα αεροπλάνων, σχεδόν 1.000 πυροσβεστών και 200 οχημάτων από περισσότερα από 10 κράτη μέλη της ΕΕ, και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα καλύψει επίσης τουλάχιστον το 75% του σχετικού κόστους μεταφοράς. Η Moody’s θεωρεί επίσης ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να έχει πρόσβαση σε χρηματοδότηση περίπου 2,5 έως 3 δισ. ευρώ από διαφορετικές πηγές, συμπεριλαμβανομένων έργων πολιτικής προστασίας και αναδάσωσης, ενώ ήδη εκταμιεύτηκαν τα πρώτα 4 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης, που ισοδυναμούν με το 13% των συνολικών επιχορηγήσεων και δανείων που θα λάβει η χώρα.
Παρ’ όλα αυτά, η Moody’s τονίζει ότι οι πυρκαγιές είναι ενδεικτικές των πιστωτικών κινδύνων από την κλιματική αλλαγή, τους οποίους αποτυπώνει ο οίκος στη “μέτρια αρνητική” βαθμολογία που δίνει στο περιβαλλοντικού προφίλ της Ελλάδας. Ενώ τα αίτια των πυρκαγιών δεν έχουν ακόμη προσδιοριστεί, η Νότια Ευρώπη γνώρισε το χειρότερο κύμα καύσωνα εδώ και σχεδόν τρεις δεκαετίες, με την Ελλάδα να έχει θερμοκρασίες έως και 45 βαθμούς Κελσίου. Αυτό είναι σημαντικό στο πλαίσιο των ευρημάτων μιας έκθεσης που δημοσιεύτηκε τον ΟΗΕ στις 9 Αυγούστου, η οποία πρότεινε ότι τα κύματα καύσωνα κάθε 50 χρόνια είναι πλέον πιθανά κάθε δεκαετία.
Παρόλο που η Ελλάδα είναι πιθανό να συνεχίσει να επωφελείται από την οικονομική στήριξη της Ε.Ε, μια περαιτέρω αύξηση της συχνότητας και της σοβαρότητας αυτών των φαινομένων θα μπορούσε να αποδυναμώσει την τουριστική της βιομηχανία. Επιπλέον, οι περιβαλλοντικές ζημιές και η πιθανή μείωση των βάσεων των φόρων ακινήτων δημιουργούν μακροπρόθεσμες πιστωτικές προκλήσεις για τη χώρα.
