‘Αδειες κερκίδες και χαμένα έσοδα έως και 800 εκατ. δολαρίων από την απουσία φιλάθλων. Οι φετινοί Ολυμπιακοί Αγώνες που φιλοξενεί το Τόκιο εν μέσω της πανδημίας Covid- συγκαταλέγονται στους πιο δαπανηρούς στην ιστορία, με το συνολικό κόστος της διοργάνωσης να υπολογίζεται στα 12,6 δισ. δολάρια, αν και σύμφωνα με ανεπίσημους υπολογισμούς είναι πολύ μεγαλύτερο. Μελετητές του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης εκτιμούν ότι ο συνολικός λογαριασμός θα φθάσει τα 20 δισ. δολάρια, με τους Ολυμπιακούς του Τόκιο να θεωρούνται από τους πιο ακριβούς –αν όχι οι ακριβότεροι στην ιστορία.
Η κατασκευή ή ανακαίνιση αθλητικών εγκαταστάσεων, η φιλοξενία αθλητών, η βελτίωση υποδομών στις μεταφορές, το κόστος ασφάλισης, αλλά και τα έξοδα για εκστρατείες marketing και διαφήμισης συνεπάγονται δαπάνες αρκετών δισ. δολαρίων, αφήνοντας στις περισσότερες περιπτώσεις τη χώρα που ανέλαβε να τους φιλοξενήσει με χρέη που ταλαιπωρούν τις επόμενες γενεές.
Από τη γιορτή του αθλητισμού στην ιαπωνική πρωτεύουσα, μέχρι τους χειμερινούς Ολυμπιακούς του 2014 στη Ρωσία, αλλά και τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004 στην Αθήνα –οι οποίοι, παρά τη δόξα και λάμψη, κατηγορήθηκαν ότι άφησαν την Ελλάδα με υπέρογκα δημόσια χρέη- ας δούμε ποια είναι η δεκάδα με τους ακριβότερους Ολυμπιακούς Αγώνες όλων των εποχών.
1. Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες του Σότσι (2014): Κατέχουν αναμφίβολα το «χρυσό μετάλλιο», με συνολικό κόστος 21,9 δισ. δολαρίων, σύμφωνα με τη μελέτη του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης. Στη μελέτη συνυπολογίζονται οι δαπάνες που αφορούν το καθαυτό κόστος αθλητικής διοργάνωσης, συν τα μη-αθλητικά έξοδα, όπως διαφήμιση, marketing κ.λπ. Mόνο η κατασκευή του δρόμου και η σιδηροδρομική γραμμή για τη διασύνδεση της πόλης του Σότσι με την περιοχή όπου πραγματοποιήθηκαν οι αγώνες σκι υπολογίζεται ότι κόστισε περισσότερο από τον συνολικό προϋπολογισμό των χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων του Βανκούβερ, το 2010.
2. Ολυμπιακοί Αγώνες του Τόκιο (2021): Από τους πιο ακριβούς όλων των εποχών. Μέχρι στιγμής, το ποσό των 20 δισ. δολαρίων αποτελεί εκτίμηση, καθώς οι Αγώνες βρίσκονται σε εξέλιξη. Η συνολική εικόνα θα ξεκαθαρίσει τις επόμενες εβδομάδες, όταν θα πέσει η αυλαία.
3. Ολυμπιακοί Αγώνες του Λονδίνου (2012): Συμπληρώνουν την τριάδα των πιο δαπανηρών αγώνων στην ιστορία, με κόστος 15 δισ. δολαρίων. Σε αυτό το ποσό συνέβαλαν τα έξοδα για την κατασκευή του Ολυμπιακού Σταδίου και του κολυμβητηρίου (Aquatics Centre). Από την άλλη πλευρά, τα έργα υποδομών αποδείχθηκαν ισχυρός μοχλός «αναγέννησης» της ανατολικής πλευράς του Λονδίνου. Συγκεκριμένα, η αρμόδια αρχή που είχε αναλάβει να παραδώσει τις αθλητικές εγκαταστάσεις μετέτρεψε εγκαταλελειμμένη έκταση γης, μολυσμένη από τοξικά απόβλητα σε πάρκο αναψυχής 80 εκταρίων. «Χρειάσθηκαν εργασίες μίας ολόκληρης πενταετίας για τη μεταμόρφωση ενός χώρου που χρησιμοποιείτο ως χωματερή», επισημαίνει ο καθηγητής στο London School of Economics, Τόνι Τράβερς.
4. Ολυμπιακοί Αγώνες του Ρίο ντε Τζανέιρο (2016): H διοργάνωση των προηγούμενων Ολυμπιακών Αγώνων του Ρίο ντε Τζανέιρο κόστισε 13,7 δισ. δολάρια, ένα ποσό που χρηματοδοτήθηκε με δημόσια και ιδιωτικά κεφάλαια. Το μεγαλύτερο μέρος των εξόδων αφορούσε την κατασκευή των Ολυμπιακών εγκαταστάσεων, μια νέα γραμμή υπόγειου σιδηροδρόμου, την ανάπλαση του λιμένα και το καθαρισμό του Κόλπου Γκουαναμπάρα. Μόνο η υπόγεια γραμμή μετρό κόστισε 2,9 δισ. δολάρια και ο αρχικός προϋπολογισμός ξεπεράσθηκε κατά 25%. Μία πενταετία αργότερα και το Ρίο βρίσκεται αντιμέτωπο με ένα πρόβλημα κοινό για όλες τις πόλεις που φιλοξένησαν Ολυμπιακούς Αγώνες: Ανεκμετάλλευτες εγκαταστάσεις. Σύμφωνα με ανάλυση του Associated Press, o διαγωνισμός για την πώληση ορισμένων εγκαταστάσεων σε ιδιώτες κηρύχθηκε άγονος, καθώς υπήρξε μόνο ένας ενδιαφερόμενος.
5. Ολυμπιακοί Αγώνες της Bαρκελώνης (1992): Έχουν περάσει στην ιστορία ως οι πιο επιτυχημένοι, σύγχρονοι Ολυμπιακοί Αγώνες, με το αντίστοιχο τίμημα στα 9,4 δισ. δολάρια. Τα έργα που έγιναν εκείνη την εποχή άλλαξαν άρδην την εικόνα της πόλης, αναδεικνύοντάς την σε τουριστικό πόλο έλξης. Οι αρχές της Βαρκελώνης κατεδάφισαν τα βιομηχανικά κτήρια κοντά στο παραλιακό μέτωπο και κατασκεύασαν νέα μαρίνα και προκυμαία, μήκους 3,2 χιλιομέτρων. Κατασκευάσθηκαν νέοι δρόμοι και βελτιώθηκε σημαντικά το δίκτυο μεταφορών. Κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας των Ολυμπιακών Αγώνων η ανεργία στη Βαρκελώνη μειώθηκε δραματικά, ενώ οι νέες αθλητικές εγκαταστάσεις έδωσαν τη δυνατότητα σε Ισπανούς αθλητές να προπονηθούν και να αναδείξουν το ταλέντο τους.
6. Ολυμπιακοί Αγώνες του Πεκίνου (2008): Η φιλοξενία της κορυφαίας γιορτής του αθλητισμού είχε κοστίσει στις αρχές της κινεζικής πρωτεύουσας 6,8 δισ. δολάρια. O πραγματικός λογαριασμός όμως είναι πολύ μεγαλύτερος, φθάνοντας τα 40 δισ. δολάρια, ποσό που κατατάσσει τους Ολυμπιακούς του Πεκίνου στην κορυφή των πιο ακριβών στην ιστορία. Η Κίνα είχε υλοποιήσει μια σειρά από μεγαλόπνοα έργα για τη διευκόλυνση της διεξαγωγής των αγώνων, κατασκευάζοντας τερματικούς σταθμούς αεροδρομίων, οδικούς άξονες, γραμμές μετρό, ενώ προχώρησε σε μια σειρά δράσεων για την ανάπλαση και καλλωπισμό της πόλης. Παρά το υπέρογκο ποσό, κατάφερε να αποφύγει την παγίδα του χρέους που εγκλώβισε άλλες πόλεις που φιλοξένησαν Ολυμπιακούς Αγώνες. Η τουριστική δραστηριότητα στο Πεκίνο άνθησε μετά τους Ολυμπιακούς, οι οποίοι συνέβαλαν στην ανάπτυξη και διεθνή προβολή της κινεζικής πρωτεύσουσας.
7. Ολυμπιακοί Αγώνες του Σίδνεϊ (2000): Όπως έγραφαν τότε οι εφημερίδες, «για ένα πάρτι που κράτησε 16 ημέρες, το κόστος ήταν υπέρογκα μεγάλο» και συγκεκριμένα στα 5 δισ. δολάρια, χωρίς να υπολογίζονται οι δαπάνες για τα έργα υποδομών. Επρόκειτο για ένα μεγάλο εγχείρημα που όμως είχε επιτυχία. «Διακηρύσσω με υπερηφάνεια ότι παρουσιάσατε στον κόσμο τους καλύτερους Ολυμπιακούς Αγώνες που έγιναν ποτέ», είχε δηλώσει ο τότε πρόεδρος της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής, Χουάν Αντόνιο Σάμαρανκ, κατά την τελετή λήξης στο Σίδνεϊ. Η επιτυχία της διοργάνωσης ενίσχυσε τη φήμη της Αυστραλίας ως σύγχρονης και δυναμικής οικονομίας.
8. Ολυμπιακοί Αγώνες της Ατλάντα (1996): Όταν οι θερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες επέστρεψαν σε αμερικανικό έδαφος, για πρώτη φορά έπειτα από 12 χρόνια, ο κόσμος περίμενε με ανυπομονησία ένα φαντασμαγορικό θέαμα. Οι Ολυμπιακοί της Ατλάντα δεν τους απογοήτευσαν, όπως αποδεικνύεται και από την πώληση 8,32 εκατ. εισιτηρίων. Οι Αγώνες του 1996 κόστισαν 4,14 δισ. δολάρια, υπερβαίνοντας τον αρχικό προϋπολογισμό κατά 151%.
9. Ολυμπιακοί Αγώνες της Aθήνας (2004): Πολλά έχουν γραφτεί και ειπωθεί για το πραγματικό κόστος και το τίμημα που πλήρωσαν και πληρώνουν οι Έλληνες για την ανάληψη των Αγώνων του 2004. Οι Ολυμπιακοί του 2004 κόστισαν 2,9 δισ. δολάρια. Σύμφωνα όμως με το επίσημο έγγραφο που είχε διαβιβασθεί οκτώ χρόνια αργότερα στη Βουλή, το κόστος ανήλθε στα 10 δισ. δολάρια (8,5 δισ. ευρώ). Στο ποσό συμπεριλαμβάνονται τόσο οι δαπάνες που καλύφθηκαν από το ελληνικό Δημόσιο όσο και οι δαπάνες της Οργανωτικής Επιτροπής «Αθήνα 2004». Το έλλειμμα εκείνης της χρονιάς ανήλθε στο 6,1% του ΑΕΠ και το χρέος στο 110,6% του ΑΕΠ, το υψηλότερο μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αδιαμφισβήτητα η ελληνική κρίση χρέους και η εποχή των μνημονίων αποτέλεσε συνισταμένων πολλών παραγόντων. Οι Αγώνες του 2004 όξυναν τα διαρθρωτικά προβλήματα που ταλάνιζαν επί δεκαετίες τη χώρα, με κατασπατάληση δημοσίου χρήματος και αλόγιστο δανεισμό.
10. Oλυμπιακοί Αγώνες του Βανκούβερ (2010): Με κόστος 2,5 δισ. δολαρίων, οι Ολυμπιακοί του Βανκούβερ ωχριούν μπροστά στα σχεδόν 22 δισ. δολάρια του Σότσι. Οι διοργανωτές των Αγώνων δαπάνησαν σχεδόν 600 εκατ. δολάρια στην κατασκευή νέων αθλητικών εγκαταστάσεων ή την αναβάθμιση υφιστάμενων σταδίων. Θεωρούνται από τους πιο επιτυχημένους Ολυμπιακούς στην ιστορία.
Το θετικό…. παράδοξο των Ολυμπιακών του Λος ‘Αντζελες. Το 1984, το Λος Άντζελες κατάφερε κάτι που καμία πόλη δεν έχει καταφέρει μέχρι τώρα: Φιλοξένησε τους Ολυμπιακούς Αγώνες και κατάφερε να αποκομίσει και κέρδη. Η διοργάνωση απέφερε πλεόνασμα άνω των 200 εκατ. δολαρίων, κάτι που έως τώρα δεν έχει καταφέρει καμία διοργανώτρια πόλη.
Παρότι η τότε Σοβιετική Ένωση είχε πείσει 12 ακόμη χώρες να μην συμμετάσχουν στους Αγώνες του Λος Άντζελες ως αντίποινα για το αμερικανικό μποϊκοτάζ του 1980, η απουσία των αθλητών του ανατολικού μπλοκ δεν επισκίασε τη λάμψη και την επιτυχία τους. Το L.A. εκμεταλλεύθηκε υπάρχουσες υποδομές, συμπεριλαμβανομένου του Los Angeles Memorial Coliseum, που ήταν το κεντρικό στάδιο στους Ολυμπιακούς του 1932.
