Ο Δημήτρης Απόκης, Διεθνολόγος, Αναλυτής Αμερικανικής Εξωτερικής Πολιτικής, Διεθνούς Οικονομίας και Γεωπολιτικής, μιλά στην Today Press για όσα σηματοδοτεί η επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο και δίνει απαντήσεις για το μέλλον της Αμερικής, τη σχέση της με την ΕΕ, τα ελληνοτουρκικά αλλά και τις αποφάσεις που θα πάρει ο νέος Πρόεδρος των ΗΠΑ για τα πολεμικά μέτωπα.
Κέρδισε ο Τραμπ ή έχασε η Χάρις; Πήρε δηλαδή θετική ψήφο ο νέος Αμερικανός Πρόεδρος ή δεν τράβαγε το πρόσωπο και η ατζέντα της αντιπάλου του;
Εάν δει κανείς τα τελικά αποτελέσματα των εκλογών, τόσο σε επίπεδο εκλεκτόρων, όσο και σε επίπεδο λαϊκής ψήφου, είναι σαφές ότι κέρδισε ο Τράμπ, οι πολιτικές που προώθησε στην πραγματικά εξαντλητική και πρωτόγνωρη για τα δεδομένα (πάνω από 250 συγκεντρώσεις σε όλη την Αμερική), και το μήνυμα επιστροφής στην κοινή λογική, το οποίο βρίσκονταν στο κέντρο της εκστρατείας του. Επίσης είναι σημαντικό να επισημανθεί, ότι μια προσεκτική ανάλυση της ψήφου, ανά ηλιακή ομάδα, καθιστά σαφές ότι αυτή δεν είναι μια απλή εκλογική νίκη, αλλά μια ξεκάθαρη εντολή για θεμελιακή μεταρρύθμιση των δομών του αμερικανικού πολιτικού συστήματος. Θα μπορούσε να το προσδιορίσει κανείς με το λαϊκό σύνθημα, «Τράμ προχώρα, άλλαξέ τα όλα».
Οι δημοσκόποι έπεσαν έξω. Οι στοιχηματικές εταιρίες όχι. Δε μας προκαλεί εντύπωση πια αυτό. Θέλω όμως τη δική σου εκτίμηση. Γιατί το «ξαναζήσαμε» σε αυτή την κρίσιμη κάλπη;
Σε αυτό το πολύ σημαντικό και εξαιρετικά εύστοχο ερώτημα, αναδεικνύεις ένα τεράστιο πρόβλημα που αντιμετωπίζει η Αμερική και συνολικά η Δύση, τα τελευταία χρόνια. Οι δημοσκοπήσεις, συνεχώς, στη μεγάλη πλειοψηφία τους πέφτουν έξω γιατί έχουν μετατραπεί σε εργαλεία συγκεκριμένων συμφερόντων που προωθούν συγκεκριμένες ιδεολογίες, μέσω συγκεκριμένων πολιτικών σχηματισμών και προσώπων. Το βλέπουμε άλλωστε και εδώ στη χώρα μας. Στις αμερικανικές εκλογές, αυτό ήταν παραπάνω από ξεκάθαρο. Η μεγάλη πλειοψηφία των εταιριών δημοσκοπήσεων έβγαζε αποτελέσματα, με βάση μια ατζέντα και όχι με βάση τις προτιμήσεις και τις απόψεις της κοινωνίας. Με εξαίρεση 3 δημοσκοπικές εταιρίες, που έκαναν όπως πρέπει τη δουλειά τους, και έπιασαν σχεδόν με απόλυτη επιτυχία το αποτέλεσμα σε εθνικό και πολιτειακό επίπεδο. Είναι σημαντικό να προσθέσω σε αυτό και τον ρόλο των συστημικών μέσων μαζικής ενημέρωσης. Το αποτέλεσμα των αμερικανικών εκλογών, αποτελεί συντριπτική αποδοκιμασία των συστημικών μέσων ενημέρωσης και αναδεικνύει με ξεκάθαρο τρόπο την κατάντια και την απαξίωση στην οποία έχουν περιέλθει. Αυτό το περιγράφει με εξαιρετικό τρόπο ο Ίλον Μάσκ, ο οποίος έχει ξεκινήσει εκστρατεία πολέμου εναντίον αυτής της λογικής των συστημικών μέσων ενημέρωσης και μέσω του Χ, προωθεί αυτό που ονομάζει «πολίτης δημοσιογράφος». Στις αμερικανικές εκλογές, μέσω του Χ, όχι μόνο τα κατάφερε, αλλά επιβεβαίωσε πανηγυρικά, το επερχόμενο κύμα αυτού του νέου ρόλου.
Ο Ντόναλντ Τραμπ σε αυτήν τη δεύτερη θητεία, θα είναι «διαφορετικός» από την πρώτη φορά και ως προς τι;
Απόλυτα διαφορετικός. Με δεδομένο ότι Συνταγματικά, δεν μπορεί να διεκδικήσει μια Τρίτη θητεία, αντιλαμβάνεται ότι αυτή η τετραετία είναι η τελευταία του ευκαιρία να αφήσει ένα θετικό ιστορικό αποτύπωμα. Αυτό που αποκαλούμε μια θετική κληρονομιά. Και με δεδομένο ότι διανύουμε μια περίοδο σεισμικών συστημικών αλλαγών, τόσο στην Αμερική, αλλά και διεθνώς, του παρέχεται αυτή η ευκαιρία, και σίγουρα δεν θέλει να την χάσει.
Όσο αφορά το ως προς τι. Η μεγαλύτερη διαφορά σε αυτή τη θητεία θα είναι, να το πω απλά, τώρα γνωρίζει, έχει την εμπειρία. Το 2016, δεν είχε καμία ιδέα του τι εστί Ουάσιγκτον, του «βάλτου», όπως ο ίδιος αρέσκεται να αποκαλεί το σύστημα της αμερικανικής πρωτεύουσας και το αστείο είναι ότι κυριολεκτεί. Λίγοι το γνωρίζουν, αλλά η Ουάσιγκτον, έχει κτιστεί πάνω σε αποξηραμένο βάλτο και αυτό εξηγεί και το εκπληκτικό πράσινο το οποίο έχει. Ο Ντόναλντ Τράμπ, αυτή τη φορά ξέρει τα πρόσωπα, ξέρει το σύστημα, και αυτό του δίνει τη δυνατότητα να μην πέσει στην παγίδα της πρώτης θητείας, που το σύστημα και η γραφειοκρατία της Ουάσιγκτον, κατάφερε, σε μεγάλο βαθμό, να τον εμποδίσει να κυβερνήσει. Αυτή τη φορά ο πρόεδρος Τράμπ, ξέρει και θα κυβερνήσει. Επίσης, έχει πλέον τεράστια γνώση και εμπειρία του διεθνούς συστήματος και των προσώπων διεθνώς και αυτό είναι επίσης μια σημαντική παράμετρος, στη γεωπολιτική αναταραχή την οποία βιώνουμε, που τον καθιστά διαφορετικό από την πρώτη θητεία του στο Λευκό Οίκο.Να το πω απλά , όπως το έλεγαν οι παλαιοί. Αυτή τη φορά είναι πολύ πιο σοφός.
Ποιες είναι οι προκλήσεις αυτής της θητείας του Ντόναλντ Τραμπ. Ξεκινώντας από την οικονομία…
Χωρίς καμία αμφιβολία, σε επίπεδο καθημερινότητας η καταπολέμηση του πληθωρισμού και της ακρίβειας. Ο μέσος Αμερικανός πολίτης, που μαζικά στήριξε τον Τράμπ στην πανηγυρική επανεκλογή του στην προεδρία, στενάζει κυριολεκτικά, και αυτό θα πρέπει να είναι η πρώτη πρόκληση που θα πρέπει να αντιμετωπίσει. Σε συστημικό επίπεδο, μια τεράστια πρόκληση για τον πρόεδρο και την κυβέρνηση του είναι το αστρονομικό έλλειμα της Αμερικής, το οποίο σήμερα σε πραγματικούς αριθμούς αγγίζει τα 36 τρισεκατομμύρια δολάρια και συνεχίζει σε καθημερινή βάση να ανεβαίνει. Πρέπει άμεσα να το αντιμετωπίσει και απαιτείται μια τιτάνια προσπάθεια για να το τιθασεύσει, γιατί προϋποθέτει σημαντική περικοπή της γραφειοκρατίας, σε ανθρώπινο δυναμικό και κανόνες, αλλά και μείωση της αχαλίνωτης σπατάλης στην οποία έχει εθιστεί το κυβερνητικό σύστημα της Αμερικής. Εδώ είναι που έχει συμφωνήσει με τον Έλον Μάσκ για να ηγηθεί μιας ομάδας κρούσης, που θα επιτελέσει αυτή τη δύσκολη αποστολή.
Μια άλλη μεγάλη πρόκληση είναι το να καταφέρει να ξηλώσει τις ακραίες πολιτικές δικαιωματισμού που έχουν διαβρώσει σε απίστευτο βαθμό το αμερικανικό κράτος σε όλα τα επίπεδα και έχουν διχάσει την κοινωνία. Να επαναφέρει δηλαδή την κοινή λογική. Επίσης, μια πολύ δύσκολη αποστολή.
Αλλά όπως είπα και στην αρχή, για όλα αυτά έχει λάβει ξεκάθαρη και πολύ δυνατή εντολή από τον αμερικανικό λαό να το πράξει.
Στα πολεμικά μέτωπα, ποια είναι η εκτίμηση σου; Πως θα κινηθεί; Μπορούμε να κάνουμε εκτιμήσεις με χρονοδιαγράμματα; Τουλάχιστον για το Ρωσοουκρανικό
Θα κινηθεί άμεσα και πολύ δραστήρια. Όπως ήδη είπα, γνωρίζει προσωπικά τους παίκτες. Είναι λάθος για κάποιους να υποτιμούν τον Ντόναλντ Τράμπ. Έζησα από πρώτο χέρι το στυλ του στις δυο συναντήσεις κορυφής, με τον ηγέτη της Βόρειας Κορέας, στη Σιγκαπούρη και το Βιετνάμ. Δεν θέλεις να τον έχεις απέναντι στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης. Γνωρίζω ότι στο θέμα του πολέμου στην Ουκρανία, έχει ήδη ξεκινήσει προσπάθεια τερματισμού της κρίσης, ήδη από τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας και αυτό θα συνεχιστεί με έντονο ρυθμό και στη διάρκεια της περιόδου μετάβασης της εξουσίας, μέχρι τις 20 Ιανουαρίου του 2025, οπότε και θα αναλάβει επίσημα τα καθήκοντά του. Ο Ντόναλντ Τράμπ, θα το κλείσει το Ουκρανικό.
Στη Μέση Ανατολή, αν και η εξίσωση είναι πολύ πιο δύσκολη, δεν θα υποτιμούσα τη δυνατότητά του. Εδώ στην πρώτη θητεία του, κατάφερε, χωρίς κανείς να πάρει χαμπάρι τίποτα, τις Συμφωνίες του Αβραάμ. Θα στηρίξει το Ισραήλ, και σωστά, με ξεκάθαρο τρόπο και θα στριμώξει την πραγματική ρίζα του προβλήματος που ακούει στο όνομα, καθεστώς των μουλάδων του Ιράν. Διατηρώ μια συγκρατημένη αισιοδοξία και σε αυτό το μέτωπο.
Η σχέση με το Ευρωπαϊκό Οικοδόμημα θα επανεξεταστεί από την αρχή; Έχει μπει το ζήτημα των δασμών. Θα μπουν και άλλα θέματα κατά την εκτίμηση σου;
Είναι λάθος η επιφανειακή ανάλυση που γίνεται όσο αφορά την επερχόμενη προεδρία Τράμπ. Το μήνυμα που σερβίρουν κάποιοι για το θέμα των δασμών είναι εσκεμμένο και παραπλανητικό. Ο Τράμπ, χρησιμοποιεί τους δασμούς ως διαπραγματευτικό εργαλείο, δεν είναι απαραίτητα αποφασισμένος να τους επιβάλει. Και στο θέμα της οικονομίας και στο θέμα της ασφάλειας, το πρόβλημα δεν είναι ο Τράμπ. Το πρόβλημα είναι το παντελώς ανίκανο σύστημα των Βρυξελλών και οι κατώτερες των περιστάσεων ευρωπαϊκές ηγεσίες, που αδυνατούν να διαμορφώσουν μια ευρωπαϊκή η οποία μέσα από μια επωφελή και για τις δυο πλευρές του Ατλαντικού συμφωνία και στρατηγική θα αποφέρει κέρδη για τους Ευρωπαίους και για τους Αμερικανούς πολίτες. Η εκλογή Τράμπ θα προκαλέσει ντόμινο εξελίξεων όσον αφορά στις κυβερνήσεις μειοψηφίας στην Ευρώπη. Το πουλόβερ, άρχισε να ξηλώνεται. Πρώτη στάση Γερμανία. Πώς το έλεγε το ωραίο τραγούδι του Λέοναρντ Κόεν; First we Take Manhattan, then we take Berlin (πρώτα παίρνουμε το Μανχάταν, μετά παίρνουμε το Βερολίνο). Πιθανότατα, ακολουθεί το Παρίσι και έπεται συνέχεια.
Διαβάστε περισσότερα στο δημοσίευμα του Today Press πατώντας ΕΔΩ
