Οι δύο στους τρεις εργαζομένους στον ιδιωτικό τομέα λαμβάνουν λιγότερα από 1.000 ευρώ τον μήνα και αυτή η αναλογία δεν θα αλλάξει αισθητά ούτε μετά την αύξηση του κατώτατου μισθού.
Το συγκεκριμένο στατιστικό εύρημα «συμπυκνώνει» το πρόβλημα στην ελληνική αγορά εργασίας στην πλήρη του διάσταση: μια μισθολογική πυραμίδα με πολύ «πλατιά» βάση και πολύ στενή κορυφή (αυτό σημαίνει πολλές κακά πληρωμένες θέσεις εργασίας και λίγες καλά αμειβόμενες), μια αγορά εργασίας με πολλούς «μικρούς» εργοδότες, οι οποίοι δεν έχουν τη δυνατότητα ή τη διάθεση να δημιουργήσουν καλά πληρωμένες θέσεις εργασίας, αλλά και μια «παγωμένη» εδώ και χρόνια κλίμακα φορολογίας εισοδήματος, η οποία απορροφά πολύ μεγάλο τμήμα του μεικτού μισθού των εργαζομένων. Η αλλαγή αυτής της εικόνας απαιτεί πόρους δισεκατομμυρίων. Το χέρι στην τσέπη θα πρέπει να βάλουν τόσο οι εργοδότες, προχωρώντας σε αυξήσεις των μεικτών αποδοχών όχι μόνο των 575.000 εργαζομένων που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό, αλλά και των υπολοίπων δύο εκατομμυρίων, όσο και το κράτος το οποίο θα πρέπει να βρει τον δημοσιονομικό χώρο για να χρηματοδοτήσει μια λιγότερο επαχθή φορολογική κλίμακα για τον μέσο εργαζόμενο.
Όπως σημειώνει ρεπορτάζ της Καθημερινής, η μισθολογική πυραμίδα στον ιδιωτικό τομέα, όπως διαμορφώθηκε με βάση τα δεδομένα του Δεκεμβρίου του 2024, δείχνει ότι το 31% των εργαζομένων –περίπου 750.000 άνθρωποι– λαμβάνει λιγότερα από 900 ευρώ μεικτά. Με την αύξηση του κατώτατου μισθού, αυτό το ποσοστό δεν αλλάζει αισθητά. Απλώς μετατοπίζεται μεγαλύτερος αριθμός εργαζομένων προς το άνω μέρος της συγκεκριμένης κατανομής. Στην πραγματικότητα, από το σύνολο των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα, το 46% δεν υπερβαίνει τα 1.000 ευρώ μεικτά, και το 54% σπάει το συγκεκριμένο όριο. Τα ποσά που προαναφέρονται και αποτυπώνονται και στη μισθολογική πυραμίδα, αφορούν τις μεικτές αποδοχές. Εμπεριέχουν δηλαδή και τις ασφαλιστικές εισφορές και τον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων. Τι προκύπτει αν υπολογιστούν τα καθαρά, αφαιρεθούν δηλαδή οι κρατήσεις για φόρους και ασφαλιστικές εισφορές; Οτι περίπου 1,57 εκατομμύρια εργαζόμενοι σε σύνολο 2,39 εκατομμυρίων, το 66% του συνόλου, εισπράττουν το πολύ έως 957 ευρώ καθαρά. Η πυραμίδα καταγράφει ακόμη:
1. 557.291 άτομα που λαμβάνουν καθαρά από 958 ευρώ έως και 1.465 ευρώ (αντιστοιχούν στο 23% του συνόλου).
2. 165.018 ευρώ που εισπράττουν από 1.466 ευρώ έως 2.035 ευρώ (μόλις το 7% του συνόλου) και
3. Μόλις 98.046 άτομα ή το 4% του συνόλου των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα που έχουν έναν μισθό υψηλότερο των 2.036 ευρώ.
Τα νούμερα προκύπτουν από τις εκθέσεις του συστήματος «Εργάνη» και προέρχονται από τις αναλυτικές περιοδικές δηλώσεις που υποβάλλουν οι εργοδότες υποχρεωτικά προκειμένου να καταβάλλονται οι ασφαλιστικές εισφορές. Υπάρχουν παράμετροι που πρέπει να ληφθούν υπόψη. Η πρώτη και βασική είναι η μαύρη και υποδηλωμένη εργασία. Η έκθεση δεν αποτυπώνει τις πραγματικές αποδοχές αυτού που εμφανίζεται να εισπράττει τον βασικό, αλλά λαμβάνει και μερικές εκατοντάδες ευρώ «κάτω από το τραπέζι». Επίσης, δεν συνυπολογίζονται οι παροχές σε είδος οι οποίες δεν δηλώνονται στο σύστημα «Εργάνη».
Οι λόγοι για τους οποίους «πλαταίνει» η βάση της μισθολογικής πυραμίδας είναι οι εξής:
1. Τα τελευταία χρόνια, το βάρος έχει πέσει στη μείωση της ανεργίας. Πράγματι, ο αριθμός των «εγγεγραμμένων» στο σύστημα «Εργάνη» γίνεται ολοένα και μεγαλύτερος, καθώς αυξάνεται ο αριθμός των απασχολουμένων. Ωστόσο οι περισσότερες νέες προσλήψεις αφορούν μισθούς χαμηλότερους των 1.000 ευρώ μεικτά.
2. Η αύξηση του μέσου μισθού τα τελευταία χρόνια έχει τροφοδοτηθεί κυρίως από τις «διοικητικές» αυξήσεις του κατώτατου μισθού και λιγότερο από τις συμφωνίες εργοδοτών και εργαζομένων για γενικές αυξήσεις. Υπάρχουν εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα, οι οποίοι έχουν λάβει πολύ μικρότερη ποσοστιαία αύξηση από την αντίστοιχη του κατώτατου μισθού. Και αυτή είναι μια παράμετρος «τροφοδότησης» κυρίως των κατώτερων κλιμακίων της μισθολογικής πυραμίδας.
Για να τροφοδοτηθούν τα υψηλότερα μισθολογικά κλιμάκια απαιτούνται αφενός περισσότερες συμφωνίες εργαζομένων – εργοδοτών για αυξήσεις αποδοχών (σ.σ. π.χ. κλαδικές, επιχειρησιακές ή συλλογικές συμβάσεις ώστε να πάψει η Ελλάδα να είναι ουραγός στην Ευρώπη) και αφετέρου μια «γενναία» τροποποίηση της φορολογικής κλίμακας. Οπως προκύπτει και από τα στοιχεία «αποφορολόγησης», μεικτές αποδοχές 1.500 ευρώ σημαίνουν 1.153 ευρώ καθαρά. Μεικτές αποδοχές 3.000 ευρώ, οδηγούν σε 2.035 ευρώ καθαρά. Δηλαδή ο εργαζόμενος με τις υψηλότερες αποδοχές στη χώρα φτάνει να χάνει πάνω από το ένα τρίτο του ονομαστικού του μισθού εξαιτίας των κρατήσεων για φόρους και ασφαλιστικές εισφορές.
Διαβάστε περισσότερα στο δημοσίευμα του www.moneyreview.gr πατώντας ΕΔΩ
