Η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία, διαταράσσοντας τις παγκόσμιες αγορές ενέργειας και εκτοξεύοντας την τιμή των καυσίμων στα ύψη. Ο πληθωρισμός επηρέασε χώρες σε όλο τον κόσμο, οι κεντρικές τράπεζες των οποίων προσπαθούν τώρα να μειώσουν τις τιμές αυξάνοντας τα επιτόκια. Και οι αλυσίδες εφοδιασμού επανέρχονται στα προ πανδημίας επίπεδα, αν και σε ορισμένα μέρη της Ευρώπης οι περιφερειακοί παράγοντες εξακολουθούν να δημιουργούν προβλήματα.
Και τα προβλήματα δεν θα σταματήσουν τον Δεκέμβριο. Το παγκόσμιο εμπόριο θα επιβραδυνθεί σημαντικά το επόμενο έτος εν μέσω «ισχυρών αντίθετων ανέμων», αυξάνοντας τον κίνδυνο ύφεσης, προειδοποίησε την Τετάρτη ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου.
Ο ΠΟΕ αναθεώρησε τον προηγούμενο προβλεπόμενο ρυθμό ανάπτυξης του παγκόσμιου εμπορίου αγαθών για το 2023 από 3,4% σε 1%.
«Η παγκόσμια οικονομία αντιμετωπίζει μια πολύπλευρη κρίση», δήλωσε η γενική γραμματέας του ΠΟΕ, Ngozi Okonjo-Iweala. «Η εικόνα για το 2023 έχει σκοτεινιάσει σημαντικά».
Η πρόβλεψη του οργανισμού με έδρα τη Γενεύη έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τον περσινό ρυθμό αύξησης του εμπορίου, ο οποίος διαμορφώθηκε στο 9,7%. Ο αριθμός αυτός πιθανότατα αντανακλά τους καταναλωτές που βγήκαν από την απομόνωση της πανδημίας και οι οποίοι ήταν έτοιμοι να ξοδέψουν χρήματα.
Και προειδοποίησε ότι αν οι κεντρικές τράπεζες συνεχίσουν να αυξάνουν τα επιτόκια, οι ρυθμοί ανάπτυξης της παγκόσμιας οικονομίας θα μπορούσαν να μειωθούν ακόμη περισσότερο.
«Πρέπει να προσέξουμε εάν υπάρχουν περιορισμοί από την πλευρά της προσφοράς που δεν ανταποκρίνονται στα επιτόκια», δήλωσε η Okonjo-Iweala. «Υπάρχει ο κίνδυνος να υπάρξει υπέρβαση».
Μια επιβράδυνση του εμπορίου θα μπορούσε ενδεχομένως να συμβάλει στη μείωση των υψηλών ποσοστών πληθωρισμού που αντιμετωπίζουν οι χώρες με την ελάφρυνση της πίεσης των τιμών και της επιβάρυνσης των αλυσίδων εφοδιασμού.
Αλλά αυτό έχει επίσης κόστος -η επιβράδυνση του εμπορίου θα μπορούσε να μειώσει τα έξοδα μεταφοράς εμπορευμάτων, αλλά θα απειλούσε τον κλάδο των logistics, ο οποίος δείχνει σημάδια ανάκαμψης από τις καθυστερήσεις της περιόδου της πανδημίας.
Ο παράγοντας «κίνδυνος»
Υπάρχουν κάμποσοι λόγοι για τους οποίους ο ΠΟΕ βλέπει μια κακή προοπτική για το παγκόσμιο εμπόριο το επόμενο έτος.
Οι αυξανόμενες τιμές της ενέργειας που συμβάλλουν στον υψηλό πληθωρισμό, σε συνδυασμό με τις επιθετικές αυξήσεις των επιτοκίων για την επιβράδυνση των οικονομιών, πιέζουν τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις. Ο πόλεμος στην Ουκρανία, για παράδειγμα, έχει αυξήσει τις τιμές της ενέργειας κατά 78% και τις τιμές των τροφίμων κατά 15% τον Αύγουστο, σε σύγκριση με την ίδια περίοδο πέρυσι, σύμφωνα με την έκθεση του ΠΟΕ.
Αυτά θα έχουν αλυσιδωτές επιπτώσεις ιδίως στις αναπτυσσόμενες χώρες, οι οποίες αντιμετωπίζουν βαρύτατες δαπάνες για καύσιμα, τρόφιμα και λιπάσματα που οδηγούν σε επισιτιστική ανασφάλεια και δυσχέρεια χρέους λόγω του ασυνήθιστα ισχυρού δολαρίου.
«Οι μεγάλες κεντρικές τράπεζες αυξάνουν ήδη τα επιτόκια σε μια προσπάθεια να τιθασεύσουν τον πληθωρισμό, αλλά η υπέρβαση της σύσφιξης θα μπορούσε να προκαλέσει ύφεση σε ορισμένες χώρες, η οποία θα επιβαρύνει τις εισαγωγές», ανέφερε ο ΠΟΕ. Η εναλλακτική λύση, σύμφωνα με τον οργανισμό, θα ήταν οι οικονομίες να συνεχίσουν να βιώνουν αύξηση των τιμών επειδή οι πρωτοβουλίες των κεντρικών τραπεζών δεν επαρκούν για τον έλεγχο του πληθωρισμού.
Ο οργανισμός, ωστόσο, δήλωσε ότι αναγνωρίζει τις δύσκολες επιλογές που αντιμετωπίζουν οι κυβερνήσεις για να ελέγξουν την οικονομική κατάσταση.
«Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής έρχονται αντιμέτωποι με δύσκολες επιλογές καθώς προσπαθούν να βρουν τη βέλτιστη ισορροπία μεταξύ της αντιμετώπισης του πληθωρισμού, της διατήρησης της πλήρους απασχόλησης και της προώθησης σημαντικών στόχων πολιτικής, όπως η μετάβαση σε καθαρή ενέργεια», δήλωσε η Okonjo-Iweala.
